علل بروز درد معده
سوء هاضمه
یبوست
درد قاعدگی
مسمومیت غذایی
حساسیت غذایی
نفخ معده
عدم تحمل لاکتوز
زخم معده
بیماری التهابی لگن
فتق
سنگ های صفراوی
سنگ کلیه
عفونت اداری
رفلاکس معده به مری
آپاندیسیت
چه موقع باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر معده درد همراه با یکی از علائم زیر بود، فورا به پزشک مراجعه کنید:
- تب
- عدم توانایی معده در نگه داشتن مواد غذایی برای چند روز
- استفراغ خونی
- مدفوع خونی
- مشکل در تنفس
- دفع ادرار دردناک
- درد معده در طول دوران بارداری
- اگر با لمس کردن شکم احساس درد دارید
- اگر دردتان برای چند روز به طول می انجامد
درمان درد معده
- علت ایجاد درد را شناسایی کرده و از آن دوری کنید.
- وعده های غذایی سبک تری میل کنید و غذا را به خوبی بجوید.
- هنگامی که استرس دارید و یا ناراحت هستید غذا نخورید.
- مواد غذایی حاوی کافئین نخورید.
- با راه رفتن سعی کنید گاز های داخل معده خود را خارج کنید تا درد معده تان برطرف شود.
درمان های خانگی درد معده
- خوردن ماست : ماست حاوی باکتری های مفیدی است که معده درد را تسکین می دهد. اگر معده درد به دلیل کمبود باکتری های هضم کننده غذا باشد، با ماست این نیاز شما برطرف خواهد شد.
- مقدار کمی زنجبیل را پوست بکنید و به آهستگی آن را بجوید. زنجبیل برای درد معده ، حالت تهوع و کمک به هضم غذا بسیار مفید است.
- اگر درد معده در اثر سوء هاضمه باشد، بعد از خوردن غذا، آب یک عدد لیموترش تازه را در یک فنجان آب داغ بریزید و میل کنید. آب داغ، معده را آرام می کند و لیمو به هضم غذا کمک می کند.
مصرف لیمو شیرین هم برای مبتلایان به درد معده مفید است.
- برخی دم کرده های گیاهی مانند دم کرده بابونه و دم کرده نعناع، به خوبی درد معده را آرام می کنند.
- عصاره گیاه آلوئه ورا، درد معده را برطرف می کند. این عصاره را می توانید از داروخانه تهیه کنید. همچنین عصاره گیاه آلوئهورا، درمان موثری برای زخم های پوستی، بی خوابی، استرس و دیگر مشکلات گوارشی می باشد.
- 5 یا 6 قطره روغن گیاه اسطوخودوس را با کمی برنج خام مخلوط کنید. سپس برنج را در یک جوراب ساقبلند کهنه بریزید و انتهای آن را گره بزنید. جوراب را داخل مایکروویو بگذارید تا گرم شود. سپس آن را روی قسمت دردناک معده خود قرار دهید. این کار سریعا گرفتگی عضلات معده را برطرف می کند. همچنین برای بهبود دردهای قاعدگی مفید است.
- کیسه آب گرم را بر روی قسمت دردناک معده بگذارید. گرما سبب کاهش درد می شود. البته در موقع درد آپاندیس، از گذاشتن کیسه آب گرم جدا پرهیز کنید.
- کمی روغن زیتون بر روی شکم خود بمالید و آن را برای چند دقیقه ماساژ دهید تا دردتان کاهش یابد.
تا به حال برای شما پیش آمده است که پس از خوردن غذا، ورم یا برآمدگی در ناحیه بالای شکم خود احساس کنید.
ورم معده شایعترین بیماری گوارشی است که همه افراد در طول زندگیشان یک یا چند بار به این بیماری مبتلا میشوند.
گاستریت یا ورم معده ممکن است در کوتاهمدت بروز کند یا به تدریج و در مدتی نسبتا طولانی فرد را مبتلا کند که معمولا قابل درمان است.
ورم معده در صورت عدم درمان به موقع، به زخم معده تبدیل می شود.
علائم
- مبتلایان به این عارضه دچار نفخ می شوند.
- احساس دل پیچه، پر بودن شکم و سیری زودرس دارند که به آن سوء هاضمه گفته می شود.
- دچار اختلال تحتانی مری هستند که باعث برگشت غذا از معده به دهان (رفلاکس) می شود.
علل
- وجود میکروب «هلیکوباکترپیلوری» در معده
- رعایت نکردن اصول بهداشتی
- استفاده مکرر از مسکن
- مصرف الکل
- استرس
- کشیدن سیگار
- ترشح بیش از اندازه اسید معده
- ابتلا به عفونتهای باکتریایی یا ویروسی
- مصرف زیاد کافئین
- استفاده بیش از حد غذاهای چرب و ادویهدار، غذاهای آلوده و همچنین پرخوری
- ابتلا به برخی از بیماریها که باعث کاهش مقاومت بدن میشوند
- خستگی و کار زیاد
افرادی که تند و یا در حال انجام کاری غذا می خورند، مقدار زیادی هوا می بلعند و امکان دارد به ورم معده دچار شوند
آندوسکوپی و نمونه برداری از معده
افراد در معرض خطر
- افرادی که غذا را خوب نمی جوند، چون برای هضم غذا و زیاد باقی نماندن آن در معده لازم است اندازه غذا پیش از بلع به کمتر از یک میلیمتر برسد.
- افرادی که تند و یا در حال انجام کاری غذا می خورند، مقدار زیادی هوا می بلعند و امکان دارد به ورم معده دچار شوند.
- مصرف نوشابه های گازدار و موادغذایی مانند میوه و سبزی خام می تواند عامل ورم معده باشد.
- افرادی که با خوردن موادی مانند ترشی یا فلفل دچار دلدرد می شوند، نباید اینها را بخورند.
- مصرف کنندگان الکل و سیگار
- مصرف مکرر مسکن، بدون تجویز پزشک
پیشگیری
- رعایت کردن حد تعادل در خوردن و آشامیدن
- تعداد وعدههای غذایی بیشتر باشد ولی حجم غذا در هر وعده کمتر
- در روز اول حمله، بهتر است غذاهای جامد خورده نشود.
- مرتبا مایعات بنوشید.
- از خوردن غذاهای داغ و پرادویه، الکل، قهوه و غذاهای اسیدی پرهیز شود.
- استرس و دلشوره نیز در ناراحتیهای گوارشی در انواع مختلف حتی سرطان دستگاه گوارش نقش دارد.
- غذا به آرامی میل شود.
- از خوردن ساندویچ، پیتزا، چیپس، تنقلات و نوشابههای گازدار پرهیز کرد.
- حبوباتی مانند: نخود و لوبیا را قبل از پختن باید چندین ساعت در آب سرد خیساند.
- از خوردن آب حین صرف غذا خودداری کرد و بهترین زمان برای خوردن آب، یک ساعت قبل یا بعد از غذاست.
- از مصرف غذاهایی که با روغن زیاد سرخ میشوند باید پرهیز کرد.
- عسل و موز نیز برای معده مفید است.
- از مصرف میوه و ترشیجات با معده خالی بپرهیزید.
- اجتناب از دود سیگار خصوصاً با معده خالی.
درمان طبیعی
- 2 تا 4 گرم مرزه را که قبلا کوبیده شده، در یک لیوان آب جوش ریخته، به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و روزی سه بار و هر بار یک فنجان میل کنید.
- صبح و ظهر و شب، هر دفعه در حدود سه گرم خرفه تازه همراه غذا میل کنید.
- 2 تا 4 گرم برگ نعنا را که قبلا کوبیده شده، در یک لیوان آب جوش ریخته، به مدت نیم ساعت باقی بگذارید تا دم بکشد. سپس آن را صاف کرده و روزی سه بار و هر بار یک فنجان میل کنید.
- 3 قاشق غذاخوری پودر ریحان را در یک لیتر آب دم کنید. صاف کرده آن را با 250 گرم عسل مخلوط و روزانه سه استکان مصرف کنید.
- خوردن عسل با آب گرم، درد معده را برطرف می کند.
- ازگیل، ورم معده را درمان می کند.
- یک لیوان دم کردهی غلیظ بابونه درست کنید (چهار قاشق چایخوری بابونه در یک لیوان آبجوش) و در هنگام صبح ناشتا آن را بنوشید و سپس در رختخواب به پشت دراز بکشید و بعد از چهار دقیقه بخوابید و البته بعد از پانزده دقیقه، صبحانه خود را میل کنید. این عمل را به مدت دو هفته ادامه دهید، زخم و ورم معده شفا می یابد.
بدن ما از برخی نشانهها استفاده میکند تا هشدار دهد که خطری در درون ما در حال وقوع است. یکی از این نشانهها دلدرد است.
برخی از دلایل دل درد کاملا روشن است؛ مثل وقتی که فرد پرخوری میکند یا وقتی که یک کودک نوپا، چیز خطرناکی را میبلعد، اما اغلب مواقع علت دل درد را نمیتوان به راحتی تشخیص داد.
برخی از دلایل اصلی ایجاد دل درد عبارتند از:
یبوست:
یکی از مهمترین دلایل شکم درد، یبوست است. یبوست در اثر رژیمهای غذایی نامناسب که مایعات و فیبر کمی دارند، ایجاد میشود.
عفونت:
وقتی که یک ویروس یا باکتری وارد بدن ما میشود، بدن برای خلاصی از آن، شروع به نشان دادن واکنشهایی میکند و واکنشهای مربوط به دستگاه گوارش معمولا با اسهال و استفراغ همراه است. عفونت باکتریایی موجب مسمومیت غذایی میشود. برخی از دل دردها در اثر ورود باکتری به بدن ایجاد میشوند؛ مثل گلو درد، سینه پهلو، عفونت دستگاه ادراری و عفونت دستگاه تناسلی.
ویروسها نوع دیگری از عفونتها هستند که باعث آنفلوآنزای شکم میشوند. هم باکتریها و هم ویروسها به راحتی از یک فرد به فرد دیگر انتقال مییابند. اما خبر خوب اینکه در اغلب موارد اگر دستها را به خوبی بشویید و از وسایل شخصی دیگران استفاده نکنید، میتوانید با آن مقابله کنید.
سوزش و التهاب:
وقتی یکی از ارگانهای داخلی بدن دچار زخم یا ورم میشود، ایجاد دل درد میکند. دردهای ناشی از آپاندیس، زخم معده، سندرم روده حساس و بیماری التهاب روده منجر به دل دردهای شدید میشوند که باید مداوا گردند.
واکنش بدن نسبت به برخی غذاها:
بدن برخی افراد قادر به هضم بعضی غذاها نیست؛ مثلا برخی افراد نمیتوانند لاکتوز موجود در شیر را هضم کنند و به همین دلیل باید از خوردن آن و تمامی فرآوردههای حاوی لاکتوز پرهیز کنند. اگر شما نیز جزء افرادی هستید که به برخی از غذاها واکنش نشان میدهید و دچار دل درد میشوید، بهتر است با مشورت پزشک آن را از برنامه غذایی خود حذف کرده و جایگزین مناسبی برایش بیابید.
بعضی از حساسیتها شامل حساسیت به برخی غذاها میشود. در این حالت، واکنش دستگاه ایمنی بدن هنگام خوردن آن غذای خاص، به گونهای است که در او ایجاد درد میکند.
استرسهای روحی:
وقتی که فرد بیش از حد دچار استرس، نگرانی و افسردگی میشود، ناراحتیهای عاطفی و روحی روی عملکرد دستگاههای مختلف بدنش اثر میگذارد و موجب ایجاد دردهایی مثل سردرد و دل درد میشود. استرس واکنش دفاعی و عادی بدن است، اما باعث بروز مشکلات گوارشی میشود و در درازمدت میتواند عملکرد معده و روده را مختل سازد. استرس عامل رفلاکس معده و مری، زخم معده و اثنیعشر و سندرم کولون (روده بزرگ) میباشد. تغذیه سالم و متنوع یکی از عواملی است که باعث کاهش استرس میشود، زیرا به مقدار کافی ویتامین B، C، منیزیم و سایر ویتامینها و مواد معدنی را به بدن میرساند. همچنین به میزان کافی بخوابید.
مشکلات تناسلی:
برخی موارد، دل درد فقط مربوط به مشکلات دستگاه گوارش نیست. درد شکم به دلیل قاعدگی یکی از علل عمده دل درد در میان دختران و زنان است. عفونت دستگاه تناسلی مثل عفونت و بیماری التهاب لگن نیز ایجاد دل درد میکند. در مردها، زخم بیضه موجب دل درد میشود.
بارداری:
بیشتر زنان در دوران بارداری دچار حالت تهوع میشوند و این حالتها گاه با دل درد همراه است. اما گاهی دل دردهای شدید زنان باردار میتواند در اثر قرار گرفتن جنین در یک جایگاه نامناسب (خارج از رحم) باشد. در این گونه مواقع باید حتما موضوع را با پزشک در میان گذاشت تا اقدامات لازم انجام گیرد.
بیماری های روده:
برخی از بیماریها روی عملکرد ارگانهای بدن اثر میگذارند و ایجاد درد میکنند. بیماری کرون میتواند به دیواره روده آسیب برساند و موجب زخم و ورم روده شود. بیماری فتق، باعث انسداد روده و رشد تومور میگردد. انقباض ماهیچهها و دلپیچههای شدید روی رودهها، تخمدانها و بیضهها اثر میگذارد و گاه عملکرد آنها را مختل میسازد.
کیست تخمدان:
از دیگر عوامل بروز درد در ناحیه پایین ناف و لگن، کیست تخمدان است. کیستهای بزرگ ممکن است درد لگن را افزایش دهند و فرد دچار تکرر ادرار شود.
گاهی درد شکم، علامت زودرس سرطان تخمدان است. سرطان تخمدان زودتر از آنچه اکنون درمان میشود، قابل درمان است. زنان مبتلا به سرطان تخمدان حداقل شش ماه قبل از تشخیص، دچار علائم زودرسی مثل تورم و درد شکم میشوند. با توجه مناسب به علائم بیماری میتوان اقدام به درمان آن نمود. علاوه بر آن، دل درد میتواند در اثر برخی بیماریهای خاص مثل دیابت، ایجاد شود.
پنج چیزی که باید در مورد دلدرد بدانید
دلدرد در خیلی موارد زودگذر و بیاهمیت است، اما گاهی ممکن است نشانهای از بیماری وخیمتری باشد. هر فردی باید پنج چیز را در مورد بیماریهای گوارشی وخیمی که ممکن است با درد شکم بروز کنند بداند.
علائم: اگر علائم مداوم گوارشی مانند درد یا ناراحتی در شکم، تهوع، آروغ، یبوست، اسهال، سوزش سردل یا وجود خون در مدفوع دارید، به دکترتان خبر دهید.
تشخیص: از آنجایی که بسیاری از اختلالات گوارشی با آزمایش خون یا تصویربرداری قابل تشخیص نیستند، تشخیص آنها ممکن است مشکل باشد، برای مثال سندرم روده تحریکپذیر معمولا با کنار گذاشتن سایر اختلالات، تشخیص داده میشود.
صحبت با پزشک: علائم شما و سابقه پزشکیتان ممکن است نقش عمدهای در تشخیص اختلالات گوارشی داشته باشد، بنابراین باید با دکترتان بیپرده باشید. عادات غذاخوردن و علائمتان را روزانه یاداشت کنید و در مورد مصرف سیگار صادق باشید تا دکترتان بتواند سریعتر و دقیقتر بیماریتان را تشخیص دهد.
تغییرات سبکزندگی: دانستن عادات شما اهمیت دارد، چرا که ممکن است علت علائم شما باشند و تغییردادن آنها بتواند بیماریتان را رفع کند. برای مثال درد معدهای که به دنبال مصرف فرآوردههای لبنی رخ میدهد، ممکن است بیانگر عدم تحمل به لاکتوز (قند شیر) باشد که با تغییر رژیم غذایی قابل درمان است.
درمان: گرچه تغییر عادات غذاخوردن معمولا خط اول مقابله با یک اختلال گوارشی است، اما این کار علاج هر بیماری نیست. بسته به نوع بیماری ممکن است نیاز به تجویز دارو، درمانهای طبیعی، کاهش دادن استرس و در صورت لزوم جراحی باشد تا علائم شما کاهش یابد.
دلدرد، دردی است که در شکم احساس میشود. واژه درد شکمی به طور معمول برای توضیح دردی که مبدأ آن ارگانهای موجود در حفره شکمی است به کار میرود. این ارگانها شامل معده، روده کوچک، روده بزرگ، کبد، مثانه و پانکراس هستند. گاهی هم دردشکمی ممکن است توسط ارگانهای مجاور شکم مانند قسمت پایینی ششها، کلیهها، رحم یا تخمدانها ایجاد شود. چنین دردهایی معمولاً درد منتقل شده نامیده میشود، زیرا مبدأ درد، خارج از شکم است، ولی درد در فضای شکمی احساس میگردد.
حال راههایی را برای درمان درد شکم ارائه میکنیم:
ایجاد تغییر در سبک زندگی و عادات غذایی اهمیت بسیاری دارد، زیرا ممکن است علت درد باشد و تغییر دادن آنها به رفع بیماری کمک کند؛ مثلا افرادی که به مشکل عدم تحمل لاکتوز دچار هستند، میتوانند رژیم غذایی خود را تغییر دهند و ماست را جایگزین شیر کنند.
اگر زخم معده شما را آزار میدهد، غذای محرک نخورید. کمتر قهوه بخورید، زیرا کافئین قهوه زخم را تحریک میکند. از مصرف زیاد آسپیرین نیز بپرهیزید. سیگار هم نکشید، زیرا نیکوتین سیگار به پوشش معده آسیب رسانده و زخم آن را تشدید میکند.
اگر از بیماری روده تحریکپذیر رنج میبرید و این مساله باعث دل درد شما شده است، فیبر و سبزیجات بیشتری بخورید تا هم از یبوست شما جلوگیری شود و هم دردتان آرام بگیرد. غذاهای پر ادویه و محرک نخورید.
زنانی که بر اثر کیست داخل رحم، کشش عضلات لگن، ابتلا به انواع عفونتها و رشد تودههای غیرسرطانی دچار فشار و درد شکم و لگن میشوند، باید به پزشک مراجعه کنند تا با تشخیص علت اصلی درد، شروع به مصرف داروهای لازم نمایند. در صورت عفونت، باید آنتیبیوتیک مصرف شود. فیزیوتراپی به تقویت عضلات لگن کمک میکند و از درد میکاهد.
دردهای قسمت بالای شکم و قسمت وسط و اطراف ناف، بیشتر مربوط به معده و انتهای مری است و دردهایی که در قسمت فوقانی و سمت راست شکم به وجود میآید، میتواند از کبد و کیسه صفرا ناشی شود. علت این دردها ممکن است سنگ کیسه صفرا یا عفونت آن باشد که در هر صورت نیاز مبرم به پزشک و استفاده از داروهای لازم دارد.
استرس خود را از بین ببرید. اگر شما هیچ بیماری خاصی ندارید، دل دردتان میتواند در اثر استرس و نگرانیهای بیش از حد باشد. با استفاده از روشهای آرامبخش، میتوانید روان خود را آرام کنید. یوگا، مدیتیشن، نفس کشیدن عمیق و هر راه دیگری را که به کاهش استرس شما کمک میکند، امتحان کنید تا از شر دل درد خلاص شوید.
دلدرد شدید طولانیمدت را جدی بگیرید
درد شکم کوتاهمدت معمولا مساله وخیمی نیست، اما درد شکم مداوم یا شدید موضوع دیگری است که میتواند بیانگر مشکل جدی باشد.
افرادی که به علائم زیر دچار هستند، باید به پزشک مراجعه کنند:
- درد شدید و مداوم یا درد عودکننده
- دردی که برای چند ساعت یا چند روز طول بکشد
- دردی که شما را از خواب بیدار کند
- دردی که توانایی شما را برای انجام کار یا فعالیتهای روزمره مختل کند
- از دست دادن وزن یا اشتها
در صورتی که درد شکم با این علائم همراه باشد، باید فوری به پزشک مراجعه کنید:
تب
اسهال
یبوست مداوم
خون در مدفوع
تغییر رنگ ادرار
تهوع یا استفراغ مداوم
استفراغ خون
حساسیت شدید شکم
یرقان (زردی پوست و سفیدی چشمها)
تورم شکم
افرادی که به طور مرتب داروهایی مانند آسپیرین و داروهای مشابه را مصرف میکنند، در صورت دچار شدن به درد شکم باید به پزشک مراجعه کنند.
کانال ما در تلگرام
سلامت کلیه ها خیلی مهم است
هر آدم سالمی دو کلیه به شکل لوبیا، به رنگ قرمز مایل به قهوهای و به اندازه مشت بسته ی خودش دارد.
کلیهها در طرفین ستون مهرهها و زیر دندههای تحتانی واقع شدهاند و اغلب اعضای بدن برای عملکرد مطلوب به کلیهها وابستهاند. هر کلیه اگرچه در مشت آدم جا میگیرد و نسبتا کوچک است، اما بالغ بر یک میلیون واحد تصفیهکننده در خودش دارد که قادرند روزانه 1700 لیتر مایع را تصفیه کنند و بیش از 50 عنصر شیمیایی را که در این مایع محلولاند، استخراج کنند.
10 فرمان کلیوی
1- فشارخونتان را به طور منظم اندازهگیری کنید و در محدوده طبیعی متناسب با سنتان نگه دارید.
2- اگر دیابت دارید، حتما باید تحت نظر پزشک باشید و بیماریتان را کنترل کنید.
3- حتما رژیم غذایی مناسبی داشته باشید و روزی 5 واحد از میوهها و سبزیهای تازه استفاده کنید.
4- مراقب کلسترول خونتان باشید.
5- سیگار نکشید.
6- در صورت مشاهده علایمی مانند سوزش ادرار، کدورت و قرمز شدن رنگ ادرار ، تب و لرز شدید، کمردرد یا درد دو طرف پشت در ناحیه پایین دندهها، حتما نزد پزشک بروید.
7- هر روز، مدتی را به ورزش اختصاص بدهید.
8- اگر سنتان بالاست، حتما سالی یک بار برای معاینه کلیههایتان نزد پزشک بروید.
9- همه آزمایشهای مربوط به کلیه را که پزشک تان ضروری میداند، انجام دهید.
10- چنانچه دچار عفونتهای کلیوی یا مثانه شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
10 فرمان ضد سنگ کلیه
1- روزی 2 تا 3 لیتر آب بنوشید، یعنی 6 تا 8 لیوان.
2- لیمو ترش تازه بخورید. این کار، خطر ابتلا به سنگ کلیه را کاهش میدهد.
3- اگر سنگ کلیهتان ناشی از اسیداوریک بالاست، کمتر گوشت قرمز بخورید.
4- مصرف سبزیها و میوهها را بیشتر کنید.
5- اسفناج، ریواس، چغندر، کاکاو، چای پُررنگ، سبوس، آجیل، بادام و توتفرنگی حاوی اگزالات فراوان هستند و مصرف آنها احتمال ابتلا به سنگ کلیه را افزایش میدهد.
6- از قرار گرفتن در شرایطی که با تعریق بیش از حد همراه است، خودداری کنید.
7- بیشتر ورزش کنید و کلا تحرکتان را افزایش دهید.
8- بر خلاف تصور رایج، بد نیست میزان مصرف لبنیاتتان را بیشتر کنید.
9- مصرف غذاهای تند را کاهش دهید و از مصرف غذاهای حاوی ادویه و چاشنیهای فراوان خودداری کنید.
10- از افراط در نوشیدن قهوه خودداری کنید. کافئین موجود در قهوه، دفع کلسیم از ادرار را افزایش میدهد.
آژیر خطر
گاهی اوقات، افراد با بیماری شدید کلیوی، بدون علامت هستند. این موضوع اهمیت انجام آزمایش خون یا ادرار را در بررسی مشکلات کلیوی روشن میکند.
به هر حال علایم زیر میتوانند نشانگر بیماری کلیوی باشند که در صورت وجود، انجام آزمایشها و بررسیهای بیشتر توصیه میشود:
خستگی
فشار خون بالا
ورم چشمها، دستها یا پاها
دفع ادرار خونی، تیره یا به رنگ چای
شبادراری بیش از یک بار در طی خواب شبانه
کاهش اشتها و کاهش وزن
خارش عمومی و دائمی
کلیه ها در قسمت پشت بدن و بالای کمر (درست پایین دنده ها) واقع شده اند. حال چگونه بفهمیم که درد این قسمت واقعاً مربوط به کلیه هاست یا خیر؟
راه قطعی برای این کار وجود ندارد، اما با شناخت برخی علائم و انجام برخی آزمایش ها می توان فهمید که این درد مربوط به کلیه هاست یا نه.
وجود درد شدید در قسمت بالایی کمر و درد یک طرفه خصوصاً اگر همراه با تب و مشکلات ادراری باشد، می تواند نشان دهنده درد واقعی کلیه ها باشد.
این درد می تواند در اثر عفونت کلیه ها (پیلونفریت) ایجاد گردد.
وجود سنگ در کلیه نیز باعث بروز درد کلیه می شود. حرکت سنگ در کلیه باعث ایجاد درد می گردد.
وقتی سنگ کلیه شروع به حرکت می کند و از قسمت میزنای (حالب) عبور می کند و به سمت مثانه می رود، دردهای شدید و متناوبی را ایجاد می نماید که پزشکان آن را قولنج کلیوی یا قولنج میزنای می گویند.
علل ایجاد درد کلیه
1- آترواسلکروز یا تصلب شرایین سرخرگ های کلیوی در اثر تشکیل لخته خونی یا ایسکمی (کم خونی موضعی در اثر انسداد رگ) : هر نوع قطع جریان خون در کلیه ها نیاز به درمان فوری دارد و باید سریعاً به پزشک مراجعه کرد.
2- خونریزی کلیه (هموراژی)
3- کلیه نعل اسبی : یک بیماری مادرزادی است که در آن دو کلیه از قسمت پایین به هم چسبیده اند.
5- سرطان کلیه (یا تومور کلیه) : تومور یا سرطان کلیه می تواند رشد کند و باعث کشیدگی کلیه شود یا اعصاب کلیه را تحت تأثیر قرار دهد و باعث بروز درد شود.
6- عفونت کلیه (پیلونفریت)
7- بیماری کلیه پلی کیستیک (تشکیل کیست در کلیه): بیماری کلیه پلی کیستیک یک بیماری ارثی است که باعث بزرگ شدن کلیه ها و بروز درد شدید می شود که معمولاً در قسمت جلوی شکم احساس می شود تا در قسمت کمر.
8- ترومبوز سیاهرگ های کلیه (تشکیل لخته خونی در سیاهرگ های کلیه)
9- عفونت مجاری ادراری
10- انسداد جریان ادراری: برخی مشکلات باعث انسداد تدریجی جریان ادرار می شود (انسداد ناگهانی جریان ادرار در سنگ کلیه دیده می شود). در این حالت کلیه ها کش می آیند و درد شدیدی بروز می کند.
11- گرفتگی عضلات مثانه و میزنای: وقتی مثانه کاملا پر از ادرار است، قبل و در طی ادرار کردن، باعث بروز درد و ناراحتی در قسمت پایین شکم یا ناحیه خروج ادرار می شود. این درد مستقیما به کلیه ها مربوط نیست، ولی مربوط به انقباض عضلات غیر ارادی میزنای و مثانه است. مدت این درد کوتاه است و بایستی فورا بعد از تخلیه مثانه، برطرف شود.
عللی که در اینجا ذکر شدند، باعث ایجاد درد کلیه می شوند. ولی برای تشخیص صحیح علت، باید به پزشک متخصص کلیه مراجعه کنید.
چرا سنگ کلیه می گیریم؟
عوامل خطر:
فاکتورهای افزایش دهنده ی خطر تشکیل سنگ های کلیوی عبارت هستند از:
* تاریخچه ی خانوادگی و یا سابقه شخصی ابتلا به سنگ کلیه. چنان چه فردی از اعضای خانواده تان سنگ کلیه داشته باشد، شما نیز در معرض ابتلا به آن قرار دارید. همچنین چنان چه خودتان قبلاً سنگ کلیه داشته اید مجددا در معرض خطر تشکیل سنگی دیگر قرار دارید.
* افزایش سن. اگرچه سنگ کلیه در هر سنی می تواند تشکیل شود ولی در سنین بالای 40 سال معمول تر هستند.
* جنس مذکر. احتمال تشکیل سنگ های کلیوی در مردان بیشتر است.
* دهیدراتاسیون. ننوشیدن مقادیر کافی آب در روز، ریسک ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می دهد. افرادی که در مناطق با آب و هوای گرم زندگی می کنند و یا تعریق زیادی دارند بایستی بیش از دیگران آب بنوشند.
* برخی برنامه های غذایی خاص. رژیم های غذایی دارای پروتئین بالا، سدیم بالا و یا قند بالا، ریسک ابتلا به برخی سنگ های کلیوی را افزایش می دهند.
* چاق بودن. نمایه توده بدن(BMI) بالا، دور کمر بالا و اضافه وزن با ریسک افزایش یافته تشکیل سنگ های کلیوی مرتبط هستند.
* جراحی و بیماری های گوارشی. جراحی بای پس معده، بیماری روده ی تحریک پذیر و یا اسهال مزمن منجر به تغییراتی در فرایندهای گوارشی شده و جذب کلسیم را تحت تاثیر قرار داده و سطوح مواد تشکیل دهنده ی سنگ را در شما افزایش می دهند.
* دیگر شرایط پزشکی. دیگر بیماری ها و شرایطی که ریسک سنگ های کلیوی را افزایش می دهند عبارت هستند از اسیدوز توبولار کلیوی، سیستینوریا، هیپرپاراتیروئیدیسم و برخی عفونت های دستگاه ادراری.
آماده شدن برای قرار ملاقات با پزشک
معمولاً افراد ابتدا به پزشک خانوادگی و یا پزشک بیماری های عمومی مراجعه می کنند. سنگ های کوچک توسط پزشک خانواده قابل درمان هستند ولی چنان چه سنگ بزرگ بوده و یا با درد شدید و مشکلات کلیوی وخیم همراه باشد، پزشک بیمار را به یک متخصص بیماری های دستگاه ادراری(اورولوژیست) ارجاع خواهد داد.
از آن جایی که جلسه ی ویزیت، زمان کوتاهی داشته و مسائل متعددی نیز برای پوشش دهی وجود دارند، ایده خوبی است که از قبل آمادگی های لازم برای این جلسه را تدارک دیده باشید. در این قسمت اطلاعاتی را به منظور کمک به آماده شدن برای جلسه ی ویزیت بیان می داریم.
اقداماتی که از عهده ی شما ساخته است:
* از محدودیت های پیش از ویزیت مطلع شوید. زمانی که قرار جلسه ویزیت را ترتیب می دهید سئوال کنید آیا لازم است پیش از جلسه محدودیتی داشته باشید مثلاً ناشتا باشید و یا برنامه غذایی خود را محدود کنید.
* علائم خود را یادداشت نمایید. از جمله هر نوع علائم و یا نشانه ای که حتی به نظرتان با علت تشکیل جلسه ملاقات غیر مرتبط است.
* اطلاعات شخصی و کلیدی خود را یادداشت نمایید. از جمله استرس های اصلی و یا تغییرات اخیر در زندگی تان.
* لیستی از تمامی داروهای دریافتی خود تهیه کنید. از جمله هر نوع ویتامین و یا مکملی که مصرف می کنید.
* در صورت امکان، یکی از دوستان و یا اعضای خانواده تان را با خود به عنوان همراه ببرید. گاهی اوقات به خاطر سپردن تمامی اطلاعات مطرح شده در طول جلسه ی ویزیت، کار راحتی نیست و لذا اگر کسی همراه شما باشد می تواند در به خاطر آوردن مطالب فراموش شده، شما را یاری رساند.
* سئوالات خود را برای پرسیدن از پزشک یادداشت نمایید. زمان جلسه ویزیت با پزشک محدود است بنابراین آماده کردن لیست سئوالات به شما کمک می کند نهایت استفاده را از زمان جلسه ببرید. سئوالات را به ترتیب اهمیت لیست کنید تا در صورت تمام شدن وقت، جواب مهم ترین آن ها را گرفته باشید.
ننوشیدن مقادیر کافی آب در روز، ریسک ابتلا به سنگ کلیه را افزایش می دهد افرادی که در مناطق با آب و هوای گرم زندگی می کنند و یا تعریق زیادی دارند بایستی بیش از دیگران آب بنوشند
برخی سئوالات کلیدی در رابطه با بیماری سنگ کلیه عبارت هستند از:
* آیا به سنگ کلیه مبتلا هستم؟
* سایز سنگ کلیه من چه قدر است؟
* سنگ کلیه من در چه قسمتی از دستگاه ادراری ام واقع شده است؟
* سنگ کلیه ام از چه نوعی است؟
* آیا به منظور درمان به دارو درمانی نیز نیاز است؟
* آیا به جراحی و یا فرایند دیگری برای درمان سنگ کلیه ام نیاز است؟
* احتمال ابتلا به یک سنگ کلیه ی دیگر چه قدر است؟
* چگونه می توانم از ابتلا به سنگ کلیه در آینده پیشگیری کنم؟
* من دچار برخی بیماری های دیگر نیز هستم. چگونه می توانم به بهترین حالت تمام بیماری هایم را تواماً کنترل کنم؟
* چه محدودیت هایی را باید دنبال کنم؟
* آیا ضرورتی دارد که به یک متخصص مراجعه کنم؟ هزینه ی آن چه قدر خواهد بود و آیا تحت پوشش بیمه قرار دارد؟
* آیا درمانی جایگزین برای داروهای تجویز شده وجود دارد؟
* آیا بروشور، پمفلت و یا جزوه ی مکتوبی در رابطه با بیماری من در دسترس دارید که بتوانم با خود به منزل برده و مطالعه کنم؟ چه وب سایتی را برای مشاهده پیشنهاد می کنید؟
* آیا نیاز به پیگیری و تداوم مراجعه به پزشک خواهم داشت؟ چه عاملی تعیین کننده خواهد بود؟
در کنار سئوالاتی که آماده کردید، چنان چه مطلبی را به خوبی متوجه نشدید و سئوالی به ذهن تان رسید در مورد پرسیدن آن تردید نکنید.
وقتی کلیه ها اعتصاب می کنند
بیماری نارسایی کلیه
عوامل ارثی مانند تنگی و انسداد مجاری ادراری، نقص متابولیکی و یا هر گونه اشکال در سوخت و ساز بدن میتواند باعث افزایش مواد سمی در بدن، به ویژه در کودکان، شده و سبب نارسایی کلیه گردد. عوامل اکتسابی مانند جراحتها و بیماریهای مجاری ادراری ، عفونتها و به ویژه سنگ کلیه نیز از علل شایع نارسایی کلیه هستند که با اجرای برنامههای آموزشی و درمانی میتوان به راحتی از بروز آنها جلوگیری کرد.
در گفتگو با دکتر محمدرضا نوروزی، جراح و متخصص بیماریهای کلیه و مجاری ادراری و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران ، به راههای پیشگیری از این بیماری و تشخیص زودهنگام مشکلاتی که منجر به بروز این بیماری میشوند، پرداختهایم.
برای اینکه با نارسایی کلیه آشنا شویم، احتمالا ضرورت دارد که در ابتدا مختصری از شرح وظایف کلیهها را بدانیم. درست است؟
بله، کلیه ها دو عضوی هستند که در پشت و نیمه فوقانی شکم قرار دارند. نقش کلیهها این است که مواد زاید و حاصل از سوخت و ساز بدن را که در آب حل میشوند، از بدن خارج کنند. پس عملکرد مهم کلیهها دفع مواد زاید از طریق ادرار است. حدود 20 درصد از خون بدن در هر لحظه در داخل کلیهها جریان دارد و کلیه موظف است مواد زاید را از خون گرفته و مجددا خون تمیز را به داخل رگها برگرداند. در واقع این مسیر حالت یک صافی را دارد. این صافی برخی از مواد را که به درد بدن میخورد، بازجذب میکند و مواد زاید باقیمانده را از مسیرهای پر پیچ و خم عبور میدهد.
مواد زاید در نهایت با مقدار متناسبی از مایع در لگنچه کلیه جمع میشود. سپس از طریق لوله هایی به نام حالب به داخل مثانه میریزد. سپس فرد احساس ادرار کرده و آن را دفع میکند.
این مواد زاید چه چیزهایی هستند؟
مواد زاید بسته به حجم مایعی که با آن حرکت میکنند، متفاوت هستند. وقتی ادرار غلیظ یا پُررنگ باشد، مفهوماش این است که مواد زاید با حجم کمی مایع دفع میشوند و گاهی اوقات نیز برعکس است؛ یعنی افراد مایعات فراوانی مینوشند و حجم مایع بدن زیاد شده و ادرار، رقیق و کم رنگ می شود، یعنی مواد زاید با حجم بیشتری از مایع دفع میشوند.
اما به هر حال مهم است این است که ما محصول نهایی مواد خارجی مثل غذاهای مصرفی و یا حتی مواد زایدی که حاصل از بافتهای بدن است را دفع میکنیم.
خب، بعد از این مقدمه، لطفا برایمان بگویید نارسایی کلیه چگونه ایجاد میشود؟
اگر به هر علتی، آسیبی به بافتهای داخلی کلیه وارد شود و صافی کلیه نتواند عملکرد مناسبی داشته باشد، یا خون کافی به داخل کلیه نرسد و یا مواد زاید به هر علتی نتوانند دفع شوند، بافت کلیه و قسمتی که نقش این پاکسازی را بر عهده دارد، دچار آسیب شده و سلولهای آن به تدریج می میرند. در نتیجه مواد زاید در داخل بدن انباشته میشوند و مقدار مواد نیتروژندار، اوره و مواد زاید حاصل از سوخت و ساز بدن در خون بالا میرود و از آنجا که این مواد سمی هستند، میتوانند به قسمتهای مختلف بدن مانند مغز، کبد و ... آسیب وارد کنند و باعث بروز علایمی همچون خوابآلودگی و بیحالی در بیمار شوند و حتی ممکن است فرد به حالت کُما برود.
پس نارسایی کلیه، اختلال در عملکرد کلیهها برای پاکسازی مواد زاید از داخل بدن است؟
بله! اما جالب است بدانید نه تنها یک کلیه، بلکه حتی بخشی از یک کلیه هم میتواند کارکرد بدن را کنترل کند؛ یعنی اگر یک کلیه از بدن خارج شود، کلیه دیگر با بزرگ کردن سلولهایش، همه کار بدن را بر عهده میگیرد و یا اگر فقط بخشی از یک کلیه سالم باشد، همان بخش سالم هم میتواند کارکرد بدن را کنترل کرده و مواد زاید را دفع کند.
مهمترین علل بروز نارسایی کلیه چه هستند؟
این علل به دو گروه تقسیم می شوند:
الف) بیماریهایی که به صورت اولیه باعث نارسایی آن می شوند، یعنی خود نسج کلیه دچار آسیب و التهاب میشود، مثل بیماری گلومرونفریت (التهاب گلومرول ها). گلومرول بافتی است که در داخل کلیه نقش صافی را بر عهده دارد.
گاهی پیلونفریت یا عفونت کلیه باعث نارسایی کلیه می شود که معمولا این بیماران با درد پهلو و تب و لرز مراجعه میکنند.
برخی از بیماریها هم به صورت مادرزادی کلیهها را درگیر میکنند، مثل عدم رشد کافی کلیه در دوران جنینی.
برخی از عوامل هم مربوط به یک بیماری دیگر هستند؛ مثل یک بیماری عمومی مانند لوپوس که کلیهها را هم درگیر میکند. این گونه بیماریها معمولا غیرقابل پیشگیری هستند، اما برخی از بیماریها مثل سنگ کلیه را می توان درمان کرد. وجود سنگ در کلیه سبب میشود راه خروج ادرار بسته شده و ادرار خوب تخلیه نشود، در نتیجه تجمع ادرار به نسج کلیه فشار وارد میکند و فشار معکوس ایجاد میشود. بنابراین خونرسانی به کلیه کم شده و کمکم سلولهایی که داخل کلیه هستند، به دلیل کمبود خون دچار آسیب میشوند.
عامل دیگر ریفلاکس در دوران نوزادی و کودکی است، یعنی ادرار به علل مختلف از سمت مثانه به کلیه پس زده میشود که میتواند به دلیل مختل بودن سیستم عصبی مثانه یا مختل بودن سیستم مقاومت حالبها در داخل مثانه باشد، در نتیجه هنگامی که کودک میخواهد ادرار کند، به جای آنکه ادرارش خارج شود، مقدار زیادی از آن به سمت کلیهها حرکت کرده و همان فشار معکوس را ایجاد میکند. در نتیجه میتواند به سلولهای کلیه آسیب برساند.
ب) برخی علل هم به صورت ثانویه به کلیه آسیب می زنند، مثل بیماری دیابت و فشار خون بالا. در واقع در یکی دو دهه اخیر این دو بیماری از علل اصلی نارسایی کلیه بودهاند.
جالب است بدانید که هم پُرفشاری خون میتواند موجب آسیب کلیه شود و هم نارسایی کلیه میتواند پُرفشاری خون ایجاد کند.
ابتلا به این مشکل چه علایمی به همراه دارد؟
به علت جمع شدن مواد زاید در بدن، علایمی مانند خارش (به دلیل بالا رفتن اوره)، بیحالی و سستی، فراموشی، کاهش تمایلات جنسی ، تهوع مداوم، خستگی، ورم اندامها و بدن دیده می شوند. در نارسایی شدید که کلیه نمیتواند آب و مواد زاید را دفع کند، آب در داخل بدن مانده و سبب ورم پاها، دستها و صورت میشود و در نتیجه وزن هم افزایش پیدا میکند.
برای پیشگیری از آن چه باید کرد؟
ببینید؛ کلیه ها خیلی دیر نارسا میشوند و یکی از موارد مهم در پیشگیری این است که افراد در سیر بروز نارسایی کلیه، زود متوجه مشکلشان شوند. میتوان بعضی از بیماریها را که در ایجاد نارسایی کلیه نقش دارند، سریعا درمان کرد؛ مثلا فشار خون بالا و بیماری قند را باید کنترل کرد تا کار به جایی نرسد که نارسایی کلیه ایجاد کند. همچنین مصرف نمک، آب و پروتئین را هم باید تنظیم کرد تا دچار مشکل نشد.
کانال ما در تلگرام
این بیماری از شایعترین نمونههای فشار بر روی اعصاب محیطی بدن است.
شیوع این بیماری در خانمهای خانهدار ، کاربران کامپیوتر، نجاران، تصویرگران، کارگران، قصابها و مکانیکهای خودرو و رانندگان ماشینهای سنگین بیشتر است.
اعصاب دست از داخل تونل یا کانالی منتهی به مچ دست رد میشوند. حال اگر به هر دلیلی حجم این تونل کم شود و فشار روی رگهای منتهی به عصب زیاد شود، زمینه ابتلا به این بیماری شروع میشود.
با تحت فشار قرار گرفتن رگها، خون کافی به عصب نمی رسد و به مرور زمان عصب کوچک شده و بیماری ظاهر میشود.
اگر فشار وارده به دست به دلایل مختلفی مثل بانداژ محکم، جابجایی استخوانهای شکسته و گچ گرفتگی محکم، موقتی باشد و پس از مدتی فشار برداشته شود، عصب به حالت قبلی بازگشته و کار خود را انجام میدهد.
اما اگر این فشار طولانی مدت باشد و خون برای مدت طولانی به عصب نرسد، عصب وظیفه خود یعنی انتقال حس و حرکت و عکس العمل نسبت به عوامل محیطی را انجام نمیدهد و علائم بیماری ظاهر میگردند.
علل
- این بیماری ممکن است در اثر تغییرات هورمونی و به هم خوردن تعادل مایعات بدن نیز اتفاق بیفتد.
- باریک بودن مادرزادی عصب میانی مچ دست
- چاقی بیش از اندازه، که باعث وارد آمدن فشار به اعصاب دست میشود.
- این اختلال متعاقب بعضی از بیماریها به واسطه التهاب و ورمی که ایجاد میشود، نیز مشاهده میگردد، از جمله این بیماریها میتوان به دیابت، کمکاری تیروئید، روماتیسم مفصلی، حاملگی، نارسایی کلیه، شکستگیها و تولید بیش از اندازه پروتئین در سلولهای مغز استخوان اشاره کرد.
علائم
- درد در انگشت شست، نشانه و میانی دست که به سمت ساعد و بازو هم کشیده میشود. این درد شبها افزایش مییابد. درد با استفاده زیاد از دست مثل زمان رانندگی یا خواندن روزنامه افزایش مییابد و با تکان دادن و فشار به کف دست کاهش مییابد.
- بی حسی و گزگز انگشت شست، نشانه و میانی دست که به سمت ساعد و بازو کشیده میشود.
- احساس فشار در یک یا هر دو دست که گاهی این علایم در ساعد نیز میشود. در موارد شدیدتر حتی شانهها هم درگیر میشوند.
- فلج انگشتان شست، اشاره، میانی و نصف انگشت چهارم دست در بعضی موارد
- عدم توانایی در گرفتن اشیا و افتادن اشیا از دست
- تغییر شکل ناخنها و خشکی پوست دست و انگشتان
- حساسیت به سرما
راههای تشخیص
- گرفتن تاریخچه بیماری
- انجام معاینات بدنی توسط پزشک
- گرفتن نوار عصبی
- در مواردی که بیمار علایم بالینی واضح نداشته باشد، از MRI جهت تشخیص بیماری استفاده میشود.
- اگر مچ هر دو دست را در حالت کاملا خم شده از پشت به هم وصل کنیم و به مدت حداکثر 60 ثانیه نگه داریم، چنانچه در انگشتان شست و اشاره و میانی دست، حالت گزگز، سوزن سوزن شدن یا بیحسی ایجاد شود، تست مثبت میباشد.
- اگر به وسیله نوک انگشت اشاره روی تونل مچ دست بیمار ضربات ملایمی وارد کنیم و در محدوده انگشتان عصب مدیان (انگشتان شست و اشاره و میانی دست) علائم گزگز یا سوزن سوزن شدن یا احساس برق گرفتگی به وجود آید، تست مثبت تلقی میشود.
- چنانچه به مدت حداکثر 60 ثانیه روی تونل مچ دست، فشار ملایمی وارد کنیم و علائم گزگز یا بی حسی در انگشتان مربوط به عصب مدیان ایجاد شود، تست مثبت است.
عوارض
- خطر التهاب تاندونها در افرادی که با وجود درد مچ و بروز علایم این سندرم، به همان فعالیت سابق ادامه میدهند، وجود دارد.
- افزایش فشار روی تونل کارپال (یعنی ادامه دادن کار بدون درمان) و نرسیدن خون به این ناحیه، موجب از دست دادن تحرک مچ دست و صدمات عصبی جدی و دائمی میشود.
پیشگیری
در صورتی که شما به کاری مشغول هستید که مکررا با دست انجام میشود مثل تایپ کردن مطالب، مطمئن شوید که مچ دست شما در زمان کار در وضعیت راحتی قرار گرفته است و در طول کار، استراحت کنید و پشت سر هم کار نکنید.
علل درد مچ دست
1- صدمه ناگهانی: اغلب آسیب های مچ زمانی رخ می دهد که شما بر روی دست خود بیفتید. این موضوع باعث رگ به رگ شدن و حتی شکستگی می شود. اگر استخوان مچ شکسته باشد، تغییر شکل مفاصل و ناتوانی در حرکت مچ از علائم آن است.
2- فشارهای تکراری: هر فعالیتی که باعث حرکت تکراری و طولانی مدت مچ دست شود، می تواند باعث التهاب بافت اطراف مفصل مچ شود.
3- آرتریت : ساییدگی و پاره شدن غضروف باعث استئوآرتریت می شود. وجود درد در قاعده انگشت شست ممکن است نشان دهنده استئوآرتریت باشد.
4-سندرم تونل کارپال: هنگامی که فشار زیادی روی عصب مدیان وجود داشته باشد، مچ دست متورم شده و این سندرم رخ می دهد. عضله انگشت شست، ضعیف شده و نمی توانید به خوبی چیزی را بگیرید. درد ممکن است تا ناحیه آرنج بالا رود.
- فعالیت های تکراری با مچ دست از قبیل: تایپ کردن، خیاطی، نقاشی، نوشتن و ... .
- دیابت، سندرم قبل از قاعدگی، مشکلات تیروئید، آرتریت روماتوئید
- بارداری، یائسگی و یا دارای اضافه وزن
5- نقرس: هنگامی که بدن مقدار زیادی اسید اوریک تولید کند، نقرس بوجود می آید. اسید اوریک به شکل کریستال هایی در مفاصل ذخیره می شود.
6- بیماری شبه نقرس : رسوب کلسیم در مفاصل می باشد. معمولا مفاصل مچ دست و یا زانو را درگیر می کند و باعث قرمزی، درد و ورم می شود.
عوامل خطر
1- شرکت در ورزش: آسیب های مچ در بسیاری از ورزش ها شایع می باشد، از جمله: ژیمناستیک و تنیس.
2- فعالیت تکراری: تقریبا هر گونه فعالیتی که با دست و مچ کار می کند، از قبیل: بافندگی و کوتاه کردن مو. این نوع فعالیت ها اگر هر روز و با شدت انجام شود، می تواند باعث ناتوان شدن مچ دست و درد در آن ناحیه گردد.
3- بیماری ها و شرایط دیگر: دیابت، لوسمی، اسکلرودرمی، لوپوس و یا مشکلات غده تیروئید.
راه های تشخیص علت درد مچ دست
- معیانه بالینی توسط پزشک
- عکسبرداری
- سی تی اسکن
- ام آر آی
- آرتروسکوپی : در این روش، برش کوچکی در پوست مچ ایجاد می کنند و ابزاری همانند یک مداد که حاوی چراغ و دوربین کوچکی است را وارد آن قسمت برش زده می کنند. تصاویر حاصله، بر روی مانیتور تلویزیون پخش می شود.
- الکترومیوگرام : هنگامی که عضله در حال استراحت قرار دارد، یک سوزن الکتریکی کوچک را در عضله قرار می دهند و فعالیت الکتریکی آن را ثبت می کنند.
چه زمانی باید به نزد پزشک رفت؟
رگ به رگ شدن کم معمولا با سرد کردن، استراحت و دروهای ضد درد تسکین می یابد.
اما اگر درد و التهاب بیشتر از چند روز طول بکشد و بدتر شود، بهتر است نزد پزشک بروید.
تاخیر در درمان می تواند باعث کاهش دامنه حرکت و ناتوانی طولانی مدت مچ گردد.
درمان درد مچ دست
- مصرف مسکن های ضد درد
- اگر یکی از استخوان های مچ دست شکسته باشد، گرفتن گچ و یا بستن آتل می تواند کمک کند.
- اگر مچ دست رگ به رگ شده باشد، بستن آتل می تواند از تاندون مجروح حفاظت کند و آن را بهبود بخشد.
- جراحی : مواقعی که شکستگی شدید باشد، یا در سندرم تونل کارپال و نیز برای ترمیم تاندون یا رباط، جراحی لازم است.
درمان های خانگی درد مچ دست
- مچ را بالا نگه دارید.
- به مچ استراحت دهید.
- یخ را بر روی مچ بگذارید.
- با باند کشی، مچ را بپوشانید.
- هر روز ورزش های انعطاف پذیری و تقویتی انجام دهید.
- بعد از حمام کردن، ورزش کنید، زیرا مچ دست گرم است و سفت نیست.
- هنگامی که مچ دست ملتهب است، ورزش انجام ندهید.
جلوگیری از درد مچ دست
- به مقدار کافی کلسیم مصرف کنید. حداقل 1200 میلی گرم در روز برای زنان بیشتر از 50 سال و 1000 میلی گرم در روز برای بالغین، کلسیم مورد نیاز است.
- افتادن از سمت جلو ممکن است باعث شکستن دست و مچ شود. لذا، کفش مناسب بپوشید، در محل تاریک، چراغ ها را روشن کنید و برای پله ها نرده بسازید.
- استفاده از لوازم محافظتی برای فعالیت های ورزشی.
- پوشیدن مچ بند برای ورزش هایی مانند فوتبال و اسکیت.
- اگر شما مدت طولانی با کامپیوتر کار می کنید، در حین انجام کار به خودتان استراحت دهید.
- هنگامی که مشغول تایپ کردن هستید، مچ دست را در موقعیتی مناسب قرار دهید.
- اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کاهش دهید.
- مقدار زیادی آب بنوشید.
به نکاتی درباره ی سندرم تونل کارپال (فشار به عصب میانی دست) توجه کنید:
1- خواب رفتن و گزگز انگشتان دست که اکثرا با درد همراه است، از علائم اصلی این بیماری است.
2- میزان بروز این بیماری در خانمها بیشتر از آقایان است (حدود 6 درصد در خانمها و حدود 6/0 درصد در آقایان) و خانمها در سنین 30 تا 60 سال بیشتر با این مشکل مواجهاند.
3- در اوایل بیماری و یا در صورت خفیف بودن آن، این علایم فقط در هنگام استراحت یا خواب ایجاد میشوند، اما وقتی بیماری شدیدتر شد، علایم ذکر شده دایمی میشوند.
علائمی همچون افتادن اجسام از دست بیمار، از دست دادن مهارت انگشتان، ضعف و لاغری در برخی عضلات دست، به مرور با شدت یافتن بیماری ظاهر میشوند.
4- عوامل زمینهساز این سندرم متفاوتاند. شکل و آناتومی مچ دست در برخی افراد آنها را مستعد ابتلا به این سندرم میکند.
انجام کارهای تکراری(مثل تایپ کردن)، دیابت، کمکاری تیرویید، برخی بیماریهای متابولیک و حتی بارداری میتوانند از عوامل زمینهساز باشند.
5- اگر علایم فوق را دارید، حتما برای تشخیص و درمان به پزشک مراجعه کنید.
با گرفتن یک نوار عصب و عضله و انجام چند معاینه ی ساده، این مشکل تشخیص داده میشود و اگر در مراحل اولیه درگیری عصب میانی دست باشید، تنها با بستن مچ بند و استفاده از فیزیوتراپی یا لیزر و گاهی با تزریق موضعی، مشکل شما حل خواهد شد.
6- درمانهای دارویی و تکنیک های خاص ورزشی نیز برای درمان کمک کنندهاند. در موارد شدیدتر که بیمار به درمان طبی جواب نمیدهد، نیاز به عمل جراحی است که این عمل نسبتا ساده، برای باز کردن تونل و آزادسازی عصب انجام میشود.
7- گمان نکنید هر کسی که دستش خواب میرود، لزوما به این بیماری مبتلاست، زیرا خواب رفتن دست علل دیگری نیز دارد، مثلا آسیب عصبهای دیگر دست یا درگیری عصب در ناحیه ساعد، بازو، شانه و یا حتی گردن میتواند چنین علایمی را بروز دهد. گاهی وجود مشکلاتی در مغز و نخاع، علایمی این گونه را ایجاد میکند.
بنابراین مراجعه به پزشک برای تشخیص دقیق بیماری الزامی است.
8- خانمهای بارداری که علایم یاد شده را دارند، با اینکه معمولا پس از بارداری مشکلشان کاهش پیدا میکند، ولی گاهی اوقات، این مساله ادامه دار خواهد شد. لذا خانمهای باردار نیز مانند دیگر خانمها، نیازمند پیگیری و درمان هستند. حتی در طول بارداری میتوان با درمان به موقع و تزریق موضعی، به بیمار کمک کرد.
علل کمردرد چیست؟
کمردرد یکى از شایع ترین مشکلاتى است که انسان همواره با آن مواجه بوده است. حدود سه چهارم مردم در طی عمر خود حداقل یک بار دچار کمر درد مى شوند. زندگى ماشینى و عدم تحرک بدنى یکى از عواملى است که باعث ابتلا به کمر درد مى شود.
کمردرد ممکن است حاد یا مزمن باشد. کمر درد حاد معمولا 4 تا 6 هفته طول مى کشد. کمردرد مزمن برای طولانى مدت ادامه مى یابد و حتى در مواردى ممکن است تمام طول عمر فرد ادامه یابد.
عوامل فیزیولوژیکى کمردرد
علل زیادى براى ایجاد درد کمر وجود دارد که براى درمان مناسب بایستى منشا درد شناخته شود.
کمر از قسمت هاى مختلفى تشکیل شده است. استخوان هاى ناحیه کمر یا ستون مهره ها شامل 33 مهره است. بین دو مهره کنار هم، فضاى دیسک وجود دارد که مانند یک بالشتک ، ضربات را می گیرد. هر دیسک شامل یک قسمت محیطى، مشابه تایر است و یک قسمت مرکزى ژله اى دارد. مهره و دیسک به همراه یکدیگر یک تونل حفاظتى درست مى کنند که نخاع و ریشه هاى عصبى را در برمى گیرند که این اعصاب از سوراخ هاى بین مهره اى خارج مى شوند و به قسمت هاى مختلف بدن مى رسند.
کمر همچنین داراى عضلات، رباط ها، تاندون ها و عروق مى باشد. عضلات، نسوج رشته اى هستند که باعث حرکت بدن مى شوند. رباط ها شامل الیاف مویى انعطاف پذیرى هستند که استخوان ها را به یکدیگر مى چسبانند و تاندن ها مسوول اتصال عضلات با استخوان ها هستند . عروق خونى مسوول تغذیه رسانی هستند.
کمردرد ممکن است ناشى از آسیب هر کدام از این قسمت ها باشد. آسیب به نسوج نرم یعنى عضلات، تاندون و رباط باعث کشیدگى یا پارگى مى شود. ولى آسیب به استخوان، اعصاب یا عروق جدى تر تلقى مى شود. همچنین پارگى یا شکاف در لایه خارجى دیسک اجازه مى دهد که قسمت مرکزى به بیرون زده شود و درد یا التهاب ایجاد کند.
علل کمردرد
ایستادن براى دوره هاى طولانى مدت یا نشستن غیر صحیح ممکن است کمر درد ایجاد نماید. بعضى از ورزش ها نیز ممکن است باعث آسیب کمر شوند.
کمردرد اغلب با بلند کردن اجسام سنگین، خم شدن یا چرخیدن یا وضعیت های نادرست بدن به وجود می آید
ممکن است یک ضایعه در کمر وجود داشته باشد، ولى تا زمانى که یک حرکت پرفشار باعث تشدید آن نشود مشخص نگردد.
علل ناشایع ولى وخیم کمر درد عبارتند از عفونت ها، تومور یا شکستگى ها. در این موارد، اغلب درد شدید و حتى در موقع استراحت و خواب نیز ادامه دارد و در مواردى همراه با تب و کاهش وزن و یا بیمارى هاى زمینه اى مثل پوکى استخوان است.
بیمار بایستى درد را مورد توجه قرار دهد و در مواردى که درد ادامه مى یابد به پزشک مراجعه نماید.
بعضى از مواردى که به طور شایع باعث درد کمر مى شوند عبارتند از:
کشیدگى یا پارگى: به دنبال یک سقوط ناگهانى، تصادف اتومبیل یا آسیب ورزشى ممکن است اتفاق بیفتد، حتى در مواردى با بلند کردن یک جسم خیلى سنگین. در این موارد رباط ها ، تاندون ها یا عضلات ممکن است بیش از حد کشیده یا پاره شوند. التهاب نسجى باعث ایجاد درد، حساسیت به لمس و خشکى مى شود که به دنبال بى حرکتى مثلا موقع بیدار شدن از خواب شدیدتر است.
چاقى: ستون مهره مسوول حمل قسمت زیادى از وزن بدن است. وزن زیاد باعث ایجاد فشار و استرس بر کمر به خصوص قسمت پایین کمر مى شود. علاوه بر این چاقى باعث تشدید مواردى چون پوکى استخوان، ساییدگى مفصل و سایر بیمارى هاى موجود در ستون مهره نیز مى تواند شود.
افزایش سن: باعث ضخامت رباط ها و کم آب شدن دیسک مى شود. این تغییرات مى تواند باعث اختلالاتى شود که فشار بر اعصاب ستون مهره وارد کند و علایمى چون درد، بى حسى یا ضعف ایجاد نماید. بیمارى استحاله اى دیسک بین مهره اى، مثالى از تغییرات وابسته به سن در ستون مهره است.
به مرور زمان ممکن است دیسک ساختمان و عملکرد طبیعى خود را از دست بدهد. سایش و پارگى در قسمت محیطى دیسک مى تواند باعث بیرون زدگى دیسک و درد شود. در مواردى با وجود پارگى دیسک، آزاد شدن مواد شیمیایى باعث تحریک ریشه عصبى و درد در سرتاسر پا مى شود.
مراجعه به پزشک
در صورت وجود هر یک از علایم زیر باید فورا به پزشک مراجعه کرد:
دردى که به شدت زیاد شود.
دردى که باعث اختلال در فعالیت هاى روزمره گردد.
مشاهده علایم بالینى شدید، ضعف یا بى حسى در ناحیه پاها، اختلال در کنترل ادرار و مدفوع.
پیشگیری از آسیب کمر
بلند کردن یا برداشتن اشیا، حتی چیزهای سبک، در صورتی که به شیوه مناسب انجام نشود، میتواند باعث آسیب و درد کمر شود. برای پیشگیری از آسیبدیدن کمر هنگام بلند کردن اشیا، به توصیه ای زیر عمل کنید:
پیش از حمل یا بلند کردن بارهای سنگین، مدتی عضلات پاها و پشت خود را ورزش دهید و بکشید.
سعی نکنید اشیای سنگین را با عجله بلند کنید. برای انجام کاری که میخواهید انجام دهید وقت بگذارید.
برای برداشتن اشیایی که بالاتر از سطح شانههای شما قرار دارند، از چهارپایه یا نردبان استفاده کنید.
در هنگام بلند کردن شیء، آن را نزدیک به خودتان نگه دارید(مطابق تصویر).
درست در جلوی شیء بایستید و خیلی از آن فاصله نگیرید.
فاصله بین پاهایتان به اندازه طول شانههایتان باشد.
به جای خم شدن، بنشینید و شیء را بلند کنید یا بر زمین بگذارید (مطابق تصویر).
همیشه برای جابهجا کردن اشیای بسیار سنگین از دیگران کمک بگیرید.
ورزش و کمردرد
ورزش میتواند موجب بهبود کمر درد شود، اما به شرطی که بهصورت درست انجام شود. البته برخی از ورزشها میتوانند کمردرد را بدتر کنند.
قبل از آغاز هر گونه فعالیت ورزشی بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و توصیههای زیر را برای ورزش پس از بهبود کمر درد به کار برید:
ورزشهایی که صدمه ی کمتری دارند مانند شنا، راهپیمایی و دوچرخه سواری معمولا برای کمر درد بهترند.
اگر گرفتگی عضلات دارید، حمام گرم قبل از ورزش کمککننده است.
لباس گشاد و راحت بپوشید و کفش ورزشی مناسب استفاده کنید.
هر ورزشی که موجب درد میشود باید متوقف شود.
از انجام ورزشهای شکم، چرخش لگن، رساندن دست به نوک پا و هر گونه ورزشی که موجب خم شدن کمر به سمت عقب میشود خودداری کنید. فوتبال، والیبال و ورزشهایی از این قبیل ممنوع است.
ده نکته درباره درد کمر را برایتان بیان می کنیم که توجه به آنها مفید خواهد بود.
1- سشوار کشیدن فقط موها را خراب نمیکند!
نگه داشتن سشواری که حدود یک کیلو وزن دارد، معادل 70 درصد وزن بدن به شانه فشار میآورد. این فشار به ستوان فقرات آسیب میزند و در بروز درد کمر موثر است. برای مقایسه بد نیست بدانید بلند کردن صحیح یک جعبه نوشابه، حدود 15 درصد وزن بدن به ستون فقرات فشار میآورد.
2- بیمیلی به رابطه جنسی
درد کمر در رابطه جنسی افراد تأثیرگذار است. نتیجه تحقیقی که توسط پژوهشکده پزشکی دانشگاه وین صورت گرفته حاکی از آن است که 63 درصد مردانی که کمردرد دارند از ناتوانی جنسی رنج میبرند. تمامی این مردان گفتهاند که تا یک سال پیش از آغاز کمردرد چنین مشکلی نداشتند. بر اساس این تحقیق 81 درصد مردان و 91 درصد زنانی که گرفتار کمردرد هستند نسبت به رابطه جنسی بیعلاقهاند. در این تحقیق هزار مرد و هزار زن داوطلب شرکت کردند که از درد مزمن ستون فقرات رنج میبردند.
3- تحلیل غضروفها در اثر سیگار کشیدن
عوامل مختلفی در بروز کمردرد موثرند. تأثیر ژنها حدود 30 درصد تخمین زده میشود. عوامل دیگری مانند تغذیه، میزان وزن بدن و تحرک فرد نیز نقش مهمی بر عهده دارند. سیگار کشیدن نیز عامل مهمی در بروز و تشدید کمر درد به شمار میآید. نیکوتین سیگار موجب میشود املاح و مواد غذایی کمتری به غضروفها برسد و در دراز مدت موجب تحلیل رفتن آنها میشود.
در 80 درصد موارد، علت کمردردهای مزمن ضعف عضلات است. علاوه بر عضلات کمر، عضلات شکم نیز در حفظ سلامت ستون فقرات نقش مهمی بازی میکند. همکاری این عضلات فضای ثابتی برای نگاه داشتن فرم سالم ستون فقرات فراهم میکند. تقویت عضلات شکم یکی از راههای موثر در کاهش درد کمر است. برای تقویت این عضلات تمرینهای فیزیوتراپی و نرمشهای یوگا و پیلاتس توصیه میشود.
5- التیامبخشی ویتامین E
زمانی که عضوی در بدن ملتهب میشود، سلولهای آسیبدیده رادیکالهای آزاد تولید میکنند. رادیکالها آزاد ملکولهایی هستند که به سلولهای سالم حمله میکنند و با آسیب زدن به آنها موجب التهاب سلول و تولید رادیکالهای آزاد جدیدتری می شوند. مصرف ویتامین E این چرخه را با خنثی کردن رادیکالهای آزاد متوقف میکند. سبزیجات مختلف، روغن زیتون و آجیل حاوی ویتامین E هستند.
6- فشار یکطرفه کیفهای بزرگ
کیفهای بزرگی که روی شانه یا بازو حمل میشوند و تاب میخورند این روزها در میان خانمها طرفداران زیادی دارند. این کیفها، هم مد روز هستند و هم زیاد جا دارند. خانمهایی که چنین کیفهایی دست میگیرند حدود 4 تا 5 کیلو بار حمل میکنند. این وزن که توسط یک شانه و در یک طرف بدن حمل میشود موجب درد گردن، شانه، کمر و التهاب مفاصل میشود.
7- دردی که پخش میشود
در اغلب موارد پیدا کردن محل درد در کمر ساده نیست. از آنجا که درد کمر پخش میشود مشخص نیست که دقیقا چه قسمتی درد میکند. شانه، مهرههای گردن و حتی دستها از نقاطی هستند که درد کمر تا آنها کشیده و پخش میشود.
8- تشک خواب بد، علت درد ستوان فقرات نیست
بزرگسالان در طول شب به طور متوسط 40 تا 60 بار موقعیت خود را تغییر میدهند و حدود نیمی از شب را به پهلو میخوابند. احتمال این که تشک نامناسب علت بروز کمردرد باشد اندک است.
البته یک تشک خوب بستر مناسبی برای خواب آسوده فراهم میکند و ممکن است ستون فقرات را هم در فرم بهتری نگه دارد. به عبارت دیگر تأثیر مثبت تشک خواب مناسب بیشتر از تأثیر منفی تشکهای نامناسب است.
9- جراحی؛ انتخاب آخر
بر اساس تحقیقی که در دو دانشگاه آلمان، فرایبورگ و توبینگین صورت گرفته، جراحی ستوان فقرات در موارد بسیاری ضروری نیست. در این تحقیق جامع 1244 فرد دواطلب شرکت کردند که از درد ستون فقرات رنج میبردند. درد این بیماران در 75 درصد موارد بدون جراحی قابل درمان بود. درد کمر این افراد پس از دو سال درمان به طور کامل قطع شد، تا جایی که حتی در عکسبرداری از مهرههای ستون فقرات نیز مشکل تحلیل غضروفی برطرف شده بود.
10- فشار روی سطحی معادل چهار سانتیمتر
فشاری که ستون فقرات بدن تحمل میکند، بر روی غضروفهای بین مهره ها فرود میآید. غضروفها با سطحی حدود چهار سانتیمتر، فشاری را تحمل میکنند که بسته به نوع حرکت متغیر است.
برای این که میزان این فشار را بهتر درک کنید به ارقام زیر توجه نمایید که به طور میانگین برای بزرگسالانی با جثه متوسط و وزنی حدود 75 کیلوگرم اندازهگیری شده است.
دراز کشیده به پشت: فشاری معادل 20 کیلوگرم روی تمام ستون فقرات
دراز کشیده به پهلو: فشاری معادل 25 کیلوگرم روی تمام ستون فقرات
ایستاده: فشاری معادل 100 کیلوگرم روی تمام ستون فقرات
ایستاده و خم شده به جلو: فشاری معادل 220 کیلوگرم روی تمام ستون فقرات
صاف نشسته: فشاری معادل 90 کیلوگرم روی تمام ستون فقرات
نشسته با پشتی خمیده: فشاری معادل 179 کیلوگرم روی تمام ستون فقرات
کمردرد نخستین علت مراجعه بیماران به متخصصین ارتوپدی و جراحان مغز و اعصاب و به طور کلی سومین علت مراجعه بیماران به پزشک میباشد.
توصیه های زیر برای کاهش درد کمر و یا جلوگیری از بروز آن موثر و مفیدند.
انجام ورزشهایی مثل شنا، و دوچرخهسواری با افزایش میزان تناسب و توان فرد میتوانند در کاهش ابتلا به کمردرد مفید باشند.
تقویت عضلات شکم، میزان ابتلا به کمردرد و در موارد وجود کمردرد، شدت آن را کاهش میدهد.
افرادی که کار آنها مستلزم بلند کردن اجسام سنگین است، یا ورزشکارانی که سروکارشان با وزنه سنگین است، باید هرگز از کفشهای پاشنه بلند به مدت طولانی استفاده نکنند.
حتما از کمربندهای پهن محافظ کمر استفاده کنید.
در هنگام ایستادن طولانیمدت، هر از گاهی به روی یک تکیه گاه یا دیوار تکیه کنید تا از فشار بر روی کمر کاسته شود.
هم تشکهای خیلی نرم و هم تشکهای سفت سبب کمردرد میشوند، لذا از تشک مناسب استفاده کنید.
اصول جابجایی بار سنگین
- به جای بلند کردن اجسام سنگین، از راههای دیگری مانند هل دادن استفاده کنید (هل دادن بهتر از کشیدن است)
- در هنگام بلند کردن اجسام، کمر باید عمود بر زمین و نه خم شده به جلو باشد.
- تا میتوانید از دیگران کمک بخواهید و از بلند کردن وسایل سنگین با خم کردن کمرتان خودداری کنید. بهتر است زانوهایتان را خم کرده و کمرتان را صاف نگه دارید. البته یادتان باشد که پاها را از هم کمی فاصله دهید.
- از بلند کردن یک جسم سنگین و چرخاندن کمرتان به طور همزمان جدا خودداری کنید.
- همیشه هنگام حمل اجسام سنگین، آن را نزدیک بدن نگه دارید.
اصول نشستن
- اگر مجبورید مدت طولانی روی صندلی بنشینید، بهتر است هر نیم ساعت، به بهانههای مختلف از جا بلند شوید و راه بروید یا به بدن خود حرکات کششی بدهید.
- از صندلی مناسب با پشتی و با زاویه حدود 100 تا 120 درجه استفاده کنید و اگر صندلیتان محافظ قوس کمر ندارد، قوس کمر را با یک بالشتک کوچک پر کنید.
- به جای چرخاندن کمرتان حین کار، از چرخش صندلی استفاده کنید.
- وسایل مورد استفادهتان را در دسترس خود روی میز بچینید تا برای استفاده از آنها مجبور به خم کردن کمرتان به جلو نشوید.
اصول ایستادن و خوابیدن
- هنگام ایستادن خود را به جلو خم نکنید. گوشها، شانه و لگن را باید در یک امتداد و شکم را تو نگه دارید.
- اگر مجبورید مدت طولانی بایستید، یکی از پاها را روی یک پله یا چهارپایه به ارتفاع 20 سانتی متر قرار دهید تا فشار کمتری به کمر وارد شود و هر 10 دقیقه جای پاها را با هم عوض کنید.
- برای خارج شدن از تختخواب ابتدا به کنار تخت بچرخید و پاهای خود را از تخت آویزان کرده، با کمک دستها و سفت کردن عضلات شکم بنشینید.
توصیه هایی برای مسافرت
برخی از دردهای کمر و گردن و زانو در اثر رانندگیهای طولانیمدت مخصوصاً در طول مسافرت بروز میکند. راننده یا مسافری که رانندگی میکند، چه نکاتی را باید رعایت کند؟
در ضمن رانندگی توصیه میشود که صندلی تا حد امکان به فرمان نزدیک باشد به طوری که هنگامی که پا روی ترمز یا کلاچ قرار میگیرد، مفصل زانو هم سطح مفصل ران یا مختصری بالاتر از مفصل ران قرار گیرد.
پشتی صندلی باید عمودی باشد و در صورت امکان از یک بالشتک کوچک در فضای بین گودی کمر و صندلی استفاده شود.
رانندگی مداوم بیش از 45 دقیقه تا یک ساعت توصیه نمیشود و در مسافرتهای طولانی لازم است که هر 45 دقیقه تا یک ساعت برای چند لحظهای از ماشین پیاده شد و چند قدمی راه رفت.
افراد در مسافرت اغلب به خاطر حمل وسایل دچار کمردرد میشوند. برای پیشگیری از آن چه باید کرد؟
وقتی وسایل را میخواهند از زمین بردارند، بایستی در وضعیت نشسته قرار گیرند و وسایل را بردارند و چنانچه قصد دارند آنها را با دست حمل کنند، با هر دو دست این کار را انجام دهند، یعنی وسایل به دو قسمت ترجیحاً هم وزن تقسیم شده و هر دو دست را به کار گیرند.
اما اگر وسایل را با پشت حمل میکنند، مثل کولیهایی که این روزها جوانان مورد استفاده قرار میدهند، بایستی هنگام راه رفتن مقداری به جلو خم شده باشند و از حمل وسیله در وضعیتی که بدن راست است اجتناب کنند و چنانچه قصد دارند وسیله را با دو دست در جلوی بدن حمل نمایند، بایستی وسیله یا بار را در حالت چسبیده به بدن حمل کنند.
نکتهای که اهمیت دارد این است که افراد در مسافرت اغلب هنگام برداشتن وسایل و جابجایی آنها از صندوق عقب ماشین دچار دردکمر میشوند، زیرا اصول صحیح را رعایت نمیکنند.
1- درد قفسه سینه در اثر مشکلات قلبی
درد قفسه سینه که با مشکلات قلبی و یا حمله قلبی در ارتباط است، علایم زیر را خواهد داشت :
- فشار و احساس سنگینی در ناحیه سینه
- دردی سوزاننده که ممکن است به قسمت پشت، گردن، فک، شانه و دست ها به خصوص دست چپ کشیده شود.
- احساس تنگی نفس، تعریق، سرگیجه و تهوع
- احساس سبکی سر و ضعف ناگهانی
- تپش قلب و در کل نامنظمی ضربان قلب
اگر یکی از علائم بالا را داشتید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
برای رفتن به نزد پزشک، خودتان رانندگی نکنید، زیرا بیشترین تخریب ماهیچه قلب در طول حمله قلبی، در 6 ساعت اول حمله قلبی رخ می دهد .
مراجعه اورژانسی به پزشک می تواند از تخریب ماهیچه قلب و یا حتی مرگ جلوگیری کند.
2- درد قفسه سینه در اثر مشکلات گوارشی
مشکلا گوارشی زیر باعث بروز درد در ناحیه قفسهسینه می شوند:
- سوزش سردل یا ترش کردن غذا : حس سوزش پشت استخوان سینه هنگامی که اسید معده از معده به داخل مری می رود.
- اختلالات بلع غذا : اختلالات مری که منجر به بلع دردناک غذا می شود.
- مشکلات کیسه صفرا یا لوزالمعده (پانکراس) : مشکلات و اختلالات در این دو قسمت می تواند درد را به ناحیه قفسه سینه منتقل کند و باعث ناراحتی شود.
3- درد قفسه سینه در اثر مشکلات ریوی
مشکلات مربوط به ریه ها یا شش ها که ممکن است منجر به درد قفسه سینه شود، شامل موارد زیر است :
- آمبولی ریه : وقتی جریان خون در رگ های شش ها مسدود شود (بیشتر به دلیل لخته خونی)، منجر به آمبولی ریه می شود.
- افتادگی شش ها : هنگامی رخ می دهد که هوا به فضای بین ریه و دنده ها نشت کند.
- فشارخون بالا در ریه ها : پرفشاری خون در رگ های ریه، منجر به بروز درد قفسه سینه می شود.
4- درد قفسه سینه مربوط به ماهیچه و استخوان
این دردها شامل گرفتگی ماهیچه ها، آسیب دنده ها در اثر ضربه و . . .است.
5- درد قفسه سینه در اثر عوامل دیگر
بیماری زونا و آبله مرغان با ایجاد بثورات پوستی بر روی قفسه سینه، باعث درد می شوند.
راه های تشخیص علت درد قفسه سینه
پزشک متخصص با کمک روش های زیر، علت اصلی ایجاد درد در قفسه سینه را تعیین می کند:
الکتروکاردیوگرافی
نوار قلب
آزمایش خون
عکسبرداری با اشعه ایکس
سی تی اسکن
ام آر آی
تست استرس
آیا بلافاصله بعد از شروع حمله قلبی، بهتر است یک نفر شانه های بیمار را ماساژ بدهد؟
به هیچ وجه. ماساژ دادن در بیشتر مواقع درد قلبی را بدتر و شرایط را وخیم تر می کند. بهترین توصیه به بیمارانی که دچار حمله قلبی شده اند این است که بلافاصله دست از کار بکشند و آرام بنشینند. استراحت، اولین قدمی است که باید برای تسکین درد قلبی برداشت.
قدم بعدی، این است که از قرص زیر زبانی(نیتروگلیسیرین) استفاده کنند.
اگر پس از 5 دقیقه، درد تسکین پیدا نکرد، مجددا باید یک قرص زیرزبانی گذاشت. این کار را تا 3 بار می شود تکرار کرد اما اگر پس از به کار بردن 3 قرص زیرزبانی در فواصل مناسب، باز هم درد از بین نرفت، باید بلافاصله با اورژانس تماس گرفت یا به یکی از مراکز اورژانس مراجعه کرد.
آیا حمله قلبی گاهی فقط یکی دو ثانیه طول می کشد؛ به طوری که قلب مان ناگهان تیر می کشد و بلافاصله درد تمام می شود؟
خیر؛ دردهایی که فقط یکی دو ثانیه طول می کشند و به قول خود بیمار: "قلبم فقط یک لحظه تیر می کشد و بلافاصله درد تمام می شود" معمولا قلبی نیستند.
درد ناشی از حمله قلبی معمولا چند دقیقه طول می کشد. این حمله معمولا با احساس سنگینی در قفسه سینه، درد و فشار در این ناحیه و گه گاه با احساس سوزش در قفسه سینه همراه است.
البته علایم دیگری هم هستند که تشخیص حمله قلبی را در ذهن پزشک تایید می کنند: تنگی نفس، حالت تهوع، احساس سرگیجه و عرق سرد.
حمله قلبی معمولا به دنبال یک فعالیت سنگین یا یک استرس شدید اتفاق می افتد و در اغلب موارد، پس از چند دقیقه استراحت و استفاده از قرص زیرزبانی نیتروگلیسیرین از بین می رود.
آیا از حمله قلبی حداکثر 2 بار می شود جان سالم به در برد و سکته قلبی سوم مساوی است با مرگ؟
این باور عامیانه، ریشه علمی ندارد. ریشه حمله قلبی این است که رسوبات چربی یا لخته های خونی، جلوی خون رسانی به قلب را می گیرند و اجازه نمی دهند غذا و اکسیژن کافی به عضله قلب برسد و این، منجر به بروز درد قلبی می شود.
اگر چنین دردی یک حد و مرز قابل پیش بینی داشته باشد، به آن می گویند آنژین پایدار. به بیان دیگر، آنژین پایدار به این معنا است که شما خودتان بدانید که وقتی میزان فعالیت روزانه تان از یک حد مشخصی بیشتر بشود، به درد قفسه سینه مبتلا می شوید و این درد ممکن است بارها و بارها تکرار شود.
اما وقتی که دردتان غیرقابل پیش بینی بشود یا این که در حال استراحت نیز به چنین دردی دچار شوید، آن وقت به آن می گویند آنژین ناپایدار؛ و شخصی که به آنژین ناپایدار دچار می شود، باید خیلی زود در بخش اورژانس، مورد بررسی پزشکی قرار بگیرد. بررسی وضعیت قلبی بیمار نیز اغلب با آنژیوگرافی و مطالعه میزان گرفتگی عروق کرونری صورت می گیرد، نه با تعداد حملات قلبی.
گاهی وقتها لازم است تفاوت بین علائم حمله قلبی و درد قفسه سینه را بدانیم. شناخت دقیق و صحیح این علائم، نه تنها میتواند زندگی شما را از خطر نجات دهد، بلکه از بروز نگرانی بیمورد نیز در شما جلوگیری میکند.
1- اگر ناراحتی و درد قلبی شما در اثر یک مورد جدّی و خطرناک مثل حمله قلبی باشد، در این مواقع در ناحیه قفسه سینه، احساس فشردگی و سنگینی خواهید کرد.
بسیاری از مبتلایان به حمله قلبی اظهار می کنند که موقع حمله، گویی یک فیل بزرگ و سنگین روی قفسه سینهی آنها نشسته بود.
2- یکی از علائم مشخص هنگام حمله قلبی این است که درد از قسمت قلب به سمت بازوها، شانه، پشت، گلو و فک ها تیر میکشد. بعد از آن هم گاهی وقتها، فرد دچار سرگیجه و تهوع میشود.
3- افرادی که مبتلا به ترش کردن غذا (سوزش سر دل) هستند، دردی مشابه با مبتلایان به حمله قلبی در ناحیه قفسه سینه دارند، با این تفاوت که درد به قسمت بالایی بدن (پشت و شانه و گلو) آنها کشیده نمی شود.
سوزش سردل نبایستی با حمله قلبی اشتباه گرفته شود، زیرا علائم آن بعد از خوردن وعده غذایی سنگین ظاهر میشوند. همچنین در حالت ترش کردن غذا، سوزش زیادی در قسمت قفسه سینه و مری احساس میشود، نه در ناحیهی قلب.
پرهیز از مصرف غذاهای اسیدی، الکل، غذاهای ادویهدار و کافئین (قهوه و چای) باعث کاهش علائم ترش کردن غذا میشود.
4- بالاخره اینکه، درد قفسه سینه و سوزش سردل نبایستی با حمله قلبی اشتباه گرفته شود، زیرا حمله قلبی نه تنها با سرگیجه و درد قسمت بالایی بدن همراه است، بلکه باعث میشود ضربان قلب به طور عجیبی افزایش یابد، به خصوص بعد از انجام فعالیت بدنی شدید، شرایط پُر استرس و ورزش
از علل درد قفسه سینه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
1- بیماری های گوارشی مثل زخم معده و زخم اثنی عشر، بیماری کیسه صفرا و ....
2- بیماری های جدار قفسه سینه (اسکلتی – عضلانی)
3- بیماری های قلبی مثل آنژین صدری و سکته قلبی
4- وضعیت روحی روانی
آنژین صدری
یکی از علل بروز درد قفسه سینه بیماری آنژین صدری است. آنژین عبارتست از درد یا ناراحتی در ناحیه قفسه سینه که علامت بیماری عروق شریانی قلب است.
این حالت زمانی پیش می آید که رگ های خونی منتهی به قلب یا مسدود و یا تنگ شده باشند. این باعث می شود که خون و اکسیژن کمتری به قلب برسد.
آنژین اغلب به صورت یک احساس چلانده شدن یا فشار وارد آمدن در ناحیه قفسه سینه دیده می شود. بعضی افراد آن را شبیه درد و سوزش سردل (ترش کردن غذا) توصیف می کنند. درد غالبا در شانه ها، بازوها، گردن، فک تحتانی صورت یا ناحیه پشت احساس می شود.
این درد فشار دهنده و سنگین است که با فعالیت تشدید شده و با استراحت بهبود می یابد و ممکن است همراه با تهوع و استفراغ، تنگی نفس، تعریق، سبکی سر و کاهش یا افزایش فشار خون باشد.
درد مذکور معمولاً بیش از ده دقیقه طول نمی کشد و بوسیله استراحت یا با داروی نیتروگلسیرین (به شکل اسپری) برطرف می شود.
انواع آنژین
1- آنژین ثابت: حالتی است قابل پیش بینی و زمانی پیش می آید که نیاز قلب به خون در اثر فعالیت بدنی، فشار عصبی یا صرف غذای سنگین افزایش یابد.
2- آنژین غیرثابت: حالتی است غیرقابل پیش بینی و زمانی پیش می آید که شخص استراحت می کند. این آنژین بیشتر پیش می آید و مدت آن طولانیتر است و باید فورا آن را بررسی کرد.
3- آنژین متفاوت: معمولاً در حال استراحت شخص و اغلب در شب پیش می آید.
4- آنژین میکرووسکولار: باعث درد قفسه سینه می شود، ولی بدون انسداد شریان خونی و در اثر عملکرد بد رگ های خونی ریز قلب بوجود می آید.
5- آنژین غیرعادی: این نوع آنژین در خانم ها بیشتر بروز می کند و دارای علائم غیرعادی است.
هنگام برخورد با فردی که درد قفسه سینه دارد، چه کار باید کرد؟
1- آرامش و خونسردی خود را حفظ کنید.
2- در صورتی که بیمار سابقه بیماری قلبی دارد، او را بی حرکت نگه داشته شده و با اولین وسیله نقلیه در دسترس، او را به مرکز درمانی برسانید.
3- اگر بیمار سابقه بیماری قلبی نداشته باشد، نیز باید توسط مراکز تخصصی معاینه شود.
- هر کاری در دست دارید، متوقف کنید.
- بنشینید یا دراز بکشید.
- اگر پزشک اسپری نیتروگلسیرین به شما داده است، می توانید از سه نوبت اسپری زدن، به فاصله 5 دقیقه از یکدیگر استفاده کنید.
- اگر بعد از انجام کارهای بالا، درد برطرف نشد، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
- روش و سبک زندگی تان را تغییر دهید، مانند کاهش وزن اضافی، ورزش کردن، رژیم غذایی سالم.
- حجم هر وعده غذایی تان را کمتر کنید. غذاهای سنگین باعث بروز ناراحتی مذکور می شود.
- سیگار کشیدن را متوقف کنید.
- اگر لازم بود، فشار خون بالا، بیماری قند و کلسترول بالا را درمان کنید.
- الکل مصرف نکنید.
- از فشار روحی یا عصبی بکاهید.
در شرایط زیر فورا به پزشک مراجعه کنید:
- اگر درد بیش از چند دقیقه طول بکشد.
- اگر درد قفسه سینه، با استراحت یا استفاده از نیتروگلسیرین (سه نوبت اسپری زدن، به فاصله 5 دقیقه از یکدیگر) برطرف نشد.
- عرق می کنید.
- نمی توانید درست نفس بکشید.
- حالت تهوع دارید و یا استفراغ می کنید.
- ضربان قلب شما تند، کند یا نامنظم شده است.
- حالت منگی یا سرگیجه دارید.
- درد شدید قفسه سینه یا دردی که مانند احساس بار سنگین بر روی سینه است، دارید.
پیشگیری
روند شهرنشینی و صنعتی شدن ارتباط مستقیمی با افزایش بیماری های قلبی دارد، اما می توان این بیماری ها را با رعایت برخی نکات به تاخیر انداخت:
1- کنترل رژیم غذایی : مصرف کم غذاهای چرب و شیرین و غذاهای کنسرو شده و افزایش مصرف سبزیجات و میوه تازه باعث افزایش طول عمر و سلامتی انسان ها می شود.
2- دوری از استرس و هیجان : گرچه زندگی بدون استرس ممکن نمی باشد، اما نحوه برخورد با استرس مهم است و آموزش در این خصوص، از مهم ترین ملزومات زندگی شهرنشینی است.
3- پرهیز از مواد مخدر و سیگار: باور مردم این است که قلیان و سایر وسایل مشابه خطر چندانی ندارند، اما این باور، غلط است.
4- ورزش و تحرک جسمی منظم تا حدود زیادی از بروز بیماری های قلبی جلوگیری می کند.
گردندرد، مشکل نسبتا شایعی است که برای بعضیها اتفاق میافتد، به خصوص کسانی که شغلشان بهنحوی است که سر را باید پایین نگه دارند.
سر انسان حدود چهار تا پنج کیلوگرم وزن دارد. وظیفه تحمل این وزن نسبتا سنگین را مهرههای قسمت فوقانی ستون فقرات و ماهیچههای اطراف آن بر عهده دارند.
هنگامی که سر به حالت عمودی قرار گیرد، این وزن بین ماهیچهها و مهرهها به میزان مساوی تقسیم میشود، ولی در صورتی که سر به مدت طولانی وضعیتی متفاوت و خمیده به جلو داشته باشد، فشار وزن سر روی گردن افزایش یافته و در نتیجه دردهای گردنی به وجود میآید.
علل گردن درد چیست؟
درد گردن علل گوناگونی دارد، که اغلب به کشیدگی یا وارد آمدن فشار بر عضلات مربوط میشود.
برخی از علل رایج گردن درد این ها هستند:
- نشستن پشت میز کار یا خم شدن بر روی آن به مدت طولانی، به خصوص در صورتی که وضعیت قرارگیری بدن درست نباشد.
- خواندن، کار کردن یا تماشا کردن تلویزیون با وضعیت قرارگیری نامناسب بدن (مثلا مطالعه کردن در حالت خمیده به جلو).
- کار کردن با صفحه کامپیوتری که بیش از حد بالا یا پایین است.
- آسیب دیدن گردن در حین ورزش به علت پیچ خوردگی یا فشار آمدن بر عضلات آن.
- ابتلا به بیماریهایی مانند آرتریت، فیبرومیالژی، مننژیت یا فتق دیسک بین مهرهای.
10 فرمان برای بهبود گردن درد
اگر دچار گردن درد هستید، راههای زیر می تواند برای بهبود آن به شما کمک کند:
1- استراحت کردن: اگر به گردن درد مبتلا شده اید دراز بکشید و به ماهیچه های گردنتان استراحت دهید. از بالش بلند یا خیلی سفت استفاده نکنید.
2- تکههای یخ: گذاشتن تکه های یخ روی محل درد حتما به شما کمک می کند. چند قطعه یخ را در کیسه فریزر بگذارید و روی گردنتان قرار دهید. هر 15 دقیقه این کار را تکرار کنید.
3- گرم کردن: اگر احساس می کنید عضلات گردنتان سفت شده و گرفته است، آن را گرم کنید. گرما باعث نرم شدن عضلات گرفته می شود. دوش آب گرم راه خوبی برای این کار است اما به یاد داشته بشید که این کار را برای طولانی مدت انجام ندهید، زیرا باعث تشدید درد می شود.
4- درست نشستن: اگر در محیط کارتان به طور مداوم پشت میز کامپیوتر نشسته اید و به صفحه آن خیره شده اید، سعی کنید ارتفاع صندلی را به درستی تنظیم نمایید و هر چند وقت یک بار به خودتان استراحت دهید.
5- ماساژ: ماساژ می تواند به گرفتگی عضلات کمک کند.
6- خوردن مسکن: مسکن هایی که بدون نسخه پزشک می توان از آنها استفاده کرد می تواند برای شل کردن عضلاتتان موثر باشد و دردتان را نیز کاهش دهد.
7- کاهش وزن: اضافه وزن به تمام ماهیچه ها از جمله ماهیچه گردن فشار می آورد.
8- حفظ آرامش: اعصاب روی گرفتگی گردن بسیار موثرند. سعی کنید استرس را از خود دور کنید و اگر علت آن را نمیدانید سعی کنید آن را بیابید. به یاد داشته باشید که خودتان می توانید محیطی آرام ایجاد کنید. به جایی خلوت و بی سر و صدا بروید و دراز بکشید. سعی کنید با فکر خود به تمام اعضای بدنتان آرامش دهید.
10- تشک طبی: اگر هر روز صبح با گردن درد بیدار می شوید ، تشکتان ایراد دارد و باید آن را عوض کنید. بالش شما نیز نباید خیلی سفت و یا خیلی نرم باشد.
1- پس از حداکثر یک ساعت نشستن پیاپی پشت میز یا حتی پشت فرمان اتومبیل، محل خود را ترک کرده و با انجام تمرینات مناسب، عضلات را تقویت کنید.
2- اکثر افراد برای ورزش دادن گردن، حرکاتی چرخشی و خم کردنهایی ناگهانی و سریع به طرفین را انجام میدهند و انتظار دارند با این حرکات وضعیت گردنشان بهتر شود، اما حقیقت این است که تمرینهای سریع نهتنها از دردهای گردن نمیکاهد، بلکه میتواند صدمات جدی به مهرههای آن وارد کند.
3- ورزش بسیار مناسب برای گردن، حرکات کششی است. برای این منظور ابتدا سر را به طرف پایین خم کرده به صورتی که چانه به قفسه سینه برسد. در این حالت تا شماره 10 بشمارید، سپس سر را به طرف بالا خم کرده و سقف را نگاه کنید. در این حالت نیز تا 10 شماره کنید. در مرحله بعدی سر را به طرف یک شانه برگردانده و با دست طرف مقابل با فشار روی چانه، سر را به طرف شانه هل دهید تا در واقع چانه به موازات شانه قرار گیرد. این کار را با طرف دیگر نیز تکرار کنید. هر یک از این وضعیتها را فقط تا شمارش عدد 10 ادامه دهید، نه بیشتر.
4- اگر گردندرد دارید و در کل برای راحتی بیشتر گردن، از بالشتکهای مخصوص (تصویر روبرو) یا تکه حولهای که به صورت لولهای درآمده استفاده کنید. این بالشتک و یا حوله، نگهدارنده خوبی برای گردن خواهد بود.
5- این کار (استفاده از بالشتک مخصوص یا حوله لوله ای) را هنگام مسافرتهای طولانیمدت در ماشین و هواپیما نیز انجام دهید. پشت سریهای مناسب اتومبیل دقیقا همین کار را انجام میدهند.
6- هنگام خوابیدن سعی کنید از بالش کوتاه استفاده کنید، به طوری که سرتان در امتداد بدن قرار گیرد نه اینکه خم شود.
7- در هنگام مطالعه بهتر است کتاب را تا جایی که میتوانید بالا بیاورید. یکی از عادتهای غلطی که بسیاری هنگام مطالعه دارند، این است که سر را خیلی زیاد و برای مدت طولانی به سمت پایین خم میکنند. این عادتها در طولانیمدت میتواند به گردندرد منتهی شود.
8- یک کار ساده و عادت مفید برای حفظ سلامت گردن این است که همیشه گردن خود را چه در حالت ایستاده، نشسته، یا راه رفتن، صاف و عمود بر بدن نگه دارید ،به طوری که هیچ زاویهای با بدن نسازد. نترسید، کسی به شما نمیگوید که عصا قورت دادهاید.
9- اگر با کامپیوتر کار میکنید بهتر است صفحه کارتان به گونهای باشد که خیلی مجبور نشوید سر و گردن را به سمت پایین خم کنید. پزشکان توصیه میکنند سر و گردن بیشتر از 25 درجه به سمت پایین خم نشود.
10- هنگام رانندگی تا آنجا که میتوانید به فرمان نزدیکتر بنشینید تا مجبور نشوید دستهایتان را دراز کنید و به فرمان برسانید، چرا که با این کار به طور مستقیم و غیرمستقیم به گردن فشار میآید و موجب گردندرد میشود.
دنداندرد ممکن است ناشی از عوامل زیر باشد:
- پوسیدگی دندان و یا ایجاد حفره در دندان
- آبسه دندان
- سینوزیت
- عفونت گوش
- آسیب دهان یا فک
- حمله قلبی، ممکن است با درد در گردن یا فک همراه باشد.
درمان های خانگی دنداندرد
دندان درد می تواند فعالیت های روزمره شما را مختل کند. در شرایطی هم مراجعه به دندانپزشک مقدور نیست. روش های زیر می توانند درد شما را کاهش دهند:
- روغن میخک را بر روی دندان ها و یا لثه های خود بمالید. میخک نه تنها می تواند درد را آرام می کند، بلکه خاصیت ضدعفونی کنندگی هم دارد و می تواند از عفونت دندان جلوگیری نماید.
- روزانه سه بار سیر بجویید. سیر سبب قطع درد می شود و باکتری ها را از بین می برد.
- می توانید سیر له شده را با مقداری نمک و کره بادام زمینی مخلوط کنید و آن را بر روی دندان ها فشار دهید . این مخلوط را حداقل 30 دقیقه بر روی دندان های خود قرار دهید.
- مقداری یخ بر روی قسمت های دردناک دندان های خود بگذارید. البته کاهش درد به وسیله یخ به منشا بروز دندان درد بستگی دارد. یخ ممکن است با بیحس کردن قسمتی از دندان، درد و ورم آن را کاهش دهد.
- 30 قطره اسانس نعنا را با یک چهارم لیوان آب مخلوط کرده و از آن به عنوان دهان شویه استفاده کنید. سه بار در روز و هر دفعه حداقل 30 ثانیه دهانتان را با آن بشویید. نعناع خاصیت ضد تورم و ضدعفونی کنندگی دارد و برای تسکین درد بسیار مناسب است.
- روش طبیعی دیگر برای خلاصی از دندان درد، استفاده از لیموترش است . لیموترش حاوی ویتامین ث است و می تواند عفونت را کنترل کند. مقداری آب لیموترش را بر روی دندان بریزید تا درد آن ساکت شود.
- از مصرف هر نوع ماده غذایی که سبب تحریک دندان درد می شود پرهیز کنید. گیر کردن غذا در بین دندان باعث بروز درد در دندان خراب می شود. لذا بعد از خوردن غذا، بین دندان ها را با نخ دندان پاک کنید. بعد از آن، با آب نمک، دهان را شستشو دهید.
- مقداری پیاز خرد شده را بر روی دندان خود بگذارید و منتظر شوید تا درد آن تسکین یابد. سپس قطعه دیگری از پیاز خرد شده را بر روی دندان خود بگذارید و قطعه قبلی را دور بیندازید. پیاز یک آنتیبیوتیک طبیعی محسوب می شود.
- می توانید از آسپیرین و یا ایبوپروفن به عنوان مسکن استفاده کنید. البته به کودکان هرگز آسپیرین ندهید.
- یک قاشق غذاخوری نمک را با نصف قاشق غذاخوری آب مخلوط کنید و آن را بر روی دندان دردناک بمالید.
- مقداری سیر را له کنید و مقداری نمک روی آن بپاشید و مخلوط حاصل شده را بر روی دندان دردناک قرار دهید.
گوش درد میتواند دردی مبهم و تیز در یک یا هر دو گوش باشد. درد ممکن است موقت و یا دائمی باشد.
علل گوش درد
شیپوراستاش مجرایی است که از بخش میانی هر گوش به پشت گلو متصل است. شیپوراستاش، مایعاتی را که توسط گوش میانی ساخته می شود، تخلیه می کند. اگر شیپوراستاش بسته شود، مایعات جمع می شوند و به پشت پرده گوش فشار وارد می آورد و یا عفونت گوش به وجود آید.
در افراد بزرگسال، درد گوش کمتر به دلیل عفونت گوش است. ممکن است قسمت های دیگری مانند: مفصل گیجگاهی فکی، دندان ها و گلو باعث درد گوش شوند.
علل گوش درد شامل موارد زیر است:
- آرتریت فک
- عفونت حاد گوش
- عفونت مزمن گوش
- صدمات گوش ناشی از تغییرات فشار (ارتفاع بالا و علل دیگر)
- وارد کردن چیزی در گوش
- پاره شدن و یا سوراخ شدن پرده گوش
- عفونت سینوسی
- گلودرد
- سندرم مفصل گیجگاهی فکی
- عفونت دندان
درد گوش در نوزادان و کودکان ممکن است به علت عفونت گوش و یا به علل زیر باشد:
- سوزش مجرای گوش به علت پنبه گوش پاک کن
- باقی ماندن صابون و یا شامپو در گوش کودک
گوش درد ناشی از سرماخوردگی
می تواند دردی سوزنده و آهسته باشد. حتی اگر مایعی در گوش گیر کند، عفونت نیست. مایع به پرده گوش فشار وارد می آورد و باعث ورم و لرزیدن پرده گوش می شود.
گوش درد ناشی از سرماخوردگی، خواب راحت را از شما می گیرد، تب می کنید و خلط زرد یا سبزرنگ در بینی وجود خواهد داشت.
گوش درد ناشی از عفونت گوش
عفونت گوش معمولا در کودکان رخ می دهد. معمولا عفونت گوش ناگهانی رخ می دهد و با درد بسیار شدیدی شروع می شود.
درد شدید ناشی از عفونت گوش به دلیل این است که انتهای عصب حسی در پرده گوش به افزایش فشار وارده به آن، شدیدا پاسخ می دهد.
بعد از آنکه مقداری پرده گوش کشیده می شود، درد آرام تر می گردد.
از دیگر علائم گوش درد ناشی از عفونت گوش عبارتند از:
- کاهش اشتها. بیشتر در کودکانی که با شیشه شیر غذا می خورند، شایع است. هنگامی که کودک مشغول بلع می باشد، تغییرات فشار در گوش میانی باعث درد زیادی در گوش می شود.
- کج خلقی و زود رنجی
- گریه زیاد کودکان
- کمبود خواب : هنگامی که فرد دراز می کشد، به دلیل جابجا شدن مایعات در گوش، درد شدیدی ایجاد می شود.
- تب : عفونت گوش سبب می شود دمای بدن به بیشتر از 40 درجه برسد.
- سرگیجه
- ترشح مایع از گوش: مایعی به رنگ زرد، قهوه ای و یا سفید که جرم گوش نیست، بلکه نشان دهنده پاره شدن پرده گوش می باشد.
- کاهش موقت و دائمی شنوایی
- اوتیت گوش میانی
راه های تشخیص عفونت گوش
- هنگامی که پزشک مشکوک به عفونت گوش باشد، از وسیله ای به نام "اوتوسکوپ" برای معاینه گوش استفاده می کند. پرده گوش سالم، به رنگ صورتی مایل به خاکستری و شفاف می باشد. اگر گوش دچار عفونت باشد، پرده گوش ممکن است ملتهب، متورم و یا قرمز گردد.
- همچنین پزشک مایع درون گوش میانی را با استفاده از وسیله ای به نام "اوتوسکوپ پنوماتیک" بررسی می کند. این وسیله موجب به جریان انداختن مقداری هوا در پرده گوش می شود و باعث می شود که پرده گوش به محل اولیه خود برگردد. اگر مایع داخل گوش باشد، پرده گوش به راحتی حرکت نخواهد کرد.
- یکی دیگر از ابزار تشخیصی برای عفوت گوش، "تمپانومتر" می باشد. این ابزار با استفاده از فشار هوا و صدا، مایع گوش میانی را بررسی می کند.
معمولا عفونت گوش قابل درمان می باشد. عفونت گوش، موجب آسیب دائمی گوش و یا کاهش شنوایی می شود که با درمان به موقع و مناسب، این خطرات کم می شود.
- درمان شامل: داروهایی برای کاهش درد و تب و آنتی بیوتیک برای درمان عفونت باکتریایی گوش می باشد.
- جاگذاری لوله در گوش برای از بین بردن مایع در گوش : اگر بیشتر از سه ماه، مایع در گوش باقی مانده باشد و یا اگر کودک مکررا دچار عفونت گوش شود، پزشک ممکن است یک لوله پلاستیکی و یا فلز کوچکی را از طریق پرده گوش وارد گوش کند تا مایع و عفونت را از گوش خارج سازد. این روش معمولا برای کودکان با بیهوشی عمومی انجام می شود.
عدم درمان عفونت گوش
اگر عفونت گوش به موقع درمان نشود، عوارض زیر را در پی خواهد داشت:
- عفونت گوش داخلی
- زخم شدن پرده گوش
- کاهش شنوایی
- عفونت جمجمه در پشت گوش
- مننژیت (عفونت در بافتهای اطراف مغز و نخاع)
- در کودکان، مشکلات گفتاری
- فلج صورت
در شرایط زیر بلافاصله با پزشک کودک تماس بگیرید
- فرزند شما دچار سفتی گردن است.
- فعالیت کودک شما همراه با خستگی است و کودک، پاسخ های ضعیف به فعالیت ها می دهد.
- کودک سرگیجه دارد.
- التهاب و تورم در اطراف گوش وجود دارد.
- کودک دچار ضعف عضلات صورت گردد.
- گوش درد شدیدی که ناگهان متوقف شود که ممکن است علامتی از پاره شدن پرده گوش باشد.
- تب و یا درد کودک شما 48 ساعت بعد از مصرف آنتی بیوتیک از بین نرفته باشد.
- هر گونه سئوال و یا نگرانی درباره کودکتان دارید.
راه های جلوگیری از گوش درد
- کودکان (مخصوسا یک ساله ها) را از سرماخوردگی محافظت نمایید. بیشتر عفونت های گوش از سرماخوردگی شروع می شود.
- عفونت گوش بعد از آنفلوآنزا نیز رخ می دهد. پس تزریق سالیانه واکسن آنفلوآنزا را فراموش نکنید.
- بیشتر کودکان واکسن پنوموکوک (ذات الریه و مننژیت) را دریافت می کنند. این واکسن از عفونت های باکتری های استرپتوکوک جلوگیری می کند. عفونت های استرپتوکوک یکی از علل اصلی عفونت گوش می باشند. معمولا، این واکسن را قبل از دو سالگی تزریق می کنند.
- در معرض دود سیگار قرار نگیرید. دود سیگار باعث افزایش شدت عفونت گوش می شود.
- آلرژی خود را کنترل کنید. التهاب ایجاد شده توسط آلرژی، یک عامل ابتلا به عفونت گوش می باشد.
- اگر کودک با شیشه شیر، غذا می خورد، کودک را در زاویه 45 درجه قرار دهید. تغذیه کودک در حالت کاملا خوابیده می تواند باعث شود که غذا و یا شیر به عقب رود و در داخل شیپوراستاش (داخل گوش) وارد گردد.
- به کودک خود اجازه ندهید که بطری را خودش نگه دارد، زیرا باعث می شود غذای درون بطری و یا شیر به گوش میانی وارد شود.
- در سن 9 تا 12 ماهگی، شیشه شیر را از کودک خود بگیرید.
- تنفس از طریق دهان و یا خروپف کردن ممکن است به دلیل بزرگ شدن لوزه سوم باشد. این بزرگ شدن لوزه، می تواند عفونت گوش را موجب شود. ممکن است، معاینه گوش و حتی عمل جراحی برای برداشتن لوزه ضروری باشد.
- گوش خود را بعد از بیرون آمدن از حمام و یا استخر به آرامی خشک کنید.
درمان های خانگی گوش درد
- پارچه ای تمیز را سرد کنید و بر روی گوش قرار دهید، ممکن است درد را کاهش دهد.
- آدامس بجوید. آدامس جویدن باعث می شود درد و فشار ناشی از عفونت گوش کم شود.
- اگر کودک در حالت خوابیده نمی تواند استراحت کند، در حالت نشسته استراحت کند. با این کار، فشار گوش میانی کم می شود.
- قطره های گوش برای آرام کردن درد مفید است، البته تا زمانی که پرده گوش پاره نشده باشد.
- مصرف مسکن ها مانند: استامینوفن و ایبوپروفن تحت نظر پزشک، برای کاهش درد مفید می باشند (به کودکان هرگز آسپیرین ندهید).
- می توانید درد شدید گوش ناشی از پایین آمدن و یا بالا رفتن از ارتفاع (مثل نشستن و بلند شدن هواپیما) را با جویدن آدامس کمتر کنید.
- بهتر است برای درمان گوش درد ناشی از ارتفاع، به کودک خود شیشه شیر بدهید و یا اگر می فهمد به او بگویید که هر چه قدر می تواند آب دهان خود را قورت دهد.