10 نکته برای حفظ سلامت دستگاه گوارش

آیا می دانستید که برخورداری از سلامت دستگاه گوارش، یعنی داشتن سلامت روانی؟ غذاهایی که می خوریم و سبک زندگی که داریم، تعیین کننده سلامت سیستم گوارش ما است. اگر پیرو قوانین اصولی باشیم، می توانیم عملکرد صحیح سیستم گوارش مان را به خوبی حفظ کنیم.سیستم گوارشی مجموعه ای از ارگان ها می باشند که با هم برای تبدیل غذا به انرژی کار می کنند تا مواد مغذی اساسی را برای تغذیه بدن مهیا کنند. بیشتر افراد فکر می کنند سیستم گوارش تنها معده و روده است، البته به طور انتزاعی درست است، اما در واقع بسیار پیچیده تر از این هاست، خیلی مهم تر از آنی که فکرش را بکنید.
 
اگر کسی نسبت به سلامت گوارش خود بی اهمیت باشد، ممکن است در هضم و گوارش غذا به مشکلاتی بربخورد و متعاقبا موادمغذی کمتری توسط بدنش جذب گردد.غذاهایی که می خوریم و سبک زندگی که داریم، تعیین کننده سلامت سیستم گوارش ما است. اگر پیرو قوانین اصولی باشیم، می توانیم عملکرد صحیح سیستم گوارش مان را به خوبی حفظ کنیم.حال ده نکته برای بهبود و حفظ سلامت دستگاه گوارش را برایتان می گوییم.

-آب بنوشید:چیزی بهتر از نوشیدن آب برای سلامت عمومی بدن نیست. نوشیدن آب کافی ( هشت لیوان در روز) کمک می کند قابلیت های جسمی و روانی ما به خوبی حفظ شود. سیستم گوارشی به آب نیاز دارد تا مفید و موثر کار کند.عدم نوشیدن آب کافی، این فرایند را کُند کرده و عمل دفع مواد زاید را با مشکل مواجه می نماید. لذا به اندازه کافی آب بنوشید، مخصوصا بعد از ورزش. یک راه ساده برای تشخیص این که به اندازه کافی آب به بدن مان می رسد، رنگ شفاف ادرار در تمام طول روز است.
 
-ورزش کنید:ورزش برای سلامت گوارش مهم است، همان طور که برای سلامت عمومی اهمیت دارد. ورزش کردن، جریان خون را افزایش داده و به کنترل وزن کمک می کند. این جریان خون، ماهیچه های معده و روده را تحریک کرده، و این اندام ها را وامی دارد تا بهتر کار کنند. در نتیجه سرعت تجزیه و هضم غذا بیشتر شده و احتمال یبوست کاهش می یابد.تجربه نشان داده، روزانه سی دقیقه ورزش مفید است. این ورزش و تحرک می تواند بالا و پایین رفتن از پله ها، دوچرخه سواری، شنا، پیاده روی، آهسته دویدن، انواع رشته های ورزشی و ... باشد. همچنین خیلی خوب است که این سی دقیقه را تدریجا و کم کم افزایش دهید.
 
مصرف غذاهای چرب را کاهش دهید:تعجب ندارد: غذاهای چرب به ضرر سیستم گوارشی هستند. غذاهای چرب، فرایند هضم را کُند کرده و در نتیجه منجر به مشکلاتی مانند یبوست می شوند.از آنجایی که چربی تا حدودی برای بدن لازم است، توصیه می شود از چربی های سالم مثل امگا3 که در روغن زیتون، تخم مرغ، آجیل و گوشت کم چرب مانند مرغ و بوقلمون یافت می شود استفاده کنیم. همچنین همراه با غذاهایی که حاوی چربی هستند، فیبر بیشتری مصرف کنیم تا فرایند گوارش را تسهیل نماییم.
 
-بیشتر فیبر مصرف نمایید:روشن است که مصرف فیبر برای گوارش ضروری است. اگر سیستم گوارش را مانند جاده ای فرض کنیم، فیبر هم نقش پلیس ترافیک را دارد که حرکت را آسان کرده و مانع انسداد و ازدحام می شود. ضمنا فیبر برای کاهش سرعت گوارش و جذب گلوکز مهم است تا به تنظیم قندخون مان کمک کند. اگر برای دفع به مشکل برمی خوریم یا دچار نفخ می شویم، این احتمال وجود دارد که فیبر کافی در تغذیه مان نداریم.خوراکی های زیادی وجود دارند که سرشار از فیبر هستند، اما معروف ترین آنها از این قرارند: گلابی، سیب، موز، پرتقال، کشمش و مویز، بادام، بادام زمینی، آرتیشو، بروکلی، نخودفرنگی، عدس و لوبیا.
 
-آهسته تر غذا بخورید:بر خلاف کاری که بیشتر افراد انجام می دهند، سیستم گوارش ما دوست ندارد عجله کنیم. بعضی علائمی که بدن به مغز می فرستد زمانبر هستند و فرستادن پیام سیری هم جزو این علائم است. توصیه می شود هر لقمه را حداقل بیست بار بجویم، این کار باعث می شود معده زمان کافی جهت آماده شدن برای هضم موادغذایی که واردش می شود داشته باشد. همچنین زمان کافی برای بدن فراهم می گردد تا پیام سیری را به مغز ارسال کند.یک نکته جالب دیگر این است که جلوی تلویزیون غذا نخورید، زیرا  وقتی ما هنگام غذاخوردن حواس مان به چیز دیگری است، رفتارهایی داریم که مناسب زمان خوردن نیستند.
 
-پروبیوتیک مصرف کنید:پروبیوتیک ها، باکتری های سالم و طبیعی هستند که در روده ما موجودند. این باکتری های سالم، برای مبارزه با تاثیرات منفی تغذیه نامناسب، استرس و آنتی بیوتیک ها بسیار مفیدند.بعلاوه، پروبیوتیک ها، جذب مواد مغذی را افزایش می دهند، باکتری های مفید را کنترل می کنند و دفع را راحت تر می نمایند. منابع بسیار خوب که به این باکتری ها کمک می کنند: مکمل های پروبیوتیک، ماست کم چرب و کفیر.
 
-از الکل اجتناب کنید:سیستم گوارش ما می تواند تحت تاثیرات منفی مصرف الکل قرار بگیرد.سنگ کیسه صفرا، توده سفتی است که در کیسه صفرا تشکیل می شود و می تواند موجب تنش معده، کمردرد، تب و کاهش اشتها گردد و این ها همه می توانند ناشی از مصرف الکل باشند. الکل می تواند موجب سندرم سوخت و ساز هم شود؛ گروهی از علائم که خطر بیماری های قلبی، سکته مغزی و دیابت را افزایش می دهند.چند عارضه جانبی دیگر مصرف الکل روی سیستم گوارش: سوزش معده، گاستریت، سرطان روده، التهاب پانکراس و بیماری های کبدی باشد.
 
-استرس را کنترل کنید:استرس می تواند روی هر بخش از سیستم گوارش تاثیر بگذارد و باعث شود مری تان دچار اسپاسم یا گرفتگی گردد. استرس می تواند اسید معده را افزایش دهد. معده ممکن است فعالیتی نکند و دچار تهوع شوید. استرس می تواند موجب شود روده بزرگ تان جوری واکنش نشان دهد که دچار اسهال یا یبوست شوید. پس بیماری سیستم گوارش را هم به لیست بلندبالای پیامدهای استرس اضافه کنید و استرس تان را به خوبی کنترل نمایید.

-در طول روز وعده های کوچک بخورید:خوردن وعده های غذایی کوچک تر در طول روز به جای خوردن دو یا سه وعده مفصل و سنگین، به نفع سیستم گوارش و سوخت و ساز است. این شیوه از خوردن، باعث می شود خیلی گرسنه نشویم، و زیاد و با شتاب نخوریم. خوردن وعده های کوچک تر همچنین به مبارزه با درد شکمی، نفخ و قولنج کمک می نماید.به طور خلاصه، خوردن وعده های کوچک تر در طول روز سبب می شود فشار زیادی به سیستم گوارش وارد نشود که دلیل شروع بسیاری از مشکلات گوارشی ما می باشد.
 

-اندیشمندانه بخورید:غذاخوردن مان اغلب با شتاب و عجله است. بیشتر اوقات، بدون فکر، فقط غذا را در دهان مان می چپانیم و نگاه مان هم به ساعت است. این طور غذا خوردن استرس را بیشتر کرده و اثرات زیانبخشی روی سلامت گوارش مان دارد.بهتر است غذا را به آرامی در دهان بگذاریم و در حالی که از ترکیب و طعم و بوی آن لذت می بریم، آن را بجویم. غذا را مزه مزه کنید و روی فرایند خوردن فکر کنید. این کار خیلی لذت بخش ترو مفیدتر است.

علاج نفخ معده با نسخه طب سنتی

زیاد غذا خوردن بیشتر از نیاز روزانه، باعث می‌شود معده به شدت پر شده و عمل هضم را به خوبی انجام ندهد.این امر باعث ایجاد درد و نفخ در معده می شود.نوشیدن مایعات حین غذا، خوب نجویدن غذا از علل بروز نفخ است البته گاهی خالی بودن معده نیز موجب ایجاد نفخ می‌شود.استراحت نکردن باعث افزایش حرارت معده و عدم هضم مناسب غذا در معده شده در نتیجه فرد احساس دردهای ناشی از نفخ می شود.مصرف برخی گیاهان دارویی و سنتی مثل زیره، گلپر، هل و آویشن برای رفع نفخ مفید است.همچنین مصرف دارچین برای درمان اختلالات گوارشی مثل نفخ معده کاربرد فراوان دارد. مصرف زنجبیل به دلیل خاصیت ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی برای علاج دردهای معده موثر است.البته نباید فراموش کرد که مصرف زنجبیل برای افرادی که فشار خون بالا دارند خطرناک است.هویج تقویت‌کننده معده است که می توان به همراه غذا خورد یا نعناع را به صورت خشک شده در ماست و دوغ یا به صورت شربت با غذا میل کرد چون به کاهش نفخ معده کمک می‌کند. مصرف ریحان نیز توصیه شده است.

۷ توصیه برای مقابله با شکم نفخ‌کرده

مشکلات گوارشی، استرس، تغذیه‌ نامناسب و غیره جزو عواملی هستند که باعث داشتن شکمی نفخ‌کرده و متورم می‌شوند. این مسئله‌ آزاردهنده علاوه برای ایجاد ناراحتی برای فرد باعث می‌شود ظاهر وی نیز چاق به نظر برسد.
خوشبختانه روش‌های ساده‌ای برای کاهش این احساس ناخوش آیند و مقابله با ورم ایجاد شده وجود دارد. با ما همراه باشید تا با این روش‌های ساده بیشتر آشنا شوید.

از این مواد غذایی بپرهیزید

اگر از نفخ، گاز معده و شکم ورم‌کرده رنج می‌برید لازم است که از مصرف مواد غذایی سرشار از چربی، فیبرهای تحریک‌کننده، قند و به‌ویژه لاکتوز بپرهیزید. این مواد غذایی با ایجاد گاز، سوزش معده و یا به تأخیر انداختن ترشح اسید معده باعث تحریک مخاط روده می‌شوند.

توصیه می‌کنیم تا حد امکان از مصرف شیر پرچرب، پنیرهای پرچرب، گوشت قرمز و ماهی‌های دودی، سوسیس و کالباس، تخم‌مرغ سفت و یا نیمرو شده با روغن زیاد، شیرینیجات کره‌ای، نان‌های تهیه‌شده از غلات کامل، گندم سیاه، حبوبات، فلفل دلمه‌ای، کلم‌ها، اسفناج، سیر، پیاز، ادویه‌های تند، میوه‌های خام یا ترش، میوه‌های خشک، سس‌های چرب یا سرخ‌کردنی‌ها بپرهیزید.

این مواد غذایی را در اولویت قرار دهید

محصولات لبنی نیم چرب یا بدون چربی، گوشت‌های کم‌چرب مانند مرغ و بوقلمون، ماهی‌های سفید، تخم‌مرغ عسلی، غلات از نوع بلغور، کینوا، سبزیجاتی مانند هویج، کدو، چغندر، لوبیا سبز، مارچوبه، میوه‌های پخته (کمپوت) یا خیلی رسیده و بدون پوست، ادویه‌هایی مانند زیره، گشنیز، دارچین یا رزماری را در اولویت بگذارید.حواستان باشد که از مصرف زیاد سوربیتول که در آلو خشک وجود دارد و به‌عنوان شیرین‌کننده در به‌عنوان مثال آدامس‌ها استفاده می‌شود نیز بپرهیزید. میزان زیاد این ترکیب مانند ملینی قوی عمل می‌کند که باعث نفخ و گاز می‌شود.

سر ساعات مشخصی غذا بخورید

اگر بعد از خوردن غذا دچار نفخ و ورم شکم می‌شوید با چند عادت ساده بر سر سفره آغاز کنید:
* هر روز غذایتان را سر ساعت مشخصی میل کنید.
* غذایتان را با دقت و آرامش به‌خوبی بجویید. عمل وقت گذاشتن برای غذا خوردن و خوب جویدن یعنی حدود حداقل ۲۰ دقیقه به هضم خوب غذا و همچنین بهبود گوارش کمک می‌کند.
* برای جلوگیری از فشار زیاد روی معده و لذت بردن از غذا بهتر است صاف بنشینید. خمیده نشستن و تند غذا خوردن باعث تشدید مشکلتان خواهد شد.

بین غذا آب نخورید

شاید لازم باشد که روی این مسئله هر روز تأکید کنیم تا تبدیل به عادت شود. آب خوردن در طول روز آن‌هم به میزان یک و نیم تا دو لیتر برای ارتقای سلامتی لازم و ضروری است. اما لازم است که این آب در فواصل روز مصرف شود نه در بین غذا. توصیه می‌کنیم در حین خوردن غذا آب ننوشید. این عادت در کار گوارش و هضم غذا اختلال ایجاد می‌کند.

بعد از غذا قدمی بزنید

اگر نمی‌خواهید بعد از غذا خوردن یک شکم نفخ‌کرده و متورم روی دستتان بماند لم دادن روی مبل را فراموش کرده و چند قدم راه بروید. مهمان کاناپه یا متکا بودن باعث تشدید نفخ می‌شود. زمانی که شکم عضلانی نباشد نمی‌تواند به‌درستی کار روده‌ها را کنترل و حمایت کند. ورزش منظم باعث کاهش مشکلات گوارشی می‌شود. ورزش‌های ایستاده باعث بهبود عبور گاز از روده می‌شود. توصیه می‌کنیم روزانه یک ورزش سبک مانند پیاده‌روی، دوی نرم، شنا، دوچرخه‌سواری و غیره داشته باشید. بعد از صرف غذا از جایتان بلند شوید و قدم بزنید. اگر این کار را در پارک نزدیک منزلتان انجام دهید خدمت زیادی به سلامتی‌تان کرده‌اید.

حساسیتتان نسبت به مواد غذایی را بسنجید

اگر مراقب خورد و خوراکتان هستید، به میزان کافی آب می‌خورید و بهداشت زندگی را رعایت می‌کنید اما با این حال شکم ورم‌کرده دارید و از نفخ رنج می‌برید شاید پای مشکل دیگری در میان است. در این صورت بهتر است تست‌های لازم برای سنجش میزان حساسیتتان به مواد غذایی را انجام دهید. توجه داشته باشید که عدم تحمل لاکتوز (قند طبیعی شیر) و گلوتن (پروتئین موجود در گندم، جو و غیره) باعث ایجاد مشکلات جدی در دستگاه گوارش می‌شوند. در این صورت بهتر است حتماً به پزشک مراجعه کنید. به خاطر اینکه امکان دارد شکم متورم و نفخ‌کرده و مشکلات گوارشی‌تان ناشی از علائم سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر باشد. پزشک عمومی، متخصص تغذیه یا متخصص گوارش می‌تواند به شما کمک کند. در این صورت لازم است که به مدت چند روز رژیم خاصی دنبال کنید تا روده‌ها به حالت استراحت در بیایند. اگر با قطع مصرف مواد غذایی حاوی ترکیبات اشاره شده اوضاعتان بهتر شود یعنی اینکه به این مواد غذایی حساسیت دارید و باید به فکر جایگزین‌های آن‌ها باشید.

استرس را از خود دور کنید

متأسفانه اکثر ناراحتی‌های روزمره‌ی همه‌ی ما ناشی از استرس‌ها و فشارهای روحی است. استرس و اضطراب‌های روزمره یکی از عوامل مهم ابتلا به نفخ است. باید بدانید که میلیون‌ها نورون (سلول عصبی) داخل شکم ما وجود دارد و تمام احساسات ما روی سیستم گوارشمان تأثیر دارد. برای کنترل احساسات منفی و استرس بهتر است از ورزش‌هایی مانند یوگا، مدیتیشن و ماساژ استفاده کنید. سعی کنید همیشه غذایتان را در محیطی آرام و با آرامش میل کنید.اگر نمی‌خواهید بعد از غذا خوردن یک شکم نفخ‌کرده و متورم روی دستتان بماند لم دادن روی مبل را فراموش کرده و چند قدم راه بروید. مهمان کاناپه یا متکا بودن باعث تشدید نفخ می‌شود. زمانی که شکم عضلانی نباشد نمی‌تواند به‌درستی کار روده‌ها را کنترل و حمایت کند

شاید روده‌ی بزرگتان بزرگ‌تر از اندازه‌ی معمول است

اندازه‌ی روده‌ی بزرگ در انسان‌ها متفاوت است. برخی از افراد روده‌ی بلندتری از اندازه‌ی طبیعی دارند. در این افراد احساس نفخ بیشتری از دیگران است. به‌طور طبیعی ترکیبات زائد و مدفوع مدت زمان طولانی‌تری در روده‌های بلندتر از حد طبیعی باقی می‌ماند و این مسئله باعث می‌شود این افراد بیشتر احساس نفخ و ورم شکم داشته باشند. در نتیجه لازم است که این افراد مواد غذایی مناسبی مصرف کنند که باعث دفع راحت و سریع‌تر می‌شود و همچنین به‌طور مرتب آب بنوشند تا به دفع مدفوع کمک کند. این مواد غذایی حاوی میوه و سبزیجات است. میوه‌های خشکی مانند آلو خشک به شما برای دفع راحت‌تر و سریع‌تر کمک زیادی می‌کنند.

سرطان معده در افراد گروه خونی A بیشتر دیده می‌شود

شایع‌ترین سرطان گوارش در ایران سرطان معده است که متاسفانه در مراحل اولیه بدون علامت بوده و دیرهنگام تشخیص داده می‌شود.تاکنون علت مشخص شده و خاصی برای سرطان معده مشخص نشده، اما برخی عوامل در ایجاد آن موثرند.فاکتورهای ایجاد سرطان، ژنتیکی و محیطی است،شرایطی را که خود فرد زمینه‌ساز سرطان می‌شود را شرایط محیطی می‌گویند؛ به عنوان مثال کشیدن سیگار یک فاکتور محیطی ایجاد سرطان به شمار می‌آید.

یکی از فاکتورهای مهم ایجاد سرطان معده ابتلا به هلیکوباکترپیلوری است،البته این باکتری هم انواع گوناگونی دارد که در صورت عدم درمان اگر منجر به زخم معده شود، ممکن است شخص را دچار سرطان معده کند.نیترات موجود در غذاها و ترشیجات مانده و مصرف آن‌ها موجب ایجاد سرطان معده می‌شود. همچنین مصرف غذاهای فست‌فود یا غذاهای سوخته مستعد کننده سرطان معده است. بر اساس آمار، سرطان معده در افراد گروه خونی A بیشتر دیده می‌شود که هنوز علت قانع‌کننده‌ای برای آن پیدا نشده است.تاکنون یک عامل مستقل شناخته شده برای ایجاد سرطان معده شناسایی نشده است. بنابراین فقط می‌توانیم به مردم توصیه کنیم تا از عوامل مستعد کننده ایجاد آن خودداری کنند. در بیشتر موارد بیماران در وضعیتی مراجعه می‌کنند که سرطان معده به مراحل پیشرفته خود رسیده و به اجزای مجاور بویژه کبد دست‌اندازی کرده است.

اگر بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود، می‌توان از درمان‌ها نتایج خوبی گرفت و بیمار از طول عمر مناسبی برخوردار باشد.با اینکه سرطان معده بدون علامت است، اما در برخی موارد با علائمی نظیر درد خیف یا احساس پری معده، سیری زودرس، کاهش وزن، خونریزی معده، استفراغ‌های مداوم، کم‌خونی و مدفوع سیاه رنگ خود را نشان می‌دهدبرخی افراد اشتباها گمان می‌کنند چکاپ می‌تواند سرطان معده را تشخیص دهد، اما باید گفت که تنها آندوسکوپی است که می‌تواند تشخیص‌دهنده این نوع سرطان باشد.استفاده از آب و غذای سالم و عدم مصرف غذاهای فست‌فود و درمان هلیکوباکتر می‌تواند از ایجاد سرطان معده جلوگیری کند.

10 غذای برتر شستشو دهنده کبد

کبد یکی از اندام های بزرگ سمت راست شکم است که حدود 1.36 کیلوگرم وزن دارد. مهمترین وظیفه کبد، فیلتر کردن خونی است که از دستگاه گوارش وارد کبد می شود و قرار است در سراسر بدن جریان یابد. تمام مواد سمی و مضر خون در کبد جدا می شوند. کبد با تولید صفرا، چربی غذا را تجزیه کرده و آن را تبدیل به انرژی می کند. ذخیره قند بدن نیز به عهده کبد است.

حقایقی در مورد کبد:

- کبد بزرگترین ارگان داخلی بدن است.

- بیش از 500 عملکرد حیاتی بدن، از جمله مبارزه با انواع ویروس و عفونت به عهده کبد است.

- کبد با تولید پروتئین و هورمون در سراسر بدن، نقش مهمی را در حفظ سطح نرمال قند خون ایفا می کند.

- کبد تنها عضوی است که می تواند خود را بازسازی (ترمیم) کند؛ به همین دلیل است که افراد می توانند بخشی از کبد خود را اهدا کنند.

- کبد حدود 10 درصد از جریان خون را مصرف می کند و در هر دقیقه حدود دو لیتر خون پمپاژ می کند.

متاسفانه بیماری های کبدی با هیچ علامت ظاهری همراه نیستند و بیمار زمانی از آن مطلع می شود که کار از کار گذاشته است. سرطان کبد، نارسایی کبد, سیروز، هپاتیت و هموکروماتوز شایع ترین مشکلات کبد هستند.انواع سبزیجات، گریپ فروت، گردو، لیمو، آووکادو، چای سبز، سیر، چغندر، سبزیجات با برگ های سبز پررنگ و زردچوبه مهمترین غذاهایی هستند که کبد را سالم نگه می دارنداستفاده از غذاهای آماده و حاضری، الکل و سیگار، روغن و غذاهای سرخ کرده و عدم تحرک، مهمترین دلایل آسیب به کبد هستند.

فلج معده چیست؟

فلج معده که نام علمی آن گاستروپارزی است، به معنی کند‌شدن حرکات معده است. این بیماری بسیار شایع و آزاردهنده است.

معده، عضوی عضلانی است که با حرکات پی در پی، باعث مخلوط‌ شدن غذا با شیره‌های گوارشی و هضم غذا می‌شود و سپس غذا را به سوی روده می‌راند تا در آنجا عملیات جذب مواد غذایی شروع شود.

اگرچه بیماری فلج معده باعث مرگ نمی‌شود و طول عمر را تغییر چندانی نمی‌دهد، ولی کیفیت زندگی کاهش قابل ملاحظه‌ای پیدا خواهد کرد.

در این بیماری، غذا مدت خیلی طولانی در معده باقی می‌ماند و فرد، احساس سیری و پری معده می‌کند.

در این بیماری، اعصاب معده به خوبی کار نمی‌کنند. در واقع عصب معده به نام عصب واگ که در حرکت غذا در مجرای گوارشی نقش دارد، آسیب می‌بیند و ماهیچه‌های معده و روده کوچک به طور طبیعی کار نمی‌کنند. لذا حرکت غذا در لوله گوارش کند می‌شود یا کاملا متوقف می‌گردد.

نشانه‌های فلج معده

سوزش سردل

تهوع و استفراغ مواد غذایی هضم نشده

احساس سیری زودرس هنگام غذا خوردن

کاهش وزن

نفخ شکم

سطوح قند خون نامنظم

بی‌اشتهایی

احساس برگشت غذا از معده به مری

احساس انقباض و گرفتگی عضلات  دیواره معده

فلج معده یا گاستروپارزی بیماری است که طی آن مدت زمان تخلیه معده به دلیل اختلال عملکرد اعصاب معده طولانی می شود. به دنبال تخلیه تاخیری معده، شخص دچار تهوع، استفراغ، سوزش سردل و درد می شود

دلایل فلج معده

این احساس ناخوشایند را همه ما هنگام بیماری‌های ویروسی سخت، تجربه کرده‌ایم که در بسیاری اوقات همراه با تهوع و استفراغ بوده است؛ البته به دنبال بیماری‌های ویروسی ایجاد مشکلات گوارشی در کودکان بسیار شایع‌تر است.

خوشبختانه این نوع از فلج معده، موقتی و گذراست و شخص، بعد از بهبودی از بیماری کاملا حال طبیعی را پیدا خواهد کرد.

از علل بسیار شایع فلج معده، داروها هستند. انواع داروهای مشتقات مورفین مثل تریاک ایجاد بی‌اشتهایی و سیری کاذب می‌کند. مصرف سیگار نیز چنین عارضه‌ای دارد.

از جمله داروهای دیگر انواع آنتی‌هیستامین‌ها مثل دیفن‌هیدرامین، دیمن هیدرینات و سایر هم خانواده‌های این داروهاست که شل‌شدن معده را سبب می‌شود.

در بین بیماری‌ها، دیابت سر دسته بیماری‌هایی است که بیماری عذاب‌آور فلج معده را ایجاد می‌کند. هر چه قند خون بالاتر باشد این عارضه نیز شدیدتر است و با کنترل قند خون، معده حرکاتش بهتر خواهد شد.

این اختلال در واقع نوع دیگری از نوروپاتی (اختلال عصبی) دیابتی است. در صورتی که قندخون در یک دوره طولانی مدت در بیماری دیابت بالا بماند، عصب معده آسیب می بیند. در حقیقت قند خون بالا منجر به تغییرات شیمیایی در اعصاب و آسیب به عروق خونی که اکسیژن و مواد غذایی را به اعصاب حمل می‌کنند، می شود.

فلج معده با سخت‌تر کردن کنترل قندخون، دیابت را بدتر می‌کند. وقتی غذا با تاخیر از معده وارد روده کوچک شده و جذب گردد، باعث افزایش سطح قندخون می‌گردد.

درمان فلج معده

فلج معده چه موقتی و به دنبال بیماری‌های ویروسی شایع یا داروها رخ دهد و چه این که به دنبال بیماری مزمن و دائمی مثل دیابت باشد، باید کنترل شود.

خوردن غذاهایی با حجم کم، خوردن غذاهای آبکی و نرم و پرهیز از خوردن غذاهای چرب که مدت بیشتری در معده باقی می‌مانند، باعث بهبودی نسبی می‌شود.

همچنین بهتر است از خوردن غذاهای دیرهضم و سنگین مثل آنهایی که دارای حبوبات است، پرهیز کرد.

تحرک بدنی و پرهیز از نشستن و بخصوص دراز کشیدن یا خوابیدن بعد از غذا باعث بهتر شدن بیماری فلج معده می‌شود

داروهای مختلفی هم برای این بیماری وجود دارد. متوکلوپرامید به صورت قطره، قرص و آمپول، یکی از قدیمی‌ترین و موثرترین داروها برای درمان بیماری فلج معده است که در دیابتی‌ها باید روزانه سه بار مصرف شود.

داروی «اریترومایسین» که برای درمان ذات‌الریه استفاده می‌شود دارای خاصیت ایجاد حرکات معده است که می‌توان از شربت یا قرص آن برای درمان کم تحرکی معده استفاده کرد.

داروی «دومپریدون» که در سال‌های اخیر وارد داروخانه‌های ایران شده است نیز هم خانواده‌ متوکلوپرامید است و می‌توان برای درمان این بیماری از آن استفاده کرد.

البته باید به خاطر داشته باشید که هر نوع دارویی را باید با تجویز پزشک متخصص و تحت نظر وی مصرف کنید، نه به طور خودسرانه.

روشی جدید برای درمان فلج معده 

در این روش با استفاده از تحریک الکتریکی معده می توان تاخیر تخلیه معده را در مبتلایان به فلج معده درمان کرد.

دانشمندان دانشکده کک در دانشگاه کالیفرنیا جنوبی در لس آنجلس، 29 بیمار مبتلا به نوع ناتوان کننده این بیماری را که برای جراحی و خارج ساختن کامل معده به بیمارستان آمده بودند را مورد بررسی قرار دادند و دستگاه محرک معده با جریان الکتریکی در بدن آنها کاشته شد.

این وسیله نشانه های بیماری را درمان می کند و بیمار بدون خارج ساختن معده می تواند دقیقا مانند یک فرد سالم از طریق دهان غذا بخورد.

وزن بیمار افزایش می یابد، تعداد دفعات تخلیه معده افزایش یافته و زمان تخلیه معده کم می شود.

این روش درمانی به راحتی می تواند جایگزین عمل جراحی خارج ساختن معده شود.

باقی ماندن طولانی مدت غذا در معده، به دلیل خاصیت مخمری غذا می تواند مشکلاتی مانند رشد باکتری ها را بوجود آورد

از این روش می توان در افرادی که به درمان های دارویی پاسخ نمی دهند و بیمارانی که به دلیل اختلال فعالیت معده و فشار معده و درد ناشی از اتساع آن دچار اختلال ضربان قلب می شوند استفاده کرد.

همچنین این روش درمانی جدید را می توان در بیمارانی که دچار عوارض بیماری هایی مانند سوء تغذیه هستند به کار گرفت.

مشکلات ناشی از فلج معده

باقی ماندن طولانی مدت غذا در معده، به دلیل خاصیت مخمری غذا می تواند مشکلاتی مانند رشد باکتری ها را بوجود آورد.

همچنین ممکن است غذای باقیمانده به صورت توده‌های سفت به نام bezoar درآید که می‌تواند منجر به ایجاد تهوع، استفراغ و انسداد در معده شود.

حتی ممکن است این توده‌های سفت مسیر غذا در روده باریک را مسدود کنند که در این حالت خطرناک می‌شود.

از علائم کم‌کاری تیروئید

پرکاری تیروئید، بزرگی کل تیروئید یا قسمت‌هایی از آن که اصطلاحا به آن گره تیروئید می‌گویند، از دیگر اختلالاتی است که ممکن است در تیروئید بروز کند. بزرگی تیروئید که به علت کمبود ید و اختلالات ایمنی بدن به‌وجود می‌آید عوارض خاصی ندارد، ولی ممکن است در موارد حاد تنگی نفس، مشکلات بلع، اثرات فشاری و تغییرات صدای قلب را به همراه داشته باشد. اگر فردی دچار پرکاری تیروئید باشد به عوارضی مانند ضربان زیاد قلب، کاهش وزن، مشکلات قلبی، تعرق زیاد، پرخوری و در طولانی‌مدت پوکی استخوان دچار می‌شود.
عوارض گره‌های تیروئید
بزرگ شدن تیروئید یا گره‌های تیروئید از اختلالات دیگری است که درصد کمی از آنها می‌تواند بدخیم شوند. دلیل اصلی اختلالات تیروئیدی مشخص نیست ولی عواملی وجود دارد که می‌تواند احتمال ابتلا به این بیماری‌ها را افزایش دهد یا موجب تشدید عوارض آن شود. استرس، کشیدن سیگار یا قرار گرفتن در معرض دود آن از جمله عواملی هستند که می‌توانند علائم این بیماری را تشدید کنند.
شایع‌ترین بدخیمی غدد درون‌ریز
به گفته متخصصان مرکز تحقیقات پزشکی هسته‌ای دانشگاه علوم پزشکی مشهد کانسرهای تیروئید (سرطان تیروئید) شایع‌ترین بدخیمی سیستم غدد درون‌ریز به شمار می‌رود، این بیماری به صورت توده گردن بدون علامت ظاهر می‌شود و اکثر بیماران به‌طور اتفاقی متوجه بیماری خود می‌شوند. انواع مختلف کانسرهای تیروئید شامل پاپیلری، فولیکولر، مدولاری و آناپلاستیک است و در مواردی توده‌های ایجاد شده در گردن ممکن است همراه با درد، گرفتگی صدا، احساس فشار در گردن یا ورم توده‌های لنفاوی گردن نیز باشد.
این بیماری با استفاده از نمونه‌برداری تیروئید تشخیص داده می‌شود. گاهی از آزمایش‌های تیروئیدی، سونوگرافی و اسکن تیروئید نیز برای تشخیص کمک گرفته می‌شود.درمان این بیماری جراحی و ید درمانی است، کانسر تیروئید در صورت درمان صحیح اغلب به خوبی کنترل می‌شود و این درمان مانع از کاهش عمر بیمار می‌شود.بیشتر از 95درصد این بیماران در صورت درمان صحیح 20 سال بعد زنده هستند و مشکل عمده‌ای نخواهند داشت.
درمان سرطان تیروئید با جراحی و برداشتن تمام تیروئید شروع می‌شود و در صورتی که نمونه‌برداری اولیه نتیجه قطعی نداشته باشد جراحی در دو مرحله انجام می‌شود که در مرحله اول توده تیروئیدی حذف می‌شود و پس از بررسی آسیب‌شناسی توده فوق و اطمینان از بدخیم بودن، بقیه تیروئید نیز جراحی می‌شود.
مهارت و دقت در جراحی تیروئید نقش بسیار مهمی در بهبود بیماری دارد.
براساس اعلام این مرکز، پس از تکمیل جراحی تیروئید، بیمار لازم است به بخش پزشکی هسته‌ای ارجاع شود تا بقایای میکروسکوپی کانسر تیروئید توسط درمان با ید رادیواکتیو از بین برود. در این روش مقداری ید رادیواکتیو به صورت مایع به بیمار خورانده می‌شود، ید رادیواکتیو در سلول‌های تیروئید و کانسر تیروئید تجمع پیدا کرده و با تشعشع به آنها باعث از بین رفتن این سلول‌ها می‌شود.
این درمان باعث می‌شود تا عود بیماری به‌طور قابل توجهی کاهش یابد و در برخی بیماران از کاهش طول عمر بیمار جلوگیری می‌کند.بنا بر تحقیقات، در گذشته کمبود ید مهم‌ترین علت کم‌کاری تیروئید نوزادان در کشورمان بوده اما با افزایش مصرف ید در نمک و رژیم غذایی، اکنون اختلال در تشکیل ساختمان غده تیروئید به‌طور اتفاقی عمده‌ترین علت این بیماری است.در حالیکه تأخیر در رشد، کاهش ضریب هوشی و عقب‌ماندگی ذهنی کودک از تبعات عدم تشخیص این بیماری است؛ اگر کم‌کاری تیروئید در سنین نوزادی تشخیص داده شود به‌طور قطعی درمان خواهد شد.

راههای پیشگیری از تشکیل سنگ صفرا

سنگ کیسه صفرا ته مانده سخت شده مایعات دستگاه گوارش است که می‌توان با رعایت یک رژیم غذایی مملو از فیبرهای محلول در آب و مصرف نکردن غذاهای چرب از تشکیل آن پیشگیری کرد.

کیسه صفرا اندامی کوچک و گلابی شکل در سمت راست شکم و زیر کبد است. کیسه صفرا حاوی مایعی گوارشی بوده که به آن صفرا، زرداب و یا زهره گفته می‌شود که کیسه صفرا آن را به روده کوچک ترشح می‌کند.

• افزایش مصرف روزانه میوه
بهترین میوه هایی که برای پیشگیری از ابتلا به سنگ کیسه صفرا باید مصرف کرد سیب، گلابی، گریپ فروت، لیمو و هندوانه است. این میوه ها فیبرهای بالایی دارند که می‌توانند به کاهش کلسترول و پیشگیری طبیعی از تشکیل سنگ کیسه صفرا کمک کنند.

• سبزیجات آبدار مصرف کنید
مصرف سبزیجات آبدار از دیگر راهکارهای پیشگیری طبیعی از ابتلا به سنگ کیسه صفرا است که در این میان می‌توان به هویج، کرفس، کنگر، چغندر و اسفناج اشاره کرد. کلم بروکلی، رازیانه، تربچه و شاه بلوط نیز از دیگر گیاهان آبداری هستند که می‌توانند کلسترول را کاهش و از تشکیل سنگ کیسه صفرا پیشگیری کنند.
•از روغن زیتون به جای سایر چربی ها استفاده کنید
روغن زیتون روغن سالم تری تلقی می‌شود زیرا نسبت به سایر روغن‌ها چربی اشباع نشده بیشتری دارد. همچنین میزان چربی اشباع شده روغن زیتون از کره کمتر است.

• به غذا سیر و ترب کوهی اضافه کنید
افزودن رایحه بیشتر به غذا با سیر و ترب کوهی از دیگر راهکارهای پیشگیری از ابتلا به سنگ کیسه صفرا است زیرا سیر و ترب کوهی بطور طبیعی موجب کاهش کلسترول می‌شوند.

•روزانه مقدار زیادی آب بنوشید
روزانه مقدار زیادی آب بنوشید. آب بر اثر هیدارته شدن، اکسیژن آزاد و سموم را از بدن خارج می‌کند.
•بیشتر غلات سبوس دار مصرف کنید
مصرف بیشتر غلات سبوس دار نیز می‌تواند به کاهش کلسترول کمک کند. در این میان مصرف جو بیشتر از سایر غلات توصیه می‌شود اما با این حال مصرف گندم سبوس دار نیز به پیشگیری طبیعی از تشکیل سنگ کیسه صفرا کمک می‌کند.

•از مصرف غذاهای مملو از چربی اشباع پرهیز کنید
پرهیز از مصرف غذاهای مملو از چربی اشباع شده به پیشگیری از ابتلا به سنگ کیسه صفرا کمک می‌کند. بسیاری از محصولات حیوانی مانند گوشت قرمز، شیر، تخم مرغ، پنیر و گوشت های فراوری شده می‌توانند کلسترول را افزایش دهند و سنگ صفرا ایجاد کنند.

•از مصرف غذاهای تند و چرب پرهیز کنید
پرهیز از مصرف غذاهای تند و چرب نیز به پیشگیری از ابتلا به سنگ کیسه صفرا کمک می‌کند. تصور می‌شود که این غذاها موجب افزایش تولید صفرا شود که به التهاب منجر می‌شود.