علایم آن شامل آبریزش بینی، آبریزش چشم، عطسه، سرفه، گرفتگی و گلودرد، سردرد، دردهای عضلانی و خستگی می باشد.
معمولا از دو روز تا دو هفته طول می کشد و درمان مشخصی برای آن وجود ندارد. ولی راه هایی وجود دارد که توسط آن می توانید سرعت بهبودی خود را افزایش دهید.
- ویتامین C مصرف کنید تا سیستم ایمنی بدن برای مقابله با سرما خوردگی تقویت شود. آب پرتقال بهترین منبع سرشار از ویتامین C است .
- آب نبات بمکید یا از قرص های مکیدنی استفاده کنید تا گلوی ناراحت شما را تسکین دهد .
- چای داغ با عسل و آبلیمو بنوشید که برای سرفه و درد گلو مناسب است .
- حداقل 4 بار در روز آب نمک غرغره کنید .
- مقدار زیادی آب بنوشید تا خلط گلوی شما از بین برود .
- یک قاشق عسل با یک قاشق سرکه خالص و یک بوته سیر له شده را مخلوط کنید. هر چند ساعت، مقداری از این مخلوط را بنوشید تا گلودرد شما را تسکین دهد .
- تغذیه مناسب داشته باشید. تغذیه مناسب می تواند با استرس ناشی از سرماخوردگی مقابله کند .
- از غذاهای چرب و ادویه دار اجتناب کنید، زیرا قدرت دفاعی بدنتان را در مقابله با بیماری کاهش می دهد. سوپ مرغ یکی از بهترین غذاها برای مقابله با سرماخوردگی است .
- از مکمل روی استفاده کنید. استفاده از روی، مدت و شدت ابتلا به بیماری را کاهش می دهد و قدرت سیستم ایمنی بدن را افزایش می دهد. البته قبل از استفاده از قرص روی باید با پزشک مشورت کنید.
- از بخور سرد استفاده کنید تا خشکی گلوی شما را تسکین دهد .
- خود را گرم نگه دارید. سرما و باد سرد سرفه های شما را بدتر می کند. اگر مجبور هستید که در هوای سرد بیرون بروید، از لباس های گرم و شال گردن استفاده کنید تا بینی و دهان شما را بپوشاند.
- حمام گرم کنید. بخار آب حمام سبب می شود مجاری تنفسی باز شوند و از احتقان تنفسی راحت شوید.
- در منزل استراحت کنید و از منزل بیرون نروید. با این کار هم بیماری را به دیگران انتقال نمی دهید و هم با استراحت کردن، توان خود را برای مقابله با بیماری افزایش می دهید.
- ورزش، کلیدی مهم برای قوی ماندن و سلامتی سیستم ایمنی بدن به شمار می رود. اما وقتی بیمار می شوید و سرما می خورید، ورزش کردن هم می تواند خطرناک باشد و هم مفید. در حالی که ورزش شدید، ایده خوبی در حین بیماری نمی باشد. ورزش های سبک می تواند برای بهبود و مقابله با بیماری سرماخوردگی مناسب باشد.
آنتی بادی ها به مواد آلرژی زا حمله کرده و منجر به آزاد شدن مواد شیمیایی به نام هیستامین در داخل خون می شوند. هیستامین موجب آبریزش بینی، خارش چشم و سایر علائم آلرژی می شود.
تخم قارچ انگلی نیز می تواند آلرژی را به وجود آورد. قارچ انگلی در مناطق مرطوب، هم در خانه و هم بیرون خانه رشد می کند. انبوهی از برگ های مرطوب در خیابان ها و زیرزمین مرطوب خانه ها ، مکان های مناسبی برای پرورش قارچ انگلی می باشند.
گرد و خاک و حشرات میکروسکوپی از دیگر عوامل آلرژی زا می باشند. آنها در طول ماه های مرطوب تابستان شیوع بیشتری دارند. اما آنها می توانند در هوا حرکت کنند و وارد خانه گرم شما در ماه پاییز هم شوند.
غبار می تواند وارد بینی شما شود و موجب عطسه و خس خس کردن سینه و آبریزش بینی شود.
قارچ انگلی
این نوع قارچ را در همه مناطق مرطوب می توان یافت، از جمله در: انبوه برگ های ریخته شده گیاه، کودها، ناودان، پوسیدن چوب، در داخل زیرزمین، حمام و اتاق رختشویی.
این قارچ ها، علائم آلرژی را باعث می شوند و بسیاری از آنها هم در داخل و هم در خارج خانه، رشد می کنند.
تخم های قارچ های انگلی توسط باد منتقل می شوند. برخلاف گرده گیاهان که با اولین هوای سرد تخریب می شوند، قارچ های انگلی در طول هوای سرد به صورت نهفته باقی می مانند.
این قارچ ها در پاییز با اندکی بارش و وجود برگ ها بر زمین، ظاهر می شوند.
برای کودکان، شروع سال جدید تحصیلی می تواند همراه با شروع علائم آلرژی باشد.
گرد و غبار و قارچ انگلی هر دو می تواند در مدرسه وجود داشته باشد.
به علاوه، گرد گچ می تواند باعث خس خس سینه در کودکان مبتلا به آسم شود.
با در نظر گرفتن تمام این عوامل، محققان شروع یا تشدید آسم را در کودکان در ماه های پاییز اعلام کرده اند.
آلرژی های غذایی در ماه پاییز رخ می دهد.
رفتن به مدرسه و خوردن برخی مواد غذایی آلرژی زا همانند: بادام زمینی، تخم مرغ، شیر، آجیل و دیگر غذاها ممکن است باعث بروز آلرژی یا حساسیت شود.
علائم آلرژی پاییزی
- آبریزش بینی
- آبریزش چشم ها
- عطسه کردن
- سرفه کردن
- خارش چشم ها و بینی
- سیاهی دور چشم ها
- افرادی که به گیاه ابروسیا آلرژی دارند، دارای خارش گلو و دهان نیز می باشند. این آلرژی را با نام "سندرم آلرژی های دهانی ( OAS)" می خوانند. هنگامیکه این افراد موز، خیار، هندوانه، خربزه، طالبی و یا دیگر میوه ها و سبزیجات را مصرف کنند، این آلرژی در آنها نمایان می شود.
- آلرژن های هوا نیز می توانند باعث آسم، تنگی تنفس، سرفه، خس خس سینه شوند.
- آلرژی های غذایی می تواند منجر به بروز کهیر پوستی، دل درد، تهوع، استفراغ، اسهال و سرفه شوند.
- واکنش آلرژیک شدیدی به نام آنافیلاکسی موجب ورم لب ها، زبان و گلو می شود و تنفس را مشکل می کند.
تشخیص آلرژی های پاییزی
پزشک متخصص آلرژی می تواند علائمی را که دارید، ببیند و تشخیص دهد.
بعد از دیدن سابقه پزشکی و علائم بیماری، متخصص آلرژی، تست پوست را انجام می دهد. به این ترتیب که قسمتی از پوست را با استفاد از مواد آلرژن می خاراند و یا مواد آلرژن را به زیر پوست تزریق می کند. اگر به این مواد آلرژی داشتید، پوست قرمز می شود و احساس خارش در آن منطقه ظاهر می شود.
این قرمزی و احساس خارش به دلیل این است که بدن آنتی بادی برعلیه مواد آلرژن ترشح کرده است.
یکی دیگر از راه های تشخیص عبارت است از تست Radioallergosorbent ( RAST) است: یک آزمایش خون که مقدار آنتی بادی را به یک آلرژن خاص تشخیص می دهد. این آزمایش برای تشخیص مواد غذایی آلرژی زا نیز به کار می رود.
درمان آلرژی های پاییزی
برای درمان آبریزش بینی، چشمان آبکی و خارش، یکی از این داروها را با تجویز پزشک استفاده کنید:
- کورتیکواستروئید. معمولا به صورت اسپری داخل بینی برای کاهش التهاب بینی استفاده می شود.
- آنتی هیستامین. برای کاهش عطسه، آبریزش بینی و خارش پوست توسط غیر فعال کردن هیستامین در بدن عمل می کند. هیستامین، ماده ای است که در عکس العمل های آلرژی تولید می شود.
- دکونژستانت. مواد داخل بینی را از بین می برد و برای فروکش کردن تورم و احتقان بینی مفید است.
- آنتی هیستامین و دکونژستانت. اثرات هر دو دارو را دارد.
- قطره چشمی آنتی هیستامین. هیستامین را غیرفعال می کند.
- آمپول های آلرژی. بدن را در معرض افزایش مقدار مواد آلرژی زا قرار می دهد تا بدن به این مواد عادت کند. این آمپول ها نسبت به قطره و داروها، درمان کننده بهتری برای آلرژی هستند.
اما این آمپول ها برای همه مردم مفید نیست و لازم است متخصص آلرژی تجویز کند.
جلوگیری از آلرژی های پاییزی
- هنگامی که گرده افشانی گیاهان در هوا زیاد است، در خانه و یا در محل کار، با درب ها و پنجره های بسته بمانید.
- قبل از روشن کردن وسایل گرمایشی، لوله ها و یا کانال های آنها را تمیز کنید. ذرات قارچ های انگلی و دیگر مواد آلرژن در منافذ آنها می توانند وجود داشته باشند و هنگامی که این وسایل را روشن می کنید، این ذرات در هوا پخش می شوند.
- از فیلترهای تمیز کننده هوا که ذرات، گرده و غیره را در هوا می گیرد، استفاده کنید.
- از دستگاه های بخور استفاده کنید.
- هنگامیکه برگ ها را جمع می کنید، یک ماسک بزنید.
- لباس های شسته شده و مرطوب را در هوای آزاد و بیرون آویزان کنید تا خشک شود.
- وسایل خانه را گردگیری کنید و جارو برقی بکشید تا گرد و غبار و گرده ها و دیگر مواد آلرژی زا را از خانه دور کنید.
- هنگامی که حیاط خود را کود می دهید، از ماسک استفاده کنید و حتی الامکان از آن محل دور باشید.
- درختان و درختچه هایی که خانه را پوشانده اند، قطع کنید. این کار برای جلوگیری از محل سایه و خشک برای رشد قارچ های انگلی است.
- آشغال ها، چوب ها، علف ها و دیگر موادی که ممکن است آلرژی زا باشند را تمیز کنید.
- زیرزمین، حمام و آشپزخانه را با کاشی و یا کف پوش های سخت بپوشانید.
برای جلوگیری از آلرژی غذایی کودک، این نکات را رعایت کنید:
- تغذیه کودک را بسته بندی کنید و به او بگویید که غذای دوستانش را نخورد.
- آلرژی کودک را به مسئولین مدرسه اطلاع دهید.
- به کودک اجازه ندهید که بدون اجازه شما، چیزی را از بوفه مدرسه خریداری کند.
پس از شناسایی نوزادان مبتلا به کم کاری تیروئید، توسط پزشک داروی خوراکی تجویز میشود.
علائم بیماری کم کاری تیروئید در نوزادان و کودکان
در ابتدای تولد، این بیماری هیچ علامتی از خود ندارد. علائم بیماری، با افزایش سن شیرخوار مشاهده میشوند.
وزن و قد هنگام تولد طبیعی است، اما دور سر مقداری بزرگتر از نرمال است.
اختلال در شیرخوردن به صورت سرفه ناگهانی
اختلال تنفس به صورت حملات آپنه، گرفتگی بینی و بزرگی زبان
گریه کم و خواب زیاد
کاهش اشتها
یبوست
بزرگی شکم
فتق نافی
کاهش دمای بدن زیر 35 درجه سانتیگراد و سردی پوست
ادم اندام تحتانی و دستگاه تناسلی
بزرگی قلب و مایع دور قلب
کم خونی
کاهش رشد عقلی و جسمی
بزرگی ملاج جلویی و عقبی روی سر
پف آلود بودن پلکها
پوست خشک و پوسته دار
بی حالی و تأخیر در یادگیری، نشستن و ایستادن
صدای خشن و تأخیر در شروع تکلم
کمبود ید در کودکان
کم کاری تیروئید در سنین کودکی ممکن است بر رشد جسمی و مغزی و نهایتا بر فعالیتهای بدنی و درسی کودک تاثیر بگذارد.
در صورتی که کودک از لحاظ قدی و وزنی رشد نمیکند و تمایل به گوشهگیری داشته و دارای سر و صورت پف آلود، رنگ زرد و موی خشک است، باید از لحاظ عملکرد تیروئید مورد بررسی قرار گیرد.
کم کاری تیروئید در کودکان، موجب کاهش بهره هوشی آنان میگردد. علاوه بر آن، خستگی زودرس و کاهش کارایی از دیگر پیامدهای کمبود ید است.
خوشبختانه این بیماری درمان پذیر است. درمان آن اکثرا باید به طور کامل انجام شود.
در موارد کمی، طبق تشخیص پزشک، مصرف داروها در زمان خاص خود قطع خواهد شد.
کمبود ید در دوران بارداری
کمبود ید در دوران بارداری موجب سط جنین، زایمان زودرس، تولد نوزاد مرده، اختلال رشد مغزی جنین، تولد نوزاد با عقبماندگی ذهنی، جسمی، کری و لالی میشود و در دوران کودکی نیز سبب کاهش بهرههای هوشی، عقبماندگی ذهنی، تأخیر و یا توقف رشد، ناتوانی جسمی، کمکاری تیروئید، اختلالات عضلانی و تکلمی و شنوایی و تاخیر رشد در اندام حرکتی میشود.
زنان باردار و کم کاری تیروئید
در طی سه ماه اول بارداری، جنین کاملا وابسته به هورمونهای تیروئید مادر است که از جفت عبور نموده و به جنین میرسند.
پس از پایان سه ماه اول بارداری، غده تیروئید جنین فعالیت خود را شروع نموده و هورمون تیروئید تولید میکند. از این زمان تا پایان بارداری، جنین برای تولید هورمون تیروئید نیاز به ید دراد که باید از طریق مادر به او برسد.
تیروئید جنین، از هفته 11 بارداری شروع به رشد میکند و این رشد تا حدود هفته 17 بارداری تکمیل میشود.
کم کاری تیروئید در سنین باروری، از اهمیت فوق العادهای برخوردار است. به طوری که با توجه به شدت بیماری، باعث سقء زایمان زودرس ، فشار خون بالا و تولد نوزاد مرده میشود.
در صورت کمبود این هورمون در بدن نوزاد ، بیماری کم کاری مادرزادی تیروئید ایجاد میشود.
کم کاری تیروئید و کاهش مقدار هورمون تیروکسین مادر در دوران بارداری، باعث میشود سلولهای مغزی جنین به خوبی تکامل پیدا نکنند و منجر به کاهش ضریب هوشی و عقب ماندگی های ذهنی در جنین میشود.
با تشخیص و درمان به موقع کمکاری تیروئید و پیگیری و کنترل آن، هیچ مشکلی برای نوزاد ایجاد نخواهد شد.
ید مورد نیاز برای زنان باردار
زنان در طول دوران بارداری حتما باید از نمک یددار استفاده کنند.
میزان عنصر ید مورد نیاز مادران باردار، بیشتر از افراد غیر باردار و حدود 250 میکروگرم در روز است.
تاثیر مشکلات تیروئید بر راههای جلوگیری از بارداری
اگر شما مبتلا به گواتر ساده (بزرگی غده تیرویید)، کمکاری تیرویید و یا پرکاری آن هستید، هیچ مشکلی در خصوص استفاده از قرصهای ضدبارداری ندارید. این قرصها تاثیری در عود و یا تشدید بیماری تیروئید نخواهند داشت و اگر فرد داروی تیروئید مصرف میکند، باعث از بین رفتن و یا تضعیف اثر قرص پیشگیری از بارداری نمیشود.
اگر خانمی قصد استفاده از آمپولهای پیشگیری یک ماهه را دارد، نباید هیچ نگرانی از بابت تداخل اثر این آمپولها و داروهای تیروییدی که مصرف میکند داشته باشد. همچنین این آمپولها هیچ اثری در بیماری تیروئید فرد نخواهند داشت.
در مورد مصرف آییودی نیز چون محدوده اثر این روش، به داخل رحم محدود میشود و با ایجاد یک التهاب استریل درون رحم، از بارداری پیشگیری میکند، مطمئنا تاثیری در بیماریهای تیروییدی نخواهد داشت.
در مورد استفاده از کاندوم و یا بستن لولههای انتقال اسپرم (وازکتومی) آقایان با خیالی آسوده میتوانند از روشهای پیشگیری استفاده کنند و نگران بیماری تیرویید خود نباشند.
آخرین روشی که در مورد آن توضیح میدهیم بستن لولهها در خانمها است که در مورد گواترهای ساده بدون هیچ بیماری دیگری، مشکلی ایجاد نمیکند و این خانمها نیز میتوانند عمل بستن لولهها را انجام دهند.
در مورد خانمهایی که کمکاری تیرویید دارند، عمل بستن لولهها با تاخیر انجام میشود.
شنا یک ورزش سالم است و در مقایسه با ورزشهای دیگر خطرات کمتری در پی دارد. با این وجود تعداد کمی خطرات وجود دارد که باید از آنها مطلع شوید.
مراقبتهایی برای شناگران
* سعی کنید همیشه برای شنا چه در استخر و چه در دریا، حتماً یک همراه داشته باشید. حتی شناگران حرفهای هم ممکن است خسته شوند یا عضلاتشان بگیرد.
* اگر شناگر خیلی خوبی نیستید یا تازه شنا یاد گرفتهاید، به قسمتهای عمیق استخر یا دریا که ارتفاع آب از قد شما بیشتر است نروید.
* شنا کردن در دریا با شنا کردن در استخر خیلی فرق دارد، زیرا در دریا باید انرژی بیشتری صرف کنید تا بر جریان آب و موجهای آن غلبه کنید.
* استفاده از ضد آفتاب را هیچ وقت فراموش نکنید.
* قبل از شیرجه زدن مطمئن شوید که آب کاملاً عمیق است و در کف آن تخته سنگ یا اشیای خطرناک وجود ندارد.
* استفاده ناگهانی از آب سرد بلافاصله پس از آب داغ، اثرات بد و زیانباری دارد، ولی 5 تا 10 دقیقه پس از حمام داغ میتوان از دوش آب سرد استفاده کرد، یعنی زمانی که حرارت اصلی بدن کاهش پیدا کرده است.
* همیشه حوله، دمپایی و مایوی خودتان را استفاده کنید.
* شدت آفتاب سوختگی میتواند با انعکاس نور به وسیله سطح آب و نپوشیدن لباس مناسب شنا بیشتر شود.
* پیش از پریدن یا شیرجه زدن در آب، با انجام تمرینهای کششی، راه رفتن، دویدن، یا پا زدن روی دوچرخه خودتان را گرم کنید.
* برای پیشگیری از آسیبهای ناشی از حرکت مکرر شانه، یک برنامه ورزشی طراحی شده را برای تقویت شانه و عضلات پشت شروع کنید.
* اگر بیش از حد خستهاید، یا گرمازده و سرمازده هستید، شنا نکنید.
* اگر تب دارید، عفونت تنفسی فوقانی یا عفونت گوش دارید، شنای شدید نکنید.
* اگر از روی تخته پرش شیرجه میزنید، اطمینان حاصل کنید که به اندازه کافی آب در استخر موجود است.
* برای پیشگیری از عفونت گوش، گوشهایتان را به دقت پاک و خشک کنید.
* از دمپایی در اطراف استخر استفاده کنید.
* پای خود را در حوضچه کلر فرو برید.
*بعد از پایان شنا، استحمام کنید.
خطرات تهدید کننده شناگران
* هنگام غرق شدن به دلیل استنشاق آب شور، حبابهایی در ریهها ایجاد میشود که تنفس را مشکل میکند.
* آسیب دیدن ستوان فقرات، فلج شدن و حتی مرگ، افرادی را که در مکانهای غیر ایمن شیرجه میزنند تهدید میکند.
* باد، موج دریا را زیاد میکند و میتواند باعث از دست رفتن کنترل شناگر شود.
* کم شدن حرارت بدن در اثر شنا در آبهای سرد میتواند به سرعت باعث خستگی مفرط یا بیهوشی شود.
* ماندن زیاد در آفتاب میتواند یکی از علتهای ایجاد سرطان پوست باشد.
* نفس نفس زدن بیش از حد برای نگه داشتن نفس در زیر آب باعث میشود که دی اکسید کربن در خون کم شود و در اثر کاهش متوالی هوشیاری باعث بیهوشی شود.
* شنای قورباغه ممکن است باعث درد مچ پا و درد مفاصل ران شود.
* شنای آزاد و کرال پشت ممکن است باعث ورم زانو شود.
* شنای پروانه مسابقهای (پروانه سرعت و نه استقامت) ممکن است باعث مقداری کمردرد شود.
* انگلهای میکروسکوپی مثل کریپتوسپوریدیوم میتوانند در برابر کلر مقاومت کنند و اگر شناگر آن را ببلعد، دچار بیماریهای اسهالی میشود.
* وقتی تعادل میزان کلر موجود در آب به هم بخورد، ممکن است بیماریهای جدی همچون برونشیت مزمن و آسم به وجود آید.
* التهاب گوش میانی و التهاب گوش خارجی از بیماریهای شایع گوش شناگران میباشد.
* عفونت پوست حاصل از شنا یا حمام، باعث ترک خوردن پوست بین انگشتان پا میشود. آسانترین روش برای رفع این مشکل، تمیز کردن بین انگشتان پا است.
* آبهای آلودهی بعضی از نهرها و استخرها ناقل قارچهای کچلی هستند که از علائم این بیماریهای پوستی میتوان به شکل گیری حلقههای بزرگ با پوستههایی روی بدن افراد اشاره کرد.
* استنشاق طولانی مدت مقادیر کم کلر موجود در سطح آب ممکن است اثرات مخربی بر روی ریهها بگذارد، به خصوص در کسانی که آسم دارند.
* کلر گندزدا، pH آب را افزایش میدهد. مقدار زیاد pH ممکن است باعث سوزش چشم یا پوست شود.
* کلر، ساختار مو را خراب میکند و آن را مجعد و فر میکند.
* کلر، میتواند مس را در خود حل کند که این خاصیت باعث میشود رنگ مو تغییر کند. مراقبت خوب از استخر میتواند مقدار مس موجود در آب را کاهش دهد. تغییر رنگ و شکنندگی مو نیز میتواند از عوارض آب استخر باشد. آب استخر، اگر مس داشته باشد (در واقع لولههای آب مس دارند)، این مس میتواند روی مو رسوب کرده و تا اندازهای رنگ آن را تغییر دهد. به همین دلیل، باید افراد حتماً از کلاه استفاده کنند و بعد از شنا نیز دوش بگیرند.
* کلر، حتی بعد از چند بار شستن معمولاً روی پوست باقی میماند. این کلر وقتی دوباره با آب ترکیب شود، بدبو میشود (مثلا وقتی بزاق دهان روی آن ریخته شود یا وقتی دوش بگیریم).
* تیفوئید، التور و هپاتیت A و E از جمله عفونتهای گوارشی هستند که از طریق شنا کردن در آبهای کثیف به شناگران منتقل میشوند.
* التهاب ملتحمه چشم، بیماریهای انگلی، اسهالهای باکتریایی و مسمومیتهای خفیف ، ناشی از شنا در آبهای آلوده و غیراستاندارد هستند.
«تابستان و شنا همیشه با هم میآیند. ولی مراقب باشید که تابستان و شنا و عفونت با هم نیایند».
مواجهه زیاد با نور آفتاب بزرگترین عامل ایجاد سرطان پوست است، اما افرادی که به میزان معمول با آفتاب مواجهه دارند و دچار سرطان پوست میشوند، چطور؟
مواجهه با عوامل محیطی زیانبار، پرتودرمانی و حتی عوامل وراثتی و ژنتیکی ممکن است در ابتلا به بیماری نقش داشته باشند. حتی آفتاب گرفتنهای طولانی (برنزه کردن) و استفاده از دستگاههای برنزه کننده پوست (سولاریوم) نیز موجب آسیب به پوست میشود.
اگر چه هر فردی ممکن است به سرطان پوست مبتلا شود، ولی افراد زیر در معرض خطر بیشتری هستند:
* افرادی که پوست سفید دارند یا رنگ چشم آنها روشن است.
* افرادی که تعداد زیادی خالهای بزرگ و با اشکال نامنظم دارند.
* افرادی که در خانواده آنها فرد یا افرادی سابقهی سرطان پوست داشتهاند.
* افرادی که سابقه مواجهه طولانی با نور شدید آفتاب یا سابقه آفتاب سوختگی شدید دارند.
* افرادی که پرتو درمانی شدهاند.
*زندگی در مکانهایی که ارتفاع زیاد دارند و بیشتر سال تابش آفتاب دارند.
چگونه میتوان خطر سرطان پوست را کاهش داد؟
اگر شما به ندرت دچار آفتاب سوختگی میشوید مناطق حساس مانند لبهایتان، بینی و کف دستهایتان را باید محافظت کنید.
انجمن پوست شناسی برای کاهش خطر سرطان پوست، توصیههای زیر را ارائه داده است:
* تماس با نور خورشید و پرتوهای فرابنفش (UV) را کاهش دهید. خصوصاً بین ساعات 10 صبح تا 4 بعد از ظهر این مسئله اهمیت بیشتری دارد، زیرا تابش پرتوهای خورشید شدیدتر است.
* هنگامیکه بیرون میروید، حتی در روزهای ابری، به همه نواحی که با آفتاب مواجهه دارند، کرمهای ضدآفتاب حداقل با فاکتور حفاظتی (SPF) 15 بمالید.
* از لباسهایی استفاده کنید که تمام بدن شما را بپوشانند و روی صورت شما سایه ایجاد کنند. لباسهایی که رنگ روشن دارند مناسبتر هستند. در مقابل آفتاب از لباسهای نخی، کلاه لبهدار و عینک آفتابی دارای شیشه محافظ در مقابل UV استفاده کنید.
* از کودکان خود مراقبت کنید. از قرار گرفتن آنها در معرض نور خورشید به ویژه زمانی که شدت دارد (بین ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر) خودداری کنید. در ضمن کرمهای ضد آفتاب مخصوص کودکان را برای کودکان 6 ماه به بالا استفاده کنید. از مصرف کرمهای ضد آفتاب برای کودکان کمتر از 6 ماه جدا خودداری کنید. از تماس نوزاد کمتر از 6 ماه با نور خورشید جدا باید خودداری کنید.
* در صورتی که تغییری در پوست شما ایجاد شد، یا خالهایتان دچار تغییر شدند یا زخمی ایجاد شد که بهبود نیافت، حتماً در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.
* مراقب آفتاب سوختگی باشید و فریب باد خنک یا هوای ابری را نخورید.
* در هنگام شنا مراقب پوست بدنتان باشید، زیرا حتی در زیر آب نیز دچار آفتاب سوختگی میشوید.
پوست از بدن شما در مقابل گرما، نور، عفونت و جراحت حفاظت میکند. پوست همچنین آب، چربی و ویتامین D را در بدن ذخیره میکند. پوست دارای لایههای متعدد و انواع مختلفی از سلولها است. لایه فوقانی پوست، اپیدرم نامیده میشود که حاوی 3 نوع سلول است: سلولهای پهن فلس مانند روی سطح پوست که سلولهای فلسی نام دارند، سلولهای گرد که سلولهای پایه نامیده میشوند و سلولهایی که ملانوسیت نام دارند و رنگ پوست شما را تعیین میکنند.
سرطان پوست در کسانی که پوست روشن دارند و مدت زیادی را در آفتاب سپری میکنند، شایعتر است. سرطان پوست میتواند در هر جایی از بدن ایجاد شود، اما در مکانهایی که بیشتر در معرض نور خورشید است مانند صورت، گردن، دستها و بازوها رایجتر است.
شایعترین نشانه سرطان پوست تغییر در پوست است: مانند رشد غیر طبیعی پوست یا ایجاد زخمی که ترمیم نمیشود. گاهی اوقات قلنبهای کوچک ظاهر میشود. این قلنبه میتواند صاف یا براق به نظر آید یا میتواند به رنگ قرمز قهوهای باشد. سرطان پوست ممکن است لکه پهن قرمز زبر یا فلس مانند باشد.
هر درد یا کسالتی در پوست نشانه سرطان نیست، ولی به محض دیدن تغییر در پوست خود آن را جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید.
چه عواملی باعث سرطان پوست میشوند؟
آفتاب سوختگی
اشعه ماورای بنفش یا UV نور خورشید به سادگی میتواند به پوست صدمه بزند. زیاد در معرض نور خورشید قرار گرفتن که موجب آفتاب سوختگی شود، میتواند باعث سرطان گردد.
آفتابسوختگی بیشتر در فصول گرم سال که اشعه فرابنفش قویتر است، رخ میدهد. آفتابسوختگی در افرادی که داروهایی مصرف میکنند که باعث حساسیت به نور میشوند (افزایش حساسیت به اشعه فرابنفش)، بیشتر رخ میدهد. شایعترین این داروها عبارتند از آنتیبیوتیکهای تتراسایکلین، مدرهای تیازیدی، داروهای گوگرددار و قرصهای ضدبارداری خوراکی. داروهای موضعی و مواد شیمیایی نیز میتوانند واکنش ایجاد کنند (فنوتیازینها، سولفونامیدها، قطران زغال، پسورالنها).
برخی از مواد آرایشی از جمله رژ لب، عطر و صابونها نیز میتوانند باعث افزایش حساسیت به نور شوند.
به والدین توصیه میشود از کودکان خود در برابر نور آفتاب محافظت کنند.
برنزه شدن، واکنش محافظتی پوست برای جلوگیری از صدمه بیشتر در مقابل اشعه ماورای بنفش نور خورشید است. ولی این واکنش، پوست شما را از سرطان محافظت نمیکند.
وراثت
در صورتی که سابقه سرطان پوست در خانواده شما وجود دارد، شما احتمالاً در معرض خطر بیشتری هستید. کسانی که پوست روشنی دارند، بیشتر مستعد سرطان پوست میباشند.
محیط
در حال حاضر میزان پرتو فرابنفش در مقایسه با قبل بیشتر است و علت آن کاهش لایه ازون در جو زمین میباشد. هر چند لایه ازون کمتر شود، میزان رسیدن پرتو فرابنفش به زمین بیشتر میشود. سایر عوامل موثر عبارتند از: ارتفاع، عرض جغرافیایی و پوشش ابر. هر چه ارتفاع افزایش مییابد، پرتو فرابنفش قویتر میشود. در عرض جغرافیایی بالاتر، جو نازکتر نمیتواند پرتو فرابنفش را به اندازهای که در سطح دریا، تصفیه میشود، کاهش دهد. در خط استوا تشعشع خورشید قویتر است.
عوامل تشدید کننده بیماری
عفونت زمینهای
سابقه آفتابزدگی
اختلالات متابولیک مثل دیابت یا بیماریهای تیروئیداستفاده از داروهای سرکوب گر ایمنی
اختلالات پزشکی مثل لوپوس اریتماتوی دیسکویید، لوپوس اریتماتوی سیستمیک و یا پورفیری
در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانوادهتان علامت آفتابسوختگی را داشته باشید.
اگر دچار علایم جدید و غیر قابل توجیه شدهاید. داروهای مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانبی داشته باشند.
بثورات قرمز پوست، گاهی همراه با تاولهای کوچک، در نواحی تماس با نور آفتاب
لکههای پوستهپوسته
تب
خستگی یا گیجی
قرمزی پوست
به گفته کارشناسان، اسهال و استفراغ حتی در کشورهای توسعهیافته هم، پنجمین علت مرگ و میر به شمار میرود. در این زمینه متخصصان نسبت به مصرف خودسرانه آنتیبیوتیکها و داروهای ضد اسهال به ویژه در کودکان هشدار میدهند.
انواع اسهال
افزایش تعداد دفعات و تغییر قوام مدفوع نسبت به حالت همیشگی فرد، یک تعریف کلی از اسهال است. اسهال حاد در فصل گرم سال شایع هستند.
اسهال کمتر از 14 روز جزو اسهالهای حاد محسوب میشوند. در صورتی که اسهال بین 14 روز تا یک ماه به طول بینجامد به عنوان اسهال پایدار و بیش از 30 روز به عنوان اسهال مزمن در نظر گرفته میشود.
اسهال مزمن
علل بروز اسهال مزمن موارد زیر هستند:
سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، بیماری التهابی روده (IBD)، بیماری کرون(Crohns) و کولون زخمی ایدز. (ulcerative colitis) بیماریهایی هستند که موجب التهاب روده کوچک و بزرگ و بروز اسهال مزمن میشوند. معدودی از بیماریهای عفونی نیز میتوانند موجب اسهال مزمن گردند، مثل
رشد بیش از حد باکتری ها در روده کوچک، سرطان روده بزرگ (کولون)، بیماریهای غدد مترشحه داخلی مثل پرکاری تیروئید و استفاده نادرست و زیاد از مواد و داروهای ملین نیز از دیگر علل بروز اسهال مزمن هستند.
اسهال حاد
عوامل عفونی و غیر عفونی از عوامل بروز اسهال حاد هستند. آلرژی نسبت به برخی غذاها از عوامل غیرعفونی اسهال حاد به شمار میرود که بدون دخالت عوامل میکروبی بروز میکند. همچنین شروع یک بیماری اسهالی با التهاب روده ممکن است با اسهال حاد همراه باشد.
برخی بیماریهای داخلی مانند پرکاری تیروئید، حساسیت به برخی داروها و حتی مصرف آنتیبیوتیکها ممکن است علائم اسهال حاد را ظاهر کنند.
اسهال ویروسی
اغلب اسهالها از نوع ویروسی هستند. معمولاً شدت اسهالهای ویروسی و بروز علائم آن زیاد نیست. این نوع اسهال ممکن است یک تا 5 روز به طول بینجامد و در اغلب موارد با تب همراه نیست. تجویز آنتیبیوتیک در درمان اسهالهای ویروسی بیتأثیر است، بنابراین سعی میشود آب، مایعات و الکترولیتهای از دست رفته بدن جایگزین شود.
اسهال باکتریایی
ضعف عمومی بدن همراه با دلدرد، استفراغ و افزایش تعداد دفعات اجابت مزاج از علائم کلی اسهال باکتریایی است. همچنین ممکن است مدفوع با خون همراه باشد.
اسهال مسافرتی
اسهالهای مسافرتی معمولاً 4 تا 18 روز بعد از مسافرت بروز میکنند. در اغلب موارد باکتری و عوامل میکروبی از عوامل بروز این اسهالها بوده و از طریق غذا و آب آلوده منتقل میشوند. همچنین در بیشتر موارد، نوع خاصی از میکروبی کولای (میکروب رودهای) در بروز آن دخیل است. هر چه تعداد میکروب انتقالیافته بیشتر باشد، بیماری به صورت شدیدتری بروز میکند.
علائم اسهالهای مسافرتی ممکن است به صورت خفیف، متوسط و یا شدید بروز کند. این نوع اسهال در موارد شدید دلپیچه، تب و استفراغ را به دنبال دارد.
اسهال مسافرتی خفیف نیازی به تجویز آنتیبیوتیک نداشته و خود به خود رفع میشود. در درمان این نوع اسهال باید از جایگزینهای آب، مایعات و الکترولیت استفاده شود.
از آنجا که بیشترین عامل بروز این نوع اسهال، میکروبهای رودهای هستند در اسهالهای مسافرتی شدید میتوان برای حدود 3 روز، تحت نظر پزشک آنتیبیوتیک مصرف کرد. همچنین داروهای ضد اسهال باید طبق نظر پزشک استفاده شوند. اسهال مسافرتی در صورتی که طولانی مدت شده و بیشتر از دو هفته به طول بینجامد، بررسیهای آزمایشگاهی ضروری است.
اسهال وبا
اسهالهای وبا نوع دیگر از انواع اسهال هستند که در صورت بروز، به شکل اپیدمی (همه گیر) در جامعه ظاهر میشوند. عوامل میکروبی در بروز اسهالهای وبا دخالت دارند. این نوع اسهال در دو نوع شدید و خفیف بروز میکند که انواع اپیدمی آن معمولاً از نوع شدید است.
در این نوع اسهال، آب زیادی همراه با موادی سفید رنگ دفع میشود، بنابراین فرد شدیداً دچار کم آبی میشود، به نحوی که ممکن است هر یک ساعت، نیم تا یک لیتر آب بدن فرد از دست برود. در صورتی که این مقدار آب از دست رفته جایگزین نشود، احتمال مرگ وجود دارد. بر اساس نظر پزشک درمانهای خاصی برای این نوع اسهال در نظر گرفته میشود.
مصرف دارو در اسهال
مصرف آنتیبیوتیک خودسرانه برای درمان اسهال به ویژه هنگامی که اسهال با تب همراه باشد، صحیح نیست، چرا که هر اسهالی نیاز به آنتیبیوتیک ندارد. ممکن است به دنبال مصرف آنتیبیوتیک برای درمان اسهال کودکان، سندرم همولیز تشدید شده و بیماری خطرناکی را برای وی در پی داشته باشد.
استفاده از داروهای ضد اسهال، حرکات روده را کند میکند که ممکن است به دنبال کند شدن حرکات روده، تعداد میکروبها افزایش یافته و مشکلات جدیتری را برای فرد به وجود آورد. بنابراین باید از مصرف خودسرانهی داروهای ضد اسهال پرهیز کرد.
دنیایی که در آن زندگی میکنیم، گاه و بیگاه شاهد چالشی جدید در عرصه سلامت انسانهاست. برخی از بیماریها به دلیل طبیعت واگیردار خود، در مقاطع زمانی متفاوت و گاه غیرقابل پیشبینی، جمعی از افراد جامعه را به صورت گروهی مبتلا کرده و موجب خسارتهای جانی و مالی قابل توجهی میشوند. اینگونه وقایع بهداشتی را اصطلاحاً اپیدمی یا همهگیری مینامند.
بیماریهایی چون آبله، طاعون، سرخک و آنفلوآنزا موارد متعددی از اپیدمیهای وحشتناک را در جامعه بشری از خود به یادگار گذاشتهاند.
هرچند ارتقای سطح زندگی و ابداع واکسن برای بسیاری از بیماریها در جهان معاصر، خطر اپیدمی بسیاری از این بیماریها را کاهش داده یا به کلی از بین برده است، اما هنوز در مواردی، برخی بیماریها به ویژه در ماههای گرم سال از اهمیت ویژهای برخوردار میشود؛ چرا که بسیاری از میکروبها و ویروسها در فصول گرم و مرطوب سال فعالیت بیشتری دارند و از این رو در روزهای فصل گرم، شاهد ابتلای مردم به انواع بیماریهای خطرناک و در عین حال شایع هستیم.
کارشناسان و متخصصان تغذیه، عفونتهای رودهای را از شایعترین بیماریهای فصل تابستان میدانند که کودکان و سالمندان را به عنوان آسیبپذیرترین افراد جامعه بیش از هر گروه سنی دیگری تهدید میکنند.
مهمترین علت شیوع عفونتهای رودهای به ویژه در فصل تابستان استفاده از مواد غذایی مانده، حرارت ندادن کافی غذاهای سرد شده، مصرف زرده تخممرغ نیمپز و مصرف بستنیها و آبهای آلوده است. از آنجا که بیماریهای شایع در ماههای گرم سال اغلب هنگام مسافرت و در مکانهای تفریحی و گردشی بروز میکنند، لذا بهتر است غذاها در منزل تهیه گردند یا از رستورانها و اغذیهفروشیهای معتبر خریداری شوند.
غذا باید به طور کامل بپزد و از مصرف غذاهای نیمپز همانند بیفتک و... خودداری شود. ضمن این که حتیالمقدور سعی شود غذا بلافاصله پس از تهیه، مصرف شده و از استفاده ی مجدد در وعدههای غذایی دیگر پرهیز شود. در غیر این صورت غذای باقیمانده در یخچال نگهداری شود و در صورت استفاده مجدد حتماً غذای مصرفی در دمای بالای 60 درجه گرم شود.
این استاد دانشگاه همچنین جوشاندن آب را مهمترین راه از بین بردن باکتریها و انگلها دانسته و تصریح میکند آب آلوده یکی از مهمترین راههای ابتلا به بیماری اسهال در افراد به ویژه کودکان است.
مسمومیتهای غذایی
اغلب متخصصان، شایعترین بیماریهای فصل گرما را مسمومیتهای غذایی و در پی آن اسهال و استفراغ میدانند. به گفته کارشناسان، این بیماری اغلب کودکان زیر 5 سال را گرفتار میکند.
بر اساس پژوهشهای به عمل آمده، هر کودک زیر 5 سال، به طور تقریبی سه بار در سال به بیماری اسهال مبتلا میشود که این آمار در برخی مناطق، 9 بار در سال است.
این پژوهش ها همچنین نشان میدهد کودکان زیر 5 سال، 15 درصد روزهای زندگی خود را با بیماری اسهال میگذرانند و همچنان 80 درصد مرگ و میر کودکان زیر 2 سال ناشی از اسهال است.
این آمارها به خوبی گویای اهمیت و ضرورت جلوگیری از بیماریهای شایع فصل تابستان به ویژه اسهال در کودکان زیر 5 سال است.
خوشبختانه این بیماری در سالهای اخیر از طریق مصرف محلول خوراکی او. آر. اس کنترل شده و میزان مرگ و میر کودکان به حداقل رسیده است.
در اسهال حاد که بین 7 تا 14 روز به طول میانجامد، در هر بار مقدار زیادی آب از بدن بیمار دفع شده و مدفوع فرم آبکی دارد، ولی در اسهال مزمن مدفوع کمتر آبکی بوده و خون و بلغم دارد. ضمن این که عامل اسهال حاد، ویروسها و در برخی موارد باکتریها هستند، حال آن که عامل اسهال مزمن، باکتریهایی چون آمیب و انگل هستند.
دکتر محسن زهرایی، رئیس اداره بیماریهای منتقله از آب و غذای وزارت بهداشت نیز در این خصوص میگوید:
وقتی سطح سواد عمومی بالا میرود و مردم نکات آموزشی را مطالعه میکنند و پیامهای بهداشتی به آنها منتقل میشود، شاخصهای بهداشتی ارتقا مییابد و بیماریهای رودهای قابل کنترلتر میشوند.
بیماریهای عفونی روده از جمله وبا، اسهال خونی، بیماریهای انگلی و حصبه از مهمترین بیماریهایی هستند که طی سالهای گذشته باعث مرگ و میر بسیاری در کشورمان شدند.
مهمترین راه انتقال این بیماریها، عدم رعایت بهداشت فردی و نشستن دستها قبل از غذا است. مردم تصور میکنند که آب چاه، برکه، رودخانهها و چشمهها که ظاهر شفافی دارند، برای نوشیدن مناسب هستند، در حالی که این آبها دارای انواع انگل هستند و خوردن آنها باعث بیماریهای رودهای میشود که ممکن است چندین سال علائمی نشان ندهند.
گندزدایی آب در محل مصرف از راههای پیشگیری از وباست، به طوری که با استفاده از کلر به موازات تهیه و تدارک مخازن مطمئن میتوان از آب آشامیدنی سالم استفاده کرد.
گندزدایی آب، یک فرآیند از عملیات تصفیه است که در نتیجه آن باکتریهای موجود در آب از بین میروند. یک فرد میتواند با داشتن حداقل یک لیتر آب برای آشامیدن و دو لیتر برای تهیه غذا و مصرف ضروری شستشو در روز، زنده بماند.
سبزیجات و میوه های خام باید به دقت شسته و ضدعفونی شوند، در غیر این صورت باعث ابتلا به بیماریهای رودهای میگردند. گاهی اوقات میبینیم افراد کاهو را بدون این که خوب ضدعفونی کنند، مصرف میکنند و این باعث ایجاد بیماری کیست هیداتیک میشود.
بیماری کیست هیداتیک توسط نوعی کرم ایجاد میشود که انتقال آن از طریق سبزیهای آلوده است. برای اطمینان از انتقال نیافتن این بیماریها، باید پس از پاک کردن انواع سبزی، آنها را در ظرف پر از آبی قرار داد و مقداری مایع ظرفشویی یا پرکلرین روی آن ریخت و پس از 5 دقیقه شست، طوری که کفی روی آنها باقی نماند تا کاملاً آلودگی آنها برطرف شود.
بیماریهای فصلی هر ساله آسیبهای فراوانی را به جامعه وارد میسازند، در حالی که در اکثر موارد میتوان با احتیاطها و پیشگیریهای ساده، جلوی بروز بسیاری از این بیماریها را گرفت.