کم تحرکی، مصرف نکردن مواد حاوی کلسیم، کاهش ویتامین D در بدن، ابتلا به بیماریهای خاص مانند سرطان، استفاده از داروهای استروئیدی، یائسگی زودرس (کمتر از 45 سال)، استعمال دخانیات، کاهش استروژن در بدن، شرایط پزشکی خاص مانند پرکاری تیروئید، بیماری سلیاک، نارسایی مزمن کلیه، آرتریت روماتویید، بیماریهای مزمن کبدی و دیابت نوع 1 از مهمترین دلایل بروز پوکی استخوان هستند.در این میان سویا حاوی یک ترکیب شیمیایی به نام ایزوفلاون است که عملکردی شبیه استروژن دارد و میتواند از استخوانها محافظت کند. پروتئینها و ایزوفلاونهای موجود در سویا،علاوه بر جلوگیری از پوکی استخوان، عملکرد سیستم قلبی عروقی را بهبود میبخشد.
در دنیای امروز دیدگاه های سلامت، چشم انداز وسیعی پیدا کرده و ضرورتاً توجه ویژه ای به عوامل تعیین کننده غیرطبی سلامت شده است. بدین معنا که عوامل اجتماعی موثر بر سلامت نظیر میزان درآمد ، سطح تحصیلات، شغل، تغذیه ، طبقه اجتماعی بسیار بیشتر از عواملی مانند عوامل بیولوژیکی باعث ابتلا به بیماری می شوند و در سلامت انسان نقش بسزایی دارند.
رژیم غذایی خوب و مناسب برای ارتقای سلامتی از ضروریات است و مواد غذایی و تنوع آن موجب بروز بیماری های ناشی از سوء تغذیه می شوند. امروزه پوکی استخوان یکی از مشکلات تغذیه شایع در کشور است که به دلیل کمبود دریافت کلسیم در رژیم غذایی روزانه در طولانی مدت رخ می دهد. در واقع اگر فردی کلسیم را از طریق مواد غذایی دریافت نکند، ابتدا دچار کاهش تراکم استخوان ، نرمی استخوان و سپس دچار پوکی استخوان می شود.
طبق مطالعات انجام شده 90 درصد خانواده های ایران کمبود کلیسیم دارند و بعد از حذف یارانه شیر و افزایش قیمت مواد لبنی ، خرید مواد لبنی 14 درصد کاهش نشان می دهد. در واقع گرانی شیر و لبنیات باعث شده که بسیاری از خانواده های ایرانی شیر را از سبد کالاهای مصرفی حذف کنند و اولویت را به نان، برنج، گوشت و مرغ بدهند. شیر یکی از منابع با ارزش و اصلی در هرم غذایی است و بدن انسان بیشتر از گروه غلات، میوه و سبزیجات به این منبع غذایی نیاز دارد. پیش از گرانی این ماده غذایی آمار مصرف شیر و لبنیات 80 تا 100 کیلوگرم در سال بود که در حال حاضر با کاهش 22 درصدی مواجه شده ایم و به 60 تا 70 کیلوگرم در سال کاهش پیدا کرده است.
با جدی تلقی کردن موضوع فرهنگ سازی مصرف این ماده مهم غذایی برای مردم، باید نسبت به اثرات قیمت شیر توجه ویژه شود. سیاست استمرار تغذیه با شیر در مدارس و اصلاح سبد غذایی مردم به گونه ای که مصرف شیر ، میوه و سبزیها جایگزین نوشابه ، چیپس و پفک شود ، راه برون رفت از وضع موجود است.
در حال حاضر شاهد کاهش تراکم استخوان در سنین زیر 30 سال در کشور هستیم که این دسته از افراد با کوچکترین ضربه ، خود به خود دچار شکستگی می شوند که بار مالی زیادی را به خانواده و جامعه تحمیل می کند.همچنین 30 درصد افراد جامعه ما اضافه دارند، 15 درصد افراد چاق هستند همچنین 6 درصد جمعیت کودکان زیر 5 سال جامعه دچار کوتاهی قد، 4 درصد دچار لاغری ، 4 درصد دچار کمبود وزن و 28 درصد از جامعه نیز دچار کم تحرکی هستند.
خامه ، سرشیر و کره که جزو فرآورده های شیر هستند هیچ گاه منبع مناسبی برای کلسیم نیستند. این فرآورده ها تنها باعث بالا رفتن چربی خون و کلسترول می شوند و اضافه وزن و چاقی را به دنبال دارند.ماست خامه ای ، پنیر خامه ای و شیر پرچرب نیز کمترین میزان کلسیم را دارند و نمی توان به لحاظ منبع غنی کلسیم به آنها تکیه کرد. بر این اساس از یک طرف کاهش مصرف شیر و فرآورده های لبنی و از سوی دیگر آمار تکان دهنده نوشابه های گازدار که ایران را در جایگاه نخست استفاده از نوشابه در دنیا قرار داده است هشداری جدی برای تغییر نگرش مردم در برنامه غذایی خود است.سرانه استفاده از نوشابه گازدار در دنیا 10 لیتر است. این در حالی است که ایران به صورت سالانه 42 لیتر نوشابه گازدار استفاده می کند. این برنامه غذایی غلط سبب پوسیدگی دندان، چاقی، سوء تغذیه ، اثرات مخرب بر کلیه ، اختلال در خواب و ... خواهد شد.
در وهله اول باید آب زیادی در شبانهروز مصرف شود. قدم بعدی در درمان کرامپ، استفاده از داروهای شلکننده عضلات است که از سوی پزشک تجویز میشود. همچنین مصرف ویتامین ب ـ کمپلکس، منیزیم و استفاده از مغزهای خوراکی توصیه میشود.از دیگر درمانهای مهم کرامپ عضلانی، فیزیوتراپی و استفاده از ماساژ و اعمال کشش به عضلاتی است که دچار این مشکل هستند. همچنین استفاده از گرما در ناحیه دچار گرفتگی عضلانی یا استفاده از گرما و سرما به صورت متناوب میتواند به کاهش درد فرد مبتلا کمک کند. بهعلاوه باید دقت داشت، برای جلوگیری از ایجاد دوباره کرامپ عضلانی از بروز کمآبی در طول شبانهروز جلوگیری شود و همچنین تکنیکهای استرچینگ (تمرینهای کششی) عضلات را در طول روز اجرا کرد.این عارضه در دوران بارداری بسیار شایع است،لذا بر مصرف مکملهای غذایی برای رفع کمبود ناشی از ویتامین B، کلسیم و منیزیم طی دوران بارداری توصیه میشود.
روماتیسم با عوارض غیرمفصلی
نشانههای بیماری آرتریت رومائید فقط به ورم مفاصل محدود نمیشود. در سیر بیماری تقریبا اکثر ارگانهای بدن غیر از مفاصل ممکن است درگیر شوند که این موارد، شامل درگیری عروق قلبی، کمخونی ناشی از فعالیت بیماری، فیبروز و سفت شدن بافت ریه، التهاب عروق محیطی، پوکی استخوان و خشکی چشم و دهان میشود. درواقع، تشخیص بیماری آرتریت رومائید از طریق علائم بالینی مفصلی است و از طریق علائم خارج مفصلی تشخیص داده نمیشود.عمده مشکلاتی که برای مفاصل فرد بیمار ایجاد میشود طی یک تا دو سال اول بیماری بهوجود میآید. بنابراین تشخیص زودرس و درمان مناسب از ارکان اصلی حفظ کارآیی مفاصل در بیماران است.
علائم هشدار روماتیسمی
بیشک اگر بیماری دچار درد و تورم مفصلی است و این تورم همراه خشکی صبحگاهی شدید و بارز است، صلاح است که هرچه سریعتر از سوی متخصص روماتولوژی معاینه شود و در صورت تشخیص بیماری آرتریت رومائید درمان مناسب را دریافت کند.تشخیص بیماری آرتریت رومائید، بالینی بوده و باید از سوی پزشک صورت گیرد. البته تستهای آزمایشگاهی و روشهای تصویربرداری در کنار علائم بالینی به تشخیص بیماری کمک میکند. باید توجه داشت که مصرف نکردن دارو در ماههای اول بیماری میتواند باعث گسترش گرفتاری مفاصل و شروع تخریب آنها شود.
نشان روماتیسم بر پوست
نوعی روماتیسم وجود دارد که روماتیسم پسوریازیسی نامیده میشود و در کسانی دیده میشود که به بیماری پوستی پسوریازیس مبتلا هستند.یکچهارم مبتلایان به پسوریازیس که یک بیماری مزمن پوستی است، ممکن است مبتلا به روماتیسم مفصلی نیز شوند. البته این نوع روماتیسم از بعضی جهات با آرتریت رومائید تفاوت دارد. در این بیماران، مشاهده ضایعات پوستی میتواند به تشخیص این نوع روماتیسم کمک کند. مسلما در آرتریت رومائید، آسیبپذیرترین ارگانها، مفاصل متحرک در اندامهای فوقانی و تحتانی هستند که در صورت درگیری و بیتوجهی به درمان میتوانند تخریب و باعث کاهش کارایی فرد شوند.
روماتیسم در کمین شماست
آرتریت رومائید در هر سنی میتواند ایجاد شود، اما شایعترین سن شروع بیماری بین سنین 30 تا 50 سالگی است. البته خانمها دو تا سه برابر بیشتر از آقایان به این بیماری مبتلا میشوند. علت ابتلا به این بیماری دقیقا مشخص نیست، اما زمینههای ژنتیک فردی همراه با کارکرد نادرست سیستم ایمنی که تحت تاثیر عوامل ژنتیکی اتفاق میافتد در کنار عوامل و فاکتورهای محیطی دست به دست هم داده و بیماری را ایجاد میکند. به بیان دیگر، ژنها به نوبه خود ممکن است در معرض عوامل محیطی که باعث تشدید آرتریت میشوند قرار بگیرند.عوامل محیطی تشدیدکننده خطر آرتریت رومائید شامل صدمه به مفصل در افرادی میشود که دچار آسیبهای مفصلی ناشی از ورزش یا حوادث میشوند. همچنین چاقی و وزن زیاد روی مفاصل فشار وارد میکند و به مفاصل بدن ازجمله مفاصل زانو، لگن و ستون فقرات آسیب میزند.به داد مفاصل بیمارتان برسید
بیماری آرتریت رومائید در صورت درمان نشدن و در موارد کمی، حتی با درمان نیز میتواند باعث تخریب و کاهش کارآیی مفاصل و بیمار شود. در کنار این موارد، عوارض خارج مفصلی بیماری و عوارض احتمالی داروها نیز میتواند بر مشکلات بیمار افزوده شود.درمان ورم مفاصل دارای جنبههای مختلف بوده، ولی پایه اصلی آن را آموزش به بیمار و مصرف دارو تشکیل میدهد. در سیر بیماری نیز متخصص روماتولوژی میتواند از کمک همکاران روانشناس، ارتوپد و چشم پزشک و دیگر تخصصها نیز استفاده کند. البته در 15 درصد از بیماران، مصرف داروها باعث بهبود قطعی بیماری میشود، ولی در بقیه بیماران، داروها باعث کنترل بیماری و حفظ کیفیت مطلوب زندگی بیمار خواهد شد.به یاد داشته باشید که در حال حاضر روش قطعی برای پیشگیری از ابتلا به آرتریت رومائید وجود ندارد، اما پیشگیری از عوامل خطر بیماری ازجمله چاقی و کشیدن سیگار میتواند از عوامل پیشگیریکننده از روماتیسم محسوب شود.
ساختمان ونقش عضله
مقدمه:
همانطور که یک پیکر تراش به توده ای از گل ، شکل داده و آن را به اشکال مختلف در می آورد ، شما نیز می توانید به مناطق اصلی بدنتان شکل داده وآن را به قالب های مختلفی در آورید . البته محدودیت کار شما بیشتر از محدودیت کار پیکرتراش است زیرا شما می توانید ساختمان استخوانی وراثتی بدن خود ، محدودیت هایی دارد با این وجود باز هم می تواند کارهای بسیاری انجام دهد تا بدن به شکل مناسب ودلخواه خود در آید . وضع ظاهری اندام بهتر به نظر بیاید . اما همانطور که پیکر تراشی که با سنگ و گل سروکار دارد باید از تکنیک ها و ابزار مورد استفاده خویش آگاه باشد شما نیز باید با اصول تمرین و ابزار پرورش بدن یا تمرینات آشنایی داشته باشید . هدف این است که اصول وابزار مورد نیاز را بشناسیم و تشخیص دهیم که چطور می توان از این اصول استفاده نمود تابه اهداف خاص تمرین دست یلفت . ما عضلات اصلی که در تمرینات با وزنه بکار می روند مورد شناسایی قرار خواهیم داد و اعمال آنها نیز در ارتباط با مفاصل و استخوان ها مورد بحث قرار خواهند گرفت . بعضی از برنامه های تمرینی مستلزم وسایلی چون : دمبل ،هالتر و سایر وسایل است . بعلاوه بخشی را نیز به تمریناتی اختصاص میدهند که دراجرای آنها هیچ وسیله خاصی بکار نمی رود و موجبات پیشرفت عضلات را فراهم می کنند . برنامه ها ، اهداف تمرینی متنوعی را بدنبال دارند . برنامه هایی نیز برای عده ای در نظر گرفته شده است که خواستار حفظ وضعیت فیزیکی فعلی و هماهنگی عضلات بوده و مایل هستند که تغییرات کلی در بدنشان ایجاد نمایند . باید برنامه ای رادرنظر داشت که قلب وجریان خون را تقویت نموده وبعلاوه موجبات شکل گیری عضلات رانیز فراهم کند . نکته قابل توجه این است که برنامه های تمرینی همراه با تغذیه از مواد غذایی مناسب می تواند موثر واقع شود. به همین دلیل باید به تغذیه نیزتوجه داشت . این برنامه اکثریت مردم را شامل می شود چه آنهایی که به وسایل تمرینی بسیاری دسترسی دارند و چه آنهایی که تمرینات را در زیرزمین منازلشان اجرا می نمایند . اصول وبرنامه های تمرینی بر پایه تحقیقاتی استوار است که در زمینه فیزیولوژی تمرین صورت گرفته است . برنامه های تمرینی در مورد همه افراد صدق می کند . اگرچه تفاوت های هورمونی بانوان مانع ازبزرگ شدن عضلات بانوان می شود اما پاسخ آنها در مقابل افزایش قدرت ، یکسان و مشابه است . همه می توانند تمرینات با وزنه را اجرا نموده و بدین ترتیب عضلات وهماهنگی میان آنها را توسعه داه و بنابراین در هنگام کار و فعالیت احساس بهتری داشته باشند .
اهمیت ورزش برای افراد مختلف
اکثر مردم بر این موضوع واقفند که ورزش، بخش مهمی از نحوه زندگی است. ورزش منظم سلامت جسمی و عقلی را حفظ می کند و قادر است، خطر پیدایش بیماری های مزمن را کاهش دهد، امید به بقا را افزایش دهد و کیفیت زندگی را در طول سالهای آینده بهبود بخشد. اگر ورزش را جزیی از برنامه روزمره خود نمایید، احتمالاً درخواهید یافت که انرژی بیشتری برای انجام فعالیتهای روزانه معمول ـ مثل خرید، کار منزل، مراقبت از کودک و باغبانی ـ دارید.
فواید ورزش برای سلامتی :
ورزش منظم برای بیشتر دستگاههای بدن سودمند است. به ویژه دستگاه قلبی ـ عروقی، دستگاه عضلانی ـ اسکلتی و دستگاه تنفسی. ورزش کردن همچنین با فراهم کردن انبساط خاطر، کاهش استرس و ایجاد تغییراتی که باعث بهبود خلق میشوند، برای سلامت ذهنی هم مفید است .
طرحریزی برنامه ورزشی :
برای مفید واقع شدن ورزش، باید مرتب ورزش کرد. توصیه میشود روزانه حداقل 30 دقیقه ورزش سبک ـ مثلاً پیاده روی سریع ـ و در حداقل 5 روز هفته انجام شود. برای آمادگی جسمانی بیشتر یا برای کاهش وزن باید بیشتر ورزش کنید. باید به انجام دادن فعالیتهایی بپردازید که قلب و ششها را به فعالیت وادارند (افزایش استقامت)، تحرک مفاصل را بهبود بخشند (افزایش انعطافپذیری) و قدرت عضلانی را افزایش دهند. اگر تا به حال اصلاً به صورت مرتب ورزش نکردهاید یا از نظر سلامت مشکلاتی دارید، قبل از شروع مرتب ورزش با پزشک خود مشورت کنید
ورزش کردن سالم و بیخطر :
برای اجتناب از آسیب یا ورزش بیش از حد، اهداف واقع گرایانه ای برای خود معین کنید. اگر آمادگی جسمانی کافی ندارید، ورزش را به آرامی شروع کنید و به تدریج آن را افزایش دهید. مراقب باشید که بیش از حد ورزش نکنید به طوری که احساس درد یا ناخوشی ننمایید. حتماً برای ورزش از کفش، لباس و تجهیزات محافظتی مناسب استفاده کنید. هرگاه که ورزش می کنید برای پیشگیری از کرامپ عضلانی و خشکی بدن و به حداقل رساندن خطر آسیب به بدن، ابتدا بدن را گرم کنید و در پایان هم به تدریج بدن را سرد کنید نه آن که ناگهان به ورزش خاتمه دهید. چنین برنامهای مستلزم ورزشهای سبک هوازی مثل هروله کردن است که باید به دنبال آن یک رشته حرکات کششی عضلانی هم انجام داد. در اینجا، دو نمونه ا ز حرکات کششی را نشان دادهایم: دست خود را بر روی زانوهای خود بگذارید تا بتوانید بدنتان را ثابت نگاه دارید. در حالی که لگن خود را حرکت میدهید، کمر خود را صاف نگاه دارید.
کشش لگن و ران :
زانو بزنید و یکی از پاها را بر روی زمین و در جلوی خود بگذارید. لگن خود را به سمت پایین و جلو حرکت دهید به طوری که عضلات پشت ران کشیده شوند. همین کار را برای پای دیگر انجام دهید.
ادامه مطلب ...