پس از مدت کوتاهی که قرص های ضد بارداری معمول شدند، روش تزریقی کشف شد که اثرات سودمند آن را می توان با اضافه کردن یک نوع ترکیب شیمیایی، طولانی کرد.
این ترکیبات با تزریق عضلانی به تدریج در جریان خون آزاد می شوند و به این ترتیب تاثیر فعالیت هورمون ها طولانی می شود.
1- "DMPA" دپوپروورا یا دپومدروکسی پروژسترون استات(از نوع سوسپانسیون میکروکریستالی).
2- "NET-EN" نـوراتـیـنـدرون انـانـتـات(محلول روغنی است)
از سال 1960 و حتی قبل تر، از "DMPA" برای درمان اندومتریوز ، سرطان رحم، تهدید به سقط ، زایمان زودرس و... استفاده می شد.
ضد حاملگی های تزریقی در صورت مصرف صحیح، در زمره موثرترین روش های پیشگیری از بارداری هستند.
"NET-EN" سریع تر از "DMPA" از جریان خون ناپدید می شود و دفعات تزریق آن بیشتر است و هر دو از طریق مکانیسم های زیر از بارداری جلوگیری می کنند:
* جلوگیری از تخمک گذاری
* افزایش چسبندگی موکوس دهانه رحم و ضخیم شدن آن به شکلی که مانعی برای عبور اسپرم و باکتری ها شود.
* تغییر سرعت حرکت لوله های رحمی
* نامناسب شدن اندومتر(بافت رحم) برای لانه گزینی
* زوجینی که خانواده خود را کامل کرده اند، اما تمایلی به بستن لوله ها و روش های غیرقابل برگشت ندارند و تمایل دارند که روش موثر و قابل برگشت برای فاصله گذاری بیش از دو سال بین فرزندان داشته باشند.
* در خانم هایی که واکسن سرخجه زده اند و تا چند ماه نباید باردار شوند.
* خانم هایی که شوهر آن ها وازکتومی شده اند و تا منفی شدن اسپرموگرام، باید از روش جلوگیری ثانویه استفاده نمایند.
* برای خانم هایی که در استفاده از روش های دیگر مانند قرص های ضد بارداری(که نیاز به یادآوری روزمره دارد)، ناموفق هستند.
* کسانی که به روش دیگری دسترسی ندارند.
* افرادی که لاغر هستند و مولتی پار(یعنی دارای حاملگی های متعدد) بوده اند.
* اشخاصی که در مکان ثابتی زندگی نمی کنند و همیشه در جابجایی و تغییر مکان هستند مانند عشایر.
- روش های بسیار سالمی هستند.
- بسیار موثرند و میزان شکست آن ها کمتر از یک درصد است.
- عوارض جانبی استروژن، مانند ایجاد لخته خون را ندارند.
- برای زمان شیردهی مناسبند.
- روی روابط جنسی زوجین اثری ندارند.
- برگشت پذیرند.
- برای افرادی که مبتلا به آنمی (کم خونی) فقر آهن و یا دارای گلبول های داسی شکل هستند مناسبند.
- ممکن است باعث بهبود کیست تخمدانی و توده های خوش خیم پستانی شوند.
- اندومتریوز را بهبود می بخشند.
- قبل از استفاده از این روش، آزمایش های زیر را انجام دهید:
الف) آزمایش کامل ادرار برای بررسی قند در ادرار
ب) پاپ اسمیر
ج) اندازه گیری هموگلوبین
- بهترین زمان تزریق در پنج روز اول قاعدگی است.
- در صورت مصرف قرص های ضد بارداری خوراکی، بلافاصله پس از قطع قرص، تزریق انجام شود.
- در صورت شیردهی، شش هفته بعد از زایمان تزریق انجام شود و در صورت عدم شیردهی 4-1 هفته، و بهتر است هفته سوم پس از زایمان انجام شود. اگر مراجعه پس از 4 هفته باشد، ابتدا آزمایش برای بارداری داده شود و در صورت منفی بودن جواب آن، تزریق انجام شود.
- مصرف DMPA بلافاصله پس از زایمان ممکن است باعث خونریزی شدید شود و منطقی است که تا شش هفته پس از زایمان مصرف آن به تعویق افتد.
- مقدار مصرف DMPA، 150 میلی گرم هر سه ماه یک بار و NET-EN ، 200 میلی گرم هر دو ماه یک بار است.
DMPA کمی بیشتر از NET-EN برای پیشگیری از بارداری موثر است و طبق شواهد موجود، کمی دردناک تر هم هست.
در آمپول هایی که هر سه ماه یک بار ترزیق می شوند، بیشترین میزان تاخیر در تکرار تزریق، نباید بیشتر از دو هفته شود و در آمپول هایی که هر دو ماه یک بار تزریق می شوند، نیز بیشترین میزان تاخیر نباید از 1 تا 2هفته بیشتر شود، در غیر این صورت احتمال وقوع بارداری زیاد خواهد بود.
- شایع ترین عارضه DMPA اختلال در قاعدگی است که ممکن است به صورت لکه بینی یا قطع قاعدگی باشد و بیشتر در سه ماه اول مصرف، شایع می باشد.
- ممکن است باعث بروز عوارضی مانند: افزایش وزن ، سردرد ، احساس درد در پستان ها، تغییرات خلقی ، سرگیجه و... گردد.
* این روش هیچ اثر نامطلوبی در مقدار و کیفیت شیر مادر ندارد و حتی گروهی از پژوهش ها، نشان دهنده ی افزایش مقدار شیر با این داروها نیز هستند.
* تا کنون تداخل واضحی بین هورمون های ضد بارداری تزریقی با داروهای دیگر مانند آنتی بیوتیک ها و ریفامپین مشاهده نشده است.
جلوگیری به روش تزریقی چگونه است؟
در این روش از هورمون پروژسترون استفاده می شود.
پروژسترون به عضله فرد تزریق می شود و به تدریج وارد جریان خون می شود.
این هورمون از تخمک گذاری تخمدان ها جلوگیری می کند.
چه کسانی نباید از این روش استفاده کنند؟
- خانم هایی که سابقه ابتلا به پوکی استخوان دارند و یا زمینه آن در نزدیکان درجه یک آنها وجود دارد.
- خانم هایی که سابقه قاعدگی برای مدت شش ماه را دارند.
عوارض روش تزریقی
یکی از دلایلی که سبب می شود زنان به روش تزریقی رو بیاورند این است که استفاده از این روش، تا حدود سه ماه از بارداری جلوگیری می کند و استفاده از آن در میان سایر روش های جلوگیری بسیار آسان می باشد.
عوارض آمپول ضدبارداری مانند قرص ضدبارداری نمی باشد، زیرا در این روش میزان هورمون، بسیار بیشتر از قرص های جلوگیری می باشد.
عوارض این روش عبارتند از:
- عوارض جانبی شایع شامل افزایش وزن و حساسیت پوستی مثل ایجاد لکه های سیاه و جوش می باشد.
- عوارض جانبی کمتر مانند تغییر میل جنسی، تغییر اشتها ،عصبانیت، افسردگی، درد سینه ها، حالت تهوع، ریزش مو یا رشد مو بر روی صورت یا بدن است.
- عوارض خطرناک مانند احساس سردرد یا سرگیجه خفیف و دوره ای که می تواند نشان دهنده مشکلات جدی مربوط به فشار خون یا لخته شدن خون باشد.
- آمنوره (قطع قاعدگی) : تحقیقات نشان می دهد حدود نیمی از زنانی که از روش تزریقی استفاده می کنند،طی سال اول دچار آمنوره می شوند.
- خونریزی طولانی مدت : بیشتر زنانی که از این روش جلوگیری استفاده می کنند، در چهار ماهه اول استفاده خود در طی قاعدگی، خونریزی های طولانی مدتی دارند.
- تاثیر بر روی باروی : حدود دو یا سه ماه بعد از قطع روش تزریقی، بارداری به عقب می افتد.
- ایجاد لخته خون در پاها و ریه
- زردی
- حساسیت (آلرژی)
- ناباروری
- افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان
نتایج یک پژوهش حاکیست: آوای قرآن کریم درصد اشباع اکسیژن در نوزادان نارس را افزایش و تعداد تنفس و ضربان قلب را در این گروه از نوزادان کاهش میدهد.با توجه به اهمیت استفاده از صوت به عنوان یکی از روشهای حمایتی در نوزادان نارس و محدودیت بررسیهای انجام شده، مطالعهای با هدف بررسی عوامل مؤثر بر پاسخ فیزیولوژیک نوزادان نارس به آوای قرآن کریم توسط نرگس اسکندری انجام شد. در این کارآزمایی بالینی برای 60 نوزاد نارس بستری در بخش مراقبتهای ویژه، آوای قرآن کریم شامل آیات 7 تا 23 سوره یوسف به مدت 20 دقیقه با بلندی صدای 50 تا 60 دسیبل با استفاده از گوشی پخش شد، سپس نوزادان از نظر 3 متغیر وابسته (تعداد ضربان قلب، تنفس و درصد اشباع اکسیژن شریانی) بررسی شدند. پاسخهای فیزیولوژیک نوزادان از 10 دقیقه قبل تا 10 دقیقه بعد از اتمام مداخله، به طور مداوم توسط مانیتور کنترل و از مقادیر ثبت شده بلافاصله قبل از مداخله و دقایق 10 ، 20 و 30 بعد از شروع مداخله، جهت مقایسه استفاده شد. همچنین سن جنینی نوزاد، وزن نوزاد در بدو تولد و در روز مداخله، نمره آپگار، نوع زایمان، جنسیت نوزاد پس از تولد، به عنوان عوامل زمینهای مؤثر بر پاسخهای فیزیولوژیک نوزادان بررسی شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده با استفاده از آزمونهای آماری تی مستقل، آنالیز واریانس با تکرار و رگرسیون خطی صورت گرفت. یافتهها نشان داد: بر طبق آزمون آنالیز واریانس با تکرار، در گروه آوای قرآن کریم در طول مداخله و 10 دقیقه بعد از پایان آن، درصد اشباع اکسیژن، روند افزایشی و تعداد ضربان قلب و تنفس، روند کاهشی داشت. هیچ یک از عوامل زمینهای مورد بررسی، بر اشباع اکسیژن شریانی تأثیر معنیداری نداشت. با افزایش سن جنینی و وزن نوزاد در بدو تولد و حین مداخله، تعداد تنفس نوزادان در دقیقه 30 (10 دقیقه پس از پایان مداخله) کاهش آماری معنیداری یافت. تعداد تنفس و ضربان قلب در پایان مداخله و تعداد تنفس 10 دقیقه پس از اتمام مداخله در نوزادان پسر نسبت به نوزادان دختر کمتر بود. عواملی مانند سن نوزاد، نمره آپگار و نوع زایمان بر پاسخ نوزادان به آوای قرآن کریم تأثیری نداشت. نتایج حاصل، بیانگر تأثیر مداوم و پایدار آوای قرآن کریم بر درصد اشباع اکسیژن، تعداد تنفس و ضربان قلب نوزادان نارس تا 10 دقیقه بعد از اتمام مداخله است که با در نظر گرفتن عواملی از جمله سن جنینی و وزن نوزاد میتوان به بیشترین تأثیر حاصل از مداخله با این آوای عرفانی دست یافت.
رحم کیسه ای سه لایی است که جنین در آن به سر می برد و جنین به وسیله جفت مواد غذایی مورد نیاز کودک را برای او می فرستد و مواد زاید دفعی را از بدن کودک می گیرد.تغذیه جنین در دوران بارداری از طریق خونی که از رحم به بافت جفت می رود انجام می گیرد.جفت شامل یک شبکه عروقی خونی است این بافت از طریق رگ های خونی به رحم متصل است و مواد غذایی را به جنین می رساند و مواد دفعی را از جنین می گیرد.
درحقیقت جفت کار کلیه و کبد و دستگاه گوارش و ریه را برای جنین انجام میدهد و همچنین جفت جنین را از ابتلا به بعضی عفونتهایی که مادر اتفاقا بدان مبتلا میشود، حفظ میکند.و عملکرد جفت یکی از معجزات خلقت می باشد.
در سوره رعد آیه 8 به این خاصیت رحم اشاره شده است:
خدا میداند آنچه را که هر مادهاى [در رحم] بار مىگیرد و [نیز] آنچه را که رحمها مىکاهند و آنچه را مىافزایند و هر چیزى نزد او اندازهاى دارد.
در زمان پیامبر اکرم (ص) مردم می دانستند که جفت نقش تغذیه جنین را برعهده دارد اما از اینکه مواد دفعی جنین توسط رحم پس گرفته می شود اطلاعی در دست نبود و بخش دوم آیه اعجاز علمی برای قرآن محسوب می شود.
روزهای پنج شنبه و جمعه سوره یس و الصافات بخواند وبه شکم بدمد .و روزهای جمعه از قبل از صبحانه انار میل کند و قبل از طلوع آفتاب ،و هر روز بر 2 عدد خرما سوره قدر بخواند و آن را ناشتا بخورد .
روزهای پنج شنبه و جمعه سوره الملک بخواند. روز پنجشنبه 140 مرتبه و روز جمعه صد مرتبه صلوات با عجل فرجهم بگوید .هر روز 2 عدد عناب سوره توحید بخواند و آن را ناشتا بخورد.
روزهای پنج شنبه و جمعه سوره آل عمران بخواند. هر روز بعد از نمازها 140 مرتبه صلوات بفرستد. هر روز بر 1 عدد سیب آیه الکرسی بخواند و آن را ناشتا بخورد .
روزهای پنج شنبه و جمعه سوره الدهر بخواند در تمام نمازها در یک رکعت سوره قدر تلاوت کند و هر روز بر دو انجیر سوره والتین بخواند و آن را ناشتا بخورد.
روزهای پنج شنبه و جمعه سوره الفتح را تلاوت کند . و در یک نماز سوره النصر بخواند.
و هر روز یک عدد تخم مرغ سوره حمد بخواندو آن را ناشتا بخورد.
روزهای پنج شنبه و جمعه سوره واقعه بخواند . شبها در یک نماز سوره التین تلاوت کند.
و هر روز بر یک انار را پس از خواندن سوره فتح ناشتا بخورد.
روزهای پنج شنبه و جمعه سوره یس و تبارک بخواند. روزی 140 مرتبه صلوات بفرستد.
و هر روز بر یک عدد به سوره یس بخواند و آن را ناشتا بخورد.
روزهای شنبه بعد از نماز صبح سوره قدر ، ده مرتبه.
روزهای یک شنبه بعد از نماز صبح سوره والتین ، دو مرتبه.
روزهای دوشنبه سوره یس.
روزهای سه شنبه سوره فرقان.
روزهای چهار شنبه سوره دهر.
روزهای پنجشنبه سوره محمد.
روزهای دوشنبه سوره الصافات.
برای سلامتی امام زمان(عج) گوسفندی ذبح کرده، و از آن بخورد. در نماز ظهر یا عصر سوره «والعصر» و «الزاریات» بخواند. در روزهای پنج شنبه سوره «حج» و در روزهای جمعه سوره «فاطر» را تلاوت کند.
هر روز بر مقداری شیر و خرما سوره «دهر» بخواند و آن را ناشتا بخورد.(کتاب ریحانه بهشتی )
1. سوره مبارکه ذاریات: پیامبر اکرمفرمود:اگر سورة ذاریات همراه زن حامله باشد، در آسان وضع حمل نمودن، موثر است.(1) همچنین فرمود:اگر سورة ذاریات، بر زن حامله خوانده شود، حملش آسان میشود.(2)
2. سورة مبارکه فجر: پیامبر اکرمفرمود:اگر زن حامله، این سوره را بخواند، خداوند فرزند مبارکی به او عطا میکند.
3. سوره مبارکه حجرات: پیامبر(صلی الله علیه وآله) فرمود: هر که سورة حجرات را بخواند، برای حفظ جنینش از خطرها و سقط، موثر است. (3)
4. در برخی از نوشتهها و جزوهها درباره سفارش به زنان باردار آمده که تا چهار ماهگی 40 مرتبه سوره یس را بخوانید و کندور بخورید که برای هوش مفید است، مشهور است که کندور در زیاد شدن هوش کودک مؤثر است.
پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله ـ میفرماید: به زنان باردار خود کندور بخورانید که فرزند شما چون در شکم مادر با کندور تغذیه شود عقلش محکم میشود و اگر پسر باشد شجاع میشود. (4)
پی نوشت ها :
1- القرآن ثوابه و خواصه، محمدرضا حکیمی، ص 94، دارالبیان العربی.و علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 7، ص 25.
2- همان ص 124.و علامه بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان،ج 4، ص 457.
3- القرآن ثوابه و خواصه، محمدرضا حکیمی، ص 93.
4- محمد محمدی ریشهری، میزان الحکمه، ترجمه: حمیدرضا شیخی، ج 14، ص 7079.
6 غذای مورد نیاز هر خانم
این روزها همه مردم گوششان از توصیههای بهداشتی و نصایح کارشناسی «این را بخور، آن را نخور» پُر است! اما هنوز هم کمتر خانمی است که بتواند از بین انواع تبلیغات رنگارنگ مواد غذایی، خوراکی سالم و لازم را تشخیص بدهد.
الیزابت سامر، کارشناس تغذیه و نویسنده کتاب «خودتان را ضد پیری کنید» میگوید: «گاهی به ما القا میکنند که بعضی غذاها را سالمتر از آنچه واقعا هستند، فرض کنیم یا تصور کنیم برای سالم ماندن باید خوراکیهای گران قیمت و خارجی مصرف کنیم. این تصورات در اغلب موارد اشتباهند.»
خانم سامر همچنین میگوید:«برخی تبلیغات با متمرکز کردن ذهن ما روی نکته خاصی، باعث میشوند تا ما از پرداختن به دیگر جنبههای زیانبار خوراکیها غافل شویم؛ مثلا وقتی عبارت بدون کلسترول را روی یک ماده غذایی میبینیم، دیگر به این فکر نمیکنیم که این محصول ممکن است دارای مقدار زیادی چربی بد باشد یا کالری بسیار بالا داشته باشد.»
تارا میلر، کارشناس تغذیه هم میگوید:«برای اینکه بفهمید یک غذا سالم است یا نه باید همه اطلاعات تغذیهای آن را بخوانید و به همه مواد تشکیل دهنده و مقداری که از آن میخورید، دقت کنید.»
سالمترین غذاهایی را که هر خانمی باید مصرف کند، کدامند؟ چند کارشناس برجسته 6 خوراکی حیات بخش را به شما معرفی میکنند. اگرچه این 6 خوراکی همه نیازهای تغذیهای شما را برطرف نمیکنند، اما وارد کردن آنها به رژیم غذاییتان میتواند از شما در برابر بسیاری از مشکلات محافظت کند.
ماست کم چرب
ماست کم چرب را باید دست کم 3 تا 5 وعده در هفته مصرف کنید. شاید از وقتی بشر مفهوم سلامت را فهمید، ماست را نیز بهعنوان یک غذای سالم شناخت! اما جالب است بدانید که هنوز هم با پیشرفت روزافزون پژوهش، فواید جدیدی برای ماست کشف میشود. البته نه تنها ماست، بلکه هر ماده تخمیر شده لبنیاتی، دارای پروبیوتیک است. پروبیوتیکها، باکتریهای مفیدی هستند که از راههای بیشماری به سلامت بدن کمک میکنند.
خانم سامر میگوید: «برخی پژوهشگران حدس میزنند ماست قادر است خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش دهد. همچنین شواهد نشان میدهند که ماست به رفع مشکلات ناشی از سندرم روده تحریک پذیر و التهابات دستگاه گوارش کمک میکند. هر دوی این مشکلات در خانمها شایعتر از آقایان است.» سندرم روده تحریک پذیر، وضعیتی است که در آن عملکرد روده بزرگ با اختلال همراه بوده و فرد دچار علایمی مانند اسهال، یبوست، نفخ، دفع گاز یا درد شکم میشود. خانم سامر اضافه میکند: «ماست موجب کاهش خطر ابتلا به زخم معده و عفونتهای تناسلی خانمها نیز میشود.»
راهنمای رژیم سالم آمریکا از شما میخواهد روزانه 3 وعده لبنیات کم چرب مصرف کنید. شما میتوانید از یک فنجان ماست برای هر وعده استفاده کنید. ماست سرشار از کلسیم است که همه خانمها در هر سنی برای داشتن استخوانهای سالم به آن نیاز دارند. یک لیوان ماست، چیزی حدود 448 میلی گرم کلسیم دارد، در حالی که یک لیوان شیر تنها 300 میلی گرم کلسیم دارد.
ماهیهای چرب: آزاد، ساردین و خال مخالی
شما باید هر هفته 2 تا 3 بار ماهی چرب مصرف کنید. این ماهیها دارای اسیدهای چرب امگا-3 و بهویژه دو نوع خاص امگا-3 به نام DHA و EPA هستند. لاری تنسمن، یک کارشناس تغذیه از مرکز پزشکی مونت سینای نیویورک میگوید: «مواد موجود در ماهیهای چرب نقشی حیاتی در سالم نگه داشتن دیواره سلولهای بدن ایفا میکنند. این مواد همچنین در برابر بیماریهایی چون بیماری قلبی ، سکته مغزی ، پرفشاری خون ، افسردگی، درد مفاصل و بیماریهای التهابی مثل لوپوس و آرتریت روماتوئید از ما محافظت میکنند.» تحقیقات زیادی نیز حاکی از آن است که مصرف ماهی خطر ابتلا به آلزایمر را کم میکند.
البته امگا-3 در خوردنیهایی چون گردو، روغن بزرک و بعضی از سسهای مایونز هم وجود دارد، اما الیزابت سامر هشدار میدهد: «بدن ما تنها دو فرم خاص از امگا-3 را میتواند بهطور مستقیم مورد مصرف قرار دهد. این دو فرم همان DHA و EPA هستند که در ماهی موجودند. با وجود آنکه مصرف خوردنیهای دیگر دارای امگا3 هم مفید است، اما برای سود بردن از امگا3 موجود در منابع دیگر مثل گردو، بدن باید یک سری فعل و انفعال خاص انجام دهد. این فعل و انفعالات نیز در بدن تک تک افراد متفاوت است، بنابراین مشخص نیست که هر فرد از خوردن یک گردو چقدر سود میبرد.»
حبوبات را هم باید دست کم 3 تا 4 وعده در هفته مصرف کرد. سوزان کراوز، کارشناس تغذیه میگوید: «حبوبات چربی اندکی دارند، آنها منبع خوبی از پروتئین و فیبر بوده و در برابر بیماری قلبی و سرطان سینه از شما محافظت میکنند.» وی میافزاید: «حبوبات آن قدر بهنظر معمولی میرسند که کسی به چشم غذای فانتزی سالم به آنها نگاه نمیکند، اما در حقیقت حبوبات یکی از سالمترین غذاهایی هستند که هر خانمی میتواند بخورد.»
در پژوهشهایی که در ژورنال بینالمللی سرطان به چاپ رسید، پژوهشگران دریافتند که بهطور کلی حبوبات و به ویژه عدس، میتوانند مانع از ابتلا به سرطان سینه شوند. همچنین در پژوهش دیگری که در ژورنال آرشیو طب داخلی چاپ شد، پزشکان دریافتند مصرف بقولات میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را کاهش دهد.
سوزان کراوز میگوید: «حبوبات منبع خوبی از فیبرهای محلول و نامحلول بوده و میتوانند به کاهش کلسترول کمک کنند. همچنین حبوبات بهدلیل داشتن ماده ایزوفلاوون میتوانند در تنظیم هورمونها و بهبود مشکلات حین قاعدگی خانمها و نشانگان پیش از قاعدگی مفید واقع شوند.»
نشانگان پیش از قاعدگی، وضعیتی است که در آن فرد قبل از شروع عادت ماهانه دچار بیحوصلگی، افسردگی یا حالتهای مشابه میشود. سویا از جمله غذاهایی است که ایزوفلاوون زیادی دارد، اما این ماده در منابع دیگری مثل شبدر قرمز، ماش، جوانه یونجه و نخود هم یافت میشود. خانم کراوز اضافه میکند:
«حبوبات مادهای به نام مهارکننده پروتئاز دارند که میتواند در برابر سرطان سینه اثر محافظ داشته باشد. مهارکننده پروتئاز تقسیم سلولهای سرطانی را کند کرده و به این ترتیب از درست شدن تومور جلوگیری میکند.»
نکته مهم دیگر اینکه حبوبات منبع پایداری از اسید فولیک هستند که برای خانمها در سنین باروری بسیار پر اهمیت است. اگر قصد باردار شدن داشته باشید، این ماده به سلامت نوزاد آینده تان کمک شایانی میکند.
غذاهای قرمز!
شما باید در هفته دست کم 3 تا 5 وعده غذاهای قرمز مانند گوجه فرنگی، هندوانه، گریپ فروت قرمز و پرتقال سرخ مصرف کنید. ماده مغذی مهمی که در این خوراکیها وجود دارد، لیکوپن است. لیکوپن بیشتر به خاطر تأثیر خوبی که در جلوگیری از سرطان پروستات دارد، شناخته شده؛ اما این ماده فواید زیادی هم برای خانمها دارد. برخی پژوهشها اثر این ماده را در جلوگیری از ابتلا به سرطان سینه نشان دادهاند. به علاوه، تارا میلر میگوید: «لیکوپن آنتی اکسیدانی قوی است که از شما در برابر ابتلا به بیماری قلبی محافظت میکند.»
تازهترین پژوهشها حاکی از آنند که لیکوپن، با جلوگیری از اثرات زیانبار اشعه فرابنفش روی پوست، به شما کمک میکند سالهای بیشتری پوست شاداب و جوان داشته باشید.
ویتامین D
یک خانم باید روزانه دست کم 400 واحد بینالمللی ویتامین D مصرف کند. برای دریافت این ماده میتوان از شیر کم چرب غنی شده با ویتامین D، یا آب پرتقال غنی شده با این ویتامین استفاده کرد. خانم سامر نقش ویتامین D را این طور توضیح میدهد: «ویتامین دی برای کلسیم رسانی به استخوانها ضروری است، خطر ابتلا به پوکی استخوان را کاهش میدهد و میتواند در کاهش خطر ابتلا به بیماریهایی مانند دیابت، ام.اس و تومورهای سینه، تخمدان و روده بزرگ مؤثر باشد.»
در حقیقت مطالعات انجام شده اخیر در دانشگاه سان دیگو کالیفرنیا نشان میدهند مصرف ویتامینD میتواند از بروز نصف موارد سرطان سینه، تخمدان و روده بزرگ در ایالات متحده آمریکا پیشگیری کند. متأسفانه زنان زیادی در جهان با کمبود این ویتامین دست به گریبان هستند. علت اصلی این امر نیز محروم بودن از نور مستقیم آفتاب است. بدن ما برای ساختن ویتامین D نیازمند تماس مستقیم نور آفتاب با پوست است.
با وجودیکه ویتامین D در منابعی چون ماهیهای خال مخالی، تون، آزاد و ساردین یافت میشود، اما متخصصان غذاهای غنی شده با ویتامینD مانند شیر غنی شده را بهترین منبع این ویتامین میدانند.
توت ها
توت فرنگی و تمشک دو عضو از خانوادهای هستند که فرنگیها آنها را با نام خانواده «بری» میشناسند. علت این امر وجود پسوند «بری» در نام لاتین اعضای این خانواده از گیاهان است. زغال اخته نیز در این خانواده است.
بهتر است هر هفته 3 تا 4 وعده از این گیاهان در رژیم غذایی گنجانده شود. ویژگی طلایی میوه این گیاهان، داشتن مادهای به نام آنتوسیانین است که اثر ضد سرطان داشته و به ترمیم سلولهای بدن کمک میکند. پژوهشها نشان میدهند این ماده میتواند از ابتلا به انواع خاصی از سرطان، از جمله سرطان سینه و دستگاه گوارش پیشگیری کند.
خانم کراوز میگوید: «میوههای خانواده «بری» ویتامین C و اسید فولیک زیادی هم دارند که برای همه خانمها در سنین باروری لازم است.
همچنین این میوهها اثر آنتی اکسیدان قوی دارند که نه تنها از قلب محافظت میکند، بلکه میتواند پیری پوست را هم به تعویق بیندازد.»
و در نهایت این میوهها مادهای به نام لوتئین دارند که باعث تقویت بینایی میشود.
بارداری یکی از شیرینترین دورانی است که مادر برای به آغوش کشیدن نوزادش، آن را با صبر و شکیبایی در طول 9 ماه سپری میکند، اما این دوران عوارض بسیاری از جمله سنگینی بدن، احساس تهوع، بیحوصلگی، خستگی، سردرد و کمردرد مادر را نیز به همراه دارد.
با رشد جنین، رحم به هزار برابر اندازه اولیه خود افزایش پیدا میکند که همین امر باعث میشود تا سایز و تعادل بدن به هم بخورد و کمردرد بروز کند، ولی با قدری حوصله و رعایت توصیههایی که از سوی پزشک متخصص میشود، میتوان این شرایط را آسانتر کرد.
علل کمردرد بارداری
- بزرگ شدن رحم که باعث انتقال مرکز ثقل بدن به جلو میشود.
- کشش عضلات پشت و ضعف عضلات پشت و شل بودن عضلات شکم
- چاقی و اضافه وزن مادر
- هورمونهای حاملگی شامل «ریلاکسین» و «پروژسترون» که برای شل شدن عضلات، مفاصل لگن و تسهیل زایمان مفید هستند باعث درد در ناحیه لگن میشوند.
- در برخی از زنان باردار به علت کاهش حرکت بدن و سفتی مفاصل، دردها تشدید میشود.
- استرس که همواره به دنبال نقاط ضعیف بدن میگردد تا این اعضا را تحتالشعاع قرار دهد. در بارداری نیز به علت بروز تغییرات محسوس در لگن، زنان باردار با استرس و در نتیجه، کمردردهای فزایندهای روبهرومیشوند.
- در پایان بارداری، فشار جنین روی اعصاب نخاعی سبب درد کمر میشود.
1- سعی کنید با توصیه و مشورت پزشک خود ورزش کنید، چرا که ورزش کردن، بخش تحتانی کمر و شکم را تقویت کرده و برای رفع دردهای کمری و مفاصل نیز مفید است.
خیلی از خانم های باردار از شنا لذت می برند و پزشکان نیز خیلی به انجام این ورزش در دوران بارداری توصیه می کنند. پیاده روی یا ورزش های مخصوص قبل از وضع حمل یا یوگا نیز برای شما مفید است.
یک حرکت تمرینی دیگر هم هست که خیلی به رفع کمردرد کمک می کند: روی کف دست ها و زانوها خم شوید. شکمتان را به داخل کشیده و تیره پشتتان را به سمت بالا قوس دهید. چند ثانیه این حالت را نگه دارید و بعد آزاد کنید. سه تا پنج مرتبه یک حرکت را تکرار کنید و کم کم تعداد تکرارها را به 10 برسانید.
2- برای برداشتن چیزی از روی زمین از کمر خم نشوید، بلکه ابتدا بنشینید و سپس آن را بردارید. هنگام بلند کردن اجسام سنگین از دیگران کمک بخواهید. از حرکات ناگهانی دست و دراز کردن بیش از اندازه آن بالای سر خودداری کنید.
3- کفشهای راحت و مناسب بپوشید و از پوشیدن کفشهای پاشنهدار خودداری کنید. پوشیدن کفشهای پاشنهکوتاه با انحنای مناسب توصیه می شود. شلوارتان هم باید شلوار مخصوص حاملگی با خطر کمر پایین باشد.
4- تا جایی که میتوانید استراحت کنید و پاهای خود را بالا نگه دارید. روی کمرتان نخوابید. به پهلو بخوابید، در حالی که یک یا هر دو زانو را خم کرده باشید و یک بالش بین زانوهایتان و یک بالش دیگر هم زیر شکمتان قرار دهید.
5- سعی کنید از کمربندهای مخصوص نگهدارنده کمر استفاده کنید. تحقیقات نشان میدهند بستن کمربند مخصوص بارداری در قسمت پایینی شکم و همچنین استراحت کردن تا حد زیادی در کاهش کمردردهای بارداری موثر است.
6- روی صندلیهایی که از پشت کمر خوب محافظت میکنند، بنشینید و لم ندهید و در صورت لم دادن، بالش کوچکی در قسمت پایینی کمر خود بگذارید.
7- بهتر است در مناطق دردناک از ماساژ، کمپرس سرد (به علت کاهش التهاب در مفاصل متورم و دردناک) و گرم (خوابیدن در وان آب گرم که احساس آرامش و شل شدن در بدن را میدهد) استفاده کرد. کمپرس گرم مثل حمام داغ، حوله داغ و بطری آب داغ، و کمپرس سرد مثل گذاشتن یک بسته یخ روی کمر.
8- میتوان برای تسکین دردها (به هنگام بارداری) از قرص استامینوفن با دستور پزشک استفاده کرد. استفاده از قرصهایی مثل ایبوپروفن و دیکلوفناک در بارداری ممنوع است و بهتر است به جای مصرف مسکنها، زنان باردار با صاف ایستادن و صحیح نگه داشتن شانهها، فشار را از روی کمر بردارند.
9- برای جلوگیری یا کاهش درد کمر، زنان باردار باید نحوه صحیح ایستادن و نشستن را بدانند. با پیش رفتن بارداری و بزرگتر شدن رحم، به طور طبیعی شانه هایتان را بیشتر به سمت عقب می دهید تا کمی از وزن رحم که شما را به سمت جلو می کشد را برطرف کنید. همین عمل منجر به فشار آوردن روی کمر خواهد شد. به همین دلیل لازم است که در مورد طرز ایستادن و نشستن خود با پزشکتان مشورت کنید تا بهترین حالت را به شما معرفی کند.
10- سالم ترین حالت قرارگیری بدن که قبل از بارداری می دانستید برای ماه های اول بارداری که هنوز رحم بالاتر از نافتان نرفته است خوب است. شانه ها را به عقب داده، باسن را به سمت پایین فشار دهید و صاف صاف بایستید.
11- وقتی می نشینید، پاهایتان را کمی بالاتر قرار دهید و به هیچ عنوان چهارزانو ننشینید. در نشستن های طولانی مدت، هر از گاهی وضعیت نشستنتان را تغییر دهید. بهتر است مواقعی که نیاز به ایستادن طولانی دارید، یک پا را در سطحی بلندتر مثل پله یا چهارپایه قرار دهید.
اگر به کارگیری روش های بالا باعث کاهش درد کمر شما نشد، حتما با پزشک خود در این باره صحبت کنید.
پیشگری از کمردرد بارداری
کنترل وزن و پرداختن به یک ورزش آهسته و پیوسته، معاینه و مشورت با پزشک قبل از بارداری، میتواند از کمردردهای فرساینده در طول بارداری پیشگیری کند.
همچنین تغذیه مناسب و مصرف مواد غذایی حاوی کلسیم و فسفر میتواند به استحکام استخوانها و مفاصل کمک کند.
طبق بررسیهای صورت گرفته، افرادی که در بارداریهای قبلی دچار کمردرد بودهاند یا به نوعی مبتلا به بیماری در مفاصل یا کمرشان هستند، بیش از سایرین مستعد ابتلا به کمردرد بارداری هستند.
زنان باردار کمتحرکی که قابلیت انعطاف مفاصل آنها کمتر و عضلات ناحیه پشت و شکم آنها ضعیف است مستعد کمردرد هستند.
مادران چاق و مادران دارای جنین دوقلو نیز مستعد ابتلا به کمردرد بارداری هستند.
کمردردهای خطرناک
درد کمر اگر سخت و غیرقابل تحمل و همراه با علائم دیگر باشد، می تواند نشانه یک مشکل جدی تر باشد. به همین دلیل نباید به هیچ عنوان دردهای کمر را نادیده بگیرید.
کمردردهای ناگهانی و شدید میتوانند مربوط به آرتروز، پوکی استخوان و حتی زایمان زودرس باشند، ولی در صورتی که کمردرد همراه با تب و لرز باشد میتواند نشان دهنده عفونت کلیهها باشد.
گاهی کمردردهای شدید به علت انحراف مهرههای کمری یا لگن است و معمولا در بارداری با علامتی همراه میشوند.
استفاده از ضد آفتاب برای خانمهای باردار توصیه میشود. زنان باردار باید از کرم ضد آفتاب در فواصل منظم استفاده کنند تا از پوشش ثابت در برابر نور خورشید اطمینان حاصل کنند و SPF حداقل 40 برای آنها توصیه میشود.
خانمهای باردار در طول این دوران، متوجه تغییر رنگ پوست خود میشوند. این مسئله به خاطر هورمونهایی (هورمون محرک ملانوسیت) است که در طول دوران بارداری بیشتر میشوند و باعث میگردند خانم باردار لکههای تیرهای را در صورت خود (کلاسما) یا شکم خود ببینند.
در معرض آفتاب قرار گرفتن موجب کلاسما و ملاسما میشود که اینها بیماری هستند که در آن پیشانی، گونهها و لب فوقانی زن باردار به رنگ قهوهای تبدیل میشود. این بیماری ممکن است پس از بارداری ناپدید شود. دوری از آفتاب به جز در مواقع ضروری و استفاده مداوم از کرم ضد آفتاب توصیه میشود.
بسیاری از متخصصان بر این باورند جنین مادرانی که حین بارداری برنزه میکنند نسبت به اشعه فرابنفش بسیار حساسترند، همانطوریکه تأثیر الکل و سیگار بر روی جنین بسیار شدیدتر از والدین آنها خواهد بود.
تحقیقات نشان داده که برنزه کردن سبب ابتلا به بیماریهای خود ایمنی شده و میزان مرگ و میر جنین را در موشها افزایش داده است. همچنین برنزه کردن میزان جهش در DNA سلولها را در طیف وسیعی از دوزیستان افزایش داده است.
اگر پزشکتان شما را از برنزه کردن منع نکرد، آگاه باشید که خطرات بالقوهای میتواند در آینده گریبانگیر نوزاد شما شود؛ برای مثال اگر شما در زمان بارداری به علت برنزه کردن مبتلا به مشکلات پوستی و یا سرطان پوست شدید، درمان شما با توجه به شرایطتان محدود میشود و اگر تصمیم جدی برای درمان سرطان پوست داشته باشید، ممکن است به جنینتان آسیب برسد.
بهتر است که خانمهای باردار از برنزه کردن به دلایل زیر دوری کنند:
افزایش دمای بدن
نور آفتاب دمای بدن را بالا میبرد که میتواند سبب سقط جنین غیر عمدی و ایجاد نقص در مغز و نخاع جنین شود. در نهایت افزایش دمای بدن موجب سکته در اثر گرما میشود که سبب از دست دادن هوشیاری ، تشنج و حتی مرگ میشود.
از دست دادن آب بدن
برنزه کردن در آفتاب سبب از دست رفتن آب بدن میشود، بدون آنکه متوجه آن باشید. از دست دادن آب بدن برای شما و جنین مضر است و میتواند سبب زایمان زودرس شود.
ظاهر پوست
تغییر سطح هورمونها در طول بارداری سبب میشود تا پوست خانمهای باردار لک و پیس دار شود. برنزه کردن سبب بدتر شدن این حالت میگردد.
کاهش سطح اسیدفولیک بدن
میزان مناسب اسیدفولیک بدن در طول دوران بارداری مهم است. اسید فولیک در برابر اشعهی قوی خورشید شکسته میشود و اشعه فرابنفش سبب افت و کاهش سطح اسیدفولیک بدن میشود.
دریافت کافی اسیدفولیک در بارداری، از ابتلای جنین به نقصهای سیستم عصبی مثل اسپینا بیفیدا جلوگیری میکند.
آفتاب سوختگی
خانمهای باردار بیشتر از بقیه، از آفتاب سوختگی رنج میبرند، زیرا تغییر میزان هورمون بدن آنها، پوستشان را نسبت به آفتاب حساستر میکند. همراه با ضد آفتاب، خانمهای باردار میتوانند موارد احتیاط دیگری را برای جلوگیری از آفتاب سوختگی به کار گیرند. آنها باید زمان کمتری را در معرض آفتاب قرار بگیرند و از لباسهای محافظ مثل کلاه لبهدار استفاده کنند.
در آخر...
حال ممکن است شما پزشکی را پیدا کنید که آسیبهای گفته شده در اثر برنزه کردن حین بارداری را قبول نداشته باشد و یا فکر کند از سه تا شش ماهه بارداری میتوانید برنزه کنید، در این صورت باید تمام خطرات ذکر شده را بپذیرید.
اگر در دوران بارداری مصمم به برنزه کردن هستید، از لوسیون های برنزه استفاده نمایید. در ابتدا لوسیون را روی قسمت کمی از پوست خود تست کنید که مبادا حساسیت داشته باشید، حتی اگر قبل از بارداری این لوسیون را استفاده میکردهاید، چون پوست شما در این دوران حساستر میشود.
باید و نبایدهای آرایش در دوران بارداری
تا کنون هیچ شواهد ثبت شده ای وجود ندارد که مواد شیمیایی موجود در کرم های ضدآفتاب که از طریق پوست جذب می شوند، به مادر یا به جنین آسیبی رسانده باشد. اگر می خواهید خیلی محتاط باشید، بهتر است از یک کرم ضدآفتاب غیرشیمیایی استفاده نمایید.
بارداری و برنزه کننده ها
استفاده از لوسیون های حمام آفتاب (برنزه کننده ها) کمتر از خود آفتاب گرفتن ضرر دارد. سوختگی ها و برنزه کردن پوست احتمال ایجاد چین و چروک را در پوست زیاد می کند. تابش مستقیم خورشید روی پوست صورت و پیشانی سبب ایجاد لکه هایی در صورت می شود که در زنان باردار که به دلیل تغییرات هورمونی مستعد به وجود آمدن لک هستند، بیشتر ظاهر می شود.
بنابراین به زنان باردار توصیه می شود که در معرض آفتاب و نور مستقیم خورشید قرار نگیرند.
بارداری و کرم های ضدترک
در ماه چهارم بارداری به تدریج روی پاها، شکم و دستان راه راه های سفید یا صورتی رنگی ایجاد می شود. البته این حالت در تمامی زنان باردار وجود ندارد و به میزان کشش پوست بدن آن ها بستگی دارد. برای جلوگیری از به وجود آمدن این راه راه ها که دیگر ناپدید هم نخواهند شد، باید ازهمان ماه اول بارداری از کرم های ضدترک ویژه زنان باردار استفاده نمایید.
بارداری و رنگ مو
- از موادی که موها را صاف، بی رنگ، رنگ یا فر می کنند، تا سه ماهه دوم بارداری استفاده نکنید.
- استفاده از این مواد در را باید جایی با تهویه خوب انجام دهید.
- موها و پوست سرتان پس از استفاده از این مواد باید کاملا شسته شوند.
- برای این که مطئن شوید که به این مواد آلرژی ندارید، ابتدا آن ها را روی دسته کوچکی از موهای تان آزمایش نمایید.
بارداری و کرم های ضدآکنه
چنانچه از لوازم آرایش استفاده می کنید از محصولاتی استفاده کنید که به جای روغن بر پایه آب ساخته شده باشند و روی آن برچسب "غیر کومدون زا" داشته باشد که به این معنا است که منافذ پوست را مسدود نمی کند و آکنه را تشدید نمی کند. پیش از خوابیدن حتما آرایش را پاک کنید. با مشورت پزشک از ژل های دارویی برای درمان آکنه استفاده نمایید زیرا ممکن است آکنه پوست شما شدید باشد.
برخی از محصولات که بـدون نسـخه به فـروش می رسند و یا داروهایی که برای تهیه آن ها نسخه لازم است، به از بین بردن آکنه کمک می کنند اما استفاده بعضی از موادی که داخل آن ها به کار رفته اند به خوبی در دوران بارداری مطالعه نشده است. بنابراین بدون تأیید پزشک از داروهای ضدآکنه استفاده ننمایید.
استفاده از داروی ایزوترتینوئین خوراکی در دوران بارداری اکیدا ممنوع است زیرا به ناهنجاری جنین منجر می شود (از مصرف ترتینویین موضعی نظیر Retin-A نیز بپرهیزید). مصرف کرم های حاوی آنتی بیوتیک نظیر اریترومایسین و کلیندامایسین در دوران بارداری کاملا مجاز است اما استفاده کرم های حاوی تتراسیکلین مجاز نمی باشد.
آرایش در سه ماهه اول و سه ماهه دوم بارداری
در سه ماهه اول و سه ماهه دوم بارداری دو دوره ای هستند که خانم باردار باید بسیار مراقب باشد. سوالی که در ذهن بیشتر خانم های باردار می باشد این است که آیا می توانند در این دو دوره بارداری از لوازم آرایشی مختلف استفاده نمایند؟
یکی از معضلاتی که بیشترخانم ها در دوران بارداری با آن مواجهه هستند ایجاد لک بارداری در صورت آن ها است و برای کاهش این لک ها و بهبود نسبی آن ها استفاده از ضدآفتاب ها ضروری می باشد.
توصیه می شود که ازضدآفتاب های فیزیکال جایگزین ضدآفتابکرم های لایه بردار نیز توصیه می شود که از کرم های ترتینوئین که احتمال تاثیر ناخوشایند بر روی جنین در صورت جذب دارو دارد استفاده نشود. های شیمیایی در دوران بارداری استفاده شود. در مورد
اما استفاده از کرم ها و لوسیون های که حاوی اسید میوه هستند، اشکالی ندارد، البته به شرط آن که به هنگام روز از کرم ضدآفتاب های فیزیکی استفاده شود.
از رنگ کردن موها مخصوصا رنگ های تیره در سه ماهه اول و حتی سه ماهه دوم بارداری جدا خودداری کنید زیرا مواد شیمیایی موجود در این رنگ ها به ویژه پارافنیلن دی آمین قابل جذب هستند و برای جنین خطرناک هستند.
بهترین روش در این دوران استفاده از های لایت است که خطر تماس مواد شیمیایی رنگ با کف سر بسیار کم است. البته تاکنون مطالعات علمی را اثبات نکرده اند که مصرف رنگ مو در دوران بارداری باعث بروز مشکلات برای جنینی می شود اما بهتر است از مصرف هرنوع ماده شیمیایی قابل جذب که احتمال مضر بودن آن برای سلامت جنین وجود دارد، پرهیز شود.
برخی مواد آرایشی حاوی مواد ضدآفتاب هستند که میزان آن به هیچ وجه برای پیشگیری یا درمان لک بارداری کافی نمی باشند لذا این کرم پودرها نباید جایگزین مصرف ضدآفتاب های فیزیکی گردند.
کسانی که مستعد جوش صورت هستند و یا احتمال تشدید شدن آکنه صورت آن ها در دوران بارداری زیاد است نباید از کرم پودرهای چرب استفاده کنند زیرا باعث وخیم تر شدن جوش های صورت آن ها می گردد.
استفاده کم از کرم پودر و پنکیک برای کسانی که عادت به آرایش کردن دارند کمترین خطر را دارد. برخی از مواد آرایشی مانند برخی از رژلب ها حاوی مقادیر بیش از حد فلزات سنگین مانند سرب هستند که امکان جذب مخاطی و پوستی آن ها وجود دارد و لذا در دوران بارداری از مصرف این لوازم آرایشی تا حد امکان اجتناب کنید، مخصوصا انواع غیراستاندارد آن ها که حاوی مقدار نامتعارف سرب هستند و ممکن است که خطرناک تر باشند.
بنابراین توصیه می شود که تا حد امکان از مصرف لوازم آرایشی به خصوص انواع غیراستاندارد به شدت خودداری کنید، زیرا سلامت جنین از زیبا بودن صورت مادر مهم تر است.
در هوای آلوده کمتر آرایش کنید
دبیر انجمن پوست و موی ایران گفت: آرایش کردن به ویژه از نوع غلیظ آن در هوای آلوده شهرها اثرات سویی در روند تکثیر و بازسازی سلول های اپیدرم به همراه دارد.
دکتر محمد گلشنی، با اعلام این خبر گفت: "میزان بالای غلظت مونواکسیدکربن و دود حاصل از سوخت های فسیلی علاوه بر تاثیرات زیانبار قلبی و ریوی موجب اختلال در کارکرد سلول های پوست و ایجاد چهره ای غیرشاداب و کدر در افراد می شود." وی با اشاره به این که سلول های اپیدرم (لایه سطحی) هر 28 روز یک بار بازسازی کاملی انجام می دهد افزود: "در صورت نارسایی اکسیژن به این سلول ها، شاهد اثرات سوء در پوست بدن به ویژه صورت، گردن و دست ها خواهیم بود."
دکتر گلشنی با هشدار به افرادی که در این روزها از لوازم آرایشی با میزان بالا استفاده می کنند توصیه کرد: "با تهیه پاک کننده های غیرصابونی با PH اسیدی سازگار با پوست که به Syndet Bar معروف اند (از داروخانه ها) به حفظ سلامت و شادابی پوست بدن خود کمک کنند. این پاک کننده ها در مقایسه با صابون های جامد و مایع علاوه بر امکان استفاده مکرر در طول شبانه روز، به دلیل سازگاری چربی های طبیعی پوست از جمله سرامیدها را کمتر برداشته و اثرات خشکی پوست و تحریکی کمتر خواهند داشت."
دبیر انجمن پوست ایران استفاده از کرمهای درمانی تجویز شده از سوی پزشکان همچنین مصرف کرم ضدآفتاب و کرم های مرطوب کننده پوست را در روزهای آلودگی هوا مورد تایید قرار داد و گفت: "هموطنان پس از بازگشت به منزل، در پی شست وشوی سریع، حتما از مرطوب کننده پوست های خشک و یا چرب استفاده کنند.
وی در پایان گفت: "استحمام و شست وشوی موها با شامپوهای معمولی به صورت روزانه جهت حذف آلاینده های هوا و محیط زیست از مهم ترین نکات بهداشتی در ایام آلودگی هوا است که به نشاط و شادابی پوست و موها کمک فراوانی می کند."