در برخورد با لجبازی کودکان باید به شرایط سنی و سلامت آنان توجه کرد، تا زمانی که رفتار لجبازی در کودکان بیش از حد و آسیب زا نباشد، رفتاری کاملا طبیعی است و در صورتی که لجبازی همراه با رفتارهای شدید و طولانی از قبیل فریادها و گریههایی که به کبودی لب منتهی شوند و یا همراه با کتک زدن باشند باید با مراجعه به روانپزشک اقدامات ضروری انجام گیرد.
در
برخورد با لجبازیهایی که حالت طبیعی دارند نیز باید به چند نکته توجه کرد
تا به طور کاملاً صحیحی این رفتار منفی کودک مهار شود.اولین نکته حفظ آرامش
است یعنی به هی وجه در برخورد با کودک لجبازی حساسیت و عصبانیت نشان داده
نشود زیرا باعث تشدید لجبازی و آموزش غلط به کودک میشود و نکته دوم اینکه
باید در این برخوردها، ثابت قدم بود و در واقع در مقابل خواسته نابجای
کودک نباید کوتاه آمد.
در اینگونه برخوردها تعادل و نظم و قانون
روشنی در مقابل کودکان باید داشت، نباید رفتار پدر یا مادر و یا اطرافیان
با این لجبازیها متفاوت باشد تا کودک گیج نشود و به روشنی بیابد که لجبازی
کردن هیچ موفقیت و نتیجهٔ لذت بخشی را برایش به همراه ندارد تا از ادامه و
تکرار این رفتار منصرف شود. در صورت ادامه لجبازی باید واکنش خاموش (عدم
برخورد واکنشهای کلامی و غیر کلامی و...) را در پیش گرفت،گاهی نیز
لجبازیهای کودکان نشانهٔ عدم رفع نیازهای طبیعیشان (تشنگی، گشنگی و...) و
یا قرار گرفتن در شرایط سخت است که باید فوراً اقدام به رفع این نیازها و
دشواریهای کودک کرد.
یکی از بیماری هایی که گاهی به طور جدی نوزاد و والدین او را دچار مشکل می کند، زردی است. به طور کلی بیش از 70 درصد نوزادان، در روزهای اولیه بعد از تولد با این بیماری دست به گریبان می شوند که نشانگر شایع بودن آن در نوزادان است و این آمار در نوزادانی که پیش از موعد متولد شده اند به حدود 80 درصد می رسد.
زردی در کودکان شامل بی رنگ یا زرد شدن پوست بدن و چشم ها می شود. بی رنگی و زردی پوست و چشم در اثر بالا رفتن میزان ماده زردرنگی به نام "بیلی روبین" در خون است و باعث تجمع این ماده در زیر پوست و زرد شدن آن می شود که اغلب این زردی تا بالای قفسه سینه ادامه پیدا می کند.
در واقع زردی یک بیماری نیست، بلکه علامتی است که بالا بودن میزان بیلی روبین خون را نشان می دهد.
زردی دردناک نیست، ولی توجهات و ملاحظات زیادی را می طلبد، زیرا بالا رفتن بیلی روبین در خون حالتی سمی را در سیستم عصبی نوزاد ایجاد کرده و باعث بروز آسیب مغزی و در حالت پیشرفته منجر به مرگ نوزاد می شود.
چگونه متوجه زردی نوزاد شویم؟
زردی در نوزادان از همان روزهای اولیه تولد آغاز می شود. علائم آن معمولا با زردی پوست و گاهی چشم ها بروز می کند. زردی ابتدا تنها صورت را دربرمی گیرد، ولی رفته رفته قفسه سینه، ناحیه شکم، پاها و کف پا و اندام های تحتانی را نیز درگیر می کند زردی در نوزادان گاهی باعث خستگی مفرط و سوءتغذیه می شود. نوزادانی که در 24 ساعت اول پس از تولد دچار این علائم می شوند، باید حتما تحت آزمایش میزان بیلی روبین قرار بگیرند. البته برای احتیاط بهتر است طی 5 روز اول تولد، کودک تحت بررسی قرار بگیرد تا از عدم ابتلا به زردی در او مطمئن شوید.
نوزاد را به خاطر زردی از شیر مادر محروم نکنید
زردی در برخی نوزادان ممکن است بر اثر استفاده از شیر مادر باشد.
در نوع دوم، زردی نوزاد معمولا از هفته دوم تولد آغاز می شود و علت آن می تواند موادی باشد که در شیر وجود داشته و باعث غیرفعال کردن آنزیم های کبدی و روده ای نوزاد می شود که این موضوع مواد صفراوی را باز جذب می کند. در واقع این مشکل به خاطر رشد ناکافی روده و کبد نوزاد رخ می دهد.
در این مورد هم پزشکان توصیه می کنند که تغذیه نوزاد با شیر مادر را ادامه دهید و چنانچه به علت شدت زردی، نیاز به تعویض خون نوزاد باشد، پزشک توصیه می کند که حداکثر 48 ساعت شیر مادر را قطع کرده و از شیر خشک یا شیر دوشیده شده برای تغذیه کودک استفاده کنید. البته پس از رفع زردی، مجددا باید تغذیه با شیر مادر را از سر گرفت.
تأثیر لامپ فلورسنت بر زردی نوزاد
از سال ها پیش شنیده ایم که اگر کودکی دچار زردی شد، با قرار دادن او زیر نور لامپ های فلورسنت (مهتابی) می توان او را درمان کرد. درست است که نور درمانی (فتوتراپی) یکی از راه های درمانی زردی در نوزادان محسوب می شود، ولی استفاده از نور مهتابی هیچ پایه و اساس علمی نداشته و تأثیر چندانی در درمان زردی ندارد، بلکه نور فلورسنتی که برای درمان این بیماری استفاده می شود، طول موج های خاصی دارد که لامپ های مهتابی این طول موج و قدرت درمانی را ندارند. این لامپ های مخصوص در بیمارستان ها و در دستگاه های مخصوصی وجود دارند که نوزاد را با چشم های بسته و بدون لباس (فقط با پوشک) در این دستگاه قرار می دهند.
استفاده از نور خورشید هم به دلیل سوزاندن پوست لطیف نوزاد توصیه نمی شود.
درمان های سنتی زردی نوزاد
درمان های سنتی همیشه از زمان های قدیم مورد توجه مردم کشورمان بوده است. شیر خشت یکی از همان موادی است که حرف های ضد و نقیضی درباره استفاده و عدم استفاده آن در درمان زردی می شنویم.
شیر خشت نوعی ماده گیاهی است که در قدیم برای درمان زردی مورد استفاده قرار می گرفت. ولی در حال حاضر بسیاری از پزشکان اعتقادی به استفاده از شیرخشت و داروهایی نظیر آن ندارند. ولی تحقیقات نشان داده که مصرف قطره خوراکی شیر خشت همراه نور درمانی تأثیر بسیار زیادی در بهبود نوزادان مبتلا به زردی دارد. به طوری که سرعت بهبودی را به نحو چشمگیری افزایش می دهد.
این ماده با داشتن قندهایی چون مانیتول یکی از درمان های مهم برای زردی به شمار می رود که چنانچه به روش بهداشتی مورد استفاده قرار گیرد، بسیار موثر خواهد بود و امروز جنبه درمانی آن هم به صورت علمی به اثبات رسیده است.
شستن بدن نوزاد با عرق کاسنی همراه با آب ولرم نیز در درمان زردی موثر است.
همچنین می توانید ترنجبین و آب را مخلوط کرده و پارچه ای را در آب خیس کرده و به پشت گوش و پیشانی نوزاد بمالید.
راهکار دیگر حجامت است، به طوری که در پشت گوش نوزاد خراش کوچکی ایجاد می کنید تا چند قطره خون از آن جاری شود. این کار باید تحت نظر متخصص آن انجام شود.
این درمان های جایگزینی ساده در کنار درمان های طبی می توانند در درمان زردی نوزادان موثر باشند، البته به شرطی که به صورت کاملا بهداشتی انجام گیرند.
عوارض عقب انداختن درمان زردی نوزاد
معمولاً زردی، بیماری جدی ای محسوب نمی شود و طی یک تا دو هفته بهبود می یابد. ولی چنانچه میزان بیلی روبین بالاتر از حد بوده و بدون درمان باقی بماند، بیلی روبین وارد مغز شده و باعث وارد آمدن آسیب های جدی به مغز می شود.
بررسی و درمان های اولیه و زودهنگام زردی نوزادان می تواند از بروز این عوارض جدی جلوگیری کند.
از عوارض درمان نشدن زردی می توان به فلج مغزی، عقب ماندگی ذهنی، حملات صرعی، اشکال در تعادل حرکتی، ناهنجاری های دندانی و ناشنوایی اشاره کرد که دیگر قابل درمان نیستند.
پس با مشاهده اولین نشانه های زردی در کودکتان، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
ادامه مطلب ...
واکنشهای نوزاد بعد از تولد، الگوهای رفتاری یک نوزاد سالم و طبیعی می باشد که نوزاد در طی دوران جنینی، توانایی انجام این واکنش ها را به دست می آورد.
این واکنش ها به طور طبیعی در بدو تولد وجود دارند و کودک را از بسیاری خطرات محفاظت می کنند، اما به تدریج با بزرگ شدن نوزاد و عدم احتیاج به این واکنش ها در طول سه تا 12 ماهگی، این واکنش ها به تدریج از بین می روند.
این واکنش ها برای بقای نوزاد ضروری هستند. در واقع اینها، واکنش های غریزی هستند که به صورت غیر ارادی انجام می گیرند، مانند مکیدن، چشمک زدن و ... .
نوزادان سالم و طبیعی بعد از تولد، قادر به انجام واکنش های زیر می باشند :
1- واکنش از جا پریدن (THE MORO REFLEX)
زمانی اتفاق می افتد که یک نوزاد در وضعیت خوابیده قرار گرفته باشد و یک صدای بلند و ناگهانی شنیده شود. نوزاد در این هنگام، به صدا، واکنش سریع و ناگهانی نشان می دهد و سر خود را به سمت عقب می برد و و دست هایش را به دو طرف می کشد.
این واکنش حدود ماه سوم تا ششم از بین می رود. هر گونه ناهماهنگی در انجام این واکنش، نوعی اختلال محسوب می شود .
عدم بروز این واکنش در نوزاد به منزله آسیب های عصبی در او می باشد.
این واکنش در بدو تولد توسط پزشک و یا کارشناس شنواییسنجی بررسی می شود و در صورت وجود اختلال در این واکنش، به والدین کودک اعلام می شود تا بررسی های بیشتر جهت تشخیص قطعی برای نوزاد انجام گیرد .
2- واکنش مکیدن (SUCKING REFLEX)
هنگامی که چیزی داخل دهان نوزاد قرار داده شود (انگشت دست یا پستانک و یا سینه مادر) واکنش مکیدن شروع می شود و نوزاد با قدرت تمام شروع به مکیدن می کند، طوری که مکیدن او با بلعیدن شیر هماهنگ شده است.
این واکنش تا ماه سوم و چهارم ادامه پیدا می کند و از آن به بعد، از بین می رود.
3- واکنش پلک زدن: هنگامی که نوری به طور مستقیم به چشم نوزاد تابیده شود، نوزاد باید بلافاصله چشمک بزند و نسبت به نور واکنش نشان دهد.
4- واکنش گالانت (GALANT REFLEX)
هنگامی که نوزاد را به روی شکم بخوابانید و با استفاده از انگشت دست، به آرامی بر روی پشت کودک (از قسمت سر تا باسن نوزاد) ضربه بزنید، نوزاد باید به سمت محلی که ضربه زده اید، واکنش نشان دهد و خم شود. این واکنش در طی ماه اول تا سوم از بین می رود .
5- واکنش مردمک (PUPILLARY REFLEX)
هنگامی که نوزاد را از مکانی تاریک به یک مکان روشن می برید، باید نسبت به این تغییر وضعیت عکس العمل نشان دهد و مردمک های چشمش تنگ شود. هر دو مردمک باید به یک اندازه تنگ شوند. این واکنش نباید از بین برود .
6- واکنش در جا گام برداشتن (STEPPING REFLEX)
هنگامی که نوزاد را راست نگه دارید، اگر پای نوزاد با سطح صافی (مثل زمین) تماس داشته باشد، او حرکاتی شبیه به گام برداشتن از خود نشان می دهد.
این واکنش در 3 تا 4 ماهگی ناپدید می شود، ولی در حدود 10 تا 15 ماهگی به صورت حرکات ارادی در کودک به وجود می آید تا کودک بتواند راه رفتن را آغاز کند .
7- واکنش بابینسکی یا واکنش کف پا (BABINISKY REFLEX)
واکنش بابینسکی یکی از نشانه های مهم سلامت نوزاد می باشد. این واکنش به صورت خم شدن انگشت شست پا به طرف بالا و باز شدن انگشتان از یکدیگر، هنگام تحریک کف پا می باشد.
این واکنش از ماه ششم تا نهم از بین می رود.
وجود این واکنش بعد از دو سالگی نوعی اختلال محسوب می شود.
امروزه پزشکان واکنش بابینسکی را به عنوان حرکت رو به بالای شست پا می دانند.
8- واکنش چنگ زدن (GRASPING REFLEX)
هنگامی که شیئی (مثلا انگشت مادر) را در کف دست نوزاد قرار می دهیم، نوزاد شروع به گرفتن آن شی می کند. این واکنش در مورد انگشتان پا هم صدق می کند، طوری که با قرار دادن شیئی روی انگشتان پای نوزاد، انگشتان او به سمت پایین خم می شوند و سعی در گرفتن آن شی دارند.
این واکنش برای انگشتان دست در حدود ماه ششم از بین می رود و برای انگشتان پا، در حدود ماه نهم تا دهم از بین می رود .
9- واکنش جستجو یا ردیابی (ROOTING REFLEX)
هنگامی که با انگشت گونه نوزاد و یا گوشه دهان او را تحریک می کنیم، پاسخ نوزاد به این تحریک، چرخاندن سر به سمت محرک و باز کردن دهان به دنبال محرک می باشد.
این واکنش برای یافتن سینه مادر می باشد و معمولا در ماه سوم و یا چهارم از بین می رود .
10- واکنش نامتقارن تونیک گردن (TONIC NECK REFLEX)
هنگامی که سر نوزاد به یک سمت خم می شود، دست و پا به سمت مقابل خم می شوند. این وضعیت مانند حرکت شمشیر باز می باشد.
این واکنش باید در سن شش ماهگی از بین برود و اگر باقی بماند، نوزاد قادر به کنترل وزن خود نمی باشد و توانایی راست کردن دست خود و کشیدن پاهای خود به حالت خزیدن را ندارد، به عبارت دیگر چنانچه سر نوزادی را که به پشت خوابیده، به طور ناگهانی به یک طرف برگردانیم، نوزاد دست و پای سمت چرخش را کاملا باز کرده و دست وپای سمت مقابل را جمع می کند.
این واکنش در سن 5 تا 6 ماهگی از بین می رود.
تذکر
این واکنش ها همگی بعد از تولد نوزاد سالم و طبیعی وجود دارند و به تدریج در طی سال اول زندگی نوزاد از بین می روند.
این واکنش ها توسط ساقه مغز کنترل می شوند و کاملا غیر ارادی می باشند .