سیگار ومرگ ناگهانی
سیگار کشیدن یک عامل خطر شناخته شده برای وقوع مرگ ناگهانی در میان زنان است. سیگار کشیدن در حد کم تا متوسط نیز خطر مرگ ناگهانی قلبی در زنان را به شدت افزایش میدهد.به گزارش شبکه انجمن قلب آمریکا، محققان با بررسی شیوع مرگ ناگهانی قلبی در میان بیش از 101000 زن سالم و پیگیری نتایج در مدت 30 سال دریافتند زنانی که به مقدار کم یا متوسط سیگار میکشیدند شامل کسانی که روزانه 1 تا 14 نخ سیگار مصرف میکردند تا 2 برابر بیشتر در معرض خطر وقوع مرگ ناگهانی قلبی در مقایسه با همتایان غیرسیگاری خود بودند.نتایج حاصل از این گزارش همچنین میافزاید: در این میان زنان با سابقه بیماریهای قلبی، سرطان و یا سکته مغزی که سیگاری بودند تا 5 /2 برابر بیش از بقیه در معرض خطر این مرگ و میر قرار گرفتند.براساس گزارش محققان ، برای هر 5 سال سیگار کشیدن مداوم احتمال وقوع این خطر تا 8 درصد افزایش مییابد و این در حالیاست که در میان زنان مبتلا به بیماریهای قلبی که سیگار را ترک کردند طی 15 تا 20 سال خطر مرگ ناگهانی قلبی کاهش یافته و تقریباً در حد یک فرد غیرسیگاری میشود.به گفته محققان مرگ ناگهانی قلبی که یکی از علل اصلی مرگ و میر مربوط به قلب است، از دست دادن ناگهانی عملکرد قلب است که معمولاً در عرض چند دقیقه بعد، قلب متوقف میشود.این تحقیقات نشان میدهد که سیگار کشیدن یکی از مهمترین عوامل خطرساز قابل اصلاح برای وقوع این مرگ و میر در میان تمام زنان است و ترک کردن سیگار در طول زمان میتواند به کاهش و یا حتی از بین رفتن این خطر کمک کند.
ورزش ودرمان ا فسردگی
افسردگی یکی از مشکلات و ناراحتیهای روحی و روانی است که امروزه طیف گستردهای از مراجعان به درمانگاهها و کلینیکهای روانپزشکی و روان درمانی از آن رنج میبرند. این بیماری تاثیرات عمیقی بر ویژگیهای اخلاقی و روحی افراد دارد و باعث احساس پوچی، بیارزش بودن و ناامیدی در آنها میشود. ورزش و فعالیتهای بدنی یکی از مهمترین راههای درمان افسردگی است که با تنظیم و توازن سیستم عصبی در پیشگیری و درمان آن موثر است. عضو کمیته روانشناسی فدراسیون پزشکی ورزشی درباره این بیماری گفت: افسردگی یکی از شایعترین بیماریهای روانی است که بسیاری از افراد به آن مبتلا هستند و بسیار آرام و تدریجی میتواند تمام شرایط زندگی افراد را تحت تاثیر قرار دهد. عوامل بسیاری عامل بروز این بیماری است که مهمترین آنها استرسهای روانی اجتماعی است و میتواند مجموعهای از عوامل روحی – روانی فرد بهخصوص تفکرات، شیوه نگرش به زندگی، ارتباطات خانوادگی و مسائل و مشکلات اجتماعی را تحت تاثیر قرار بدهد. افسردگی در تمامیسنین دیده میشود و مختص به قشر خاصی از افراد جامعه نیست. نوجوانان، جوانان و افراد میانسال هم در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند، اما آنچه که مشخص و اثبات شده این است که افسردگی در زنان، بهخصوص زنان خانهدار که فعالیت اجتماعی کمتری دارند و در شرایط انزوا به سر میبرند بیشتر است. این انزوا میتواند ناشی از ضعیف شدن ارتباطات اجتماعی آنها باشد که با گذشت زمان منجر به افسردگی میشود. ورزش تاثیر مهم و مستقیمیروی پیشگیری و درمان افسردگی دارد. فعالیتهای بدنی با تنش زدایی و استرس زدایی در فرد احساس آرامش ایجاد میکنند. هنگام فعالیت ترشح برخی هورمونها در بدن، به فرد احساس شادمانی و اعتماد به نفس میدهد. علاوه بر این ورزش باعث ایجاد ارتباط اجتماعی میشود و فرد را از انزوا و گوشه گیری نجات میدهد. وقتی فرد در محیطهای عمومیو باشگاهها ورزش میکند، در کنار افراد دیگر قرار میگیرد و با ارتباط برقرار کردن با اشخاص دیگر، انگیزه ادامه زندگی در او بالا میرود. در تحقیقات انجام شده در این زمینه ثابت شده است کسانی که افسرده هستند و بدون مصرف دارو و روان درمانی به ورزش روی آوردهاند، بیماریشان بهبود پیدا کرده است. البته ورزش به تنهایی قادر به درمان افسردگی نیست، اما در بهبود وضعیت فرد و تسریع روند درمان او تاثیر بسزایی دارد. علاوه بر افسردگی، ورزش از بروز ناهنجاریهایی مثل اضطراب، وسواسهای فکری و عملی و انواع ترس جلوگیری میکند و باعث افزایش اعتماد به نفس و انگیزه میشود. این افراد حتما در کنار کارهای منزل باید به ورزش نیز بپردازند و حداقل نیم تا یک ساعت از وقت خود را در روز به فعالیتهای خارج از منزل اختصاص دهند. حضور در باشگاههای بدنسازی و ارتباط با افراد دیگر جامعه در پیشگیری از افسردگی در این افراد حائز اهمیت است. شنا، یوگا و ورزشهای ملایم، نرم و انعطاف دهنده بهترین ورزش برای زنان خانه دار است. البته برای هر سنی ورزش و نرمش خاص آن سن وجود دارد. امروزه با وجود آلودگی شهرهای جوامع صنعتی، ورزشهای ملایم و سبک در فضای آزاد برای تمامیاقشار جامعه توصیه میشود. بهعنوان مثال ورزش یوگا میتواند باعث افزایش کارایی در بزرگسالان شود.: افراد مسن که ویژگیها و مشکلات خاص خود را دارند هم از کسانی هستند که در معرض ابتلا به افسردگی قرار دارند. مشکل اینجاست که بیشتر خانوادهها این افراد را به حال خود رها میکنند و توجهی به نیازهای ورزشی آنها ندارند. آنها با قرار گرفتن در معرض روزمرگی، امید و انگیزه خود را برای ادامه زندگی از دست میدهند و اگر این وضعیت ادامه پیدا کند دچار خمودگی و افسردگی میشوند. به همین دلیل به خانوادهها توصیه میشود به جای مصرف داروهای افسردگی و با توجه به پایین بودن هزینه ورزش، پیش از هر چیز سالمندان را به حضور در اجتماع و انجام ورزشهای مناسب تشویق کنند.
دود سیگار ومننژیت در کودکان
کودکانی که در دوران بارداری مادر خود یا در محیط خانه در معرض دود سیگار قرار میگیرند تا حد بسیار زیادی در معرض خطر ابتلای بیماری مننژیت تهاجمیقرار میگیرند. با توجه به بررسی مدارک و شواهد جدید کودکانی که چه در دوران بارداری مادر و چه در خانه در معرض دود سیگار قرار میگیرند به احتمال زیاد به بیماری مننژیت تهاجمیمبتلا میشوند.بیماری مننژیت تهاجمیاز علل عمده مننژیت باکتریایی است و همچنین میتواند با هجوم باکتریها به خون، ریه یا مفاصل کودکان و بزرگسالان جوان این بیماری را تشدید کند.میزان مرگ و میر بیماری مننژیت نزدیک به 5 درصد است و از هر ۶بیمار یک نفر با ناتوانی شدید، از جمله مشکلات عصبی یا رفتاری مواجه میشود.محققان انگلیسی با بررسی 18 تحقیق قبلی دریافتند که قرار گرفتن در معرض دود سیگار در خانه خطر ابتلا به بیماری مننژیت تهاجمیدر کودکان را دو برابر میکند و این خطر برای کودکان کمتر از 5 سال حتی بیشتر بوده است.نتایج حاصل از این بررسی همچنین نشان داد که کودکان متولد شده از مادرانی که در دوران بارداری سیگار میکشیدند، در مقایسه با افرادی که در خانوادههای غیر سیگاری متولد شدند، ۳ برابر بیشتر احتمال ابتلا به بیماری مننژیت تهاجمیرا داشتند.نتایج این تحقیقات در مجله BMC Public Health منتشر شده است.دکتر موری راشل نویسنده این تحقیقات از مرکز مطالعات کنترل دخانیات در دانشگاه ناتینگهام در این مورد گفت: ما تخمین میزنیم که هر ساله 630مورد به بیماری مننژیت تهاجمیدر دوران کودکی توسط دود سیگار فقط در انگلیس مبتلا شدند ما هنوز به درستی از چگونگی تأثیر دود تنباکو بر این کودکان مطمئن نیستیم، یافتههای این تحقیقات شواهدی را مبنی بر خطرات زیاد سیگار کشیدن در اطراف کودکان و در دوران بارداری نشان میدهد بنابراین، والدین و خانوادهها باید از کشیدن سیگار در خانه و اطراف کودکان پرهیز کنند.
تأثیر استرس و کمخوابی بر پوست
بیشتر ماها با بروز حلقه سیاه رنگ دور چشم ها (کبودی دور چشم) بعد از یک شب کم خوابی آشنا هستیم، اما تحقیقات زیادی نشان میدهد که کمبود خواب و داشتن استرس باعث بروز مشکلات وسیعی در پوست میشود.کم خوابی و استرس باعث میشوند بدن هورمونی به نام کورتیزول تولید کند. هورمون کورتیزول باعث افزایش قند خون در بدن میشود. افزایش قند خون نیز باعث افزایش وزن و بروز مشکلات قلبی میشود. تحقیقات جدید ارتباط بین تولید کورتیزول با استرس و کم خوابی و اثرات آنها را روی پوست نشان میدهد.
اثرات کورتیزول بر پوست بدن
1- چین و چروک پوست: افزایش قند خون در اثر کورتیزول، روند پیر شدن پوست را تسریع میکند. این قند اضافی کلاژن موجود در پوست را تحت تأثیر قرار میدهد و منجر به بروز چین و چروک میشود. کلاژن پروتئینی در پوست است که باعث حفظ جوانی آن میشود.2- جوش: وقتی که عوامل خارجی روی بدن ما تأثیر میگذارند، ترشح کورتیزول باعث افزایش جوشهای بدن میشود. 3- خشکی پوست: تحقیقات نشان میدهد افزایش قند خون در اثر هورمون کورتیزول سدهای دفاعی پوست را تخریب میکند و باعث خشکی، التهاب و ناراحتی پوست میشود.
چه باید کرد؟
برای کاهش ترشح کورتیزول در اثر کم خوابی و استرس در بدن به توصیههای زیر عمل کنید: 1- شب ها حداقل 7 ساعت بخوابید. 2- از مصرف مواد غذایی حاوی کافئین مثل قهوه و نوشابه سیاه خودداری کنید. 3- مواد غذایی سالم و طبیعی بخورید و مصرف قند و مواد شیرین را کاهش دهید. همچنین به یاد داشته باشید سبزیجات نشاسته ای مثل سیب زمینی بعد از فرآیند در بدن، در نهایت به قند تبدیل میشوند. پس در مصرف آنها نیز محتاط باشید. 4- برای کنترل التهاب در بدن به مقدار کافی چربی امگا 3 را از طریق غذاها و مکملها دریافت کنید. برای کاهش التهاب پوست میتوانید از موادی مثل گل مینا، گل بابونه و اسید سالیسیلیک استفاده کنید. 5- در نهایت باید گفت آرام باشید. کمیاز وقت خود را روزانه صرف حفظ آرامش روح و جسم خود کنید، مثل ورزش کردن و .... . اثر شگفت انگیز عطردرمانی را نادیده نگیرید. تحقیقات نشان داده است استفاده از مقدار کمیروغن اسطوخودوس میتواند تأثیر زیادی در ایجاد آرامش شما داشته باشد.
توصیه های مهم برای ورزش کردن
نتایج یک مطالعه جدید در بلژیک نشان میدهد، افرادی که ساکن شهرها هستند و در فضای باز ورزش میکنند سطح التهاب در بدنشان بیشتر است و به طور متوسط توان ذهنی پایینتری نیز دارند. کارشناسان بهداشتی بلژیک در این بررسیها دریافتند شهرنشینها در مقایسه با افرادی که در حومه شهر زندگی و ورزش میکنند در تستهای ارزیابی توان ذهنی اغلب بازده پایینتری دارند و همچنین از نظر جسمینیز میزان التهاب در بدنشان بالاتر است. به گزارش شبکه خبری ان بی سی، در این رابطه شرکت کنندگان به دو گروه تقسیم شدند. یک گروه 15 نفری که درشهر اقامت داشتند ویک گروه 9 نفری که در یک محیط روستایی زندگی میکردند. هر دو گروه باید سه روز در هفته از ساعت 12 تا 1 ظهر برای یک دوره 12 هفتهای راهپیمایی میکردند و میدویدند. سپس متخصصان تستهایی را در این افراد انجام میدادند. نتایج آزمایشها نشان داد سطح بالای آلودگی هوا در شهر مانع از بهبود و تقویت توان ذهنی ناشی از ورزش کردن در شرکت کنندگان میشود. به بیان دیگر گروهی که شهرنشین بودند از مزایای ورزش کردن برای مغز شامل بهبود توان ذهنی برای یادگیری موضوعات جدید، درک بهتر و بهداشت روانی مطلوبتری بیبهره میماندند. همچنین در این گروه سطح برخی از نشانگرهای التهابی در خون به مراقبت بیشتر از گروه دوم بود. دکتر «روماین مئوس» رئیس دپارتمان فیزیولوی انسانی در طب ورزش در دانشگاه وریج بلژیک در این باره خاطرنشان ساخت: التهاب در مغز میتواند موجب بروز مشکلات و اختلالات روانی شود اما خوشبختانه به دلیل اینکه بدن یک مکانیزم ترمیمیو قوی دارد، این التهاب به مرور زمان از بین میرود و از آنجا که ورزش کردن برای انسان امری حیاتی است و نمیتوان از آن صرفنظر کرد و زندگی بیتحرک را برگزید لذا در این مقاله چند دستورالعمل ساده برای ورزش کردن در شهرها مطرح شده تا بتوان اطمینان حاصل کرد که آلودگی هوا سلامت شما را به طور جدی به خطر نمیاندازد. قبل از شروع فعالیت این نکات را به خاطر بسپارید و به آنها عمل کنید: از باران و باد استقبال کنید چون در این شرایط آب و هوایی جریان باد ذرات بسیار ریز آلایندهها را با خود میبرد و شما دیگر هنگام تحرک آن را استنشاق نخواهید کرد. از ورزش کردن در ساعات شلوغ و پرترافیک جدا پرهیز کنید هرچه تعداد خودروها و وسایل نقلیه در خیابانها بیشتر باشد به معنی آلودگی بیشتر هواست. پارکهای بزرگ را برای ورزش کردن انتخاب کنید. هرچه بین شما و خیابان تعداد درختان بیشتری وجود داشته باشد، آلودگی هوا کمتراست. به یاد داشته باشید که درختها هوا را پاک میکنند.
رابطه توکل بر خدا وکاهش اضطراب
شاید کمتر مفهومی از مفاهیم اسلامی به اندازه "توکل" از لحاظ تعریف دشوار باشد. اخلاقیون، اهل عرفان و تصوف مفاهیم متفاوتی از آن درک کرده اند.
اصل توکل را بایستی در اعتماد به خدا جستجو کرد. تا وقتی که انسان به خدا اعتماد پیدا نکند، نمی تواند اداره امورش را به او واگذارد و اگر هم به زبان بگوید که امور خود را به او واگذار کردم، دلش آرام نمی گیرد. به علاوه اگر فردی از قوانین علت و معلولی که خداوند در جهان قرار داده است اطلاع نداشته باشد و نداند که خواست و سنت خدا به استفاده از اراده خود و اسباب و علل شناخته شده استوار است، باز نمی تواند موقعیت رفتار متوکلانه را تشخیص داده و مصداق های آن را در زندگی پیدا کند.
رابطه ایمان به خدا و اعتماد به حضرت باریتعالی، با توکل بسیار قوی است. خدای متعال در قرآن می فرماید: "و علی الله فلیتوکل المومنون"، یعنی افراد با ایمان به خدا توکل می نمایند. (سوره مائده)
در آیه 23 سوره مائده آمده است که "و علی الله فتوکلوا ان کنتم مومنین"، یعنی اگر ایمان دارید، به خدا توکل نمایید.
هر اندازه درجه ایمان فرد به خداوند و شناخت او از اسماء و صفات خدا و آگاهی او از برنامه های خداوندی در جهان افزایش یابد، به همان اندازه توکل او نیز افزایش خواهد یافت. در سوره انفال خداوند می فرماید: "انما المومنون الذین اذا ذکرالله وجلت قلوبهم و اذا تلیت علیهم ایاته زادتهم ایماناً و علی ربهم یتوکلون"، یعنی مومنان کسانی هستند که چون نام خدا برده شود، خوف بر دل هایشان چیره گردد و چون آیات خدا بر آنان خوانده شود، ایمانشان افزون گردد و بر پروردگارشان توکل کنند.
درست فهمیدن آیات خدا و ذکر و قرائت آن، بر ایمان مومنان می افزاید و در نتیجه راه توکل از طریق افزایش ایمان هموار می شود. به دنبال این ایمان قلبی به خدا و ایمان به حکمت و شفقت خدا و علم به مصلحت بندگان است که بنده می تواند برای برنامه ریزی و کفایت امر خود، به خداوند اعتماد کند و کارهایی را که برنامه ریزی و تدبیر آنها خارج از توان اوست، به خدا واگذار نماید.
نراقی (1377) توکل را چنین تعریف نموده است: «توکل، عبارت است از اعتماد کردن و مطمئن بودن دل بنده در جمیع امور خود به خدا و حواله کردن همه کارهای خود را به پروردگار و بیزار شدن از هر حول و قوه ای غیر از خدا و تکیه نمودن بر حول و قوه الهی».محی الدین ابن عربی در تعریف توکل می نویسد: توکل، اعتماد قلبی به خداوند متعال است، طوری که انسان در صورت فقدان اسباب ظاهری در عالم برای رسیدن به هدف دچار اضطراب نمی شود و اگر اضطراب بر او مستولی شود، چنین فردی متوکل نیست. (النّدوی، 1374)
از دیدگاه شهید مطهری: توکل تضمینی الهی برای کسی است که حامی و پشتیبان حق است، یعنی اگر به راه خدا بروید، از نوعی حمایت الهی برخوردار خواهید شد.
منظور از توکل عبارت است از اعتماد به خدا در انجام کارها و واگذاری امور خود به او، طوری که تعادل روانی فرد را افزایش داده و در صورت نرسیدن به هدف، او را اضطراب بازدارد.
پس کسی توکل دارد که به قدرت و حکمت و رأفت و شفقت خداوند اعتقاد دارد. این اعتقاد، حالتی را در شخص به وجود می آورد که موجب می شود فرد در تمام حالات و رفتار خویش، حضور پروردگار را در نظر بگیرد و در این حضور، احساس قدرت و توانمندی کند و خود را به وی وابسته ببیند و از این رو آرامش در دلش ایجاد می شود که با پدید آمدن حوادث سخت در زندگی دچار شک و تردید نمی شود و کارهایی را که مدیریت و برنامه ریزی آنها خارج از تدبیر اوست به خدا واگذار می کند.
به عبارت بهتر فرد متوکل ضمن استفاده از اسباب و علل مادی و غیر مادی، توفیق رسیدن به نتیجه را مشروط به خواست و مشیت الهی می داند و ضمن نسبت دادن امور و اتفاقات جهان به خواست پروردگار، برای حصول نتیجه به او تکیه نموده و اطمینان دارد که خداوند او را در رسیدن به مطلوب یاری خواهد کرد.
منابع:
نظم و آهنگ در قرآن / نوشته محمدهادی معرفت
انسان در قرآن / نوشته شهید مطهری
اسلام و بهداشت روان (1) / مجموعه مقالات
آرامش روان و جوان / نوشته علی نقی فقیهی
ادامه مطلب ...
اضطراب وراهکارهای کاهش آن
اضطراب مجموعهای از علائم ناخوشایند است که همه ما آن را تجربه کردهایم. این احساس ناخوشایند که شامل مجموعهای از علائم مثل دلشوره، بیقراری، به هم خوردن تمرکز ذهنی، بیخوابی، تپش قلب و عرق کردن است در مواجهه با خطرات و موقعیتهای آسیبرسان، حالتی طبیعی تلقی میشود، ولی وقتی بیجهت یا در مواجهه با شرایطی نهچندان استرسزا ایجاد میشود، باید آن را به عنوان بیماری تلقی کرد.
فرض کنیم در یک هواپیما در حال پرواز هستیم. اگر ناگهان اعلام شود به دلیل نقص فنی خطر سقوط وجود دارد، همه علائم بالا که برای اضطراب شرح داده شد در مسافران طبیعی است.
حال شرایطی را فرض کنید که هواپیما بدون مشکل در حال پرواز است، در این حال اگر مسافری دچار علائم اضطراب باشد او را بیمار تلقی میکنیم.
اضطراب اگر فقط در شرایطی خاص مثل همین پرواز با هواپیما یا در موقعیتهای خاص مثل مکانهای تنگ ایجاد شود، به عنوان ترس مرضی یا فوبیا تلقی میشود. این نوع بیماری گاه در برخورد با جانوران ایجاد میشود که بسیار شایع است.
در این نوشتار بیماری اضطراب منتشر که ایجاد علائم اضطراب در موقعیتهای مختلف و روزمره است، توضیح داده میشود.
بیماری اضطراب منتشر
در این بیماری، فرد در شرایط مختلف روزمره که معمولا اضطراب اندکی برای دیگران ایجاد میکنند، دچار اضطراب شدید میشود.
مادری را تصور کنید که هر بار فرزندش از خانه خارج میشود، مضطرب است یا هرگاه در شلوغی شهر قرار میگیرد از احتمال تصادف، دچار دلشوره و تپش قلب میشود.
چرا برخی افراد دچار این بیماری میشوند؟
از مهمترین دلایل این بیماری، موارد زیر هستند:
- آسیبهای دوران کودکی: افرادی که در دوران طفولیت صدمات زیادی را تحمل کردهاند و زندگی طاقت”‹فرسایی داشتهاند.
- بیماریهای مزمن و صعبالعلاج مثل انواع سرطان
- وجود استرسهای متعدد و مکرر در زندگی
تفاوت اضطراب عادی با اضطراب بیمارگونه
همانگونه که گفته شد اضطراب، امری فیزیولوژیک و عادی در همه انسانهاست که باید آن را از بیماری اضطراب متمایز دانست.
تفاوت های اضطراب معمولی و بیماری اضطراب این موارد هستند:
1 ـ بیشتر موقعیتها و فعالیتهای زندگی در فرد بیمار ایجاد اضطراب میکنند.
2 ـ انجام کارهای عادی و روزمره در اثر این اضطراب، در بیمار مختل میشود.
3 ـ علائمی مثل خستگی مفرط، به هم خوردن خواب، نداشتن تمرکز ذهنی و بیقراری در بیمار وجود دارد.
درمان بیماری اضطراب
درمان بیماری اضطراب منتشر شامل رواندرمانی و داروهاست.
رواندرمانی به مفهوم جلسات گفتوگوی بیمار و روانپزشک برای ایجاد تغییرات در ذهن و رفتار بیمار است که در نهایت بیمار بتواند اضطراب را مهار کند.
دارودرمانی که معمولا در کنار رواندرمانی بیشترین تاثیر را دارد، شامل داروهای ضدافسردگی مثل سیتالوپرام، سرترالین، فلوکستین و پاروکستین تجویز شده توسط پزشک است.
برای درمان اضطراب حاد میتوان از داروهای آرامبخش مثل دیازپام، لورازپام و اگزازپام نیز کمک گرفت. به خاطر داشته باشیم که این گروه داروها فقط برای بهبودی موقتی موثرند و در صورت استفاده طولانیمدت، ایجاد وابستگی کرده و تاثیرشان کم میشود.
این طبیعی است که بعضی مواقع نگران باشید. اما برخی افراد هر روز، حتی زمانی که نگرانی بی مورد می باشد، احساس ناراحتی و دلواپسی دارند. اگر این نگرانی بیشتر از 6 ماه طول بکشد، فرد دچار اختلال اضطراب منتشر Generalized Anxiety Disorder یا GAD می باشد.
بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال، از بیماری خود اطلاعی ندارند، بنابراین درمان هم نمی شوند.
در موارد شدید، GAD می تواند با شغل، روابط و فعالیت های روزانه فرد تداخل داشته باشد.
علائم روحی
مهم ترین علامت این بیماری، احساس اغراق آمیزی از اضطراب می باشد. ممکن است دلیل این احساس را ندانید و یا ممکن است نگرانی بیش از حد در مورد مسائل عادی مانند: صورت حساب ها، روابط و سلامت خود داشته باشید.
تمام این نگرانی ها می تواند بر خواب و فکر شما اثر بگذارد.
همچنین ممکن است در اثر کمبود خواب و یا بیماری ، تحریک پذیر شوید.
علائم جسمی
درد و فشار عضلانی
سردرد
تهوع
اسهال
لرزش بدن
افراد در معرض خطر
تمامی افراد در هر سنی (حتی کودکان) ممکن است به این اختلال دچار شوند.
این اختلال به تدریج پیشرفت می کند.
اولین علائم بین دوران کودکی و میانسالی بروز می کند.
GAD بیشتر زنان را تحت تاثیر قرار می دهد.
زنان دو برابر مردان، به این اختلال مبتلا می شوند.
علت
ژن هایی که از یک نسل به نسل دیگر انتقال می یابند، ممکن است برخی افراد را در معرض خطر ابتلا به اضطراب قرار دهند.
محققان آزمایشاتی را بر روی یک سری مواد شیمیایی موجود در مغز به نام انتقال دهنده های عصبی و نیز یک ساختار درون مغز به نام آمیگدال انجام داده اند و به این نتیجه رسیده اند که مجموعه ای از DNA، محیط زیست و عوامل روانی در بروز این اختلال موثرند.
هیچ آزمایشی برای تشخیص این اختلال وجود ندارد. بنابراین بر اساس علائم موجود می توان این اختلال را شناسایی کرد.
به پزشک خود بگویید: در مورد چه چیزی نگران و مضطرب هستید؟ چند بار دچار این حالت می شوید؟ آیا این نگرانی با فعالیت های روزانه شما تداخل دارد؟
روان درمانی
نوعی از گفتاردرمانی برای درمان اضطراب موثر است. این نوع به نام درمان شناختی رفتاری خوانده می شود.
مشاور کمک می کند تا شما تفکرات و اعمال منفی را در خود تشخیص دهید و آنها را از خود دور کنید.
این گفتاردرمانی شامل تمرین هایی می باشد، از قبیل نوشتن تفکراتی که باعث نگرانی بیش از حد در شما می شوند.
در این روش، شما روش آرام بودن را یاد می گیرید.
بیماران بعد از 3 تا 4 ماه درمان، احساس بهتری دارند.
اگر درمان شامل مجموعه ای از گفتاردرمانی و دارو باشد، موفق آمیزتر خواهد بود.
دارو درمانی
برخی داروهای ضد افسردگی برای کاهش اضطراب به کار می روند.
با مصرف 4 تا 6 هفته از این داروها، احساس بهتری خواهید داشت.
پزشک ممکن است داروهای بنزودیازپاین را برای مدت کوتاهی برای شما تجویز کند.
نام های تجاری داروهای بنزودیازپاین عبارتند از: آتیوان، کلونوپین، والیوم و زاناکس.
این داروها دارای خطر وابستگی می باشند و در نتیجه فرد با مصرف این داروها، دارای احساس خوب می گردد و با قطع مصرف آنها، این احساس در او نابود می شود.
در مورد جوانب مثبت و منفی داروهای مورد مصرف با پزشک مشورت کنید.
مراقبت از خود
شما با تغییر عادات خود می توانید این بیماری را درمان کنید.
- از مصرف کافئین، داروهای استرس زا و برخی داروهای سرماخوردگی دوری کنید، چراکه این عوامل باعث افزایش اضطراب می گردند.
- به مقدار کافی استراحت کنید و غذاهای سالم مصرف کنید.
- یوگا انجام دهید.
-ورزش کنید، ورزش کردن باعث آرامش جسم و ذهن می گردد.
درمان های مکمل
ماساژ برای اکثر مردم یک نوع آرامش بخش می باشد.
تحقیقات در مورد طب سوزنی و اثر آن بر GAD هنوز مشخص نیست.
برخی از داروهای گیاهی دارای عوارض جانبی هستند و برخی دیگر با داروهای مصرفی تداخل دارند، لذا بهتر است قبل از مصرف هر گونه داروی گیاهی، حتما با پزشک معالج خود مشورت کنید.
اختلالات ناشی از اضطراب دائمی
افراد دچار اختلال اضطراب منتشر ممکن است دچار افسردگی، اعتیاد به الکل و یا اعتیاد به مواد مخدر شوند.
یک سری اختلالات دیگر نیز شایع است از قبیل: اختلال هراس، اختلال استرس پس از واقعه، اختلال وسواس جبری و ترس از اجتماع.
اختلال هراس
علائم این اختلال عبارتند از: تپش قلب، تعریق، سرگیجه، تهوع و یا درد قفسه سینه.
این افراد ممکن است فکر کنند که دچار یک حمله قلبی، احساس مرگ و یا از دست دادن فکر شده اند.
این اختلال یکی از درمان پذیرترین اختلالات اضطرابی می باشد.
اختلال استرس پس از واقعه
تجاوز، سوء استفاده کردن، جنگ و یا بلایای طبیعی موجب بروز این اختلال می شود.
علائم این اختلال شامل: یادآوری مجدد صحنه های واقعه و از دست دادن علاقه نسبت به فعالیت های مورد علاقه می باشد.
این افراد ممکن است در ابراز محبت مشکل داشته باشند.
آنها تحریک پذیرند و ممکن است خشن شوند.
این اختلال، با دارو و مشاوره درمان پذیر است.
این افراد دارای افکار نگران کننده ای هستند که قادر به کنترل آنها نمی باشند.
نمونه هایی از این اختلال مثل شستن بیش از حد دست ها و مرتبا چک کردن قفل درب خانه می باشد.
آنها ممکن است بدون هیچ دلیلی، لباس خوب بپوشند و یا برای هیچ دلیلی، اشیاء را بشمرند.
بسیاری از افراد مبتلا به این اختلال می دانند که این اعمال بی فایده می باشند، اما نمی توانند از این اعمال دست بردارند.
این اختلال بوسیله دارو و روان درمانی، درمان می شود.
ترس از اجتماع
این افراد در شرایط عادی، احساس ترس بیش از حد از اجتماع دارند.
علائم این ترس شامل: احساس مرگ قبل از روبرو شدن با اجتماع، تعریق کردن، سرخ شدن صورت، تهوع و یا اشکال در صحبت کردن می باشد.
در موارد شدید، این افراد از مدرسه رفتن و یا سرکار رفتن هم دوری می کنند.
این ترس با دارو و روان درمانی، درمان می شود.
فوبیا
فوبیا نوعی ترس شدید در مقابل چیزی است که صدمه ای به شما نمی رساند.
فوبیاهای شایع عبارتند از: ترس از ارتفاع، فضاهای بسته مثل آسانسور و یا تونل، پرواز با هواپیما، سگ، حشرات و ... .
چه کسی می تواند کمک خوبی به شما کند؟
با روانپزشک راجع به نگرانی خود صحبت کنید.
پزشک، بیماری های شبیه GAD را می شناسد، بنابراین به شما کمک خواهد کرد.
این بسیار مهم است پزشکی را انتخاب کنید که با آن راحت هستید تا راهنمایی های او برای شما مفید باشد.
ادامه مطلب ...
زفصل آلودگی هوا وسلامت انسان
همه ساله با شروع فصل سرما و روشن شدن وسایل گرمازا، آلودگی هوا را در شهرها احساس می کنیم .این موضوع به این معنی نیست که ما در فصول گرم سال آلودگی نداریم، بلکه سرمای هوا باعث می شود که ما آلودگی را بیشتر احساس کنیم.
هر گونه تغییر در ترکیب شیمییایی، فیزیکی و حتی بیولوژیکی جو که باعث به خطر افتادن حیات موجودات زنده شود، آلودگی هوا گفته می شود.منابع آلودگی هوا متفاوت است و امکان دارد طبیعی یا مصنوعی باشد که از آن جمله می توان به وجود خودروها در کلان شهرها ، احتراق، فرایندهای صنعتی و گاهی فعالیت آتش فشان ها اشاره کرد.
مونواکسیدکربن ، اکسیدهای نیتروزن، هیدروکربن ها ، اکسیدهای سولفور، ذرات معلق و سرب از جمله مواد آلوده کننده هوا به شمارمی روند.
1- مونواکسیدکربن یا co: گازی است بی رنگ و بی بو که وجود مقادیر هر چند اندک آن در محیط برای سلامت انسان نامطلوب است. این گاز باعث بروز اختلال در تنفس سلول ها می شود. علایم مسمومیت با گاز co بستگی به مقدار گاز در محیط دارد.
سردرد و سرگیجه، حالت خواب آلودگی و در نهایت بی هوشی که منجر به مرگ می شود، از علایم وجود گاز co در محیط است.
2- اکسیدهای نیتروزن : وجود این گاز در محیط باعث تحریک چشم ، بینی، گلو و شش ها می شود. تماس طولانی مدت با این گاز باعث افزایش آسیب پذیری بدن انسان در برابرعفونت های بیماری زا نظیر آنفلوانزا می شود. میزان زیاد این گاز در محیط ، باعث اختلال در قوه بویایی، ناراحتی های حفره بینی، اشکالات تنفسی ، ناراحتی های اعصاب، ادم ریوی و سرانجام مرگ می شود.
3- هیدروکربن ها : این گروه مهم ترین منبع آلودگی هوا در محیط هستند. وجود این آلاینده در محیط باعث تحریک چشم ، سرطان و اختلال در مرکز خون سازی بدن می شود.
4- اکسید های سولفور : این اکسید از طریق منابع طبیعی و انسانی وارد محیط می شود. قرار گرفتن در معرض این گاز باعث سوزش گلو، افزایش ضربان قلب و سرعت حرکات تنفسی می شود.
5- ذرات معلق : ذرات معلق به ذرات جامد کوچک و قطرات مایع موجود در هوا اطلاق می شود. از عمده ترین عوارض ذرات معلق بر روی انسان می توان به بیماری های عفونی بخش های بالای دستگاه تنفسی، اختلالات قلبی ، برونشیت ، تنگی نفس ، التهاب ریوی و کاهش مکانیسم های دفاعی بدن اشاره کرد.
علاوه بر موارد فوق، امروزه آلودگی هوا به عنوان یک بحران جهانی مد نظر است و پدیده هایی همچون وارونگی گرمایش جهانی، افت لایه ازن، استراتوسفری و باران های اسیدی حاصل این بحران است.
1- هنگام بروز پدیده آلودگی هوا، فضای داخل خانه هم به اندازه هوای بیرون خانه دچار آلودگی می شود که برای جلوگیری از این کار بهتر است هر روز میزان حرارت وسیله ی گرما زا را در کمترین حد خود قرار دهیم تا هوای خانه عوض شود.
2- استفاده از ماسک در هنگام آلودگی هوا توصیه می شود، اما این ماسک باید از جنس فیبر باشد، نه ماسک پارچه ای و نه ماسک دندان پزشکی، و بعد از هر بار مصرف باید تعویض شود.
3- در آلودگی هوا، کودکان بیشتر از افراد دیگر آسیب می بینند. پس باید امکانات لازم را برای حفظ سلامتی آنها مهیا کنیم.
4- تغذیه مناسب برای کاهش مضرات آلودگی هوا مهم است. به همین منظور مصرف شیر و ماست کم چرب، میوه ها و سبزیجات تازه برای دفع مسمومیت از بدن، به ویژه مسمومیت ناشی از سرب توصیه می شود.
هنگام بروز پدیده آلودگی هوا، از خوردن فست فودها (غذاهای آماده) ومواد غذایی حاوی مواد نگه دارنده مثل چیپس و انواع کنسرو خودداری کنید.
5- ذرات ریز ناشی از آلودگی هوا روی سطح پوست می نشینند. بنابراین هنگام شستشوی دست و صورت از آب خالی استفاده نکنید، زیرا ترکیب این ذرات با آب، ماده اسیدی ضعیفی را ایجاد می کند که به مرور باعث پیری زودرس پوست می شود.
منابع:
1- منابع اثرات آلودگی محیط زیست/دکتر مهدی تقی زاده
2- آلودگی محیط زیست-هوا-آب خاک-صوت/مینو دبیری
3- اکولوژی /دکتر محمد اردکانی
4- فرهنگ محیط زیست/حسن دولت آبادی
ادامه مطلب ...
عامل افسردگی از نظر قرآن
با دقت در آیات و روایات و مراجعه به منابع دینی عوامل ذیل که یکی پس از دیگری بیان می شود به عنوان علل و عوامل نگرانی، اضطراب، افسردگی و سایر بیماری های روحی، مطرح می شود که بیشتر جنبه شناختی دارند. هر چند عوامل دیگر نیز وجود دارند. در این مقاله به ریشه برخی از این تنیدگی ها که در قرآن کریم آمده است اشاره می کنیم.
1. کفر و بی ایمانی
هر چند کفر در بینش اسلامی خود نوعی بیماری روانی است، لکن به نوبه خود یکی از علل بیماری روانی است؛ زیرا کفر یکی از موانع شناخت و درک صحیح واقعیات و حقایق است. به واسطه کفر، ابزار اصلی شناخت یعنی قلب، چشم و گوش از کار می افتد «خَتَمَ اللهُ عَلَی قُلُوبِهِم وَ عَلی سَمْعِهِم وَ عَلی اَبْصَارِهِم غِشَاوَة؛(1)؛ خداوند بر دل ها و گوش ها و چشم های شان پرده افکنده است» و این یعنی ظلمت و گمراهی مطلق که در آیه دیگر فرمود: «وَ مَنْ لَمْ یجْعَلِ اللهُ لَهُ نُورَاً فَمَا لَهُ مِنْ نُورٍ؛(2) کسی که برای خدا برای او نوری قرار نداده برای او نور نیست» و این تاریکی و ظلمت مطلق همان ایجاد زمینه بالقوه برای اضطراب، تشویش درونی و نگرانی های روحی است.
2. فراموشی یاد خدا و اعراض از آن
کسی که از یاد خدا غافل گردد و از آن دل بگرداند علاوه بر عذاب اخروی، در دنیا نیز به زندگی سختی مبتلا خواهد شد: «مَنْ أعْرَضَ عَنْ ذِکرِی فَإنَّ لَهُ مَعِیشَةً ضَنْکاً وَ نَحْشُرُهُ یوْمَ الْقِیامَةِ اَعْمَی؛(3) هر کس از یاد من روی گردان شود، زندگی(سخت) و تنگی خواهد داشت و در روز قیامت هم، نابینا محشور می شود.»
درهای زندگی به کلی بر وی بسته می شود و این همان معیشت سخت است؛ زیرا کسی که خدا را فراموش کند برای او چیزی غیر از دنیا نمی ماند که آن را کمال مطلوب خود سازد. قهراً همه کوشش ها معطوف به آن می شود و این نوع زندگی هیچ گاه او را آرام نمی کند و چنین کسی به آرامش نخواهد رسید؛ چرا که همیشه یا برای از دست دادن چیزی و یا برای دست نیافتن چیزی در حال افسردگی، اضطراب و نگرانی و تشویش خاطر و غمگینی بسر می برد.
3. خود فراموشی
به دنبال خدا فراموشی، انسان مبتلا به خود فراموشی می شود. «وَ لاتَکونُوا کالَّذِینَ نَسُوا اللهَ فَاَنْسَیهُمْ اَنْفُسَهُمْ؛(4) ؛ هم چون کسانی نباشید که خدا را فراموش کردند و خدا نیز آنها را به خودفراموشی گرفتار کرد.» کسانی که مبتلا به خود فراموشی هستند ارزش ها، استعدادها و لیاقت های ذاتی خود را فراموش می کنند و کسی که جز به نفس خویش بپردازد، خود را در تاریکی ها سرگردان ساخته و به هلاکت رساند.
دلبستگی شدید به امکانات فردی و اجتماعی از قبیل ثروت، فرزند، پست، مقام، عشیره و امثال این ها که زینت حیات دنیایی است انسان را از ذکر و یاد خدا غافل می کند، لذا قرآن در این باره هشدار می دهد و می فرماید:
«یا أیهَا الَّذِینَ آمَنُوُا لاتُلْهِکمْ اَمْوَالَکمْ وَ لا اَوْلادَکمْ عَنْ ذِکرِاللهِ وَ مَنْ یفْعَل ذَلِک فَأُولئِک هُمُ الْخَاسِرُون؛(5) ای کسانی که ایمان آورده اید اموال و فرزندان تان شما را از یاد خدا غافل نکند و کسانی که چنین کنند، زیان کارند.»
5. حرص و طمع
یکی از اولین انگیزه هایی که انسان را به صفات رذیله از قبیل اعراض از یاد خدا و جمع و کنز اموال وا می دارد صفتی به نام (هُلْع) است. انسان هلوع هرگاه دچار تنش و فقدانی بشود، عجز و لابه می کند و چون خیری (نفعی) به او برسد بخل میوزد و حاضر نیست دیگران از آن منافع حظی داشته باشند:
«إنَّ الإنْسانَ خُلِقَ هَلُوعاً إذَا مَسَّهُ الشَّرُّ جَزُوعاً وَ إذَا مَسَّهُ الْخَیرُ مَنُوعاً؛(6) به یقین انسان، حریص و کم طاقت آفریده شده است. هنگامی که بدی به او می رسد بی تابی می کند و هنگامی که خوبی به او می رسد، مانع دیگران می شود (بخل می ورزد)».
6. بی توجهی به نماز
یاد خدا مایه آرامش دل هاست و نماز موجب تداوم یاد خداست تا جایی که گفته شد: «أقِمِ الصَّلَوةَ لِذِکرِی؛(7) نماز را به خاطر این که یاد من است بپا دارید» و نماز طبق صریح آیه قرآن از هر عمل عبادی دیگر برتر است: «أنَّ الصَّلَوةَ تَنْهَی عَنِ الْفَحْشَاءِ وَ الْمُنْکرِ وَ لَذِکرُ اللهِ أکبَر؛ (8) نماز فحشا و منکرات را از جامعه و از امن اهل نماز دور میسازد و هیچ فریضه ای بالاتر از نماز نیست.» حال بی توجهی به برترین عامل آرامش در انسان، نتیجه آن جز اضطراب، استرس و هیجان نخواهد بود.
7. آرزوهای طولانی
هنگامی که پرده های غفلت و غرور آرزوهای دور و دراز بر قلب و تمامی وجود انسان سایه افکند، دیگر توانایی درک حقایق و واقعیت را نخواهد داشت و همین باعث به فراموشی سپردن یاد خدا می شود. چه زیبا فرمود قرآن کریم درباره کافران که:
«ذَرْهُمْ یأکلُوا وَیتَمَتَّعُوا وَ یلْهِهِمُ الأمَلُ فَسُوفَ یعْلَمُونَ؛(9) بگذار از آنها بخورند و بهره گیرند، و آرزوها آنان را غافل سازد، ولی به زودی خواهند فهمید».
یعنی نتیجه بد این آرزوهای طولانی را(چون اصل آرزو بد نیست، آرزوهای طولانی مذموم است) بزودی خواهند دید.
8. دنیاطلبی و دلبستگی به آن
انسان دلبسته به دنیا همیشه در اضطراب و نگرانی به سر می برد؛ زیرا دنیا قرین با انواع فقدان هاست و فشارهای روانی ناشی از این فقدان ها اضطراب زاست.
امام علی علیه السلام می فرماید:
«حُبُّ الدُّنْیا رَأْسُ الْفِتَنِ وَ أصْلُ الْمِحَنِ؛(10) دوستی دنیا، سرِ همه فتنه ها و ریشه همه اندوه ها و محنت هاست» یعنی عاشق دل باخته دنیا، تمامی عوامل اندوهگینی و اضطراب را دارد چون ریشه همه این نگرانی ها محبت دنیا است.
کسی که از خدا و مجازات های عادلانه او نترسد تا سبب کنترل افکار، اعمال و احساسات وی شود زمینه خوف(رهبه) یعنی ترس توأم با اضطراب شدید در وی ایجاد می شود. به تعبیر بهتر هر کس از خدا بترسد از هر چیزی دچار وحشت و اضطراب می شود.
در حدیثی از امام صادق علیه السلام می خوانیم:
«مَنْ خَافَ اللهَ عزَّوجلَّ أخَافَ اللهُ مِنْهُ کلَّ شَی ءٍ وَ مَنْ لَمْ یخِفِ اللهَ عزَّوجلَّ أخَافَهُ اللهُ مِنْ کلِّ شیءٍ؛ (11) هر کس از خدای بزرگ بترسد خداوند خوف او را در دل هر چیزی قرار می دهد یعنی همه از او می ترسند، و هر کس از خدای بزرگ نترسد، خداوند ترس همه چیز را در دل او قرار می دهد و از همه کس می ترسد».
شبیه این روایت از رسول خدا صلی الله علیه و آله و امیرالموءمنین علیه السلام نیز نقل شده است. (16)
و امام علی علیه السلام فرمود:
«ثَمَرَةُ الْخَوْفِ ألأمْنِ» و فرمود: «اَلْخَوُفُ أمَانٌ» و فرمود: «ِفْتَأْمَنْ»(12) بنابراین ترس از خدا هم در دنیا و هم در آخرت آرامش و امنیت می آورد و قهراً ترک خوف از خدا، مستلزم وحشت و اضطراب خواهد بود.
10. ترک ازدواج
یکی از مواهب الهی وجود همسر شایسته برای انسان است که مایه آرامش زندگی است. چنان چه قرآن کریم در دو آیه به این جهت تصریح فرموده است: «وَ مِنْ آیاتِهِ أنْ خَلَقَ لَکمْ مِنْ اَنْفُسِکمْ اَزْوَاجاً لِتَسْکنُوا اِلَیهَا؛(13) از جمله نشانه های خدا این است که از جنس خودتان همسرانی برای شما آفرید تا در کنار آنها آرامش بیابید» در آیه دیگر هم فرمود: «هُوَ الَّذِی خَلَقَکمْ مِنْ نَفْسٍ وَاحِدَةٍ وَ جَعَلَ فِیهَا زَوُجَهَا لِیسْکنَ اِلَیهَ؛(14) او خدایی است که همه شما را از یک فرد آفرید و همسرش را نیز از جنس او قرار داد تا در کنار او بیاساید و آرام گیرد.» این آرامش از اینجا ناشی می شود که این دو جنس، مکمل و مایه نشاط و شکوفایی و پرورش یکدیگر می باشند؛ به طوری که هر یک بدون دیگری ناقص است. طبیعی است که در میان یک موجود و مکمل وجود او، چنین جاذبه نیرومندی وجود داشته باشد. از اینجا می توان نتیجه گرفت آنها که پشت پا به این سنت الهی می زنند وجود ناقصی دارند؛ چرا که یک مرحله تکاملی آنها متوقف شده است. این آرامش و سکونت هم از نظر جسمی است و هم از نظر روحی، هم از جنبه فردی است و هم اجتماعی.
بیماری هایی که به خاطر ترک ازدواج برای جسم انسان پیش می آید قابل انکار نیست. هم چنین عدم تعادل روحی و ناآرامی های روانی که افراد مجرد با آن دست به گریبانند کم و بیش بر همه روشن است. از نظر اجتماعی افراد مجرد کمتر احساس مسئولیت می کنند و به همین جهت انتحار و خودکشی در میان مجردها بیشتر دیده می شود و جنایات هولناک نیز از آنها بیشتر سر می زند. به هر حال، وقتی وجود همسر مایه آرامش باشد قهراً فقدان آن مایه اضطراب و نگرانی است.
پی نوشت ها:
(1) - بقره، 7.
(2) - نور، 40.
(3) - طه، 124.
(4) - حشر، 19.
(5) - منافقون، 9.
(6) - رعد، 28.
(7) - معارج، 21-19.
(8) - طه، 14.
(9) - عنکبوت، 45.
(10) - حجر، 3.
(11) - میزان الحکمه، ج 3، ص 294.
(12) - بحار، ج 70، ص 381.
(13) - میزان الحکمه، ج 3، ص 184.
(14) - همان، ص 186.
ادامه مطلب ...