توصیه هایى براى مقابله با تب کودکان

احتمالا هر پدر و مادرى، سناریوى زیر را تا کنون تجربه کرده است: شما نیمه شب از خواب بیدار و متوجه مى شوید که فرزندتان در حالى که عرق کرده، سرخ شده و دماى بدنش بالا رفته، کنار تخت شما ایستاده است. بلافاصله دچار تردید مى شوید که آیا کودک شما تب دارد؟ مطمئن نیستید که چه اقداماتى باید انجام دهید. آیا باید درجه بگذارید یا با پزشکش تماس بگیرید؟ حتى اگر فرزند شما تب داشته باشد، زیاد موضوع حادى نیست، زیرا تب به تنهایى مشکلى ایجاد نمى کند و آسیبى به بدن نمى رساند بلکه چیز خوبى است، زیرا بدین معنا است که بدن در حال مبارزه با عفونت هاست.

بنابراین همه تب ها احتیاج به درمان ندارند. اما تب شدید و خیلى بالا مى تواند باعث بروز مشکلات شدیدى در کودک شما شود، مثل خشک شدن آب بدنش.

اما مراحلى وجود دارد که شما براى تحمل پذیر شدن این حالت براى کودکتان مى توانید انجام دهید. در اینجا ما به شما مى گوییم: چه موقع باید با پزشک مشورت کنید؟ چگونه درجه تب را اندازه گیرى و درمان کنید.

تب چیست؟

تب زمانى اتفاق مى افتد که قسمت تعدیل گرماى درونى بدن، دماى بدن را از حد طبیعى بالاتر ببرد. این بخش در قسمتى از مغز که "هیپوتالاموس" نام دارد، است.

هیپوتالاموس مى داند که بدن شما چه دمایى باید داشته باشد و این پیغام را به بدن شما مى فرستد که در همان دما باقى بماند. این دما معمولاً حدود 37 درجه سانتی گراد یا 6/98درجه فارنهایت است.

دماى بدن اکثر افراد در طول روز دچار تغییرات ناچیزى مى شود. معمولاً در صبح کمتر و در عصر یا بعد از ظهر کمى بیشتر است. در کودکان نیز وقتى مشغول بازى، ورزش یا دویدن هستند دماى بدنشان دچار نوساناتى مى شود.

گاهى اوقات هیپوتالاموس براى مقابله با دماى بالا که در نتیجه پاسخ به یک عفونت، بیمارى یا دلایل دیگر ایجاد مى شود، به کمک بدن مى شتابد.

ولى چرا هیپوتالاموس به بدن مى  گوید که بر اساس دماى جدید تغییر کند؟ محققین معتقدند تغییر دما، روش بدن براى مقابله با چربى هایى است که باعث عفونت مى شوند.

چه چیزى باعث تب مى شود؟

این موضوع مهم را به خاطر داشته باشید که تب به تنهایى یک بیمارى نیست، بلکه معمولاً از علائم یک مشکل اصولى دیگر است. تب چندین دلیل بالقوه دارد:

عفونت: بیشتر تب ها در اثر عفونت یا دیگر بیمارى ها به وجود مى آیند. تب با یک مکانیسم دفاعى طبیعى، همزمان به بدن در مبارزه با عفونت ها کمک مى کند.

لباس زیاد پوشیدن: نوزادان به خصوص آنهایى که تازه متولد شده اند، ممکن است در اثر قرار گرفتن در یک محیط گرم یا پوشیدن لباس زیاد به تب دچار شوند، زیرا قادر نیستند دماى بدن خود را تنظیم کنند و با دماى بیرون وفق دهند.

مصونیت: نوزادان و کودکان گاهى پس از واکسن زدن به تب خفیفى مبتلا مى شوند. دندان درآوردن نیز باعث بروز تب خفیفى در نوزاد مى شود، ولى چنانچه دماى بدن نوزاد شما به بیش از 8/37 درجه سانتی گراد رسید، دلیل آن دندان درآوردن نیست، بلکه باید مشکل دیگرى وجود داشته باشد.

چگونه باید متوجه شوم که تب فرزندم علامت یک مشکل یا بیمارى جدى است؟

در گذشته پزشکان براى درمان تب تنها به دماى بدن اکتفا مى کردند، ولى امروز علاوه بر دماى بدن، شرایط کلى کودک را نیز مورد بررسى قرار مى دهند.

کودکانى که دماى بدنشان کمتر از 9/38 درجه سانتی گراد است، معمولاً احتیاج به مداوا و درمان ندارند، مگر اینکه احساس ناراحتى کنند. البته در این مورد یک استثنا وجود دارد: چنانچه نوزاد سه ماهه یا کوچک ترى دارید، اگر دماى بدنش 38 درجه سانتی گراد یا بیشتر بود، باید با پزشک کودک خود مشورت کنید یا او را به مرکز اورژانس ببرید، زیرا در این سن حتى یک تب خفیف نیز مى تواند علامت یک عفونت جدى باشد. اما در مورد کودکان بزرگ تر، رفتارها و میزان فعالیت ها باید دقیقا مورد بررسى قرار بگیرد.

با مشاهده رفتار فرزندتان، شما متوجه مى شوید که آیا یک بیمارى خفیف و سطحى دارد یا باید به پزشک مراجعه کنید. چنانچه فرزند شما همچنان تمایل به بازى، خوردن و نوشیدن داشته باشد، چهره اش خندان باشد یا رنگ پوستش طبیعى باشد، بدین معناست که بیماری اش جدى نیست و تبش به زودى پایین مى آید. البته چنانچه فرزندتان تب داشت و تمایلى به غذا خوردن نداشت، اصلاً جاى نگرانى نیست، زیرا این حالت در مورد عفونت هایى که باعث بروز تب مى شود، کاملاً طبیعى است.

چگونه متوجه شوم که فرزندم تب دارد؟

یک بوس کوچک روى پیشانى یا قرار دادن دست روى پوست فرزندتان کافى است تا متوجه تب او شوید. البته این دما بستگى به شخصى که این کار را انجام مى دهد، دارد و کاملاً نمى تواند اندازه گیرى درست و دقیقى باشد.

با استفاده از یک درجه مى توانید میزان دماى بدن فرزند خود را اندازه گیرى کنید. در حالت های زیر، کودک تب دارد:

دمای 38 درجه سانتی گراد هنگامى که درجه را در باسن نوزاد قرار مى دهید.

5/37 درجه سانتی گراد وقتى که درجه را در دهان او قرار مى دهید.

2/37 درجه سانتی گراد وقتى که درجه را در زیر بازوى نوزاد قرار مى دهید.

البته تب بالا به شما نمى گوید که فرزند شما چقدر بیمار است. یک سرماخوردگى ساده یا عفونت ویروسى مى تواند باعث تب بالا(9/38 تا 40 درجه سانتی گراد) شود، اما نشان دهنده مشکل جدى نیست.

عفونت هاى جدى باعث تب نمى شوند، بلکه باعث پایین آمدن غیرطبیعى دماى بدن نیز مى شود، به خصوص در نوزادان کوچک.

به دلیل اینکه تب ممکن است بالا و پایین رود، گاهى اوقات کودکى که تب دارد ممکن است سردش شود، زیرا بدن سعى دارد گرماى اضافی تولید کند و کودک مى خواهد گرماى اضافی را خارج کند، بنابراین عرق مى کند و دماى بدن شروع به پایین آمدن مى کند.

گاهى اوقات کودکى که تب دارد تندتر از حالت عادى نفس مى کشد و گاهى ضربان قلبش نیز تندتر مى شود. چنانچه فرزندتان مشکل تنفسى داشت و به راحتى قادر به نفس کشیدن نبود، یا خیلى تند نفس مى کشید، و حتى بعد از پایین آمدن تبش هنوز تند نفس مى کشید، حتماً با پزشک تماس بگیرید و یا کودک خود را نزد پزشک ببرید.