کلینیک جامع آموزش پزشکی

کلینیک جامع آموزش پزشکی

همچنین می توانید کانال ما در تلگرام را دنبال کنید با عنوان: نکات مهم سلامتی t.me/public_health
کلینیک جامع آموزش پزشکی

کلینیک جامع آموزش پزشکی

همچنین می توانید کانال ما در تلگرام را دنبال کنید با عنوان: نکات مهم سلامتی t.me/public_health

نشانه هایی که می گویند غلظت خون دارید

تنها راهی ‌که نشان می‌‌دهد فردی غلظت خون دارد یا نه، دادن آزمایش خون و اندازه‌گیری (اچ.تی.سی) هماتوکریت است. بعد از اینکه جواب آماده شد، پزشک دو دسته علت اولیه و ثانویه پیش رو دارد:

علت اولیه: مغز استخوان بدون هیچ محرکی از بیرون، خود به خود رفتار آنارشیستی نشان داده و شروع به تولید گلبول قرمز می‌‌کند که به آن پلیستمی می‌‌گویند و افزایش غلظت اولیه نامیده می‌‌شود بدون وجود علت ثانویه. درصد کمی از غلظت خون شامل علت اولیه می‌‌شود.

علت ثانویه: بین 90-95 درصد از کسانی‌که با غلظت خون به متخصص مراجعه می‌‌کنند، افرادی هستند که غلظت خون ثانویه دارند و این موضوع زمانی اتفاق می‌‌افتد که اکسیژن کافی به بافت‌‌های بدن نرسد. با کمبود اکسیژن در بدن، هورمونی به‌نام اریتروپویتین از کلیه ترشح می‌‌شود که این هورمون، مغز استخوان را برای ساخت بیشتر گلبول قرمز تحریک می‌‌کند تا بتواند کمبود اکسیژن‌رسانی به بافت‌‌های بدن را با افزایش تولید گلبول قرمز جبران کند. نمونه کسانی‌که با این مشکل مواجه می‌‌شوند، افرادی هستند که در ارتفاعات بلند و کوهستانی زندگی می‌‌کنند و چون با کمبود اکسیژن روبه‌رو هستند، دچار بیماری غلظت خون می‌‌شوند.

گاهی اوقات اکسیژن محیط مناسب است، اما به دلیل مشکلات ریوی، فرد دچار غلظت خون می‌‌شود یا ممکن است اکسیژن از ریه وارد خون شود، اما به‌دلیل مشکلات خونی، بین خون شریانی و وریدی، مشکلی وجود داشته باشد و خونی که در ریه پر از اکسیژن شده، بلافاصله با خون کم اکسیژن مخلوط شده و همین مسئله سبب بروز غلظت خون شود. علت بعدی، هموگلوبین مادرزادی است که در آن افراد فامیل پرخون هستند و به علل مختلفی، مغز استخوان به گلبول‌سازی تحریک شود. یکی دیگر از علل مهم غلظت خون، کشیدن سیگار و مسمومیت با منوکسیدکربن است که در نتیجه آنها اکسیژن‌رسانی به خون کم شده و غلظت خون ثانویه ایجاد می‌‌شود. مصرف دخانیات یکی از علت‌‌های جدی درکنار مسائل قلبی است که هم باعث بروز سرطان شده و هم سبب غلیظ شدن خون فرد می‌‌شود.

چطور درمان می‌شود؟
وقتی پزشک متخصص باتوجه به جواب آزمایش متوجه شد که علت بروز غلظت خون در فرد، اولیه است یا ثانویه، درمان را آغاز می‌‌کند. اگر علت ثانویه بود، درمان علت زمینه‌ای - قلبی یا ریوی – را در صورتی‌که امکان‌پذیر باشد، آغاز می‌‌کند و در کنار آن هرگاه غلظت خون از 56درصد در مردان و 52درصد در زنان بالاتر برود، بخشی از خون کشیده و دور ریخته می‌‌شود. این کار نیز به شکل استاندارد انجام می‌‌شود تا غلظت خون کاهش پیدا کند. این‌عمل تا زمانی ادامه دارد که یکی از مهم‌ترین مواد خونساز بدن بر اثر خروج از بدن کم شود. در واقع به بیمار فقر آهن می‌‌دهیم تا دچار غلظت خون نشود. حال اگر علت پرخونی براثر علت اولیه یعنی ناشی از مغز استخوان باشد، در این‌ حالت باید به درمان علت بیماری خونی بپردازیم و با خروج خون از یکی از رگ‌‌ها، میزان گلبول‌‌های قرمز خون تنظیم شود.

چه کنیم که دوباره غلیظ نشود؟
یکی از سئوالات افرادی‌که خون‌شان به حالت طبیعی برگشته این است که چه کار‌هایی انجام دهیم تا خون‌مان دوباره غلیظ نشود؟ این افراد بهتر است هم برای جلوگیری از غلیظ شدن خون و هم برای کمک به نیازمندان، به طور مستمر خون بدهند. مردان بهتر است هر سه ماه و زنان هر چهار ماه یکبار خون‌شان را اهدا کنند.

این نشانه‌ها می‌گویند خون‌تان غلیظ است:
زمانی‌که سیالیت خون از حدی بالاتر برود، اکسیژن‌رسانی‌کم شده و حتی ممکن است سبب توقف حرکت خون در رگ‌ها شود، به همین دلیل غلظت خون در برخی مواقع می‌تواند با توقف حرکت خون، فرد را دچار سکته مغزی کند. پس وجود نشانه‌‌هایی که در ادامه می‌آوریم را جدی بگیرید!

1. لب‌های‌تان بنفش شده؟
وقتی میزان هموگلوبین بدون اکسیژن بیش از حد باشد، مخاط‌‌های بدن مثل لب به رنگ بنفش درمی‌آیند. انگشتان دست و پا و زیر ناخن‌ها بنفش شده، چشم‌‌ها پرخون و پوست صورت نیز بر افروخته می‌‌شود.

2. سرتان گیج می‌‌رود؟
وقتی غلظت هموگلوبین خون زیاد می‌‌شود، سیالیت، روانی و حرکت خون کم شده و فرد دچار سرگیجه و رخوت شده و خون دماغ می‌‌شود. اگر سرگیجه و رخوت بدون هیچ دلیل زمینه‌ای دیگری سراغ شما بیاید و گاه و بی‌گاه بینی‌تان هم خون‌ریزی کند، باید نسبت به غلیظ شدن خون‌تان مشکوک شوید و این نشانه‌ها را بررسی کنید.

3. نفس‌نفس می‌‌زنید؟
کسانی‌که مشکل ریوی دارند، تنگی نفس پیدا می‌‌کنند و نفس‌نفس می‌‌زنند هم ممکن است به‌خاطر غلظت خون‌شان دچار تشدید این علائم شده باشند. پس هر تنگی نفسی را به حساب آلرژی یا آلودگی هوا نگذارید. طب سنتی چه می‌‌گوید؟گرچه به باور طب رایج، افزایش تعداد گلبول‌های قرمز خون می‌تواند نشانه غلیظ شدنش باشد، اما طب سنتی تعریف نسبتا متفاوتی از غلظت خون ارائه می‌دهد. این علم، مشکل غلظت خون را به شکل زیر توضیح می‌دهد:

سرم خون غلیظ شود...
در طب رایج، می‌‌گویند اگر تعداد گلبول‌‌های خون در حجم به‌خصوصی از خون بیشتر باشد، فرد مبتلا به غلظت خون است و با بخش سرمی یا مایع کاری ندارند. اما در طب سنتی، اگر گلبول‌‌های خون کمتر شود، اما سرم خون غلیظ‌تر باشد، می‌‌گوییم غلظت خون وجود دارد. غلظت خون مشکل شایعی است که می‌تواند به علت‌های متفاوتی فرد را گرفتار خود کند.

چرا این اتفاق می‌‌افتد؟
غلیظ شدن خون دلایل مختلفی دارد. طب سنتی معتقد است مزاج آدم‌ها می‌تواند کنترل بدنشان را به دست بگیرد.گاهی اوقات گرمای مزاج ما بیش از حد نرمال است و این گرما سبب تجزیه شدن رطوبت و مایعات بدن که خون هم جزء آن است، شده و بخش سرمی خون غلیظ می‌‌شود.

دمای بدن شما هم بی‌تاثیر نیست
گاهی اوقات هم اگر دمای بدن از آن حد طبیعی که 37درجه است، پایین‌تر بیاید و سردتر شود، خون هم متراکم شده و غلیظ می‌‌شود. در این شرایط دمای بدن فرد می‌تواند بدون وجود عوامل زمینه‌ای دیگر، او را به مشکل غلظت خون دچار کند.

خون تیره همیشه غلیظ نیست
خونی‌ که در سرخرگ‌‌ها جریان دارد، شفاف و قرمزرنگ است، اما خونی‌که در سیاهرگ‌ها وجود دارد، تیره‌ رنگ است و اکسیژن کمی دارد. اکسیژن این خون در سیاهرگ مصرف شده، به بافت‌‌ها آمده و حین گردش، مقداری از فضولات گردش سلولی هم به آن اضافه شده و این خون به قلب و ریه برمی‌گردد تا دوباره اکسیژن بگیرد، بنابراین نمی‌‌توانیم بگوییم لزوما خونی‌که تیره است، غلیظ هم هست. به بیان دیگر، خون تیره، لزوما غلیظ نیست، ولی خون غلیظ به طور قطع تیره هست. ممکن است خون تیره داشته باشیم اما غلیظ هم نباشد. به همان دلیلی که اشاره شد ممکن است سلول‌ها به هم چسبیده باشند و به نظر بیاید خون تیره است، اما در واقع غلیظ نیست.

10 فرمول ساده برای چکاپ شخصی-Check up

10 فرمول ساده برای چکاپ شخصی


چکاپ

می ‌گویند لازم است هر ساله حداقل یک مرتبه برای انجام چکاپ کلی به پزشک مراجعه کنید اما اگر معمولا جزو آن دسته از افراد که این کار را انجام می ‌دهند، نیستید، توصیه می ‌کنیم حداقل به این 10 کار ساده عمل کرده و خود را چکاپ شخصی کنید تا از سلامت تان مطمئن شوید.

1- به خودتان نگاهی بیندازید

هر 3 یا 4 ماه خودتان به شخصه یا همراه با یکی از اعضای خانواده نگاهی به پوست دست، پوست ‌سر، نوک انگشتان، اطراف ریشه ناخن و زیر بغل خود بیندازید.

بروز هر گونه تغییر شکل با تغییر رنگ در خال‌ ها یا روی پوست و ظهور لک‌ های قرمز به این معنی است که لازم است با پزشک متخصص مشورت کنید.

2- علایم خستگی را جدی بگیرید

آیا معمولا صبح‌ ها بدون ساعت زنگ ‌دار نمی‌ توانید بیدار شوید؟ بعد از ظهرها احساس خستگی مفرط می ‌کنید؟ بعد از ظهر معمولا چرت می ‌زنید؟ اگر جواب شما به هر یک از این سوالات مثبت است، احتمالا دچار کمبود خواب هستید پس توصیه می ‌کنیم شب‌ها 8 ساعت کامل بخوابید و اگر با این وجود، باز هم دچار کم‌ خوابی بودید به پزشک مراجعه کنید.

اندازه گیری قد

3- بعد از 50 سالگی هر سال یک بار قد خود را اندازه بگیرید

انجام این کار به ویژه به خانم‌ ها برای پیشگیری از ابتلا به ناراحتی ‌های ماهیچه ‌ای اسکلتی مثل پوکی ‌استخوان توصیه می ‌شود.

کوتاه شدن قد می ‌تواند خود نشانه ی کمبود مواد معدنی در استخوان‌ ها باشد و لازم است در رابطه با آن پس از انجام آزمایش تراکم استخوان با پزشک مشورت کرد.

4- به رنگ ادرار توجه کنید

روشن بودن ادرار به آن معنی است که شما در سلامت کامل به سر می‌ برید اما اگر رنگ ادرار تیره یا بدبو شد به این معنی است که شما به اندازه ی کافی آب نمی‌ نوشید.

اگر بعد از نوشیدن مقدار کافی آب این حالت همچنان باقی بود، لازم است با پزشک خود مشورت کنید.

اگر رنگ ادرار شما زرد روشن است شاید به دلیل مصرف ویتامین B موجود در مکمل ‌های غذایی یا مولتی‌ ویتامین‌ ها باشد، پس خیلی نگران نشوید.

نبض

5- بعد از ورزش نبض خود را چک کنید

طبق تحقیقی که اخیرا در مجله ی پزشکی انجمن آمریکا به چاپ رسیده است احتمال بروز سکته قلبی طی 10 سال در زنانی که پس از ورزش کردن ضربان نبض آن ها پایین ‌تر از حد معمول است 2 برابر بیش از این احتمال، در سایر زنان است.

به شما توصیه می ‌کنیم حتما یک تست ورزش‌ بدهید. به این ترتیب که 20 دقیقه پیاده ‌روی تند کنید و یا بدوید و شمارش نبض خود را 15 ثانیه بعد از متوقف کردن فعالیت، یادداشت نمایید. عدد به دست آمده به علاوه 4 تعداد ضربان قلب شما را نشان می ‌دهد. بعد 2 دقیقه استراحت کنید و مجددا شمارش نبض خود را داشته باشید و آن را با 4 جمع کنید. عدد به دست آمده ی دوم را از عدد اول کم کرده و اگر عدد جدید کمتر از 55 بود، با پزشک خود تماس بگیرید.

6- اگر مبتلا به دیابت هستید، مراقب پاها‌ی تان باشید

پاهای افراد مبتلا به دیابت معمولا دچار خشکی، پوسته ‌پوسته شدن، زخم و عفونت می ‌شود. از آن جا که احساس درد در این افراد کمتر است، لازم است بیشتر مراقب پاهای خود باشند و روزانه به آن ها نگاهی انداخته و آن ها را چک کنند.

فشار خون

7- به طور مرتب فشارخون تان را چک کنید

متخصصان پیشنهاد می ‌کنند از 18 سالگی به کمک دستگاه‌ های سنجش فشار خون خانگی فشارخون خود را اندازه بگیرید.

این باعث می‌ شود سریعا متوجه افزایش فشارخون خود بشوید و به پزشک مراجعه کنید.

8- از نظر سلامت قلبی چکاپ کامل بدهید

به شرطی قلب و عروق سالمی خواهید داشت که از آن مراقبت کنید. در صورتی که گمان می ‌کنید امکان احتمال سکته قلبی در شما وجود دارد مثلا مبتلا به چاقی هستید، ورزش نمی‌ کنید، سیگار می ‌کشید، کلسترول خون ‌تان بالا است، فشارخون بالا دارید یا مبتلا به دیابت هستید، به پزشک مراجعه کرده و از او بخواهید یک چکاپ کامل قلب شامل آزمایش خون، نوار قلب، اندازه‌ گیری فشارخون، تست ورزش و... برای شما تجویز کند.

9- شانه ی سرتان را هر روز صبح نگاه کنید

اگر احساس می‌ کنید ریزش موی‌ تان زیاد شده از پزشک بخواهید یک آزمایش خون برای تان تجویز کرده و میزان آهن خون ‌تان را چک کند.

جالب است بدانید کمبود آهن می ‌تواند یکی از دلایل ریزش مو باشد. کم‌ کاری تیروئید هم از جمله دیگر دلایل آن است.

10- شیوه ی زندگی سالم را انتخاب کنید

میوه و سبزیجات سالم و تازه بخورید.

به اندازه و مرتب ورزش کنید و استراحت را از یاد نبرید.

تغذیه درست، استراحت کافی و اکسیژن ‌رسانی به بدن 3 کلید طول عمر است.

مراقب باشید تمامی گنج‌ های به دست آمده به کمک این 3 کلید را با مصرف زیاد شکلات، سیگار کشیدن و نوشیدن الکل به باد ندهید.

چطور بفهمیم چربی خون‌‌مان بالاست؟

آزمایش چربی خون شامل اندازه گیری کلسترول کل، کلسترول HDL (خوب)، کلسترول LDL (بد) و تری‌‌گلیسرید می‌شود.

آزمایش خون

برای اندازه‌گیری دقیق چربی‌های خون باید 9 تا 12 ساعت پیش از خون گرفتن، چیزی به جز آب نخورید و ننوشید.

 

تری‌گلیسرید نوعی از چربی خون است که در اثر مصرف مواد قندی و نشاسته ای بالا می‌رود.

 

کلسترول خون هم با مصرف چربی های غذایی مثل کره، چربی های گوشت، تخم مرغ و مواد لبنی پرچرب، روغن های جامد و مایع، غذاهای سرخ شده و ... زیاد می شود.

 

مقادیر کلسترول و تری گلیسرید خون

میزان کلسترول و تری‌گلیسرید خون معمولا به "میلی‌گرم در دسی‌لیتر" اندازه‌گیری می‌شوند.

 

این جدول‌ها میزان‌های طبیعی و غیرطبیعی انواع چربی‌های خون را نشان می‌دهد.

 

میزان کل کلسترول (میلی‌گرم در دسی‌لیتر)

تفسیر

کمتر از 200

مطلوب

200 تا 239

حد مرزی بالا

240 و بالاتر

بالا

 

 

کلسترول بد یا LDL (میلی گرم در دسی‌لیتر)

تفسیر
کمتر از 70

مطلوب برای افراد در معرض خطر بسیار بالای بیماری قلبی

کمتر از 100

مطلوب برای افرادی در معرض خطر بیماری قلبی

100 تا 129

نزدیک به طبیعی

130 تا 159

حد مرزی بالا

160 تا 189 بالا
190 و بالاتر بسیار بالا

 

 

کلسترول خوب یا HDL (میلی‌گرم در دسی‌لیتر)

تفسیر

مردان: کمتر از 40

زنان: کمتر از 50

بد
50 تا 59 بهتر
60 و بالاتر بهترین

 

 

تری‌گلیسرید (میلی گرم در دسی‌لیتر)

تفسیر

کمتر از 150

مطلوب

150 تا 199

حد مرزی بالا

200 تا 499

بالا

500 و بالاتر

خیلی بالا

 

کلسترول خون چقدر باید باشد؟

از آنجایی که میزان کلسترول بد یا LDL بیشترین رابطه را با بروز بیماری قلبی دارد، هدف اصلی از درمان‌های پایین‌‌آورنده کلسترول خون، کاهش این جزء است. اما موضوع به سادگی که در جدول‌‌های‌ بالا آمده است، نیست و میزانی از LDL که در آن باید درمان را شروع کرد، بسته به عوامل خطرساز بیماری قلبی در هر فردی فرق می‌کند.

در اغلب افراد، هدف از درمان چربی خون، کاهش میزان LDL به کمتر از 130 میلی‌گرم در دسی‌لیتر است

اما اگر شما عوامل خطرساز برای بیماری قلبی را داشته باشید، ممکن است هدف از درمان، رساندن LDL به زیر 100 میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد و در افراد در معرض خطر بسیار زیاد بیماری قلبی، این میزان را باید به زیر 70 میلی‌گرم در دسی‌لیتر رساند.

 

چه کسانی در گروه پرخطر قرار می‌گیرند؟

اگر سابقه حمله قلبی داشته‌اید، یا دیابت یا بیماری شریان کاروتید یا شریان‌های محیطی دارید، شما در رده "بسیار پرخطر"  قرار می‌گیرید که باید میزان LDL شما به کمتر از 70 میلی‌گرم در دسی‌لیتر برسد.

 

همچنین اگر دو یا تعداد بیشتری از عوامل خطرساز زیر را داشته باشید،‌ در گروه "بسیار پرخطر" قرار می‌گیرید:

- سیگار کشیدن

- فشار خون بالا

- میزان پایین کلسترول خوب یا HDL

- سن بالاتر از 45 در مردان و سن بالاتر از 55 در زنان

- بالا بودن میزان کلسترول بد

 

اگر کمتر از دو عامل خطر ساز بالا را دارید،‌ باید LDL را به کمتر از 100 برسانید.