خارش دست‌ها و چشم در فصل گرما

یکی از شایع‌ترین مراجعات به پزشکان متخصص پوست در فصول گرم بهار و تابستان، بروز خارش شدید در نواحی پشت دست‌ها، ساعد و گاهی صورت است.

مبتلایان معمولا به همراه خارش در پشت دست و ساعد، از قرمزی و بروز جوش‌ها و برجستگی‌های پوستی کوچکی شاکی هستند که به مرور زمان در طول شب یا در محیط خنک از شدت آن کاسته می‌شود.

اگر چه دانستن عوامل محیطی خارش‌زا ضروری است، اما باید دانست که مهم‌ترین علت خارش در این فصل با شرح حالی که بیان شد به علت تابش نور خورشید به پشت دست‌ها و ساعد است.

ممکن است دو سوال مهم مطرح شود؛ اول آن که مگر در زمستان و پاییز نور خورشید وجود ندارد؟

و دوم آن که چرا پشت دست و ساعد بیش از صورت دچار خارش می‌شود، در حالی که صورت بیشتر از سایر نقاط بدن در معرض نور خورشید قرار دارد.

در پاسخ به سوال اول باید گفت: افزایش طول روز و شدت نور خورشید در فصل بهار و تابستان، مهم‌ترین علت بروز خارش است، این به آن معنی است که پوست بدن ما در این فصول، طول موج‌های بیشتری از نور آفتاب (امواج آ و بی) را دریافت می‌کند.

پاسخ سوال دوم هم این است که هر منطقه‌ای از بدن که در فصل زمستان و پاییز کمتر در معرض تابش نور بوده یا کاملا پوشیده بوده‌اند و اکنون (بهار یا تابستان) بنا به دلایلی به راحتی در معرض نور قرار دارد، می‌تواند بیش از هر عضو دیگر دچار خارش شود. به عنوان مثال در فصل زمستان ما معمولا لباس آستین بلند به تن می‌کنیم، در حالی که در فصل بهار تمایل به پوشیدن لباس‌های آستین کوتاه داریم، بنابراین باید بدانیم ساعدها و دست‌هایمان که معمولا در فصل زمستان و پاییز پوشیده و حتی محروم از تابش نور ضعیف خورشید در فصول سرد بوده‌اند، اکنون ناگهان با روزهای بلند و گرم در معرض تابش نور قوی خورشید هستند که انتظار آن حد تابش و گرما را نداشته‌اند و به همین خاطر ممکن است شدت میزان خارش، در صورت کمتر از دست‌ها و ساعد باشد، زیرا طی فصول سرد صورت در تماس مستمر با نور خورشید ضعیف بوده و به اصطلاح به نور آفتاب عادت کرده و مقاومت مختصر داشته است.

گاهی بعضی بیماران از خارش شدید در گوش‌ها و گردن در فصل گرم شاکی هستند که اتفاقا باید گفت اینها کسانی هستند که در فصول سرد با کلاه و شال، گوش‌ها و گردن خود را می‌پوشانند و در فصول گرم، ناگهان گوش‌ها و گردن آنها در معرض نور شدید واقع می‌شوند که خود علتی مهم برای بروز خارش و قرمزی طاقت‌فرسای آنان است.

خارش و قرمزی چشم می تواند عوارضی مانند ایجاد ناخنک در چشم، آب مروارید و ایجاد اختلال در شبکیه را به دنبال داشته باشد

توصیه‌های درمانی و پیشگیرانه

ـ پوشش کامل پوست مناطق حساس بدن با لباس رنگ روشن، سبک و نخی که اخیرا دچار خارش شده (لباس آستین بلند، دستکش نخی، پیراهن یقه‌دار، بسته نگه داشتن پیراهن در مناطق گردن و سینه و استفاده از کلاه لبه‌دار برای جلوگیری از تابش نور آفتاب به گردن و گوش‌ها)

ـ استفاده از کرم‌های ضد آفتاب با فاکتور محافظتی 30 یا بالاتر برای صورت، گوش‌ها و پشت دست‌ها و تجدید هر 3 تا 4 ساعت اگر در فضای باز و آفتابی هستید.

ـ اگر شدت خارش زیاد است، می‌توانید از پماد موضعی استروئیدی متوسط مانند فلوسینولون در محل خارش و قرص خوراکی ضد خارش، البته با نظر پزشک متخصص، برای مدت کوتاه استفاده کنید.

ـ کسانی که از وسعت و شدت بیشتری از این بیماری رنج می‌برند، لازم است با پزشک متخصص پوست برای اطمینان از وجود یا عدم وجود بیماری‌های روماتیسمی پوست و مفاصل مشورت کنند.

خارش شدید چشم در فصل گرما را جدی بگیرید

خارش شدید چشم شایع ترین حساسیت چشمی است که در فصل گرما به علت مواجه شدن با آفتاب شدید بروز می کند.

خارش و قرمزی چشم می تواند عوارضی مانند ایجاد ناخنک در چشم، آب مروارید و ایجاد اختلال در شبکیه را به دنبال داشته باشد.

به افرادی که در فصل گرما با آلرژی های چشمی مواجه می گردند، توصیه می شود به منظور اقدامات درمانی مناسب بهتر است به پزشک مراجعه کنند.

استفاده از عینک های آفتابی و کمتر در معرض نور شدید آفتاب قرار گرفتن در کاهش حساسیت های چشمی موثر است.

کسانی که در محیط های خاص به سر می برند، از جمله آنهایی که زیاد کنار دریا هستند، رانندگانی که به مدت طولانی در جاده بسر می برند و همچنین اشخاصی که به ارتفاعات می روند حتما باید از عینک های مخصوص استفاده کنند.

با توجه به فصل گرما و استفاده از استخرهای عمومی، استفاده از عینک مخصوص شنا برای جلوگیری از حساسیت های چشمی ضروری است.

خشکی چشم از شایع ترین عوارض چشمی در فصل گرما است. این مساله بویژه در زنان بیشتر مشاهده می شود.

یکی از راه های درمان این مشکل استفاده از قطره های اشک مصنوعی است که باعث مرطوب نگه داشتن سطح چشم می شود.

اشک های مصنوعی که در بطری های چند بار مصرف قرار دارند، حاوی ماده نگهدارنده ای هستند که ممکن است چشم نسبت به آن حساس باشد و ایجاد آلرژی و حساسیت کند.

خارش پوست بیشتر اوقات در اثر خشکی پوست رخ می‌دهد. خشکی پوست هم در اثر عوامل محیطی اتفاق می‌افتد. این عوامل محیطی عبارتند از: هوای گرم یا سرد با رطوبت پایین، استفاده طولانی مدت از وسایل تهویه هوا یا گرماده در خانه، شستشو یا حمام کردن زیاد.

سایر شرایطی که باعث خشکی پوست می‌شوند شامل: مشکلات پوستی، بیماری‌های داخلی، آلرژی‌ها (حساسیت‌ها) و واکنش‌های دارویی است که ما در اینجا آنها را برای شما شرح می‌دهیم.

1- مشکلات پوستی: اختلالات پوستی که باعث خارش می‌شوند عبارتند از اگزما (درماتیت)، پسوریازیس، جرب (گال)، شپش، آبله مرغان و کهیر. در این بیماری‌ها، خارش در قسمت‌های خاصی از بدن دیده می‌شود و می‌تواند همراه با سایر علائم پوستی مثل قرمزی، سوزش، برآمدگی و تاول پوستی باشد.

2- بیماری‌های داخلی: این بیماری‌ها شامل بیماری‌های کبدی، بیماری سلیاک، نارسایی کلیه، کم خونی ناشی از کمبود آهن، بیماری‌های تیروئید و سرطان‌ها (لوسمی و لنفوم) است. در این بیماری‌ها، خارش معمولاً در کل بدن دیده می‌شود نه در یک قسمت خاص از بدن.

3- مشکلات عصبی: مشکلاتی که سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار می‌دهند مثل ام اس، دیابت و زونا می‌توانند باعث ایجاد خارش شوند.

4- آلرژی‌ها: پشم، مواد شیمیایی، صابون و سایر مواد محرک می‌توانند باعث خارش پوست شوند. گاهی اوقات مواد آرایشی باعث آلرژی و خارش می‌شوند. آلرژی‌های غذایی نیز می‌توانند باعث خارش پوست شوند.

5- داروها: واکنش به مصرف برخی داروها مثل آنتی بیوتیک ها، داروهای ضدقارچ و مسکن‌ها می‌تواند باعث ایجاد جوش و خارش پوست شود.

6- بارداری: برخی از خانم‌ها در طی دوران بارداری دچار خارش پوست به خصوص در ناحیه شکم، ران پا، سینه و بازو می‌شوند. همچنین مشکلات پوستی خارش دار مثل درماتیت، در طی بارداری بدتر می‌شوند.

از کرم‌ها، لوسیون ها و صابون های معطر استفاده نکنید، زیرا مواد معطر باعث حساسیت پوستی می‌شوند و خشکی و خارش آن را بدتر می‌کنند

درمان طبیعی خارش پوست

1- لگن یا وان حمام را با آب گرم پر کنید و 4 قاشق مرباخوری روغن نعنا به آن اضافه کنید. حداقل برای 20 دقیقه در این آب قرار بگیرید. این درمان خانگی برای بهبود خارش متوسط تا شدید پوست موثر است.

2- 3 قاشق غذاخوری عسل را با 3 قاشق غذاخوری پودر دارچین مخلوط کنید تا خمیر نرمی به دست آید. این خمیر را روی قسمتی که می‌خارد، برای چند دقیقه بمالید. این مخلوط خارش را برطرف می‌کند. بعد از این که خارش کاملاً رفع شد، این خمیر را از روی پوستتان بشویید.

3- 2 لیوان جوی دو سر پرک شده را در یک وان یا لگن پر از آب گرم بریزید و با دستتان آن را مخلوط کنید. 20 دقیقه در این آب قرار بگیرید تا خارش و خشکی پوست برطرف شود.

4- 3 قاشق غذاخوری سرکه سیب را با 120 میلی لیتر آب گرم مخلوط کنید. لیف حمام را با این محلول خیس کنید و به آرامی قسمت خارش دار را با آن بشویید. این کار را ادامه دهید تا خارش برطرف شود. شما می‌توانید این محلول را برای استفاده‌های بعدی در یخچال نگه دارید.

5- 4 قاشق غذاخوری جوش شیرین را با 90 میلی لیتر آب مخلوط کنید تا خمیر نرمی بدست آید. به آرامی این خمیر را روی پوست خود بمالید. این خمیر، سوزش و خشکی پوست را برطرف می‌کند.

6- از کرم مرطوب کننده استفاده کنید، خصوصا بعد از استحمام، یک کرم مرطوب کننده به پوستتان بمالید تا خشک نشود. علت شایع خارش پوست، خشکی آن است.

7- آب داغ خشکی پوست را بدتر می‌کند. پس در حمام از آب ولرم استفاده کنید. همچنین در وان پر از کف حمام نکنید، چون خشکی و خارش پوست را بدتر می‌کند.

8- از کرم‌ها، لوسیون ها و صابون های معطر استفاده نکنید، زیرا مواد معطر باعث حساسیت پوستی می‌شوند و خشکی و خارش آن را بدتر می‌کنند.

9- در داخل خانه خود دستگاه بخور روشن کنید تا رطوبت هوا را افزایش دهد.

10- بعد از حمام، به آرامی با گذاشتن و برداشتن حوله روی پوست، آن خود را خشک کنید و حوله را روی پوست خود نکشید.

11- لیموترش تازه خاصیت ضدعفونی کنندگی دارد. کمی آب لیموترش تازه را روی پوست خارش دار خود بچکانید و کمی صبر کنید تا خشک شود. همچنین می‌توانید لیف خود را با آب لیموترش تازه خیس کنید و به آرامی روی پوست خود بمالید. این کار خارش را خیلی کم می‌کند. همچنین می‌توانید قبل از استفاده، لیموترش را در یخچال قرار دهید تا خنک شود و سپس آن را استفاده کنید. این کار تأثیر لیموترش را در کاهش خارش، افزایش می‌دهد.

* هشدارها

1- اگر خارش پوست شما بعد از چند روز بهتر نشد و حتی بیشتر شد، حتماً به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید.

2- سعی کنید تا حد امکان پوست خود را نخارانید، زیرا این کار باعث خراش پوست و در نتیجه عفونت آن می‌شود.

3- لباس تنگ نپوشید، زیرا خارش پوست را بدتر می‌کند.