چند راهکار ساده برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی

برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی و عروقی باید ابتدا افرادی که بیمار نیستند، از فاکتورهای خطر بیماری پیشگیری کنند و اینکه چقدر احتمال ابتلای بیماری در قلب وجود دارد. ژنتیک، بالا رفتن سن و جنسیت در میزان ابتلای افراد در بیماری‌های قلبی مؤثر است به طوری که بیماری قلبی در مردان بیشتر از زنان دیده می‌شود. چرا که هورمون‌های زنانه از تصلب شرائین پیشگیری کرده و احتمال سکته در زنان پائین‌تر است تا حدی که زنان پس از سن 55 سالگی و در دوران یائسگی به اندازه مردان در معرض خطر بیماری‌های قلبی قرار می‌گیرند.

 یک سری از عوامل خطر ایجاد بیماری‌های قلبی مانند اضافه وزن، سیگار و فشار خون قابل تغییر هستند،با شناسایی به موقع ابتلا به فشار خون می‌توان جلوی نارسایی قلبی را گرفت و کاهش وزن با رژیم مناسب و ترک سیگار نیز در پیشگیری از بیماری‌های قلبی مؤثر است. بیماری‌های زمینه‌ای در تشدید بیماری قلبی موثر هستندمثلا فردی که دیابت دارد، از نظر ابتلا به سکته قلبی و مغزی پرخطرتر است.

 درد منقطع پشت جناق سینه را جدی بگیرید

 درد در پشت جناح سینه به طور ممتد تا حدی که دست چپ تیر بکشد و با استراحت این درد پایانی یابد و دوباره شروع شود را باید جدی گرفت و به پزشک مراجعه کرد.آنهایی که یک بار دچار حمله قلبی شده‌اند، توصیه میشود تا به طور اکید سیگار را ترک کرده، چربی و فشار خون را به طور مداوم کنترل کرده و مصرف مداوم داروهای تجویزی پزشک از جمله آسپرین را منظم مصرف کنند.

تغییر الگوهای غذایی، پابه‌پای تغییر زندگی

فکر کنید ساعت ناهار نزدیک شده و شما هم حسابی گرسنه میباشید. دلتان از گرسنگی ضعف می‌رود و دو سفره رنگارنگ و پر از غذا هم مقابلتان چیده شده است؛ تنها کاری که لازم است انجام دهید، انتخاب یکی از این سفره‌هاست تا غذای مورد علاقه‌تان را نوش جان کنید.

سفره اول: یک دیس برنج که با زعفران تزئین شده، وسط سفره است و دو طرفش، دو ظرف خورش قورمه‌سبزی، یک سبد کوچک سبزی خوردن و چند تکه نان سنگک هم داخل سفره است. ماست و دوغ هم با سبزیجات معطر مخلوط شده و همراه با شربت سکنجبین به عنوان نوشیدنی‌های خوشمزه در دسترس‌تان قرار دارد.

سفره دوم: یک پیتزای بزرگ که سوسیس و کالباس‌های روی آن حسابی آدم را وسوسه می‌کند، وسط سفره است و چند تا ساندویچ و همبرگر هم در گوشه‌ای از سفره قرار گرفته تا اگر پیتزا دوست نداشته باشید، بتوانید ساندویچ‌ها را مصرف کنید. لیوان‌های پر از یخ و نوشابه هم حسابی هوس‌انگیز است، ولی به نظر می‌رسد از سیب‌زمینی‌ سرخ‌شده که کنار ظرف کوچک سالاد پر از سس قرار گرفته هم نمی‌شود، گذشت.

حالا تصمیم‌تان چیست؟ سفره اول را انتخاب می‌کنید یا دومی را؟ بسیار عجیب نیست اگر بیشتر اشخاص سفره دوم را انتخاب کنند و آن را ترجیح دهند؛ بخصوص بچه‌ها که به هیچ عنوان و در هیچ شرایطی از ساندویچ و پیتزا و نوشابه نمی‌گذرند. آنهایی که سن و سال بیشتری دارند البته شاید برعکس جوان‌ترها و کودکان باشند و هنوز هم برنج و خورش را بهترین غذا بدانند و آن را انتخاب کنند.

با این حال، تا وقتی انتخاب فقط برای خوردن چنین غذاهایی باشد، احتمال این‌که اشخاصی هم برنج و خورش را انتخاب کنند وجود دارد، اما شرایط وقتی بدتر می‌شود که قرار است این غذاها را برای ناهار یا شام آماده کنید. آن وقت است که تعداد بسیار بیشتری از اشخاص، ساندویچ و پیتزا را انتخاب و با این کار زحمت آشپزی را کم می‌کنند.

الگوهای غذایی در حال تغییر است

عوامل مختلفی مانند تغییر شیوه زندگی و نداشتن وقت به اندازه کافی، فراگیر شدن رسانه‌های عمومی و شبکه‌های جهانی، افزایش تعداد سفرها به کشورهای دیگر و تنوع بیشتر محصولات غذایی از مواردی است که می‌تواند سبب تغییر الگوهای غذایی در جوامع مختلف شود و کشور ما هم با این تغییرات روبه‌رو بوده و امروز شاهد آن هستیم، به طوری که در روزگار قبل بعضی از مواد غذایی بیشتر از این دوران مصرف می‌شد و بعضی از مواد غذایی هم در این دوره طرفداران بیشتری دارد. به عنوان نمونه، قدیمی‌ها بیشتر از مواد غذایی تازه استفاده می‌کردند و سبزیجات یا گوشت و مرغ منجمد برایشان بی‌معنی بود، اما حالا کمتر کسی است که فرصت این کار را داشته باشد. بنابراین می‌بینیم خوب یا بد، این تغییرات رخ داده و جای خود را میان مردم پیدا کرده است. اما این ما هستیم که باید با آگاهی و دقت بیشتر مواد غذایی مفید را انتخاب کنیم.

غذاهای آماده در خدمت شاغلان

خیلی سخت است بعد از طی کردن یک روز کاری و پرمشغله، به خرید بروید، سبزی و گوشت تازه بخرید و بساط شام را آماده کنید. با این‌که قدیمی‌ترها همیشه مواد غذایی را تازه به تازه می‌خریدند و مصرف می‌کردند، اما امروز چنین شیوه‌ای کاملا غیرممکن به نظر می‌رسد و هیچ‌کس حتی به فکر امتحان کردنش هم نیست. بخصوص با این همه محصولات غذایی متنوع که به صورت آماده یا نیمه‌آماده در فروشگاه‌ها و در اختیار مردم قرار دارد.

خانم عباسی هم یکی از همین کارمندان است که آخر هر هفته به خرید می‌رود و در این خرید هفتگی، سبد خریدش پر می‌شود از سبزی‌های منجمد، کنسروهای مختلف و گوشت‌های فریزری. او می‌گوید تا به حال اصلا به این موضوع فکر نکرده که مواد غذایی را به صورت تازه تهیه و مصرف کند. البته اگر کمی به شرایط زندگی او فکر کنیم، می‌بینیم که حق دارد و برای کسی که هر روز از ساعت هفت صبح تا شش بعد‌از‌ظهر خارج از خانه کار می‌کند، دیگر فرصتی نمی‌ماند تا غذایش را با مواد تازه آماده کند.

دکتر میترا زراتی، متخصص تغذیه نیز این مطلب را تائید می‌کند و به «جام‌جم» می‌گوید: تغییر شیوه زندگی انسان‌ها در این دوران سبب شده، آنها به مصرف غذاهای منجمد بیشتر روی بیاورند و بر همین اساس کیفیت غذایی که می‌خورند نیز کمتر از قبل شده است. بنابراین نمی‌توانیم این تغییرات را نادیده بگیریم و انتظار داشته باشیم اشخاص شاغل هم مانند قدیمی‌ها به کمک مواد غذایی تازه، آشپزی کنند، اما انتظار می‌رود آنها نیز با توجه به اطلاعات و آگاهی‌ که در این زمینه کسب کرده‌اند، کمی بیشتر نسبت به تهیه و انتخاب مواد غذایی توجه و وسواس داشته باشند. از طرف دیگر، همین مشغله و کارهای بسیاری که در این دوران هر یک از اشخاص به نوعی با آن درگیر می باشند، سبب شده اعضای خانواده تصمیم بگیرند یا وعده‌های غذایی را حذف کنند یا آن را دور از دیگر اشخاص خانواده و به تنهایی مصرف کنند. به نقل از این متخصص تغذیه، صرف وعده‌های غذایی با این شرایط و بخصوص زمانی که فرد باید تند و با عجله هم غذایش را بخورد، به هیچ عنوان نمی‌تواند از نظر کیفیت با غذاهای خانگی قدیم قابل مقایسه باشد.

این همه تنوع کار را سخت کرده!

تا چند سال پیش، این همه مواد غذایی مختلف با شکل‌ها، عطرها و طعم‌های جورواجور در دسترس مردم نبود و آنها نمی‌توانستند انتخاب‌های متعددی داشته باشند. امروز اما شرایط کاملا متفاوت است و در فروشگاه‌ها و رستوران‌ها گاه انتخاب چنان دشوار می‌شود که حتی ممکن است نتوانیم غذایی را بموقع انتخاب کنیم. البته با توجه به فرصت کمی که انسان این دوره با آن روبه‌روست، صنعت مواد غذایی هم به تولید انواع مختلف غذاهای آماده، نیمه‌آماده، کنسرو شده، منجمد و… روی آورده تا از این راه بتواند نیاز مشتریانش را تامین کند. بنابراین نباید این تنوع را نکته‌ای صد در صد منفی بدانیم، چون حالا موادی در بازار مواد غذایی وجود دارد که سال‌ها پیش به هیچ عنوان خبری از آنها نبود. چنین موادی ممکن است برای سلامت مفید یا مضر باشد؛ بنابراین تنوع بد نیست ولی انتخاب‌های بد می‌تواند دردسرساز شود.

خوردن مثل قدیمی‌ها؛ بی‌تحرکی‌ مثل امروزی‌ها

شاید شما هم شنیده باشید که می‌گویند قدیمی‌ها سالم‌تر از امروزی‌ها بوده‌اند و با این‌که غذاهایشان چرب‌‌تر و شورتر بوده، هیچ وقت بیمار نمی‌شدند. البته بسیار‌ها هم به این حرف اعتقاد دارند و واقعا فکر می‌کنند سکته، سرطان، آلزایمر و… بیماری‌های این دوره است و قدیمی‌ها هرطور هم که زندگی می‌کردند هیچ وقت با این مشکلات روبه‌رو نمی‌شدند.

برای همین هم گاهی انسان‌های این دوره، مانند پدر و مادرها یا پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌ها غذا می‌خورند و همان شیوه را در پیش می‌گیرند. دکتر زراتی اما این روش را تائید نمی‌کند و می‌گوید: با توجه به پیشرفت‌هایی که در علم پزشکی حاصل شده، امروزه بسیاری از بیماری‌ها را می‌توان به موقع تشخیص داد و سبب آن را پیدا کرد، اما در قبل چنین امکانی وجود نداشت و سبب بسیاری از بیماری‌ها تشخیص داده نمی‌شد. نکته دیگری که حائز اهمیت است، مقایسه‌ای میان میزان تحرک و فعالیت بدنی اشخاص در دوران قبل و امروز است. در قبل، خبری از این همه پشت میزنشینی و بی‌تحرکی نبود و اشخاص ازصبح تا شب ناچار بودند فعالیت بدنی داشته باشند، اما امروزه اوضاع فرق کرده؛ حالا صبح پشت فرمان اتومبیل می‌نشینیم، به محل کار که رسیدیم پشت میزمان می‌رویم و تا عصر همان​جا هستیم، عصر دوباره با ماشین به خانه برمی‌گردیم و باز هم مقابل تلویزیون می‌نشینیم و… بنابراین این روزها شاید ۲۰ دقیقه پیاده‌روی ساده هم برای بعضی‌ها غیرقابل تصور باشد که همین بی‌تحرکی می‌تواند عامل مهمی باشد برای آغاز بیماری‌ها و مشکلات جسمی.

الگوسازی با تبلیغات غلط

اگر روزی برای خرید به فروشگاه‌های زنجیره‌ای یا سوپرهای بزرگ سری زدید، بد نیست به موادی که دیگران خریده‌اند هم دقت کنید. معمولا میان مواد غذایی خریداری شده و در سبد خرید مشتریان، تعداد چیپس‌ها و پفک‌ها به علاوه سوسیس و کالباس بیشتر از بقیه مواد است و پس از آن هم کیک و بیسکویت، بستنی، شکلات و ده‌ها ماده غذایی دیگر قرار دارد که اگر مصرف نشود، مسلما مشکل‌آفرین نخواهد بود.

اگر نگاهی به خانواده‌های خودمان هم بیندازیم، متوجه این موضوع خواهیم شد. همان وقت‌هایی که اگر نوشابه سر سفره نباشد، هر طور شده خودمان را به فروشگاه محل می‌رسانیم و یک بطری بزرگ نوشابه می‌خریم. همان وقتی که غذایی در خانه نداریم و به جای این‌که چند تخم‌مرغ نیمرو کنیم و بخوریم، سریع مقداری کالباس و سوسیس آماده می‌کنیم و سفره‌ را می‌چینیم. همان وقت‌هایی که اگر چند روز ماست نداشته باشیم بسیار هم به فکر خریدش نخواهیم بود، اما نوشابه را جزئی ضروری در سفره‌مان می‌دانیم. بنابراین به نظر می‌رسد الگوی غلطی که در این زمینه شکل گرفته است، باید تغییر کند. دکتر زراتی نیز در این زمینه یادآور می‌شود: تبلیغات رسانه‌ها و همین‌طور صحنه‌هایی که در فیلم‌ها یا سریال‌ها نمایش داده می‌شود، همگی می‌تواند در ایجاد الگوهای غذایی صحیح یا غلط تاثیرگذار باشد.

تغییرات خوب است اگر…

بعضی وقت‌ها می‌گوییم برنامه غذایی مردم در قبل بهتر از این روزها بوده است. البته مثال‌هایی هم برای تائید این مطلب داریم؛ مثل مصرف بیش از حد نوشابه‌های گازدار یا استفاده از غذاهای آماده و نیمه‌آماده در این دوران که سال‌ها پیش خبری از آنها نبود. این نمونه‌ها صحیح است و هیچ‌کس هم منکرشان نمی‌شود، اما نباید استفاده از مواد غذایی مفیدی را که طی سال‌های اخیر وارد بازار شده یا بتازگی میان مردم رواج یافته است، نادیده گرفت. از طرف دیگر، سطح آگاهی مردم هم نسبت به قبل افزایش یافته و حالا همه ما بیش از پیش نسبت به برنامه غذایی سالم اطلاعات به دست آورده‌ایم و می‌دانیم مصرف چه غذاهایی خوب است و کدام‌یک مضر به حساب می‌آید.

پس نمی‌توان گفت روند این تغییرات منفی است که اگر منفی بود، مواد غذایی غنی‌شده با آهن یا ویتامین D هم در رژیم غذایی انسان امروزی قرار نمی‌‌گرفت یا کسی به فکر کاهش میزان مصرف نمک و چربی‌های مضر در رژیم غذایی‌اش نبود. پس این تغییرات به خودی خود منفی نیست و با این‌که افزایش مصرف فست‌فودها و غذاهای آماده می‌تواند موردی منفی محسوب شود اما در کل روند تغییرات مثبت است و فقط باید عملکرد خود را تغییر دهیم تا از بهترین مواد غذایی و به شیوه‌ای مناسب استفاده کنیم. به عبارت دیگر، فرصت نداشتن در دنیای شلوغ امروزی نباید بهانه‌ای باشد برای مصرف بیشتر غذاهای مضر و کاهش فعالیت‌های جسمی؛ بلکه خوب است در کنار تحرک بیشتر، از مواد غذایی متنوع و مفیدی که امروزه در اختیار داریم، استفاده بهتری کنیم.

استفاده بهینه از داروهای بدون نسخه

داروهای بدون نسخه ( OTC)، داروهایی هستند که شما بدون نیاز به نسخه پزشک می‏توانید تهیه نمایید. این داروها به دفعات جهت تسکین درد، یبوست یا تهوع و یا درمان علائم سرماخوردگی و آنفلوآنزا استفاده می‏شوند. در بیشتر مواقع داروهای OTC، جهت مصرف در بالغینی که بیماری خاصی ندارند، داروهای کم خطری هستند. البته در صورتیکه به مقدار مناسب و به روش صحیح مصرف شوند. اما برخی افراد قبل از مصرف این داروها لازم است با پزشک مشورت نمایند:
● اگر شما بیماری خاصی دارید قبل از دریافت داروهای OTC با پزشک مشورت نمایید. زیرا ممکن است در صورت مصرف این داروها شما نسبت به افراد دیگر در معرض خطر بیشتری باشید.
● در صورتیکه داروهای دیگری مصرف می‏کنید قبل از مصرف داروهای OTC با پزشک مشورت کنید زیرا گاهی اوقات مصرف همزمان داروهای OTC با سایر داروها موجب تغییر در اثرات داروها می‏گردد.
● زنان باردار، شیرده یا زنانی که قصد باردار شدن دارند، کودکان و سالمندان نیز باید قبل از مصرف هر دارویی با پزشک مشورت نمایند.

نحوه انتخاب داروی OTC
قبل از دریافت داروی OTC اطلاعات لازم را در مورد آن دارو کسب نمایید و دارویی را انتخاب کنید که فقط مشکل خاص شما را برطرف نماید. به عنوان مثال اگر شما فقط آبریزش بینی دارید دارویی که علاوه بر آبریزش بینی، سرفه و سردرد را هم بهبود می‏بخشد، انتخاب نکنید.

اطلاعاتی که باید در مورد یک داروی OTC کسب نمایید:
1. فرآورده‏های دارویی موجود در محصول
2. مشکلات قابل درمان توسط داروی مورد نظر
3. مقدار و نحوه مصرف دارو ( قبل یا بعد از غذا) ، مدت زمان مصرف دارو
4. امکان ایجاد مشکل در افراد با بیماریهای خاص ( آسم یا فشارخون بالا)
5. امکان ایجاد تداخل دارو با سایر داروها، برخی غذاها یا نوشیدنیها
6. عدم انجام برخی فعالیتها در طول دوره مصرف دارو
7. عوارض جانبی شایع و مهم دارو
8. تاریخ انقضاء دارو
9. سایر موارد قابل توصیه
در صورتیکه در مورد داروی خود مطلبی را متوجه نشدید از پزشک یا داروساز سوال نمایید.

رعایت نکات زیر به شما در مصرف بهینه دارو کمک می‏نماید:
● فقط مقدار توصیه شده دارو را مصرف کنید. گاهی اوقات تصور مردم بر این است که هرچه مقدار بیشتری از دارو مصرف کنند، بهتر است. مصرف زیاد دارو می‏تواند مضر باشد.
● داروهای بدون نسخه را فقط در طول یک دوره کوتاه مصرف کنید. مگر اینکه پزشک شما مصرف طولانی مدت آنها را تأیید کند.
● داروها را خرد نکرده و نجوید (مگر به توصیه پزشک) گاهی برخی داروها جهت تأثیر مطلوب باید به طور کامل بلعیده شوند.
● قبل از مصرف همزمان دو دارو یا بیشتر با هم، با پزشک خود مشورت نمایید. زیرا گاهی مصرف برخی داروها همراه یکدیگر موجب بروز مشکل می‏شود.
● مطمئن شوید که پزشک معالج شما از تمام داروهایی که مصرف می‏نمایید اعم از داروهای نسخه‏ای و بدون نسخه، ویتامینها، داروهای گیاهی و سایر مکملها مطلع است.
● هر دارویی جهت تأثیر بر بدن شما نیازمند زمان است. بهرحال اگر شما یک داروی بدون نسخه مصرف می‏نمایید و علائم بهبود در شما مشاهده نمی‏گردد با پزشک خود تماس بگیرید. اگر شما مدت زمان طولانی به پزشک مراجعه نکنید ممکن است بیماری شما شدیدتر شود.

رژیم مناسب برای چربی خون

زندگی امروزی، انسان ها را دچار نوعی سردرگمی کرده است! مشغله کاری و کمبود وقت از یک سوء و شرایط زندگی از سوی دیگر باعث شده است که افراد به استفاده از غذاهای فست فودی گرایش پیدا کنند. از مضرات این نوع غذاها این است که به مرور زمان چربی، خون بالا و عوارض دیگر پدیدار می شود. اگر به سلامتی تان توجه ویژه دارید با ما همراه باشید!

اگر کلسترول و چربی خون شما بالاتر از حد نرمال است، به این دستورات عمل کنید:

۱. در صورتی که وزن شما بالاتر از وزن نرمال است یا چاق هستید، اولین قدم، کم کردن وزن است. کاهش وزن تا ۳۰ درصد، سطح این دو فاکتور را در خون پایین می آورد.

۲. فعالیت بدنی، ورزش و پیاده روی کمک بسیار زیادی به کم شدن چربی و کلسترول بالای خون می کند.

۳. مصرف غذاهای فیبردار بسیار توصیه می شود. فیبر در پوست میوه ها، سبزی ها و حبوبات (نخود، لوبیا، عدس و ماش) فراوان است.

۴. گوشت ماهی به دلیل داشتن کولین و نیاسین، کم کننده کلسترول و چربی خون است.

۵. چربی های جامد، گوشت های قرمز چرب، کره و لبنیات چرب را محدود کنید.

۶. وقتی مواد قندی و نشاسته ای زیادتر از حد مورد نیاز بدن مصرف شود، اضافه آن در بدن تبدیل به چربی می شود. بنابراین مصرف شیرینی، شکلات، آبنبات، کمپوت و انواع مربا را محدود کنید.

۷. از روغن ماهی به صورت کپسول های امگا۳ استفاده کنید. امگا۳ باعث رقیق شدن خون و جلوگیری از لخته های خونی می شود.

۸. از روغن های مایع، به خصوص روغن زیتون، هسته انگور، ذرت و آفتابگردان استفاده کنید. توجه کنید که کالری این روغن ها به اندازه روغن های جامد است. پس، از مصرف بالای آن خودداری کنید.

۹. در صورتی که فشارخون بالایی دارید، ضمن پرهیز چربی ها باید در مصرف نمک نیز احتیاط کنید. برای طعم دادن به غذای تان از آبلیمو، آبغوره، ادویه و سبزی های خشک مثل نعناع، گل پر و پونه استفاده کنید.

۱۰. سبوس گندم و جو، دانه اسپرزه، تخم شنبلیله و خرفه، زرشک، شوید، کرفس، تره، کدو و گوجه فرنگی به دلیل داشتن نیاسین و کولین باعث مهار آنزیم های فعال در بیوسنتز چربی ها می شود و کلسترول و چربی خون را کم می کند.

۱۱. مصرف انار، گریپ فروت و لیموترش به دلیل نیاسین بالا و کم کردن کلسترول، چربی و فشارخون، توصیه می شود.