شیر مادر

زمان وضع حمل اغلب مادران تصمیم خود را در مورد شیردهی به شیرخوار خود گرفته‌اند . در بسیاری از مادران تصمیم به شیردهی تحت تاثیر همسر ، مادر ، پزشک ، گروه هم سن و سال ، دوستان و اطرافیان است در زنانی هم که کاملاً نتوانسته‌اند در این امر مصمم شوند شاید توجه به فواید و ترکیبات شیر انسان بتواند کمکی به انتخاب شیر مادر جهت تغذیه شیرخوار بنماید . تجزیه شیرانسان، اختلافات زیادی را در ترکیب شیر نه تنها در بین زنان مختلف و از یک روز به روز دیگر بلکه در یک زن در وعده‌های مختلف شیردهی در یک روز را نشان داده است. بعلاوه در یک وعده شیردهی شیراولیه نیز از نظر تغذیه‌ای با ترشح شیر آخر در همان وعده متفاوت است.

به طور کلی انرژی کل پروتئین ، چربی و کربوهیدرات موجود در شیر مادر نسبتا ً ثابت است و کمبود شدید انرژی یا پروتئین در رژیم غذایی سبب کاهش حجم شیر و نه کیفیت آن می‌گردد ولی در صورت مصرف مقدار بسیار کم پروتئین نسبت پروتئین شیر نیز کاهش می‌یابد . از طرف دیگر در دسترس بودن بیشتر پروتئین و یا انرژی ، افزایش مقدار پروئین و یا حجم شیر را بیش از آنچه برای شیرخوار لازمست در پی نخواهد داشت.از نکات مهم در تغذیه با شیرمادر ایجاد اعتماد به نفس در مادران می‌باشد هرگونه اضطراب یا شک و تردید منجر به کاهش تولید و ترشح شیر و سپس توقف آن می‌شود . عامل موفقیت ، مکیدن صحیح و مکرر شیر از پستان مادر توسط شیرخوار با توجه به میل و تقاضای او و تخلیه مرتب پستانهاست . در ضمن هر گونه استفاده از مواد غذایی دیگر از جمله آب ، آب قند و شیر خشک و غیره در طول ۶ ماه اول شیرخوارگی باعث کاهش میل نوزاد و در نتیجه کاهش مقدار شیر مادر خواهد شد و در عین حال هرگاه شیرخوردن شیرخوار برحسب میل او یعنی زود به زود صورت پذیرد ، هرگز احتقان و تورم سینه و ... بوجود نخواهد آمد .

یکی دیگر از عوامل مهم در موفقیت شیردهی حمایت پدر خانواده از مادر شیرده است . پدر خانواده می‌تواند با کاستن از مسئولیتهای همسرش مثل مراقبت از دیگر کودکان ، خرید و کمک در کارهای منزل، امکان استراحت بیشتری را برای او فراهم نماید و مراقب باشد که همسرش از مواد غذایی در دسترس تا آنجا که امکان دارد بیشتر استفاده نماید . در ضمن او باید همسرش را در شیردادن به فرزندشان تشویق نموده و با اعتقادات نادرست اطرافیان که موجب تردید مادر در شیردهی می‌شوند مقابله کند . باید توجه داشت که داشتن فرزند با وزن پائین تر از 5/2 کیلوگرم ، یا نوزادان دوقلو ، معلول و یا بیمار، نشان‌دهنده استفاده اجباری از شیرخشک نمی‌باشد و یک مادر به راحتی می‌تواند فرزند خود را در هر شرایطی که باشد تغذیه نماید . در عین حال مادرانی که بیمار هستند ، افرادی که سزارین شده‌اند و یا باردار می‌باشند نیز به راحتی می‌توانند به فرزند خود شیر بدهند و هیچیک از این موارد نباید باعث قطع شیردهی شود وتنها کافی است که با یک پزشک و یا متخصص تغذیه مشاوره نمایند .
همیشه به یاد داشته باشید:
1ـ به کودک هر زمان که او می خواهد وبه هر مدت که مایل است شیر مادر بدهید .
2ـ کودک شما تا 6 ماهگی به جز شیرمادر و قطره A+D یا مولتی ویتامین به هیچ ماده غذایی دیگر حتی آب و آب قند نیاز ندارد .
3ـ مکیدن بیشتر نوزاد، افزایش شیرمادر را بدنبال دارد.
4ـ شیر مادر سبک ، قابل هضم و جذب است و دل درد نوزادی با شیرمادر کمتر است
5ـ کودکانی که از شیر مادر تغذیه کنند مشکل افزایش چربی خون در بزرگسالی را کمتر دارند .
6ـ تغذیه با شیر مادر ابتلا به بیماریهای اسهال و عفونتهای تنفسی و مرگ و میر راکاهش می دهد.
7ـ میزان ابتلا به بیماری آسم و حساسیتهای مختلف درکودکانی که از شیرمادر تغذیه می کنند کمتر است.
8ـ استراحت و رژیم غذایی کافی در زمان شیردهی موجب افزایش شیرو مقوی بودن آن است .
9ـ بهترین راه تشخیص کافی بودن شیر مادر افزایش وزن براساس منحنی رشد است به آن توجه کنید.
10ـ شیر مادر + آغوش مادر تامین کننده نیازهای غذایی ،جسمی و روانی کودک است .