خارش پوست در بارداری-prurigo gestationalis

بهار فصل خوبی برای بچه‌دار شدن نیست

محققان می‌گویند این که کودک شما متولد چه ماهی باشد، روی میزان هوش او و موفقیت‌های تحصیلی‌اش در آینده تاثیر می‌گذارد.

این را محققان دانشگاه ایندیانا اعلام کرده‌اند که با بررسی تاریخ تولد و همچنین وضعیت درسی بیش از یک و نیم میلیون کودک هندی، متوجه شدند آنها که بین ماه می ‌و آوریل، زندگی جنینی خود را شروع کرده اند، از بقیه بچه‌ها کم‌هوش‌ترند و پیشرفت تحصیلی‌شان کندتر است.

رویترز گزارش داده این نتایج هنوز از دید مجریان این طرح قابل توجیه نیست، اما یک توجیه آن این است که این موضوع با بیشتر شدن حشرات و برخی عوامل محیطی مثل سموم و نیز نیترات‌ها در مواد غذایی و نیز بادهای موسمی ‌در فصل بهار مرتبط است.

این یافته‌ها را همچنین می‌توان با پاره‌ای مطالعات قبلی مربوط دانست؛ مطالعاتی که تاثیر برخی عوامل محیطی را روی بروز اختلالات هورمونی در زنان مشخص کرده‌است.

نتایج یکی از این مطالعات حاکی از آن است که مواجهه با حشرات و نیز نیترات‌ها، باعث می‌شود میزان شیوع کم‌کاری غده تیروئید در زنان باردار بیشتر شود.

از آنجا که کم‌کاری غده تیروئید می‌تواند رشد دستگاه عصبی جنین را به تاخیر بیندازد، محققان می‌گویند ممکن است پایین آمدن ضریب هوشی این بچه‌ها، به همین علت باشد.

نتایج این مطالعه در نشست اخیر انجمن طب اطفال ارائه شده ‌است.

گرفتگی عضلات پا در زمان حاملگی

گرفتگی(کرامپ یا اسپاسم) عضلات پا در زمان حاملگی، به احتمال زیاد ناشی از اضافه وزن حاملگی است. این گرفتگی ها معمولاً در سه ماهه ی دوم شروع و در ادامه ی حاملگی بدتر می شود. فشار رحم بر روی عروق خونی که خون را از پاها به سمت قلب بر می گردانند و نیز بر روی اعصابی که از تنه به سمت پاها می روند، ممکن است کرامپ عضلانی را تشدید کند. کرامپ ها ممکن است در روز هم اتفاق بیفتند، ولی بیشتر شب ها رخ می دهند.

ممکن است جایی خوانده باشید که مصرف کم کلسیم و پتاسیم می تواند سبب گرفتگی عضلات پا شود و یا اینکه مصرف بیش از حد فسفر (که در گوشت، تنقلات، و نوشابه های گازدار یافت می شود)، به دلیل اینکه مانع جذب کلسیم به  مقدار کافی می شود می تواند در کرامپ نقش داشته باشد؛ ولی باید گفت که مطالعات معتبر این مسایل را تأیید نمی کنند.

با این حال بهتر است در زمان حاملگی کلسیم کافی مصرف شود. در صورتی که کلسیم کافی مصرف نشود، کلسیم مورد نیاز جنین از استخوان های مادر تأمین می شود و این مسئله سبب افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان در سنین بالاتر می شود. از مصرف قرص های کلسیم حاوی آرد استخوان یا دولومیت(ترکیبی از کلسیم و منگنز که در سنگ یافت می شود) خودداری کنید، زیرا ممکن است مقادیر خطرناکی از سرب در آن ها باشد. در واقع، بهتر است از مصرف هر گونه ویتامین یا داروی گیاهی بدون مشورت با پزشک خودداری کنید.

برای بهبود گرفتگی عضله چه باید کرد؟

از ایستادن یا نشستن طولانی مدت، به صورتی که پاهایتان را روی هم انداخته اید، خودداری کنید.

در طول روز و چند بار قبل از خواب عضلات پشت ساق پا را بکشید.

در حالیکه نشسته اید، یا در حال تماشای تلویزیون هستید، و یا دارید شام می خورید، مچ پا را بچرخانید و انگشتان پاهایتان را تکان دهید.

هر روز کمی قدم بزنید، مگر آنکه پزشک، شما را از فعالیت منع کرده باشد.

سعی کنید خیلی خود را خسته نکنید. به پهلوی چپ دراز بکشید تا جریان خون پاها بهتر باشد.

مایعات به اندازه کافی مصرف کنید.

قبل از خواب یک وان آب گرم بگیرید، چون به شل شدن عضلات کمک می کند.

شواهدی دال بر این مسئله وجود دارد که مصرف قرص های کمکی حاوی منیزیم، به علاوه ویتامین های زمان حاملگی ممکن است سودمند باشند. به هر حال قبل از مصرف هر داروی تکمیلی با پزشک خود مشورت کنید.

اگر عضله پایتان گرفت، بلافاصله عضلات پشت ساق پا را بکشید: برای این کار پایتان را صاف کنید و آرام انگشتان را به طرف ساق پا خم کنید. این کار ممکن است ابتدا کمی دردناک باشد، ولی اسپاسم را برطرف می کند و درد کم کم از بین می رود.

ماساژ عضلات دچار اسپاسم و همچنین گرم کردن با کیسه آب گرم هم می تواند به از بین رفتن اسپاسم عضلانی کمک کند. چند دقیقه قدم زدن هم می تواند کمک کننده باشد.

اگر درد باقی ماند چه باید کرد؟

اگر درد برطرف نشد و گرفتگی ایجاد شده مثل همیشه نبود و یا متوجه تورم یا حساسیت پا شدید، به پزشک مراجعه کنید. در بعضی موارد نادر این مسئله ممکن است ناشی از گیر کردن لخته خون در عروق باشد که مسئله ای بسیار مهم بوده و می تواند جان مادر را به خطر اندازد. بنابراین سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

با گرفتگی شانه چه‌ کنیم؟

گرفتگی‌ها و دردهای ناحیه سرشانه و دست‌ها یکی از دردسرهایی است که شاید شما هم تا کنون با آن مواجه شده باشید. دردهایی که تا سر انگشتان دست کشیده شده و حتی باعث بی‌حسی این مناطق می‌شود. این علائم معمولا بر اثر انجام مکرر کاری ایجاد می‌شود که روی آن ناحیه فشار مداوم وارد می‌کند. معمولا به این‌ گونه علائمی که در این نقطه از بدن بروز می‌کند، سندروم خروجی صدری (TOS) گفته می‌شود.

در سندروم خروجی صدری (TOS)، عروق خونی و اعصاب در قسمت فوقانی دنده اول و پشت ترقوه تحت فشار قرار می‌گیرند. در واقع علائم این اختلال بر اثر تراکم اعصاب یا عروق خونی و یا هر دو، به دلیل محل خروج نامناسب آن ناحیه (خروجی صدری) که میان پایه گردن و زیر بغل قرار دارد، ایجاد می‌شوند. این سندروم روی شبکه عصبی (اعصابی که از گردن وارد بازو می‌شوند) تأثیر می‌گذارد. خروجی صدری با ماهیچه، استخوان و سایر بافت‌ها احاطه شده است. هر وضعیتی که منجر به توسعه یا حرکت بافت‌های خود خروجی صدری یا بافت‌های اطراف شود، می‌تواند به سندروم خروجی صدری منتهی گردد.

این وضعیت‌ها می‌تواند شامل توسعه بافت عضلانی (به طور مثال از وزنه ‌برداری ایجاد می‌شود)، جراحت‌ها، وجود یک دنده اضافه از سمت گردن در زمان تولد (دنده گردنی)، اضافه وزن و تومورهای قسمت بالایی ریه (نادر هستند) باشد. سندروم خروجی صدری می‌تواند باعث درد در شانه‌ها و گردن و بی حسی انگشتان شود.

از شایع ترین دلایل بروز این سندروم می‌توان به صدمه جسمی ناشی از حادثه رانندگی و آسیب‌های مکرر که هنگام کار یا فعالیت‌های ورزشی اتفاق می‌افتد، اشاره کرد. حتی آسیبی در گذشته می‌تواند در زمان حال منجر به بروز سندروم خروجی صدری شود و گاهی نیز پزشکان قادر به تشخیص دلیل اصلی آن نیستند.

به طور کلی سندروم خروجی صدری، به سه گروه تقسیم‌ بندی می‌شوند:

سندروم خروجی صدری عصبی: این سندروم با تراکم شبکه عصبی بازویی مشخص می‌شود. شبکه عصبی بازویی، شبکه‌ای از اعصاب است که از طناب نخاعی و کنترل حرکات عضلانی و تأثیر شانه‌ها، بازو و دست شما ایجاد می‌شود. بیشتر موارد سندروم خروجی صدری، از نوع عصبی است.

سندروم خروجی صدری عروقی: این نوع سندروم زمانی اتفاق می‌افتد که یک یا چند شریان یا ورید در زیر ترقوه تحت فشار قرار گیرند.

سندروم خروجی صدری غیر اختصاصی: افرادی که دچار این سندروم هستند، درد مزمنی در ناحیه خروجی صدری دارند، ولی علت خاصی برای درد مشخص نمی‌شود.

علائم سندروم خروجی صدری را بشناسید

معمولا علائم سندروم خروجی صدری بسته به ساختارهایی که تحت فشار قرار گرفته‌اند، متفاوت است. زمانی که اعصاب دچار فشردگی می‌شوند، علائم و نشانه‌های زیر را می‌توان مشاهده کرد:

بی‌حسی و خارش در انگشتان، احساس درد در شانه و گردن، درد در ناحیه بازو و دست‌ها، درد شدید سست ‌کننده، ناتوانی در برابر سرما، احساس درد در جدار قدامی سینه، سردرد در ناحیه پس سری، سردی دست‌ها و تغییر رنگ به دلیل فعالیت بیش از حد سیستم عصبی در مقابل کم خونی موضعی. اکثر افرادی که دارای سابقه صدمه گردنی اند، در صدر علائم می باشند. علائم عصبی در 95 درصد از موارد سندروم خروجی صدری بروز می‌کند.

علائم و نشانه‌های سندروم خروجی صدری عروقی که شامل فشردگی یک یا چند ورید شریان است، شامل این موارد است: بی‌رنگ شدن دست‌ها (رنگ آبی)، ایجاد لخته خون در عروق زیر ترقوه، تورم و درد بازوها به دلیل لخته‌های خون، زق زق کردن ورم نزدیک ترقوه، کم رنگ شدن یک یا چند انگشت یا تمام دست، لکه‌های کوچک سیاه روی انگشت‌ها، زردی، بی حسی در انگشت‌ها و دست‌ها.

نسبت جنسیتی این اختلال به نوع سندروم بستگی دارد. اما به طور کلی، خانم ها سه برابر آقایان به این عارضه مبتلا می شوند. زمان شروع علائم آن معمولا بین سنین 20 تا 50 سال است.

بررسی علل ایجادکننده

در بیشتر موارد، سندروم خروجی صدری بر اثر فشردگی شبکه‌های بازویی یا عروق ایجاد می‌شود. این فشردگی ممکن است، وضعیتی (که با حرکت ترقوه و کمربند شانه‌ای روی حرکت بازوها ایجاد می‌شود) و یا ایستا (که بر اثر ناهنجاری‌ها یا بزرگی عضلات مختلف اطراف شریان‌ها، عروق و شبکه‌های عصبی بازویی ایجاد می‌شود) باشد. علت این فشردگی متغیر است و می‌تواند به دلایل زیر بروز کند:

1)‌ نقص‌های کالبدشناسی: نقص‌های ارثی مادرزادی ممکن است منجر به ایجاد دنده گردنی و یا کمربند لیفی غیر عادی در ستون فقرات شود. 

2)‌ ضعف حرکتی بدن: شانه‌های افتاده و نگه داشتن دست‌ها در جلوی بدن می‌تواند باعث فشردگی ناحیه خروجی صدری شود. 

3)‌ انجام فعالیت‌های تکراری: انجام کاری به دفعات پیاپی باعث فرسایش بافت بدن می‌شود. چنانچه کاری را بارها و بارها انجام دهید، مانند تایپ کردن برای مدت طولانی، و یا بالا نگه داشتن اجسام بالای سر به طور مکرر و ... می‌تواند باعث بروز علائم سندروم خروجی صدری شود؛ به عنوان مثال شناگران و پرتاب‌کنندگان توپ بیس بال که سال‌ها به انجام این ورزش‌ها مشغولند، در معرض خطر ابتلا به این سندروم قرار دارند. 

4)‌ فشار وارد بر مفاصل: چاقی همانند حمل یک بار سنگین، فشار زیادی را به مفاصل وارد می‌کند.

5)‌ بارداری: به دلیل شل شدن مفاصل طی دوران بارداری، علائم سندروم خروجی صدری ممکن است برای اولین بار در زمان بارداری خود را نشان دهند. 

6)‌ دانش‌آموزانی که از کوله پشتی‌های سنگین و به خصوص تک ‌بند استفاده می‌کنند.

تشخیص سندروم خروجی صدری از طریق علائم و نتایج پزشکان، طی آزمایشات مختلف صورت می‌گیرد. حرکت‌های خاص بازو و گردن می‌توانند علائمی را ایجاد کرده و باعث خونریزی شدید عروق شوند که منجر به کاهش ضربان می‌شود. آزمایش‌های مؤثر بعدی شامل آزمایش‌های الکتریکی مانند الکترومیوگرام است. برخی از بیماران هم می‌توانند تحت آزمایش آنژیوگرافی قرار گیرند که مناطق تحت فشار عروق خونی درگیر را نشان می‌دهد. البته علامت بالینی به تنهایی نمی‌تواند این سندروم را شناسایی نماید.

گرفتگی عضلات پا در خواب شب

آیا تا به حال برای شما اتفاق افتاده است که نیمه های شب، یک مرتبه به دلیل درد ناشی از گرفتگی عضلات پایتان از خواب بیدار شوید؟

گرفتگی عضلات در خواب اغلب به دلیل عکس العمل (reflex) بیش از حد عضلات است. وقتی شما در خواب جابجا شده و تکان می خورید، ماهیچه های ساق پایتان جمع شده و تاندون ها کشیده می شوند. این عمل، باعث تحریک گیرنده های عصبی موجود در تاندون ها شده و با فرستادن پیام های عصبی به نخاع، منقبض شدن عضلات را اعلام می کنند.

بعضی اوقات، عضلات در همان حالت انقباض باقی مانده و صدمه می بینند.

گرفتگی درد ناک عضلات درشب، می تواند به دلیل صدمات عصبی مانند کوفتگی عصب، آسیب های عضلانی، قطع موقتی جریان خون به پاها و مقادیر غیرعادی املاح یا هورمون ها در بدن شما باشد که اگر دارای یکی از این مشکلات بودید، بایستی  به پزشک مربوطه مراجعه کنید.

ولی اگر مشکل جدی نداشتید، می توانید قبل از خواب با انجام کارهایی که باعث کاهش رفلکس ( واکنش) کششی می شوند، از گرفتگی عضلات پایتان جلوگیری کنید که این اعمال شامل موارد زیر است:

1- انجام ورزش مخصوص پا که باعث کشیدگی ساق پا شوند. در این ورزش، فرد روی شکم دراز کشیده و کف دستها را بر روی زمین گذاشته و با بالا و پایین آوردن دست ها ، شکم را به زمین نزدیک و دور می کند.( مطابق تصویر پایین )

2- استفاده از تشک گرماده به مدت 10 دقیقه قبل از خواب که باعث گرم شدن پا شود.

 تنها داروی موثر برروی گرفتگی شبانه عضلات، " کوئی نین" است ولیFDA اعلام کرده است هیچ یک از داروهای تجویز شده برای گرفتگی عضلات، سالم وموثر نیستند.

پزشکان معمولاً 1 یا 2 کپسول کوئی نین را به هنگام خواب تجویز می کنند. اما این دارو می تواند باعث مشکلات تنفسی و سقط فوری وخودبخودی جنین شود. بنابراین خانم های باردار بایستی از مصرف آن خودداری کنند.

همچنین باعث شنیدن صدای زنگ درگوش، سردرد، تهوع، اختلال در دید، درد قفسه سینه و آسم نیز می شود.

نقش تغذیه در سلامت دهان و دندان

آشامیدنى ها و تعداد وعده هاى غذایى با تاثیر بر روى میکروب هاى موجود در دهان، نقش مهمى را در تکامل دندان، لثه، نسوج و ساختار استخوانى محیط دهان و همچنین پیشگیرى از انواع بیمارى هاى دهان ایفا می کنند که عمدتاً این تاثیرات به شکل سیستمیک است.

کمبود ویتامین هاى B12  ، C ، ریبوفلاوین ، فولات  و مواد معدنى مثل روى ، آهن، در کاهش روند ترمیم نسوج دهانى موثر است. به همان نسبت که کمبود مواد یاد شده در شکل گیرى و سلامت دهان موثر است، متقابلاً شکل و سلامت حفره ی دهان نیز در دریافت مواد فوق و استفاده از آنها نقش دارد؛ به عبارتى مى توان گفت این دو وضعیت به گونه اى به هم وابسته اند.

بیمارى هاى دهان عمدتاً در پى پوسیدگى دندان ها ایجاد مى شود. فقدان یک یا چند دندان و یا بى دندانى کامل در سنین بالاى 65 سال رایج است که این مشکل تاثیر بسزایى در تغذیه ی این دسته از افراد دارد و علاوه بر آن باعث اختلال در رشد، تکامل، بقا و ساختار حفره دهانى مى شود.

جزئیات اشاره شده در ذیل بخشى از این مشکلات را مطرح مى سازد.

بیمارى هاى پریودنتال به صورت یک بیمارى موضعى و سیستمیک محسوب مى شود. کمبود موادى مانند ویتامین هاى A، C، E  ، فولات و بتاکاروتن  و املاح معدنى چون کلسیم ، فسفر  و روى در ایجاد بیمارى یاد شده نقش موثرى دارند.

سرطان دهان که اغلب در اثر استفاده ی بیش از حد تنباکو و الکل رخ مى دهد، از سویى باعث افزایش نیاز به کسب انرژى و مصرف مواد غذایى در بیمار مى شود و از طرف دیگر در خوردن و تغذیه ی بیمار مشکلاتی را به وجود می آورد که عمدتاً مى تواند ناشى از روش هاى درمانى مانند جراحى ها، رادیوتراپى، شیمى درمانى و سایر موارد درمانى باشد.

از بیمارى هاى حاد و مزمن دیگرى که مى تواند در توانایى خوردن فرد، تاثیر منفى داشته باشد مى توان به دیابت  کنترل نشده اشاره کرد که توام با سندرم سوزش زبان، برفک و خشکى دهان  است. همچنین مشکلات دهانى می تواند ناشى از نقص سیستم ایمنى بدن مانند ایدز  باشد.

* نقش تغذیه در تکامل دندان ها

تکامل دندان هاى شیرى در ماه دوم و سوم جنینى آغاز مى شود و معدنى شدن آنها از ماه چهارم جنینى تا دهه ی اول زندگى فرد ادامه دارد. مواد غذایى که جنین از بدن مادر دریافت مى نماید، نقش موثرى در تشکیل و تکامل ساختار دندان ها در مرحله قبل از رویش آنها دارد.

تشکیل دندان ها با معدنى شدن ماتریکس پروتئینى آنها همراه است. در عاج دندان، پروتئین به صورت الیاف کلاژن است که براى ساخت آنها وجود ویتامین C  ضرورى است. ویتامین D  جزء اساسى جهت تشکیل بلورهاى هیدروکسى آپاتیت از کلسیم و فسفر است. فلوراید نیز با اضافه شدن روى بلورهاى هیدروکسى آپاتیت، لایه ی مقاوم به پوسیدگى را روى دندان ها ایجاد مى کند.

تغذیه و رژیم غذایى در تمام مراحل تکامل، رویش و بقاى دندان موثر است. پس از رویش دندان، تغذیه نقش موثر و مداومى در تکامل، تقویت و معدنى شدن مینا و بقیه ی اجزاى دندان دارد.

نقش موضعى مواد غذایى مصرفى به ویژه کربوهیدرات ها و دفعات مصرف غذا را نباید فراموش کرد که در پی آن باکترى هاى دهان باعث تولید اکسیدهاى آلى از این مواد غذایی و در نتیجه پوسیدگى دندان ها می شوند.

در طول زندگى فرد رژیم غذایى نقش موثرى را در دندان ها، استخوان ها، پایدارى نسوج دهان و مقاومت در مقابل عفونت و افزایش عمر دندان ها دارد.

شناخت علل پوسیدگی دندان

مشکلات دهان  و دندان  امروزه یکی از رایج ترین مشکلات مردم در سرتاسر جهان است. البته امروزه با پیشرفت وضعیت بهداشت  ، میزان فساد و از بین رفتن دندان بسیار کمتر از گذشته است ولی با توجه به نوع تغذیه، عادات غلط و عدم به کارگیری صحیح روش های بهداشتی ، معضلات دندان هنوز هم وجود دارد.

آیا حتی بدون وجود درد و یا عفونت لثه باید دندان عقل را خارج کرد؟

اگر دندان های عقل مزاحمتی نداشته باشند، احتیاج به درآوردنشان نیست. این مزاحمت می تواند به صورت عفونت، درد و یا در موقع رویش فشار به بقیه دندان ها و نامرتب کردن دندان ها باشد ، اگر این مسائل موجود باشد، باید دندان ها درآورده شوند. ولی اگر در دهان جای کافی برای رویش این دندان باشد و دندان عقل به خوبی رویش پیدا کرده و نیمه نهفته باقی نماند، احتیاجی به درآوردن آن نیست.

چرا با وجود مسواک مرتب و استفاده از نخ دندان باز هم دندان ها دچار پوسیدگی می شوند؟

پوسیدگی دندان 4 عامل احتیاج دارد:

1- باید دندان در دهان باشد تا پوسیدگی ایجاد شود.

2- میکروب باشد.

3- مواد قندی، هر ماده ای که قند باشد یا تبدیل به قند شود مثل نان.

4- زمان.

هر فرد باید دندانی داشته، میکروبی موجود باشد و قندی را مصرف کند و در کنار این موارد باید زمان کافی به میکروب و قند داده شود تا میکروب بتواند قند را تبدیل به اسید کرده و در دندان ایجاد پوسیدگی کند.

هنگامی که ما مسواک می زنیم، زمان را عقب می بریم، یعنی اگر احتیاج است زمانی طول بکشد تا میکروب به طور کافی قندها را مصرف کند و اسید تولید شود، با مسواک زدن ، قند و میکروب از بین می رود و زمان کافی نیزاز این دو گرفته می شود. ولی پوسیدگی دندان نمی تواند بدون این دلایل باشد.

بسیاری از بیماران ابراز می کنند که مسواک می زنیم و نخ نیز مرتب می کشیم ولی باز هم دچار پوسیدگی دندان ها می شویم، حال علت چیست؟

علت ایجاد پوسیدگی در این حالت بدین دلیل است که شاید فرد همیشه مسواک زده ولی در کنار این وضعیت همیشه نیز 

آدامس  بجود و قند دائمی را در داخل دهان داشته باشد و یا فرد ممکن است مرتب نوشابه های گازدار مصرف کند ( در داخل نوشابه هم قند و هم اسید وجود دارد) و یا هم چنین خوردن دائم آب نبات، شربت و کلیه چیزهایی که قند دارد.

در هنگام نوشیدن نوشابه با «نی » اگر نی را بین دندان ها قرار دهید میزان پوسیدگی بسیار بیشتر می شود، زیرا در این حالت نوشابه مرتب در کنار دندان ها وجود دارد. نی بهتر است در داخل دهان قرار گیرد.

بهترین نوع تغذیه برای داشتن دندان های خوب چیست؟

باید بدانید تغذیه بعد از سن 12 سالگی نقش زیادی روی تاج دندان ندارد قبل از این سن بهتر است تغذیه حاوی مواد پر از 

کلسیم  و ویتامین  باشد. مصرف لبنیات از اهمیت بالایی برخوردار است.

مضرترین چیز برای دندان چیزهای چسبناک است که بر روی دندان باقی می ماند مانند گز و سوهان،در مورد بچه هایی که دندان های شان کامل شده،مادر باید  با استفاده از چیزی مثل پنبه دندان ها را پاک کند.

چرا دندان ها با بالا رفتن سن ، شل و لق می شود؟

هیچ دندانی با بالا رفتن سن شـُل نمی شود، با بالا رفتن سن ، زمان فراموش کردن مسواک طولانی تر می شود، یعنی هر چه سن فرد بالاتر می رود، عدم رعایت بهداشت اثر بدتری را بر روی بدن می گذارد و به دنبال تجمع جرم ها ، دندان ممکن است به وسیله جرم ها از بین برود، ولی کسی که تمام مراقبت ها را انجام دهد دندان های سالم خواهد داشت.

صحیح مسواک زدن(با تصاویر)

مسواک زدن صحیح از ارکان اصلی مقوله ی بهداشت دهان و دندان است. کمتر کسی را می توان یافت که در طی شبانه روز مسواک نزند، ولی چیزی که کمتر به آن توجه می شود، نحوه صحیح مسواک زدن می باشد، طوری که در اکثر موارد مسواک زدن با مسواک نزدن زیاد تفاوتی نمی کند.

یادگیری مسواک زدن صحیح، کمک شایانی در امر بهداشت دهان و دندان خواهد داشت، هر چند که آموزش صحیح مسواک زدن حضوری بهتر است.

اگر هدف اصلی از مسواک زدن را بدانیم، تاثیر مهمی در عملکرد ما خواهد گذاشت.

هدف اصلی از مسواک زدن، پاک کردن کلیه ی مواد غذایی همراه با مواد رسوبی مختلف و میکروارگانیسم هایی است که به طور طبیعی بر روی سطوح دندان جایگزین شده اند.

مسواک زدن وقتی کامل خواهد شد که سطح زبان و بین دندان و لثه را نیز تمیز کنیم.

پس به طور کلی سه نوع مواد است که در شیارهای هر دندان، بین دندان ها و بین دندان ها و لثه رسوب می کنند :

1- مواد غذایی که در طی روز مصرف می شود.

2- پروتئین های بزاق و موادی که در طی شبانه روز براثر تجزیه مواد غذایی توسط آنزیم ها و میکروب های موجود در دهان بوجود می آید.

3- میکروب هایی که به طور طبیعی در محیط دهان وجود دارند.

هدف اصلی از مسواک زدن پاک کردن کلیه این مواد از سطوح مختلف دندانی است.

روش مسواک زدن :

قبل از شروع مسواک زدن باید از تمیز و سالم بودن مسواک خود مطمئن باشیم. به مقدار کافی خمیر دندان روی مسواک می گذاریم. سپس دهان را با آب خیس می کنیم تا خمیر دندان خوب کف کند.

1- اول از سطح جونده ی دندان ها شروع می کنیم که با حرکت رفت و برگشت روی سطح جونده، خمیر دندان به خوبی کف می کند و شیارهای موجود بر روی دندان تمیز می شوند. سطوح جونده در هر فک، در دو ردیف سمت چپ و راست قرار دارد که از یک سمت در فک پایین شروع کرده و به سمت دیگر می رویم. سپس همینطور برای فک بالا اقدام می کنیم. تمیز کردن سطوح جونده مشکل خاصی ندارد و اگر دقت شود و وقت کافی گذاشته شود به خوبی تمیز می شود.

2- سپس می رویم سراغ بین دندان ها که این کار بدون استفاده از کمک نخ دندان امکان پذیر نیست.

3- بعد از تمیز شدن بین دندان ها، می رویم سراغ مجاورت دندان با لثه که به نظر من مهم ترین قسمت آموزش مسواک زدن، نحوه ی تمیز کردن این ناحیه است. در حالیکه مردم اکثرا به این قسمت کمتر توجه می کنند و مشکل اصلی در رعایت بهداشت هم در تمیز کردن این ناحیه می باشد. لذا این بخش را همراه با تصاویر و دقیق تر توضیح می دهم.

(با کلیک کردن بر روی تصاویر پایین، می توانید آنها را بزرگ تر و واضح تر مشاهده کنید.)

  

به تصویر بالا دقت کنید. حاشیه بین لثه و دندان طوری است که شکل آناتومیکی آن فضاهای متعددی را ایجاد می کند.

در یک بررسی سه بُعدی می توان فهمید که در هر سه بُعد دارای فضاهایی است که دسترسی مسواک به این نواحی مشکل است.

 این تصویر را به خاطر بسپارید. دوباره برمی گردیم.

  

تصویر کناری را می بینید. به طور معمول ما مسواک را به صورت رفت و برگشت در سطوح کناری دندان ها حرکت می دهیم که این اشتباه است. زیرا اولا در درازمدت باعث سایش روی دندان در مجاورت لثه می شود و ثانیا با پریدن پُرزهای مسواک از روی برجستگی یک دندان بر روی برجستگی دندان مجاور، عملا بین دندان ها خوب تمیز نمی شود. خوب، پس چه کار

باید کنیم؟

قبلا پیشنهاد می کردند که به جای حرکت رفت و برگشتی مسواک روی سطوح کناری دندان، این حرکت به صورت بالا و پایین باشد؛ یعنی مسواک را از سمت لثه به طرف بالا یا پایین حرکت داده و مسواک بزنیم. این کار نیز جوابگوی ما نخواهد بود.

 علت هم این است که باز حاشیه مجاور بین لثه و دندان تمیز نخواهد شد.

چرا؟ خوب به عکس اول نگاه کنید. خود لثه یک برجستگی دارد که هر چه به سمت دندان پیش می رویم فرورفتگی ایجاد شده و به دندان ختم می شود.

دندان نیز یک قوس دارد که در وسط هایش به حداکثر بر جستگی می رسد. لذا در صورت کشیدن پُرز مسواک از پایین به بالا و برعکس، این پُرزها از روی برجستگی لثه می پَرَند و روی برجستگی دندان قرار می گیرند و عملا حاشیه ی بین دندان و لثه تمیز نمی شود. خوب چه کار باید کرد؟

  

به این تصویر دقت کنید و خوب گوش کنید به ادامه مبحث؟! مسواک را با یک زاویه 45 درجه نسبت به محور طولی دندان بر روی شیار لثه و دندان قرار داده و مقداری به سمت پایین فشار می دهیم تا پُرزهای مسواک کاملا بین لثه و دندان و همچنین بین دندان ها فرو رود. بعد با یک حرکت لرزشی مناسب و با دامنه ی کم مسواک را به سمت بالا حرکت می دهیم. این حرکت لرزشی محدود باید 4-3 دفعه تکرار شود تا تمامی سطوح غیر قابل دسترس برای مسواک تمیز گردد.

  

برای مسواک زدن سطوح داخلی دندان ها نیز مانند شکل بالا عمل می کنیم. تصویر به خوبی گویا می باشد.

 برای سطوحی از دندان که در قوس فک قرار دارند، باید با مانوری مناسب و چرخاندن جهت مسواک دسترسی به نواحی را که توضیح دادم، فراهم سازیم و هر چه از ناحیه ی دندان های عقب فک به سمت جلو پیش می رویم جهت مسواک را هم تغییر می دهیم، طوری که در دندان های جلو، کاملا از از پُرزهای جلویی مسواک برای تمیز کردن استفاده می کنیم.

متخصصین گفته اند که طول مدت مسواک زدن صحیح بین 5 الی 7 دقیقه می باشد.

 

چند نکته فنی در مسواک زدن

در طی مدت مطب داری متوجه شدم که بیمارانم قسمت هایی از دندان را به خوبی تمیز نمی کنند که این نواحی عبارتند از:

1- ناحیه دندان های عقل که معمولا به دلیل حالت تهوعی که به افراد دست می دهد، کمتر این قسمت را مسواک می زنند و به همین علت، با اینکه دندان های عقل دیرتر از همه ی دندان ها در می آیند، زودتر از بقیه می پوسند.

2- قسمت هایی که در قوس فکی قرار دارند، بخصوص از قسمت داخل. زیرا مانور دادن مسواک در این نواحی سخت است، یعنی بیمار دندان های عقبی را مسواک می زند و بعد سراغ دندان های جلویی می آید و در قوس فک ها (در ناحیه دندان نیش) کمتر دقت می کند.

3- روی سطح زبان که حتما باید مسواک کشیده شود و لای پُرزهای زبان نیز تمیز گردد. البته این کار باید آهسته و آرام انجام شود تا به به بافت زبان آسیبی وارد نشود.

معمولا موقع مسواک زدن فکرمان جای دیگری است و به همه چیز فکر می کنیم، غیر از مسواک زدن!! اگر با حواس جمع مسواک بزنیم، موثرتر است.

سعی کنید بعد از شستن خمیر دندان، یک بار هم بدون خمیر، مسواک بزنید.

مراحل عصب کشی دندان(با تصاویر)

  

خیلی از شماها حداقل یک بار عصب کشی را تجربه کرده اید. معمولا کسی که کارش به عصب کشی می رسد، قبل از آن یک دوره درد دندان را تحمل کرده است و معمولا خود مراحل عصب کشی هم ممکن است همراه با درد باشد. در نهایت بعد از عصب کشی هم ممکن است چند روزی درد داشته باشیم. همه این موارد باعث می شود که عصب کشی یاد آور درد برایمان باشد.

من طی این 12 سال مطب داری دریافته ام که بیماران درباره ی عصب کشی و مراحل اجرای آن ابهامات زیادی دارند. لذا در مطب سعی می کنم در طی انجام کار، بیماران را با مسائل پیرامون آن آشنا کنم. در این مطلب هم سعی کرده ام مراحل مختلف عصب کشی را برای شما توضیح دهم. (روی تصاویر کلیک کنید تا آنها را واضح تر مشاهده کنید.)

1- تصویر بالا دندانی را نشان می دهد که دچار پوسیدگی شده و به عصب رسیده است.

ورود میکروب ها به پالپ دندان باعث ایجاد التهاب در پالپ شده و این التهاب باعث افزایش حجم پالپ می شود. با توجه به اینکه پالپ دندان در یک محفظه بسته واقع شده، باعث افزایش شدید فشار داخلی آن می شود. این افزایش فشار، منجر به فشار آمدن به پایانه های عصب دندان شده و درد دندان شروع می شود.

علت افزایش درد دندان در شب این است که موقعی که دراز می کشیم، فشار داخلی پالپ دندان باز هم بیشتر می شود.

در زمان های قدیم سیخ داغ شده را به محل پوسیدگی وارد می کردند و دندان درد خوب می شد. علت آن بود که با سوراخ کردن سقف پالپ و جاری شدن خون، فشار داخل پالپ کاهش پیدا کرده و درد کم می شد.

ما هم در مطب، جلسه ی اول چنین کاری می کنیم، البته مُدرن تر و استریل تر؟! ما با بی حسی و فرز و توربین دندان پزشکی پالپ را باز کرده و پانسمان می کنیم و این کار باعث خوب شدن دندان درد می شود.

  

2- بعد از تمیز کردن و برداشتن پوسیدگی به کانال های داخل ریشه دسترسی پیدا می کنیم. این کانال ها باید از هر نوع بافت نرم و احتمالا میکروب پاک سازی شده و کانال ها فرم داده شوند. این کار به وسیله فایل ها انجام می شود. بعد از این مرحله کانال های ریشه، آماده پُر کردن می شود .

  

3- کانال های ریشه با موادی به نام گوتا پرکا پُر می گردد. این مواد سازگار با نسوج انسانی است و موادی همراه دارد که باعث مشاهده ی آن توسط رادیوگرافی می شود. در ضمن توانایی شکل پذیری و فشرده شدن را دارد.

تا این مرحله به دو بار رادیو گرافی نیاز است تا بتوان طول کامل ریشه دندان را اندازه گرفت و از پُر شدن کامل ریشه مطمئن شد. پُر کردن کامل دندان اهمیت به سزایی دارد و عدم مهر و موم شدم کامل ریشه، باعث شکست درمان ریشه دندان خواهد شد.

بعد از پُر کردن ریشه، معمولا دندان به دو علت پانسمان موقت می شود: اول اینکه این درمان ها وقت گیر است و معمولا بیمار خسته می شود. ثانیا این کارها احتمال درد و ناراحتی های بعد از عصب کشی را به همراه دارد.

بنابراین معمولا پُر کردن کامل دندان را به جلسه ی بعد و اطمینان از قطع شدن درد احتمالی، موکول می کنیم.

  

4- ترمیم تاج دندان های عصب کشی شده باید با دقت صورت بگیرد، چون هم نسج دندانی زیادی تخریب شده و هم به علت عصب کشی دندان خشک و شکننده می شود.

معمولا دندان عصب کشی شده باید با پین داخل کانال همراه با یک ماده ی محکم مثل آمالگام پر شود و بعد حتما روکش گردد. هر چند روکش دندان هزینه بردار است، اما ارزش آن را دارد، زیرا از شکست احتمالی دیواره های دندان جلوگیری می کند.

بیماران متعددی را سراغ دارم که بعد از عصب کشی به آنها توصیه کردم دندان خود را روکش کنند، ولی به علت سهل انگاری، بعد از مدتی دندانشان تحت فشار، شکسته و در نهایت کشیده شده است.

معمولا ضایعات نوک ریشه و آبسه ی احتمالی با یک درمان خوب ریشه بهبودی پیدا می کند