کلینیک جامع آموزش پزشکی

کلینیک جامع آموزش پزشکی

همچنین می توانید کانال ما در تلگرام را دنبال کنید با عنوان: نکات مهم سلامتی t.me/public_health
کلینیک جامع آموزش پزشکی

کلینیک جامع آموزش پزشکی

همچنین می توانید کانال ما در تلگرام را دنبال کنید با عنوان: نکات مهم سلامتی t.me/public_health

رابطه قرآن با بهداشت و پزشکی

رابطه قرآن با بهداشت و پزشکی

فردی که به خدا ایمان داشته باشد، در حقیقت بر موجودی متکی شده است که علم، قدرت و خیرخواهی بی نهایتی دارد؛ از این رو ترس، دلهره، اضطراب و تزلزل در درونش ایجاد نمی‌شود و احساس بی نیازی و آرامش برایش ایجاد می‌شود.

پر خوری
رابطه قرآن و بهداشت و پزشکی

قرآن کریم رساترین پیام الهی برای بشریت است که مهم‌ترین هدف آن، هدایت انسان به سمت فلاح و رستگاری است. از آنجا که انسان سالم در انجام وظایف خود و رسیدن به رستگاری موفقیت بیشتری دارد، اسلام بر حفظ سلامتی بدن و عدم تحمیل وظایف بیش از حد توان بر خود تأکید کرده است.

انسان موجودی دو بعدی (مادی و معنوی) است و قرآن کریم نیز به هر دو بعد نظر دارد و می‌خواهد جسم و جان هر دو را شفا دهد.

 

ایمان به خدا

«هُوَ الَّذی أَنْزَلَ السَّکینَةَ فی قُلُوبِ الْمُؤْمِنینَ لِیَزْدادُوا إیمانًا مَعَ إیمانِهِمْ»؛ «او کسی است که آرامش را در دل‌های مؤمنان نازل کرد تا ایمانی بر ایمانشان بیفزایند»(فتح: 4)

فردی که به خدا ایمان داشته باشد، در حقیقت بر موجودی متکی شده است که علم، قدرت و خیرخواهی بی نهایتی دارد؛ از این رو ترس، دلهره، اضطراب و تزلزل در درونش ایجاد نمی‌شود و احساس بی نیازی و آرامش برایش ایجاد می‌شود.

 

توکل به خدا

«وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ »؛ «و هر کس بر خدا توکّل کند، کفایت امرش را می‌کند.»(طلاق: 3)

توکل کردن بر خدا در حقیقت داشتن پشتیبانی قدرتمند برای آدمی در حل مشکلات است. تمام کسانی که بر خدا توکل کرده‌اند، هیچ گاه ناامید نشده و تکالیف خویش را به خوبی به انجام رسانده‌اند؛ زیرا نگران آینده نیستند و در هر صورت به وظیفه عمل می‌نمایند.

 

اعتماد به مقدرات الهی

«قُل لَّن یُصِیبَنَا إِلاَّ مَا کَتَبَ اللّهُ لَنَا هُوَ مَوْلاَنَا وَ عَلَی اللّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ»؛ «بگو جز آنچه خدا برای ما مقرر داشته، هرگز به ما نمی‌رسد؛ او سرپرست ماست و مؤمنان باید تنها بر خدا توکل کنند.»(توبه : 51)

فردی که چنین اعتقادی را در وجود خود محکم کرده باشد، با تبعات حوادث بهتر و راحت‌تر سازگاری خواهد کرد.

دوری از یاد خدا نیز زندگی را دشوار می‌سازد: وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْری فَإِنَّ لَهُ مَعیشَةً ضَنْکًا»؛ « و هر کس از یاد من روی گردان شود، زندگی (سخت و) تنگی خواهد داشت

مقابله با مشکلات

«لَقَدْ خَلَقْنَا اْلإِنْسانَ فی کَبَدٍ»؛ « که ما انسان را در رنج آفریدیم (و زندگی او پر از رنج‌هاست)»(بلد: 4)

انسانی که به چنین حقیقتی اعتقاد راسخ داشته باشد، خود را برای مقابله با آن‌ها آماده می‌کند.

 

ازدواج و روابط خانوادگی

اسلام به ازدواج و روابط خانوادگی، اهمیت بسیاری داده و از عزلت و گوشه گیری نهی کرده است که این خود، از تأثیر عمیق دینی، اجتماعی و روانی آن بر فرد حکایت دارد: «وَ مِنْ آیاتِهِ أَنْ خَلَقَ لَکُمْ مِنْ أَنْفُسِکُمْ أَزْواجًا لِتَسْکُنُوا إِلَیْها وَ جَعَلَ بَیْنَکُمْ مَوَدَّةً وَ رَحْمَةً إِنَّ فی ذلِکَ َلآیاتٍ لِقَوْمٍ یَتَفَکَّرُونَ»؛ «و از نشانه های او اینکه همسرانی از جنس خودتان برای شما آفرید تا در کنار آنان آرامش یابید و در میانتان مودّت و رحمت قرار داد؛ در این نشانه‌هایی است برای گروهی که تفکّر می‌کنند.»(روم: 21)

 

حمایت اجتماعی

«إِنَّمَا الْمُؤْمِنُونَ إِخْوَةٌ »؛ «مؤمنان برادر یکدیگرند»(حجرات: 10) گستره حمایت اجتماعی در اسلام، از محدوده کوچک خانواده آغاز می‌شود و خویشاوندان، همسایگان، شهروندان و حتی به گونه ای کل جامعه بشری را در بر می‌گیرد.

 

یاد خدا
یاد خدا

یکی از اموری که به انسان آرامش می‌بخشد، یاد خداست: «أَلا به ذکرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»؛ «آگاه باشید، تنها با یاد خدا دل‌ها آرامش می‌یابد.»(رعد: 28)

نتیجه این آرامش، ایجاد آرامش زود هنگام در روان و جسم فرد می‌شود: «ثُمَّ تَلینُ جُلُودُهُمْ وَ قُلُوبُهُمْ إِلی ذِکْرِ اللّهِ»؛ «سپس برون و درونشان نرم و متوجه ذکر خدا می‌شود»(زمر: 23)

دوری از یاد خدا نیز زندگی را دشوار می‌سازد: «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْری فَإِنَّ لَهُ مَعیشَةً ضَنْکًا»؛ «و هر کس از یاد من روی گردان شود، زندگی (سخت و) تنگی خواهد داشت.»(نمل: 62)

 

دعا

یاری خواستن از قدرت بی نهایت خداوند، نوعی رابطه میان انسان و پروردگار برقرار می‌سازد: «أَمَّنْ یُجیبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ یَکْشِفُ السُّوءَ»؛ «یا کسی که دعای مضطرّ را اجابت می‌کند و گرفتاری را برطرف می‌سازد.»(طه: 124)

 

نماز

راز و نیاز با خدا با آداب مخصوص و به صورت منظم نوع دیگر رابطه میان انسان و پروردگار می‌باشد و به آدمی آرامش می‌بخشد: « وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ»؛ « از صبر و نماز یاری جویید؛ (و با استقامت و مهار هوس‌های درونی و توجه به پروردگار نیرو بگیرید.)»(بقره: 45)

پرخوری و اسراف در قرآن مورد نکوهش قرار گرفته است: « کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفین»؛ «(از نعمت‌های الهی) بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمی‌دارد». اگر تغذیه از حالت اعتدال خارج شود، برای انسان ضرر دارد و سلامت جسمی او را به خطر می‌اندازد

دعوت به خوردن غذاهای پاکیزه و پرهیز از غذاهای مضر

قرآن کریم از طرفی انسان را به خوردن غذاهای پاک و مفید توصیه می‌کند و از طرف دیگر او را نسبت به مصرف غذاهای مضر باز می‌دارد و این دو دستور، سلامتی و بهداشت جسم انسان را تأمین می‌کند؛ همان گونه که آرامش روانی و بهداشت اجتماعی انسان‌ها را با قید حلال بودن تأمین می‌کند: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا کُلُوا مِنْ طَیِّباتِ ما رَزَقْناکُمْ»؛ «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از نعمت‌های پاکیزه ای که به شما روزی داده‌ایم، بخورید.»(بقره: 172)

«وَ کُلُوا مِمّا رَزَقَکُمُ اللّهُ حَلالاً طَیِّبًا»؛ «و از نعمت‌های حلال و پاکیزه ای که خداوند به شما روزی داده است، بخورید.»(مائده: 88)

 

حرمت خوردن چیزهای پلید

اسلام خوردن غذاهای پلید و خبیث را حرام کرده است: «وَ یُحَرِّمُ عَلَیْهِمُ الْخَبائِثَ»؛ «و ناپاکی‌ها را تحریم می‌کند.»(اعراف: 157)

 

اسراف
پرخوری و اسراف

پرخوری و اسراف در قرآن مورد نکوهش قرار گرفته است: «کُلُوا وَ اشْرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إِنَّهُ لا یُحِبُّ الْمُسْرِفین»؛ «(از نعمت‌های الهی) بخورید و بیاشامید، ولی اسراف نکنید که خداوند مسرفان را دوست نمی‌دارد.»(اعراف: 31)

اگر تغذیه از حالت اعتدال خارج شود، برای انسان ضرر دارد و سلامت جسمی او را به خطر می‌اندازد.

 

ممنوعیت خوردن گوشت مردار و خون و گوشت خوک

«إِنَّما حَرَّمَ عَلَیْکُمُ الْمَیْتَةَ وَ الدَّمَ وَ لَحْمَ الْخِنْزیرِ وَ ما أُهِلَّ بِهِ لِغَیْرِ اللّهِ»؛ «خداوند، تنها (گوشت) مردار، خون، گوشت خوک و آنچه را نام غیرِ خدا به هنگام ذبح بر آن گفته شود، حرام کرده است»(بقره: 173)

 

ممنوعیت نوشیدن شراب

«یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَیْسِرُ ...  رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»؛ «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! شراب و قمار ... پلید و از عمل شیطان است، از آن‌ها دوری کنید تا رستگار شوید.»(مائده: 90)

6 عامل ایجاد و بروز حساسیت

برخی گمان می‌کنند فقط گرده گل‌ها، گیاهان و درختانند که آلرژی‌های فصلی را در افراد ایجاد می‌کنند اما این‌ها تنها ذرات آلرژی‌زا نیستند و عوامل دیگری نیز در بروز حساسیت نقش دارند.مردم معمولا گرد‌ه‌های گل‌ها و گیاهان را به عنوان عوامل آلرژی‌زا می‌شناسند در حالی که عوامل دیگری هم در محیط زندگی ما وجود دارند که می‌توانند سبب بروز علائم حساسیت‌ از جمله عطسه و آبریزش بینی شوند. اگر به آلرژی فصلی مبتلا هستید فراموش نکنید که یک راه‌حل مهم برای کنترل علائم این عارضه، شناخت عواملی است که سبب بروز واکنش‌های آلرژیک می‌شوند.

آلرژی، آسم و ایمونولوژی سایر عوامل آلرژی‌زا عبارتند از:

1- دود حاصل از آتش از جمله در شومینه‌های داخل آپارتمان در فصل زمستان یا دود ناشی از آتش‌بازی‌های تابستانی در فضای باز
2- گزیدگی با نیش حشرات
3- کلر به کار رفته برای ضدعفونی آب استخر‌ها
4- برخی ترکیبات موجود در موادغذایی و آبنبات‌ها
5- گرد و غبار
6- دارو

آگاهی از نقش این عوامل در بروز حساسیت کمک می‌کند که افراد مبتلا با شناخت و دوری از این عوامل تا حد امکان واکنش‌های آلرژیک خود را کاهش دهند.

9 عادتی که باید در 30 سالگی آغاز کنید

تناسب اندام: در ۲۰ تا ۳۰ سالگی، بدنتان نسبت به ۴۰ تا ۵۰ سالگی بسیار متفاوت است. در سال‌هایی که جوان ترید، سالم، خوش اندام، لاغر ماندن، و همچنین عضله سازی بسیار راحت‌تر است. اما از آنطرف هر چه پا به سن بگذارید، سخت‌تر و سخت‌تر خواهد شد.اگر دوست دارید زمانی که به ۴۰ سالگی رسیدید سالم باشید (و البته حتی تا ۶۰ یا ۷۰ سالگی‌تان)، وقتش رسیده تا هنوز که جوانید، عادات تناسب اندامی را در زندگی‌تان شکل دهید.
 
۱. آب بیشتری بنوشید
 
کمبود آب، باعث ذخیره‌ آب در بدن، سالخوردگی پوست، سوخت و ساز کند، و بسیاری مشکلات دیگر می‌شود. اگر به خودتان عادت دهید تا وقتی هنوز جوانید آب بیشتری بنوشید، خواهید توانست سرعت روند سالخوردگی‌تان را کاهش دهید.
  
۲. مرتب با وزنه تمرین کنید
 
به مرور که پیرتر می‌شوید، هم حجم عضلاتتان را از دست خواهید داد و هم قدرتشان را. از طرفی هرچه عضلات کمتری داشته باشید، در روز کالری کمتری خواهید سوزاند. اگر دوست دارید تا خوش اندام بمانید، حالا وقتش است که بصورت منظم با وزنه تمرین کنید. مقداری تمرینات کاردیوتان را کاهش دهید، و به سمت تمرین با وزنه یا تمرینات قدرتی با استفاده از وزن بدن بروید.
  
۳. فرم صحیح را یاد بگیرید
 
سر خودتان را شیره نمالید که تمرینات قدرتی‌تان را صحیح انجام می‌دهید! درست است که وقتی جوانید، زیاد نگران آسیب دیدگی‌ها نیستید، اما به تدریج که پا به سن می‌گذارید، اگر با فرم صحیح تمرین نکنید، بدنتان آسیب خواهد دید. پس حالا وقتش است که فرم صحیح تمرینات را دقیقا یاد بگیرید.
 
۴. تغییرش دهید
 
اگر مرتبا تمریناتتان را تغییر دهید، بدنتان را در مسیر صحیحی نگاه خواهید داشت. پس بجای اینکه به یک روتین تمرین با وزنه و کاردیوی خاص بچسبید، هر ماه تمریناتتان را تغییر دهید.
 
۵. پس از ورزش ذخایرتان را پر کنید
 
شاید پر کردن دوباره‌ ذخایر انرژی بدن پس از ورزش، به نظرتان مهم نرسد، اما حقیقت این است که رساندن کربوهیدرات و پروتئین به بدن تا ۳۰ دقیقه پس از ورزش، کمک خواهد کرد تا دوباره انرژی بگیرید و رشد عضلاتتان بدون عیب و نقص باشد.
 
۶. کفش ورزشی‌تان را مدام عوض کنید
 
ممکن است با کفش ورزشی‌تان راحت باشید، اما پس از ۶ ماه دویدن باید آنها را عوض کنید. به خودتان عادت دهید که پس از هر ۶ تا ۸ ماه استفاده از کفش‌هایتان آنها را عوض کنید تا از فشارهای بیهوده و آسیب‌هایی که بین دوندگان متداول است در امان بمانید.
 
۷. در برنامه قرارش دهید
 
اگر در حال حاضر سختتان است که وقتی برای تمرینتان باز کنید، تصور کنید که وقتی سنتان بیشتر شود، چقدر سخت‌تر خواهد شد. اصلا مهم نیست چقدر برایتان سخت است که وقتی برایش پیدا کنید، ورزش را به بخشی از زندگی‌تان تبدیل کنید.
 
۸. به سراغ پیلاتس و یوگا بروید
 
فقط نباید عضله بسازید، بلکه باید تعادل، وضعیت قرارگیری بدن، و البته انعطاف پذیری تان را نیز بهبود ببخشید. هم پیلاتس و هم یوگا، انتخاب‌هایی عالی برای داشتن اندامی متناسب در هر مرحله‌ای از زندگی هستند. پس حداقل یک یا دو روز در هفته را به این تمرینات اختصاص دهید.
 
۹. از آن لذت ببرید
 
اگر یاد بگیرید که از ورزشتان لذت ببرید، برایتان خیلی راحت‌تر خواهد بود که برای سال‌های پیش رو به برنامه‌تان بچسبید. پس به دنبال راه‌هایی باشید که چاشنی تمرینتان کنید، مثلا گوش دادن به موزیک یا کتاب‌های صوتی، انجام ورزشی که عاشقش هستید، یا مطالعه‌ی کتاب هنگامی که روی دوچرخه ثابت نشسته‌اید.

کنترل جنسی چیست؟


«کنترل» واژه ای بیگانه است که به زبان فارسی وارد شده است و در اصلِ معنای آن اختلاف نظر وجود دارد. برخی آن را در لغت فارسی به معنای «وارسی، بازرسی و تفتیش» (1) معنا کرده اند.تعاریف اصطلاحی که از آن ارائه شده را می توان در دو جنبه در نظر گرفت. در مورد فردی، کنترل به «نظارت داشتن عقل شخص بر احساسات و اعمال وی» (2) تعریف نمود و در مورد اجتماعی،‌ «اِعمال قدرت، هدایت یا بازداشتن اعمال دیگران» (3) و یا «به کار بردن مکانیسم هایی در جامعه برای واداشتن اعضا به سازگاری و جلوگیری از ناسازگاری» (4) بیان کرد.کنترل در موارد مختلف اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، قضایی و آموزشی کاربرد دارد. آنچه در این مبحث مورد نظر است کنترل انسان از جنبه ی فردی و اجتماعی در رابطه با غریزه ی جنسی می باشد.
عملکرد کنترل
انسان با ابعاد مختلف وجودی، دارای نیازهای گوناگون می باشد و هر یک از این نیازها، او را به سوی ارضای آن ها سوق می دهد. چنانچه انسان به یک جنبه توجّه نموده و همّت خود را صرف ارضای آن جنبه ی خاص نماید، ممکن است سایر نیازهای انسان در حدّ کافی ارضا نگردد.عمل کرد کنترل از این جا مشخص شده و کنترل در ابعاد مختلف معنا می یابد، بدین معنا که هر جنبه در حدّ نیاز، ارضا گردیده و سایر جوانب از نظر دور نگردند.در میان غرایز آدمی قوی ترین و نیرومندترین غریزه که در صورت توجّه صِرف بدان، از فعالیّت سایر غرایز جلوگیری می کند، غریزه ی جنسی می باشد که به دلیل عطش سیری ناپذیر آن، انسان را از توجه به سایر نیازهای روحی و جسمی باز می دارد.

گاه انسان برای رسیدن به یک خواسته ی جنسی، تمام نیازهای جسمی خود را فراموش نموده، احساسات و عواطف انسانی را زیر پا نهاده و به تعالی روحی خویش پشت پا می زند.دین اسلام برای سعادت فرد و جامعه، کنترل امیال و خواسته ها را در رأس برنامه های دینی قرار داده و سعادت انسان را در گرو تربیت و هدایت همه ی جوانب برمی شمرد:«رَبُّنَا الَّذِی أَعْطَى‏ کُلَّ شَیْ‏ءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدَى‏»؛ پروردگار ما کسی است که هر چیزی را که خلقتی در خور اوست، داده، سپس آن را هدایت فرموده است. (5)

کنترل تمامی نیازهای انسانی، موجب تعادل بین آن ها گردیده و از رشد یک جانبه و سرطانی آن ها جلوگیری می نماید.کنترل هر یک از غرایز، موجب توجّه به سایر غرایز گردیده و رشد همه جانبه ی انسان را در پی دارد، لذا نظارت و کنترل در مقابل همه ی غریزه ها ضروری به نظر می رسد وگرنه انسان دچار عدم تعادل گشته و در مسیر انسانیت قادر به حفظ خویشتن نخواهد بود.از آن جا که قدرت امیال نفسانی در مقابل انسان بسیار است، شاید هدف دین از کنترل، توجه به همه غرایز و پرورش همه جانبه ی آن بوده تا انسان از مسیر عدالت انسانی منحرف نگشته و به سوی رشد و تعالی گام بردارد.دین اسلام در صدد پرورش انسان، هم آهنگ با فطرت می باشد و نیازهای جسمانی و غریزه را مقدمه ی برآوردن نیازهای روحی قرار می دهد و در این مسیر سعادت دنیا و آخرت را تأمین نموده و به میزان ارتباط تن و روان، سعادت آن ها را یک جا تضمین می کند. (6)

علل کنترل

حفظ نظم و انسجام جامعه در گرو رعایت صحیح قوانین اجتماعی همراه با قانون پذیری افراد می باشد که خود منوط به تعلیم و تربیت صحیح بوده و نیازمند بسترهای روانی، اجتماعی و خانوادگی می باشد. کنترل فرد و جامعه، لازم و ملزوم یک دیگر بوده و با هم ارتباطی تفکیک ناپذیر دارند. بر این اساس مهم ترین گام در جهت حفظ نظم افراد جامعه، به کارگیری روش های اساسی و اولیه می باشد.

الف) پیش گیری

اساسی ترین و بهترین گام برای حفظ و کنترل فرد و جامعه برای جلوگیری از خطرات وقوع در انحراف و کجروی، پیش گیری و ایجاد مصونیّت اولیّه در فرد و اجتماع است.پیش گیری، «مجموعه ای از راهکارهای مستقیم و غیر مستقیم است که با هدف ایجاد امکانات و موقعیّت های بازدارنده از وقوع جرم و کجروی طراحی و تدوین می شود». (7)در دهه های اخیر به دلیل کارآمدی پیش گیری نسبت به مقابله با کجروی بدان اهمیّت خاصّی داده شده است. حال آن که اسلام از قرن ها پیش اصل اساسی خود را در کنترل فرد و جامعه بر اساس پیشگیری نهاده است (8) و افراد را به تعادل نفسانی از طریق مبارزه با خواهش های نامشروع نفسانی و ارضای پسندیده و معقول آن دعوت نموده و با گسترش آن به تمامی جامعه ی اسلامی، در صدد ایجاد جامعه ای هماهنگ با افرادی متعادل بوده است.اصول اخلاقی که ارزش های اسلامی بر اساس آن ها پایه گذاری شده، همه زمینه ساز کنترل فردی و اجتماعی است که ضمن تربیت فردی، افراد را به سوی برخورد صحیح و متعادل با یک دیگر دعوت نموده و همراه با تعامل صحیح،‌ آن ها را به سوی ایجاد جامعه ای منسجم و رو به رشد هدایت می نماید.

ب) مجازات

در یک مجموعه ی هم آهنگ، گاه عناصری دیده می شود که برخلاف مسیر اصلی و صحیح حرکت نموده و ایجاد ناهم آهنگی می نماید. در مقابل این عناصر باید شیوه های درمانی مناسبی به کار گرفت تا در مسیر صحیح قرار گیرند، ولی چنانچه این شیوه در برخی افراد مؤثر واقع نشد و یا افرادی یافت شوند که در صدد بر هم زدن نظم اجتماعی باشند، به ناچار باید از روش های بازدارنده استفاده نمود و از طریق اصلاح فردی، خانوادگی و یا حتی دادگاه ها و ... در صدد کنترل و مهار این گونه افراد برآمد و مانع از گسترش آن به سایر افراد و جامعه شد.اگر با تمام این عوامل، کجروی و انحراف به وقوع پیوست و دامنه ی آن از فرد، تجاوز نمود و جامعه را در معرض خطر قرار داد، نمی توان آن را به دید یک کجروی کوچک تلقی نمود، بلکه متناسب با آن کجروی تنبیه و مجازات در نظر گرفته می شود، تا ضرر وارده از طریق آسیب های فردی و اجتماعی به حداقل کاهش یابد.

مکانیسم های کنترل

مکانیسم های کنترل شامل دو جنبه رسمی و غیر رسمی می باشد. کنترل رسمی دربرگیرنده ی تلاش ها و اقداماتی است که منابع اقتدار، در مقابله با وقوع جرم و کجروی در جامعه عهده دار می شوند، ولی در جنبه ی غیررسمی مکانیسمی است که تمامی جامعه را فرا گرفته و مبتنی بر اصول اخلاقی، ارزش ها و هنجارهای متعارف می باشد. (9)کنترل غیر رسمی، هر چند ضمانت اجرای قانونی ندارد، ولی متغیرهای درونی فرد را وادار به کنترل می نماید.

یک سری عوامل، فرد را وادار به کنترل فردی و اجتماعی می نماید که گاه شامل کنترل درونی و گاه بیرونی می باشد.

در کنترل درونی، فرد خود را از درون به انجام رفتار مورد انتظار خویش ملزم می بیند و در واقع نظام فرهنگی جامعه است که می تواند افراد را با تکیه بر نوعی ضمانت اجرای اخلاقی و درونی به نظم پای بند سازد.کنترل بیرونی با کاهش امکان کجروی از طریق ایجاد محدودیت بیرونی و فیزیکی صورت می پذیرد.کنترل ماورای طبیعی در جوامع غیر دینی به شدت مورد غفلت قرار گرفته است، حال آن که اعتقاد به مکانیسم های تنبیهی پس از مرگ تأثیر قابل توجّهی در بازدارندگی جرم و کجروی دارد. (10)

پی نوشت ها :

1. لغت نامه دهخدا، ج 12، ص 18614.
2. فرهنگ معین، ج 3، ص 3085.
3. علی سلیمی و محمد داوری، جامعه شناسی کجروی، ص 581.
4. علی رضا شایان مهر، دایرة المعارف تطبیقی علوم اجتماعی، ج 1، ص 441- 442.
5. طه، آیه 50، ترجمه محمد مهدی فولادوند.
6. حمید محمد قاسمی، اخلاق جنسی از دیدگاه اسلام، ص 179.
7. علی سلیمی و محمد داوری، جامعه شناسی کجروی، ص 684- 685.
8. قال الصادق علیه السلام: دِرْهَمُ وِقَایةٍ، خیرٌ مِنْ قنطارِ علاجٍ؛ یک درهم که برای پیش گیری بیماری خرج شود بهتر از مبلغ زیادی است که برای درمان به مصرف برسد. (حمید محمد قاسمی، اخلاق جنسی از دیدگاه اسلام، ص 189).
9. علی سلیمی و محمد داوری، جامعه شناسی کجروی، ص 651- 658.
10. همان، ص 660- 676.