چند توصیه تغذیه ‌ای سودمند برای ماه مبارک رمضان

چند توصیه تغذیه ‌ای سودمند برای ماه مبارک رمضان

ماه مبارک رمضان ماهی پر از خیر و برکت است . در این ماه است که بندگان می توانند با توبه های حقیقی از گناهان گذشته دوباره به سوی خداوند باز گردند و طلب غفران کنند. اما به غیر از این سلامت روحی که ثمره تزکیه نفس در این ماه مبارک است سلامت جسمی نیز یکی از نتایج روزه داری می باشد. البته موضوع سلامت و معنویت یکی از بحث های روز دنیا است و توجه بسیاری از صاحب نظران علم پزشکی را به خود جلب کرده است. با این حال در خصوص معنویت و سلامت دو رویکرد اصلی وجود دارد. عده ای معنویت را به معنای نوعی مسکن روحی محسوب می کنند که انسان ها را در آشوبناکی زندگی ماشینی و مادی به آرامش می رساند و اساسا اصالتی برای معناگرایی در زندگی بشر قائل نیستند .این نگرش در حقیقت در ادامه همان رویکرد های ماتریالیستی تمدن غرب است. با این حال در نگاه اسلامی ضمن آنکه معتقدیم انسان ها جز با یاد خدا به آرامش نمی رسند به این نکته نیز معترفیم که انسان هایی که غالبا اهمیت بیشتری به مسائل دینی می دهند مراقبت های بیشتری نیز از جسم و روان خود انجام می دهند که در نهایت به سلامت روحی و روانی آنها منتج می شود. به عنوان مثال در دین مبین اسلام آن گونه به سلامت روحی و روانی مومنان پرداخته شده است که تعجب بسیاری از صاحب نظران پزشکی را بر انگیخته است. به عنوان مثال دین اسلام به موضوع طهارت جسم و روان آن قدر حساس و ریز بین است که نمونه آن را در کمتر دین و یا مکتبی می بینیم. اما حتی اگر بخواهیم بر مدار تجربه گرایی حرکت کنیم و به مقوله رابطه سلامت و معنویت از دریچه غربی آن نگاه کنیم باید گفت تجربه اثبات کرده است که افرادی که دارای درجات معنوی بیشتری هستند سلامت روحی و حتی جسمی بیشتری نسبت به سایرین دارند. البته این نوع نگاه بیش از این اندوخته ای را در دسترس انسان قرار نمی دهد و گویا در غرب کسی زیاد به دنبال علل نمی گردد اما از نگاه ما مسلمانان دلایل واضحی بر وجود رابطه مستقیم میان معنویت و سلامت قابل اقامه است . البته در این میان هم مطالعات زیادی انجام شده که صراحتا تاثیر معنویت را بر سلامت آشکار می سازد به گونه ای که بررسی مروری روی 100 پژوهش نشان داد 79 درصد از این پژوهش ها توانسته اند همبستگی معنا دار و مثبتی را بین افزایش اشتغال به امور مذهبی و افزایش روان درستی مشخص کنند.در مطالعه دیگری از همین نوع که در دانشگاه دوک انجام شده، معلوم شد از 93 پژوهش، 60 تای آنها توانسته اند نشان دهند که در این افراد میزان افسردگی به طرز قابل ملاحظه ای کمتر دیده می شود. با این حال باید تاکید کرد که روزه داری می تواند تاثیرات بسیار مثبتی بر سلامت جسم و روان افراد داشته باشد. روزه‌ از نظر بهداشت‌ جسم‌ و سلامت‌ بدن‌ دارای‌ فواید فراوانی‌ است. این‌ عمل‌ در سلامت‌ معده‌ و پاکسازی‌ آن‌ از انواع‌ غذاها که‌ موجب‌ بیماری‌ هستند اثرات‌ فوق‌العاده‌ دارد. پیامبر اسلام (ص) فرمود: معده‌ مرکز و خانه‌ هر دردی‌ است‌ و پرهیز از غذاهای‌ نامناسب‌ و زیادخوری، اساس‌ و رأس‌ هر داروی‌ شفابخش‌ است. همچنین‌ ایشان‌ فرموده‌اند:روزه‌ بگیرید تا سالم‌ بمانید.برای‌ بهداشت‌ و تندرستی، باید غذا کمتر مصرف‌ شود و هنوز اشتها تمام‌ نشده، دست‌ از غذاخوردن‌ کشید. به‌ تجربه‌ ثابت‌ شده‌ است، افرادی‌ که‌ کم‌ می‌ خورند از کسانی‌ که‌ همیشه‌ سیر می‌ خورند سالم‌ ترند.پرهیز از خوردن‌ و آشامیدن‌ در ایام‌ روزه‌ یکی‌ از راه‌های‌ مؤثر برای‌ تندرستی‌ است؛ زیرا وقتی‌ انسان‌ مدتی‌ از خوراک‌ عادی‌ روزانه‌ دست‌ کشید و در تغذیه‌ خود تخفیف‌ داد، به ‌بالطبع‌ اشتها و میل‌ به‌ غذا پیدا می‌ کند. در نتیجه‌ مواد شیمیایی‌ خوراک‌ که‌ مورد احتیاج‌ بدن‌ است‌ در نهایت‌ راحتی‌ جذب‌ می‌ شود. اثبات‌ شده‌ که‌ روزه‌ از نظر بهداشت‌ جسم‌ در تمام‌ سنین‌ با توجه‌ به‌ حالات‌ مختلف‌ و با رعایت‌ بعضی‌ بیماری‌ها و ناتوانی‌ها بسیار مفید و نافع‌ است؛ حتی‌ کودکان‌ از این‌ منافع‌ بی ‌بهره‌ نیستند و با شرایط‌ ویژهِ خود می‌ توانند روزه‌ بگیرند. بر اساس مطالعات محققان روزه علاوه بر اثرات سودمند جسمانی، در زمینه کاهش افسردگی و بالا بردن سلامت روان نیز بسیار مفید است. پژوهشی توسط محققان دانشگاه علوم پزشکی رفسنجان در خصوص بررسی تأثیر روزه بر سلامت روان و میزان افسردگی روزه داران انجام شد.در این پژوهش که در دانشگاه آزاد سیرجان صورت گرفت، تعداد 361 دانشجو به صورت تصادفی انتخاب شدند و اطلاعات مورد نیاز توسط پرسشنامه هایی جمع آوری گردید. پرسشنامه ها توسط نمونه های مورد پژوهش، ده روز قبل و ده روز بعد از ماه مبارک رمضان تکمیل شدند و میانگین نمرات با هم مقایسه شد.یافته های این پژوهش نشان می دهد:میانگین نمره بهداشت روان و میزان افسردگی نمونه های مورد مطالعه، قبل و بعد از ماه مبارک رمضان، از لحاظ آماری کاهش معنی داری داشته است.نتایج این پژوهش تأثیر مثبت روزه ماه رمضان را بر سلامت روان و کاهش میزان افسردگی روزه داران تأیید می کند.

درمان تشنگی در ماه مبارک رمضان

 میزان دریافت نمک باید در روزهای ماه مبارک کاهش یابد، زیرا نمک زیاد باعث عطش بسیار فرد می‌شود و فرد تشنه تر می گردد البته لازم بذکر است؛ افراد روزه‌دار باید از غذاهای پر نمک و خوراکی‌های نظیر نمک، چیپس، تن‌ماهی‌ دوری کنند چرا که این خوراکی‌ها میزان تشنگی افراد را تا زمان افطار افزایش می‌دهند.مصرف سبزیجات: سبزی‌ خوردن و انواع سالاد در وعده‌ سحر و افطار بهتر است استفاده شود زیرا در کاهش تشنگی نقش بسزایی دارد.برای باز کردن روزه از چای،‌حلیم، آش ولرم استفاده شود و از غذای چرب پرهیز گردد. افراد سعی کنند سمت نوشابه نروند چرا که نوشابه‌ها گازدار هستند و مشکلات گوارشی و پوکی استخوان برای افراد ایجاد می‌کند و تشنگی افراد را افزایش می‌دهد.

نوشیدنی عالی برای رفع تشنگی روزه‌داران

اگر می‌خواهید در ماه رمضان تشنگی و کم آبی اذیت‌تان نکند این نوشیدنی را امتحان کنید.برای کاهش عطش و تشنگی، در ایام روزه‌داری ۱۴ عدد آلو بخارا را در یک پارچ آب بریزید و یک قاشق غذاخوریخاکشیر و نصف لیوان لیموترش را در آن حل و میل کنید.روزه، خانه تکانی برای جسم و روح است که در بعد جسمی باعث نظافت سلول‌های بدن می‌شود. روزه گرفتن، باعث از بین رفتن اضطراب، دلهره و افسردگی می‌شود و حس اعتماد به نفس و اعتدال عصبی را در انسان تقویت می‌کند. روزه زمانی باعث جلوگیری از امراض خواهد شد که در زمان سحری و افطار به میزان صحیح و کامل غذا خورده شود و فرد کم خوری یا پرخوری نکند.زمان افطار نیز حتما از آب گرم، شیر گاو تازه کم چرب، خرما و حلوای خرمایی استفاده کنید.خوردن خربزه و سیب شیرین به هضم بهتر غذا کمک خواهد کرد.

نکات تغذیه ای مهم در روزه‌‌داری(2)

دفعات غذا خوردن نیز اهمیت خاصی در سلامت انسان دارند. در روزهای معمولی و غیر روزه‌داری توصیه می‌شود که غذایی پر حجم و دارای مقدار زیادی گوشت در هنگام ظهر(ناهار) میل شود و صبحانه و شام از غذاهای سبک استفاده شود. خوردن یک میان وعده در صبح (یک عدد میوه) و عصر نیز کمک زیادی به کنترل اشتها و سوخت و ساز بدن می‌کند و از ایجاد اشتهای کاذب نیز می‌کاهد.

در طول افطاری تا سحری نیز رعایت دفعات غذا خوردن بسیار اهمیت دارد. وقتی ایام روزه‌داری با روزهای گرم و طولانی سال مصادف می‌شود، از آن جا که مدت زمان بین افطار و سحری کم است، دو وعده‌ی غذای اصلی (افطار و سحری) و یک میان وعده تا زمان قبل از خواب (مصرف میوه‌ و نوشیدنی‌) توصیه می‌شود. البته در تمام ساعات ما بین افطار و سحری، نوشیدن مایعات به مقدار فراوان توصیه می‌گردد.

هنگام روزه‌داری در ماه‌های سرد سال که شب‌ها طولانی هستند، می‌توان سه وعده غذا و یک میان وعده را داشت. به عنوان مثال شروع افطار با غذایی سبک مثل نان، پنیر، گردو، سبزی، خرما و شیر مناسب است. پس از 3- 2 ساعت (بسته به شرایط فیزیولوژیکی و اشتهای فرد) و زمانی که فرد حس می‌کند دوباره به حد کافی گرسنه شده است، خوردن شام مناسب خواهد بود.(البته حتما لازم نیست افطاری و شام را جدا از هم میل نمود، بلکه بسته به شرایط و عادت خانواده می توان روزه را با مصرف کمی آبجوش و غذاهای سبک در افطار باز کرد و بعد از آن غذای پخته مثل پلو و خورش را میل نمود). بین شام تا سحری هم صرف یک میان وعده‌ای که شامل کمی آجیل، میوه‌ و نوشیدنی‌ توصیه می شود. در نهایت مصرف سحری بسیار ضروری است که می‌تواند شامل غذاهای دارای کربوهیدرات های پیچیده و غیر سرخ کرده و عموماً حاوی غلات، لبنیات، کمی گوشت، سبزی‌جات و حبوبات باشد. (البته افراد چاق باید در مصرف غذا احتیاط کنند تا دچار اضافه وزن بیشتر نشوند).

روش تغذیه و منش زندگی نیز از دیگر نکات بسیار با اهمیت هستند. شروع افطاری با آب گرم و خرما و عدم استفاده از مایعات سرد، هم‌چنین عدم مصرف غذاهای سنگین مثل غذاهای چرب و سرخ‌کردنی‌ همواره مورد توصیه است.

در عین حال اگر غذا بسیار آبکی باشد و نان هم در آن تیلیت شود و یا نوشیدن مایعات فراوان در طول غذا خوردن، موجب کاهش اثر آنزیم‌های گوارشی بر غذا و بروز برخی بیماری‌ها و نارسایی‌های گوارشی می‌شود.

خوردن آهسته و جویدن کامل غذا، لذت بردن از غذا و دست کشیدن از صرف غذا هنگامی که کاملا سیر نشده ایم، همگی از توصیه‌های قابل توجه دین مبین اسلام و علم تغذیه است.

مصرف ادویه فراوان علاوه بر ایجاد ناراحتی‌های گوارشی، باعث افزایش تشنگی در طول روز می شود.

مصرف غذاهایی از قبیل کله پاچه ، سیرابی و شیردان به علت داشتن مقدار زیادی چربی، منجر به بروز مشکلات گوارشی و سلامتی و هم‌چنین تشنگی شدید در طول روز می‌گردند.

نوشیدن نوشابه‌های گازدار نیز منجر به سوء تغذیه، افزایش احتمال چاقی و افزایش بیماری‌های گوارشی منجر می‌شود.

کم‌خوری بیش از حد که می‌تواند به سوء تغذیه، سرگیجه، سردرد، اختلالات عصبی، لاغری مفرط، افت قند خون و ... منجر شود و پُرخوری بیش از حد و هم‌چنین ریزه خواری‌ همگی به سلامت فرد لطمه می‌زنند.

خواب مناسب و کافی نیز لازم است. طی تحقیقات مشخص شده که خواب دیرهنگام و نامنظم، به ویژه در کودکان و نوجوانان، می‌تواند منجر به کاهش قد، چاقی یا لاغری مفرط گردد. برای کودکان حداقل 8 ساعت و برای نوجوانان حداقل 7ساعت خواب در طول شب( که از اوایل شب شروع شود) توصیه شده است.

مصرف بسیار کم و هم‌چنین مصرف فراوان سبزی‌ها تشنگی در طول روز را افزایش می‌دهند.

عدم نوشیدن کافی مایعات ، نوشیدن چای و قهوه ی فراوان و غلیظ ، عدم مصرف یا مصرف ناکافی میوه‌ها و سبزی‌جات نیز همگی ممکن است منجر به یبوست شوند که با مصرف این مواد غذایی در حد مناسب، این مشکل از بین خواهد رفت. در زمان یبوست  علاوه بر مصرف میوه‌ها، سبزی‌جات و مایعات کافی، مصرف خیسانده‌ی آلو‌ بخارا، انجیرخشک و توت‌خشک نیز لازم است.

در خاتمه یادآوری می‌گردد کههنگام غذا خوردن و بعد از آن، خون فراوانی به سمت دستگاه گوارش سرازیر می‌گردد و به همین دلیل فرد دچار بی‌حالی و کاهش توان فعالیت فکری می شود. روزه‌داری با استراحت دادن به دستگاه گوارش و فرستادن خون کافی به سراسر بدن به ویژه به دستگاه مغزی و عصبی (ایجاد فرصت کافی برای فعالیت فکری مناسب)، می تواند به حفظ سلامتی بدن کمک شایانی کند.

در عین حال نباید تصور کرد که روزه نباید منجر به بی‌حالی و احساس گرسنگی شود، بلکه این حالات به طور طبیعی در هنگام روزه‌داری در افراد سالم نیز ایجاد می‌شود که باید آن‌ها را تحمل نمود، ولی اگر حالات غیرعادی یا فشارهای غیرطبیعی بر بدن ایجاد شود، مشاوره با پزشک یا متخصص مربوطه کاملاً ضروری است.

نکات تغذیه ای مهم در روزه‌‌داری

نکات تغذیه ای مهم در روزه‌‌داری(1)

  

اسلام به تغذیه‌ی مناسب اهمیت ویژه‌ای می‌‌دهد، طوری که آیه مبارکه«فلینظر الانسان الی طعامه» به‌خوبی نمایان‌گر این مطلب است که غذای انسان باید حلال، پاکیزه و مناسب باشد. ضمناً هر عملی که موجب آزار و ضرر به خود یا دیگران شود، در اسلام پذیرفته نیست، زیرا که اسلام فرموده«لاضرر و لاضرار فی الاسلام».

روزه‌داری نیز می‌تواند به تغذیه‌ی مناسب بدن کمک شایانی کند. بدن انسان برای حفظ سلامتی خود همواره مقداری چربی را به عنوان ذخیره‌ی انرژی در نقاط مختلف ذخیره می‌کند. این چربی‌ها به مرور ممکن است مقداری از کاروتنوئیدهای(رنگدانه های گیاهی) خورده شده توسط فرد را در خود ذخیره کنند و تغییر رنگ دهند. به علاوه اگر این چربی‌ها برای مدت طولانی در بدن باقی بمانند، به شکل توده ی فشرده در می‌آیند و چربی‌هایی که در مرکز این توده قرار می گیرند، ممکن است برای همیشه در بدن باقی بمانند و کم‌تر برای تولید انرژی بسوزند.

روزه‌داری حتی در کسانی که لاغر یا دارای وزن طبیعی هستند، باعث می شود بدن چربی‌های قبلی را بسوزاند و پس از پایان دوره‌ی روزه‌داری، به جای آن‌ها چربی تازه و مناسب‌تری را جایگزین نماید. برای افرادی هم که چربی ذخیره ای زیادی در بدن خود دارند، فرصت مغتنمی فراهم می‌شود تا مقداری از آن‌ها را برای تولید انرژی به مصرف رسانند و از اضافه وزن خود بکاهند.

البته ذکر این نکته در همین‌جا ضروری است کهاگر فرد بسیار لاغر یا دارای بیماری یا شرایط فیزیولوژیکی خاصی باشد که روزه‌داری منجر به صدمه به بدن او می‌شود و پزشک تشخیص داده است که نباید روزه بگیرد، دین اسلام در این موارد به فرد اجازه می دهد که روزه نگیرد.

به تغذیه‌ی نوجوانان و تحرک ‌آن‌ها در طول روز باید توجه خاص شود، چرا که دریافت ناکافی مواد غذایی می‌تواند به رشد و نمو آن‌ها لطمات جبران ناپذیری وارد کند. فعالیت شدید که منجر به مصرف انرژی زیاد و هم‌چنین تعریق فراوان در طی روز شود، می‌تواند به سوء تغذیه ی خفیف تا شدید منجر گردد. بنابراین به دختران خردسال (مثلاً 12- 9ساله) و حتی به نوجوانانی که در معرض خطر کم‌تری قرار دارند و به تمام بیماران و حتی افراد به ظاهر سالمی که روزه داری منجر به تشدید عوارض بدنی از جمله ضعف فراوان در آن‌ها می‌شود، توصیه‌ اکید می‌شود که با مشورت با پزشک اقدام به روزه‌داری نمایند.

بدن انسان علاوه بر نیاز به انرژی برای زنده ماندن و انجام فعالیت‌های روزمره، به پروتئین‌ها نیز برای ساخت سلول‌های جدید (جای گزین سلول‌های مرده و تولید سلول‌های اضافی در زمان رشد و نمو) نیاز دارد. اگر مقدار انرژی که از کربوهیدرات‌ها (اعم از کربوهیدرات‌های ساده مثل قند و شکر یا انواع پیچیده مثل نشاسته موجود در نان، برنج، سیب‌زمینی، ذرت و جو) و چربی‌ها (اعم از انواع حیوانی یا گیاهی شامل روغن‌های مایع و جامد نباتی) به بدن می‌رسد کافی نباشد، بدن به ناچار پروتئین‌ها را که برای ساخت عضله لازم هستند، می سوزاند و به قول معروف گوشت بدن را می‌سوزاند. افرادی که در اثر داشتن رژیم‌های غذایی نادرست وزن زیادی را در مدتی کوتاه از دست می‌دهند، در واقع تا حدودی عضلات خود را از دست می‌‌دهند.

لازم به ذکر است کهبرای جایگزینی پروتئینی که در بدن از بین می رود، ممکن است مدت‌ها وقت و غذای مناسب لازم باشد. به همین ترتیب، اگر روزه‌داری برای کسانی منجر به سوخت شدید پروتئین‌های بدن شود، لازم است رژیم غذایی این افراد به دقت مورد بازنگری و کنترل قرار گیرد.

در غذاها علاوه بر مواد سازنده‌ی بدن و مواد انرژی‌زا، مقادیری هم املاح و ویتامین‌های مختلف وجود دارند که جهت فعالیت مناسب و حفظ سلامت تک تک اندام‌های بدن لازم هستند. یک رژیم غذایی مناسب باید تمام این مواد را در حد کافی به بدن برساند.

در علم تغذیه جهت تعیین مقادیر مورد نیاز غذاهایی که لازم است روزانه دریافت شوند تا بتوانند تمام مواد مغذی مورد نیاز اعم از کربوهیدرات‌ها، چربی‌ها، پروتئین‌ها، عناصر معدنی و ویتامین‌ها و هم‌چنین آب را به بدن برسانند، از تصویر یک هرم که به هرم غذایی مشهور است کمک می‌گیرند. بر حسب این هرم، یک فرد بزرگسال روزانه به 11- 6 واحد غلات، 4- 3 واحد سبزی‌جات، 3- 2 واحد میوه‌ها، 3- 2 واحد گوشت‌ها و حبوبات و تخم‌مرغ، 3- 2 واحد شیر و لبنیات و کمی مواد غذایی دیگر از قبیل شیرینی‌ها و تنقلات و نوشیدنی‌ها نیاز دارد. توضیح کامل هرم غذایی و گروه های آن، در قسمت "مطالب مرتبط در این سایت" در پایین صفحه وجود دارد.

برای تامین نیازهای هر فرد، مقداری از این مواد غذایی به طور روزانه باید دریافت شوند.اگر روزه‌داری در برخی افراد منجر به کاهش دریافت سبزی‌جات یا لبنیات گردد، و یا اگر منتهی به دریافت اضافی شیرینی‌ها (مثلاً زولبیا و بامیه) گردد، تأثیر نامطلوبی بر وضع تغذیه‌ی او خواهد گذاشت.

سفارش های کلی تغذیه برای روزه داران

* هرگز افطار خود را با نوشیدن آب سرد، نوشابه و مانند این ها شروع نکنید.  حتی اگر تشنه اید به جای آب سرد، کمی آب گرم یا چای میل نمایید.

* افطار را با خوردن خرما، کشمش، عسل و به طور کلی با یک قند طبیعی آغاز کنید. به این ترتیب اشتها کنترل می شود و زیاده خوری کمتر پیش می آید.

* خوردن چای شیرین کم رنگ، شیر گرم، فرنی، و حلیم بی روغن در آغاز افطار مناسب است.

* نان و پنیر و سبزی(ضدعفونی شده) و یا نان و پنیر و مغز گردو نیز انتخاب های خوبی هستند.

* از آشامیدن آب فراوان در وسط غذا خودداری کنید. آب در وسط غذا، سبب رقیق شدن شیره گوارشی و اختلال در هضم می شود.

* در زمان بین افطار تا سحر، البته با رعایت فاصله با غذا، آب کافی بیاشامید.

* مصرف غذای خود را در زمان روزه داری به 2 وعده منحصر کنید، یعنی وقت افطاری هر چه می خواهید در یک زمان به آرامی( نه این که ابتدا چیزی به عنوان افطاری و یکی دو ساعت بعد به عنوان شام و احیانا بعد از آن چیز دیگر) بخورید، ولی پرحجم نباشند، به نحوی که معده شما فرصت هضم غذا و خالی شدن ان قبل از غذای سحری را داشته باشد.

* حتما برای صرف سحری، کمی زودتر از خواب برخیزید تا هم ضمن استفاده از برکات معنوی ساعات سحر و مناجات با خدا، بدون عجله و با آرامش خاطر، سحری بخورید. حتی اگر میل به خوردن غذا در سحر ندارید، آب، چای، شیر و مانند این ها را فراموش نکنید.

* از خوردن تنقلات فراوان خودداری کنید.

* حتما در غذای افطار و به خصوص سحر میوه میل کنید. علاوه بر میوه جات فصل، از خیسانده برگه، آلو، انجیر و مانند این ها هم می توان به عنوان میوه استفاده کرد. گوجه فرنگی نیز انتخاب خوبی است.

* اگر در ماه رمضان دچار یبوست می شوید، علاوه بر توضیحاتی که در این باره داده ایم از خورش های ملین مثل خورش آلو و خورش های سبزی دار بیشتر استفاده کنید.

* در طول زمان امساک( روزه)، از رفتن به حمام داغ، خون دادن و کارهایی که موجب ضعف و بی حالی می شود، خودداری کنید.

* معده خالی در هنگام افطار تحمل غذای خشن را ندارد، لذا خوردن غذاهای سهل الهضم و تقریبا نرم برای افطار مناسب است.

* اگر تخم مرغ میل می کنید، در درجه اول به صورت آب پز سفت و در درجه دوم به صورت عسلی( به شرط آن که سفیده آن منعقد شده باشد و زرده کمی حالت سفتی به خود گرفته باشد) میل کنید.

تخم مرغ خام زیان بخش است و تخم مرغ نیمرو نیز دیرهضم تر از تخم مرغ آب پز است.

* سالاد( بدون پیاز) مکمل خوبی برای غذاها در ماه مبارک رمضان است.

* بادنجان، فلفل و سایر ادویه ها گاهی موجب احساس تشنگی در طول روز می شود.

* آشامیدن آب یخ یا نوشابه خیلی سرد با معده خالی زیان بخش است.

* اگر به اقتضای فصل گرما یا فعالیت های بدنی، در طول روزه داری زیاد عرق می کنید، نمک از دست رفته توسط عرق را، به صورت های مختلف در افطار و سحر جبران کنید.

* از ایجاد تغییرات شدید در عادات غذایی خود و خوردن غذاهای ناآشنا، یا غذاهایی که برای شما ناراحتی به وجود می آورد، حداقل در ماه رمضان خودداری کنید.

* کله پاچه، سیرابی و شیردان موجب تشنگی زیاد می شود، لذا بهتر است میل نکنید، ولی اگر مایلید میل کنید به صورت کم آب، کم نمک و آن هم در هنگام افطار میل نمایید.

* مصرف نوشابه های گازدار به طور کلی و در ماه مبارک رمضان به طور خاص ممکن است موجب تحریک معده، به خصوص معده افراد مبتلا به التهاب معده( گاستریت) شود.

* در ماه مبارک بیش از سایر اوقات به بهداشت دهان و دندان توجه کنید و حتما بعد از صرف افطاری و سحری دندان های خود را به دقت مسواک کنید. مسواک را طوری در لیوان قرار دهید که قسمت مویین آن بیرون بماند و زود خشک شود.

* سیگار، دشمن سلامت شما و همنشینان شما و باعث آزار مردم و انجام چند گناه آشکار است. به برکت معنویت ماه رمضان برای ترک دائمی این عادت زیان بخش و مایه اذیت انسان ها تصمیم بگیرید و از خدا کمک بخواهید. همچنین شیطان را از روشن کردن مجدد سیگار مأیوس کنید.

سخن پایانی

روزه، فرمان خدا و تمرینی برای زندگی سالم و با معنویت و تلاشی برای نزدیکی به خدا و دستیابی به مراحلی از تقواست. این تمرین یک ماهه می تواند انسان را برای بهتر زیستن در 11 ماه دیگر سال آماده کند و چه خوب است که انسان از همان آغاز روزه داری تصمیم بگیرد معنویت این ریاضت سازنده را همواره حفظ کند.

انتخاب روش های بهداشتی و تغذیه ای مناسب می تواند با تامین سلامت افزون تر، انسان را برای بهره گیری بیشتر از برکات این ماه خدا یاری کند.