10 گام موثر برای تغییر سبک زندگی

حتماً شما هم در بسیاری از مقالات سلامتی خوانده‌اید که برای سالم زیستن و داشتن عمر طولانی‌تر باید سبک زندگی‌تان را تغییر دهید. اما این سبک زندگی جدید چیست؟

آیا زندگی سالم‌تر الزاماً یک نوع کشمکش با زندگی همیشگی و عادت‌های گذشته است؟ باید بگوییم که جواب کاملا منفی است. اگر می‌خواهید عادت‌های سالمی در پیش بگیرید باید یاد بگیرید که این تغییرات را به تدریج و کم‌کم وارد زندگی‌تان کنید. نباید انتظار داشته باشید که یک شبه نتیجه‌ی تغییرات را مشاهده کنید. در واقع پژوهش‌ها نشان می‌دهند که حدود 3 تا 4 هفته وقت می‌برد که تغییری جا بیفتد و تبدیل به عادت روزمره شود.یکی از مشکلات بزرگ تغییر سبک زندگی در زمینه‌ی تغذیه، یافتن مواد غذایی سالم برای جایگزین کردن مواد غذایی همیشگی برنامه‌ی غذایی است. برای این کار شما باید با مصرف مواد غذایی سالم و جدید شروع کنید و 4 هفته صبر کنید تا مصرف این مواد غذایی با ذائقه‌تان منطبق شود. با ما همراه باشید تا با چند توصیه برای تغییر سبک زندگی و سوق دادن آن به سمت یک زندگی سالم آشنا شوید.

پیش به سوی نوشیدنی‌های سالم

به تدریج مصرف نوشیدنی‌های گازدار را کم و به جای آن آب را جایگزین کنید. روزانه باید حداقل یک لیتر آب بنوشید. یک عدد لیموترش یا خیار به بطری آبتان اضافه کنید تا خوش‌طعم‌تر شود. اگر تمایلی به نوشیدن آب خالی ندارید می‌توانید از پودرهای طعم‌دهنده‌ی بدون قند استفاده کنید تا آب مزه‌دار شود. چای سبز یکی دیگر از نوشیدنی‌های سالم است که سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هاست و برای کاهش وزن نیز فوق‌العاده است. شاید در گام اول از طعم این نوشیدنی خوشتان نیاید اما بهتر است مصرف آن را در برنامه‌ی روزانه‌تان بگنجانید و کم‌کم به طعم آن عادت کنید. توصیه می‌کنیم چند قطره لیموترش نیز به چایتان اضافه کنید تا خوش‌طعم‌تر شده و خواص آن چند برابر شود.

برای میان‌وعده: به جای هله‌هوله و شیرینی‌جات میوه و آجیل را دریابید

فیبرها، پروتئین‌ها و چربی‌های سالمی که در میوه‌ها و آجیل وجود دارد شما را تا رسیدن وعده‌ی غذایی بعدی کاملا سیر نگه می‌دارند اتفاقی که بعد از مصرف کیک و کلوچه و غیره نمی‌افتد. از این گذشته شیرینی‌جات صنعتی سرشار از قند هستند که اصلاً برای سلامتی و تناسب اندام خوب نیستند. درحالی‌که بدن برای بهبود عملکرد خود به فیبرهای غذایی، پروتئین و چربی‌های سالم نیاز دارد. پس به عنوان میان‌وعده یک عدد میوه یا یک مشت آجیل میل کنید.

حجم غذا را کاهش دهید

حتماً شما هم چشم‌غره‌های مادرتان را یادتان می‌آید: «یعنی اینکه غذایت را تا آخر بخور و بشقابت را تمیز کن!» بعد هم اینکه همه‌ی ما مجبور می‌شدیم و با بی‌اشتهایی غذایمان را تمام می‌کردیم. اما وقتش رسیده است که به این عادت نادرست پایان دهید. بهتر است از همان اول کمتر غذا بکشید یا اینکه از بشقاب‌های کوچک‌تر استفاده کنید. وقتی بشقابتان کوچک باشد پرتر دیده می‌شود و شما با همان غذا سیر می‌شوید. وقتی حجم غذایی که میل می‌کنید کم باشد کم‌کم به این میزان عادت می‌کنید و پرخوری را کنار می‌گذارید.

گوشت سفید و کم چرب پرندگان را دریابید

گوشت بوقلمون، گوشت مرغ و غیره را دریابید. بهترین کار این است که قسمت‌های سفید و بدون چربی گوشت پرندگان را دریابید. مثلاً سینه‌ی مرغ. این قسمت‌ها کم‌چرب‌ترند. چربی‌های حیوانی موجود در گوشت قرمز منبع چربی‌های اشباع شده است. این چربی‌ها در طولانی مدت به سلامتی آسیب می‌رساند و باعث چاقی مفرط و مشکلات دیگر می‌شوند.فیبرها، پروتئین‌ها و چربی‌های سالمی که در میوه‌ها و آجیل وجود دارد شما را تا رسیدن وعده‌ی غذایی بعدی کاملا سیر نگه می‌دارند اتفاقی که بعد از مصرف کیک و کلوچه و غیره نمی‌افتد

آرد کامل (سبوس‌دار) به جای آردهای تصفیه‌شده

از نان و پاستاهای تهیه‌شده از آرد سبوس‌دار استفاده کنید. برنج کامل را به جای برنج سفید وارد برنامه‌ی غذایی‌تان بکنید. خیلی‌ها معتقدند که مثلاً پاستاهای کامل یا سبوس‌دار طعم خاک می‌دهند و باب طبعشان نیستند. اما باید بدانید که باز مسئله‌ی عادت در میان است. شاید اولش خوشتان نیاید به خاطر اینکه این طعم برایتان جدید است اما به مرور زمان که به این طعم‌ها عادت کردید مطمئن باشید که خوشتان خواهد آمد.

سبزیجات را جایگزین سیب‌زمینی سرخ کرده بکنید

همه‌ی ما کنار مرغ، گوشت، ماهی و غیره سیب‌زمینی سرخ کرده را خیلی دوست داریم. اگر سیب‌زمینی را بخارپز کنید سالم است اما سیب‌زمینی سرخ‌کرده یعنی چربی زیاد. سبزیجات علاوه بر اینکه یک جایگزین مناسب برای سیب‌زمینی سرخ‌کرده می‌باشند بلکه این مواد غذایی سالم سرشار از فیبرهای غذایی می‌باشند که شما را زود سیر می‌کنند و به مدت طولانی سیر نگه می‌دارند.

شیوه‌ی پخت تان را تغییر دهید

خیلی از ما عادت کرده‌ایم که خیلی زود یک ماهی‌تابه برداریم و مواد غذایی را با روغن فراوان سرخ کنیم. باید بدانید که در زندگی مدرن امروزی باید این شیوه را تغییر دهید. استفاده از فر یا کباب کردن را جایگزین شیوه‌ی سرخ کردن بکنید. البته باید بدانید که بخارپز کردن فوق‌العاده است. باید سعی کنید به جای روغن از چاشنی‌های متفاوت برای خوش‌طعم کردن غذاها استفاده کنید. اگر از ماهی‌تابه استفاده می‌کنید حتماً باید نچسب باشد تا میزان روغن کمتری در حد چند قطره استفاده کنید.

جای سس کنار غذاست نه قاطی غذا

سالاد یک پیش غذای فوق‌العاده است اما بعضی‌ها عادت دارند سس سفید را داخل آن خالی کرده و بعد سرو کنند. توصیه می‌کنیم این کار نکنید. تا جایی که می‌توانید از روغن زیتون و سرکه برای نوش جان کردن سالادهایتان استفاده کنید. اگر نمی‌توانید از سس دل بکنید آن را در یک ظرف کوچک کنار سالادتان قرار دهید و داخل آن نریزید. بهترین شیوه این است که چنگالتان را به سس آغشته کرده و سپس به سالاد بزنید. کلاً سعی کنید از مصرف غذاها یا سالادهایی که با سس تهیه می‌شوند یعنی حسابی «سس مالی» شده‌اند بپرهیزید و مصرف این قبیل غذاها را تا حد امکان به مناسبت‌های خاص مانند مهمانی و جشن‌ها موکول کنید.

کم‌کم به مصرف شیر کم چرب عادت کنید

خیلی‌ها معتقدند که شیر کم‌چرب یا بدون چربی مزه‌ی آب می‌دهد و شیر باید پرچرب باشد. باز هم پای عادت در میان است. اگر دو هفته شیر کم چرب میل کنید به طعم آن عادت می‌کنید. بهتر است به تدریج پیش بروید. اگر عادت دارید که همیشه شیر پرچرب می‌خورید اول با مصرف شیر 2 درصد چربی شروع کنید و بعد از دو هفته مصرف شیر 1 درصد چربی را استارت بزنید. در این صورت به تدریج به طعم این‌گونه شیر عادت می‌کنید تا به شیر کم‌چرب یا بدون چربی برسید.

غذایتان را با مصرف سوپ یا سالاد آغاز کنید

نتایج پژوهش‌ها نشان می‌دهند که مصرف یک سالاد کم کالری (بدون سس زیاد) و یا یک سوپ سبزیجات به عنوان پیش‌غذا باعث می‌شود که میزان کالری دریافتی‌تان در آن وعده‌ی غذایی به طور چشمگیری کاهش یابد. توصیه می‌کنیم یک سالاد سبزیجات ساده بدون مواد نشاسته‌ای با سرکه و روغن زیتون میل کنید. سوپ سبزیجات تهیه‌شده با آب مرغ نیز یک پیش غذای فوق‌العاده است. می‌توانید کمی سبوس هم به سوپتان اضافه کنید تا هم فیبر بیشتری نصیبتان شود و هم اینکه زودتر سیر شوید.

هپاتیت B از مادر به جنین منتقل می‌شود

امروزه هپاتیت یکی از مشکلات بهداشتی عمده جهان است و مهم‎ترین عوامل ایجادکننده آن ویروس‎ها هستند که در زنان باردار احتمال انتقال بیماری به جنین بسیار بالا است؛ به ویژه اگر مادر در ماه سوم بارداری آلوده شده باشد.همچنین از راه خون و فرآورده‎های خونی، استفاده از سرنگ مشترک در معتادان تزریقی یا فرو رفتن سوزن آلوده به ویروس به طور اتفاقی در پوست افراد سالم و استفاده از تیغ‎های آلوده امکان انتقال وجود دارد.

از راه ترشحات بدن نیز مانند بزاق، مدفوع، صفرا، اشک مایع منی امکان انتقال بیماری وجود دارد. بعد از آلوده شدن به ویروس هپاتیت B سه مشکل بالینی رخ می‎دهد؛ ممکن است علائم دیده نشوند یا مانند هپاتیتA علائم به صورت حاد یعنی ضعف، بی‎اشتهایی و زردی پیش رونده بروز کنند یا آنتی ژن ویروس در بدن باقی بماند و اشکال مزمن بیماری اتفاق افتد و بعدا با فعالیت مجدد ویروس، علائم هپاتیت بروز کند.ویروس هپاتیت B در افراد بدون علامت که به صورت مزمن و طولانی ویروس را در خون خود حمل می‎کنند، از راه‎های گفته شده به افراد سالم انتقال می‎یابد و نکته مهم آن است که درمان خاصی برای این بیماری هنوز کشف نشده و ابتلا به این نوع از بیماری ویروسی مرگ‎بار است.

بیماران هموفیلی و«خانواده ای برای حمایت»

هِموفیلی یا خون‌تَراوی دسته‌ای از بیماری‌های ارثی و نوعی اختلال در تمام نژادها و بدون ترجیح نژادی هستند که در آنها توان بدن برای ایجاد لخته و انعقاد خون برای جلوگیری از خونریزی در صورت پاره شدن رگ مختل میگرددبه بیان دیگر خون در محل بریده شده به علت سطح پایین یا عدم وجود پروتئین هایی به نام فاکتورهای انعقادی، بند نمی آید.این بیماری که تقریباً به طور انحصاری در افراد مذکر بوجود می‌آید،در ۸۵٪ موارد ناشی از کمبود فاکتور VIIIاست .

روز جهانی هموفیلی اولین بار در سال 1989 به جهانیان معرفی شد. در واقع فدراسیون جهانی هموفیلی، هفدهم آوریل را به احترام روز تولد فرانک اشنابل از بنیان گذاران فدراسیون جهانی هموفیلی و یابنده فاکتور WFH که نقش مهمی در انعقاد خون دارد، به نام "روز جهانی هموفیلی" معرفی نمود. هموفیلى نوعى بیمارى ارثى خونریزى دهنده و نوعى اختلال در انعقاد خون است.در کودکان مبتلا به هموفیلى به دلیل کمبود فاکتورهاى انعقادى خون و یا فقدان کامل این فاکتورها، توانایى بندآمدن خونریزى وجود ندارد.فاکتورهاى زیادى در خون وجود دارند که در ایجاد لخته و توقف خونریزى نقش دارند. کودک مبتلا به هموفیلى فاقد یکى از فاکتورهاى مورد لزوم براى لخته شدن خون است یا مقدار کمى از آن را دارا می باشد.از جمله فاکتورهاى موثر در انعقاد خون، فاکتورهاى هشت و نه هستند .

صرف یک پنجم از هزینه کل واردات داروی کشور به بیماران هموفیلی این بیماری را به پرهزینه ترین بیماری کشور مبدل ساخته این در حالی است که عموم بیماران هموفیلی خصوصا در استانهای حاشیه‌ای کشور به صورت مستمر از کمبود داروهای موردنیاز خود رنج می‌برند. بیماری هموفیلی در کنار بیماری تالاسمی و بیماری‌های کلیوی جزء بیماری‌های خاص به حساب می آید که به علت تزریق خون های آلوده و ویروسی به این بیماران از سوی برخی مسئولان ناآگاه، این بیماری جزء بیماری‌های خطرناک و صعب العلاج قرار گرفت و این در حالی است که در صورت عدم دستیابی به فاکتورهای انعقادی موردنیاز این بیماران به معلولیت ها و ناهنجاری های مفصلی گسترده مبتلا می شوند.

در دوران نخست‌وزیری فابیوس بود که خون‌های آلوده به ویروس‌های خطرناک در فرانسه توزیع شد و انستیتو مریو فرانسه فرآورده فاکتورهای انعقاد خونی آلوده به ویروس HIV و هپاتیت را صادر کرد. به این ترتیب در نتیجه کوتاهی فرانسوی‌ها  تعدادی از بیماران هموفیلی و سایر دریافت کنندگان کشورهای مقصد، به ویروس HIV و بیماری ایدز و هپاتیت مبتلا شدند.

از پیش در آمد تاعلایم هموفیلی

بیماری‌های خونریزی‌دهنده در اصل نوع خاصی از بیماری‌ها هستند که به علت کمبود فاکتورهای انعقادی به وجود می‌آیند و معمولا به صورت ارثی به فرد منتقل می‌شوند.فاکتورهای انعقادی عوامل بسیار مهمی هستند که میزان خونریزی را در بدن کنترل می‌کنند. در واقع اگر این فاکتورها وجود نداشته باشد، بدن بر اثر کوچک‌ترین ضربه‌ای دچار خونریزی‌های شدید می‌شود.نوعی از این بیماری‌های خونریزی‌دهنده، هموفیلى است که شایع‌ترین بیماری‌های خونریزی‌دهنده است و بسته به فاکتوری که نقص دارد، تقسیم‌بندی می‌شود.  بیماری هموفیلی بر اثر نوعی اشکال در انعقاد خون به وجود می‌آید بنابراین بیشترین علائم در این افراد علائم خونی است که بیشتر از همه به صورت خونریزی‌های غیرطبیعی خود را نشان می‌دهد.این بیماری‌ها گاهی بسیار خفیف بوده و براحتی در بدو تولد شناسایی نمی‌شوند، ولی با شیوع کمتر ممکن است آنقدر شدید باشند که فرد هر ماه مجبور به تزریق فاکتوری باشد.

-شایع ترین علامت هموفیلی، خونریزی غیر قابل کنترل و بیش از حد به علت کمبود یا عدم وجود فاکتورهای انعقادی می باشد که حتی خونریزی می تواند بدون هیچ آسیبی رخ دهد.

-کبودی: کبودی حاصل از صدمات کوچک که می تواند منجر به هماتوم بزرگ (تجمع خون در زیر پوست که منجر به تورم می شود) گردد.

-خونریزی: تمایل به خونریزی از بینی ، دهان، لثه که با یک صدمه کوچک مثل مسواک زدن یا اعمال دندان پزشکی پیش می آید.

-خونریزی درون مفصلی: باعث درد و عدم تحرک می گردد و در صورت عدم درمان کامل طبی، منجر به بدشکلی مفصل می گردد. مفاصل از مکان های شایع خونریزی هستند و خونریزی مفصلی منجر به التهاب مفصلی دردناک ومزمن، بد شکلی و لنگیدن های مکرر می گردد.

-خونریزی داخل عضلانی: خونریزی داخل عضلات منجر به تورم ،درد و قرمزی می شود. تورم ناشی از خونریزی در این مناطق از طریق افزایش فشار بر بافت ها و اعصاب ناحیه ،منجر به صدمات پایدار و بد شکلی می گردد.

-خونریزی داخل مغزی: خونریزی ناشی از صدمات یا خونریزی خودبخودی مغز، شایع ترین علت مرگ در کودکان و یکی از شدیدترین عوارض این بیماری است و جزو اورژانس های هموفیلی می باشد.

شایع ترین محل های خونریزی شامل عضله بازوی فوقانی، مفصل آرنج، عضله ساعد، عضله ران، مفصل زانو، مفصل مچ پا، عضله ساق پا و عضله پسواس می باشد.

نکته: بیماران هموفیل به ندرت دچار کم خونی فقر آهن می شوند زیرا اکثرا خونریزی آنها داخلی بوده و آهن مجددا جذب بدن میشود.افراد مبتلا به هموفیلی به علت دریافت مکرر فراورده های خونی انسانی ،در معرض خطر ابتلا به هپاتیت های ویروسی می باشند.  اولین قدم در مراقبت از بیماران هموفیلی باید مشتمل بر تلاش های لازم برای حفظ بیمار در مقابل ابتلا به هپاتیت ویروسی باشد. به محض تشخیص هموفیلی و قبل از تماس با فراورده های خونی، باید واکسن هپاتیت  Bتزریق گردد.

درمان:

بیماری هموفیلی دو نوع درمان دارد؛ یکی درمانی است که در مواقع خونریزی انجام می‌شود و معمولا با تزریق خون و فاکتورهایی که کمبود آنها وجود دارد، صورت می‌گیرد و درمان دیگر پیشگیرانه بوده و برای جلوگیری از ایجاد خونریزی در فرد انجام می‌شود. درمان پیشگیرانه نیز به صورت تزریق فاکتور است.هدف از درمان هموفیلى، در درجه اول پیشگیرى از عوارض بیمارى است.

امروزه درمان ها برای هموفیلی بسیار مؤثر است. فاکتور انعقادی به جریان خون تزریق می شود. به محض رسیدن مقدار کافی فاکتور انعقادی به محل آسیب دیده ،خونریزی متوقف می شود.درمان قطعی برای هموفیلی وجود ندارد، اما با در اختیار داشتن فاکتورهای انعقادی، افراد هموفیل می توانند زندگی عادی داشته باشند. بدون فاکتورهای انعقادی افراد هموفیل شدید، با مشکل مواجه میشوند و حتی ممکن است دچار معلولیت شوند و نتوانند کارهای عادی و روزمره زندگی را انجام دهند.

بیشتر خونریزیهای داخلی در این بیماری در مفاصلی چون زانو، آرنج، مچ دست، مچ پا، شانه، لگن و دیده می‌شود؛ که بیشتر در افراد نوع شدید اتفاق می‌افتد. خونریزی داخلی باعث تجمع خون در داخل بافت ومفصل شده و مفصل متورم و دردناک می شودو از کار می‌افتد. بعد از قطع خونریزی باید تحت نظر فیزیوراپ آشنا به هموفیلی و با انجام حرکات سبک فیزیوتراپی به جذب و خارج شدن تدریجی خون از مفاصل کمک نمود. چون تجمع خون در مفصل برای طولانی مدت باعپ تخریب مفصل می‌شود و صدمات جدی به آن وارد می‌کند؛ و هم استعداد خونریزی خودبخودی و مجدد را بالا می‌برد.

یک درمان امیدوار کننده برای کاهش درد و خونریزی مفاصل درگیر و دائما در حال خونریزی تزریق درون مفصلی رادیو دارو بصورت فسفر یا رنیوم میباشد. با تشخیص پزشک متخصص ارتوپد و هماهنگی پزشک هسته ای انجام این تزریق درد دائم و خونریزی و محدودیت حرکتی را تا حدود بسیار زیادی از بین می برد. سینوویورتز با فسفر رادیواکتیو، می تواند روشی موثر و به صرفه در کاهش همارتروز و مصرف فاکتور در بیماران مبتلا به آرتروپاتی هموفیلیک باشد.

برای پیشگیری از خونریزی به نکات زیر توجه کنید :

هموفیلى یک بیمارى مادام‌العمر و همیشگی است، بنابراین مهم‌ترین اقدام در جهت کاهش عوارض بیماری این است که به بیمار و اطرافیان وی آموزش داده شود و به وی کمک شود تا بیماری خود را بپذیرد و با آن هماهنگ شود.هر چند بیماری هموفیلی به نوعی است که شاید کنار آمدن با آن راحت نباشد ولی اگر از عوارض آن جلوگیری شود، خود بیماری کشنده نیست.

- اجتناب از یبوست ( آموزش به والدین )
- استفاده از مسواک نرم و رعایت کامل بهداشت دهان و دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک
- اجتناب از چاقی : زیرا احتمال خونریزی به ویژه از مفاصل افزایش می یابد .
- اجتناب از تزریق عضلانی و هر ترومای دیگرمثل استفاده از ریش تراش برقی در بزرگسالان
- خودداری از زور زدن و فین کردن و یا در معرض گرمای زیاد قرار گرفتن
- عدم مصرف آسپرین و سایر داروهای ضد انعقاد
- فرو کردن عضو درد ناک داخل آب ولرم به کاهش درد آن کمک میکند .
- واکسیناسیون علیه هپاتیت ب به علت ریسک انتقال آن از راه فراورده های خونی

درد و رنج ناشی از وجود یک کودک مبتلا به عارضه هموفیلی برای خانواده و جامعه به دلیل ارثی و مادام العمر بودن این بیماری و نوع بیماری خونریزی دهنده که بسیار مشکل زا و سخت است با هیچ میزان رقم و ریالی قابل قیاس نیست. توجه به این نکته مهم است که با کمک درمانها و مراقبتهای مناسب از کودک هموفیل میتوان نشانه های بیماری را کنترل کرد و از تغییر شکل اندامها کاست . امروزه بچه های زیادی وجود دارند که جز حساس بودن به خونریزی علامت بارز دیگری ندارند و کودک میتواند در صورت داشتن شرایط محیطی مناسب و حمایت کافی والدین از یک زندگی طبیعی برخوردار باشد هموفیلى یک بیمارى مادام العمر و همیشگی است. با پیشرفت هایى که در زمینه ساخت فاکتورهاى انعقادى خون انجام شده است، پیشگیرى و درمان خونریزى رو به بهبود است.با درمان مناسب، اتخاذ تصمیمات آگاهانه و تشخیص به موقع عوارض، بسیارى از کودکان مبتلا به هموفیلى از طول عمر طبیعى و زندگى نسبتا سالمی بهره مند خواهند شد.

اول تا هفتم مرداد‌ماه به عنوان هفته حمایت از بیماران هموفیلی نامگذاری شده است. در این هفته با هدف درک بیشتر این بیماری و اختلالات خونی ارثی و به منظور حمایت از این گروه از بیماران در سراسر کشور برنامه‌هایی در نظر گرفته می‌شودروز جهانی هموفیلی فرصتی را فراهم می آورد تا میزان آگاهی خود و اطرافیان خود را در مورد این اختلال خونریزی موروثی افزایش داده و به حمایت از مبتلایان به هموفیلی برآییم. اکنون حدود ۱۲۳ کشور عضو فدراسیون جهانی هموفیلی هستند و از این مناسبت بین المللی جهت اطلاع رسانی و آگاه سازی جامعه جهانی نسبت به مشکلات بیماران هموفیلی و دیگر مبتلایان به انواع اختلالات انعقادی بهره می برند.

همچنین فدراسیون جهانی هموفیلی هر سال برای این روز شعاری در نظر می گیرد که هدف از آن همسان سازی تلاش های بی وفقه انجمن هایی است که به حمایت از مبتلایان به این بیماری خاص می پردازند.این در حالی است که شعار روز جهانی هموفیلی در سال ۲۰۱۵ به عنوان خانواده ای برای حمایت (Building a family of support) اختصاص داده شده است. فدراسیون جهانی هموفیلی امسال با طرح شعار خانواده ای برای حمایت تلاش نموده است تا تنوع خانواده هایی را که بیماران هموفیلی عضوی از آن هستند را معرفی کرده و انجمن های هموفیلی را در جهان دعوت کند که با تعریفی همه جانبه از خانواده، انواع خانواده هایی که می توانند بیماران عضو آن باشند تشکیل داده و از ظرفیت این خانواده ها برای بهبود شرایط زندگی بیماران هموفیلی بهره مند شوند. همچنین پوستر امسال این فدراسیون طرح درختی است که در آن به ارثی بودن بیماری اشاره غیر مستقیم کرده و اهمیت شجره در اختلالات انعقادی انواع خانواده، در شاخه های آن به صورت نمادین به تصویر کشیده شده است.

حال در این هفته قرار است وزیر جنایتکار فرانسوی از فرش قرمز دولت عبور کرده و به پایتخت کشوری وارد شود که دست کم خون هزار شهروندش را بدون پرداخت حتی یک یورو غرامت، برای همیشه آلوده ساخته است. صحبت از کودکی است که زیر انگ ناخواسته ایدز بزرگ شد و هر روز زجری مضاعف متحمل شد بی‌آنکه امیدی به آینده‌ای متفاوت داشته باشد. اینجا پای انسان‌هایی در میان است که زندگی شان هرگز پس از آلودگی به ایدز و هپاتیت مثل قبل نشد و نهادهای مسئول نه تنها در نقش وکیل مدافع آنها در صحنه‌سازی جنایتکارانه فرانسوی ظاهر نشدند بلکه در پیله بی‌عزتی و بی‌اعتباری با مرگی حتمی تنهایشان گذاشتند. آیا قاتل عمر و جوانی و خوشبختی و شادی بیش از هزار ایرانی و خانواده‌های داغدیده و مظلوم شایسته استقبال است؟!

آیا رسانه‌های زنجیره‌ای وطن نشناسی که به افتخار ورود خون آشام پاریسی، کلاه از سر برداشته‌اند، رویی برای نگریستن در چهره هموطنان دردکشیده و انکار شده خود دارند؟ با وزیری که بر سر فابیوس پرونده خون‌های آلوده، متحد قدیمی لژ صهیون و شریک دزدان منافع ایرانی بر سر میز مذاکره آب توبه می‌ریزد و با نیت خوانی تاریخی وی را رفیق قافله و پشیمان از گرگ صفتی می‌خواند، چه کنیم! شاید هم غرامت پرونده خون‌های آلوده را هم در مذاکرات یکجا با دارایی‌های بلوکه شده ایران حساب و کتاب کرده‌اند و ما بی‌اطلاعیم!

سبدی از میوه های تابستانی؛ ارمغانی برای سلامتی

بی شک میوه ها و سبزیجات را می توان دوستان سلامتی و شادابی دانست. به ویژه در فصل تابستان که سبدی رنگارنگ از آنها به ما ارزانی شده است . فصل تابستان، فصل گرماست و به دلیل تعریق بیشتر، نیاز بدن به آب، املاح و ویتامین ها بیشتر می شود و میوه ها از بهترین منابع تامین کننده این مواد مغذی هستند زیرا علاوه بر تامین نیازهای بدن موجب شادابی و طراوت پوست و پیشگیری از بیماریها می شوند. در ادامه به خواص برخی میوه ها اشاره می شود:

آلو: یکی از میوه هایی که انواع آن در بازار وجود دارد آلو است که البته همه آنها ارزش غذایی بالایی دارند. هر آلو به وزن تقریبا 65 گرم حدود 30 کیلو کالری دارد. این میوه خوشمزه منبع غنی از فیبرهای حل شدنی است که عملکرد دستگاه گوارش را تسریع می کند و موجب می شود تا جذب قند و چربی در بدن کاهش یابد. توصیه می شود کسانی که از یبوست و ناراحتی های گوارشی رنج می برند آلو میل کنند.
طالبی: یکی از بهترین میوه های تابستانی طالبی است. خوشبختانه این میوه کالری بالایی ندارد و هر 100 گرم آن تقریبا حاوی 30 کیلو کالری است که مقدار ناچیزی است. سرشار از آب و ویتامین C است و توصیه می شود در مواقع خستگی و مشکلات قلبی عروقی مصرف شود. طالبی را می توان در کنار زردآلو و انبه از میوه هایی دانست که مقدار بالایی بتا کاروتن دارد. این میوه خوشمزه برای پیشگیری از پیری به خصوص پیری پوست بسیار مفید است.
هلو: هلو حاوی فلاونوئیدهاست که علاوه بر تسهیل جذب ویتامین C توسط بدن، جز آنتی اکسیدان ها و ضدسرطان ها محسوب می شود. به علاوه، همه میوه های قرمزو نارنجی برای سلامتی بسیار مفید هستند. آنها به خاطر مقادیر بتا کاروتن از پیری پوست،‌ آسیب ها و پرتوهای فرابنفش محافظت می کنند. گرچه کرم های ضد آفتاب را می توان بهترین وسیله دفاعی در برابر اشعه های خورشید دانست اما نباید از تاثیرات مثبت خوراکی ها نیز غافل شد. یکی دیگر از مزایای هلو مقدار پایین کالری آن است به طوری که هر 100 گرم آن یعنی یک هلو تقریبا 36 کیلو کالری دارد.
انجیر: هردو عدد انجیر متوسط تقریبا حاوی 80 کیلو کالری است. این میوه را می توان منبع غنی فلاونوئیدها دانست که قدرت آنتی اکسیدانی به آن داده است. همچنین سرشار از کلسیم و ویتامین A است. به لطف ریز مغذی های موجود،‌ انجیر روند پیری را کند می کند و از آب مروارید و مشکلات مربوط به سیاهرگ ها پیشگیری می کند.
زردآلو: زردآلو چندان کالری ندارد و 3 عدد آن تقریبا 50 کیلو کالری دارد. این میوه سرشار از فیبرهای حل شدنی و حل نشدنی است که عملکرد دستگاه گوارش را تسهیل کرده و مانع از بروز یبوست می شود، مقدار کلسترول و قند خون را تنظیم می کند و همچنین خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را کاهش می دهد. مقدار قابل توجه بتا کاروتن موجود در آن تاثیر آنتی اکسیدانی بالایی به آن بخشیده که با رادیکال های آزاد و بعضی سرطان ها مقابله می کند. حتما فصل تابستان را برای بهره مندی از تاثیرات این میوه غنیمت بدانید.
توت فرنگی: گرچه این میوه با طعم شیرینی نسبتا بالایی همراه است اما هر 100 گرم آن تقریبا 36 کیلو کالری دارد. توت فرنگی همچنین منبع غنی از آنتی اکسیدان هاست . چنانچه مصرف حدود 350 گرم آن در روز قدرت آنتی اکسیدانی بدن را بالا می برد و از ابتلا به سرطان پیشگیری می کند. این میوه خوشرنگ و خوشمزه سرشار از ویتامین C و فلاونوئیدهاست که خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی و تجمع چربی در عروق خونی را کاهش می دهد.
گیلاس : گیلاس یکی از میوه‌های لطیف و سرشار از املاح معدنی مانند کلسیم، فسفر، پتاسیم، منیزیم،‌ گوگرد و آهن و کبالت، مس، منگنز و روی است. گیلاس دارای چربی کم و فیبر زیاد است و برای تصفیه خون در سیستم گوارشی بسیار مفید است. سموم بدن را دفع می‌کند و همچنین برای کارکرد منظم قلب، روده و معده نیز بسیار مفید است. گیلاس اشتها‌آور، آرام‌بخش و تسکین‌دهنده اعصاب است، قوای فکری را تقویت می‌کند و موجب خوش خلقی افراد می‌شود.

کسانی که رماتیسم و درد ورم مفاصل دارند می‌توانند گیلاس مصرف کنند. ضمن اینکه گیلاس برای افراد مبتلا به سنگ کلیه و سنگ صفرا بسیار مفید است. افرادی که زیاد گوشت استفاده می‌کنند و خون آنها اسیدی است می‌توانند از گیلاس استفاده کنند به دلیل اینکه خون را قلیایی می‌کند. گیلاس همچنین ملین است، خون را پاک و معده را نیز تمیز می‌کند.
توجه: مقدار مصرف هر ماده غذایی از جمله میوه ها بستگی به وزن و سن افراد دارد و زیاده روی در مصرف آن ها می تواند باعث چاقی یا بعضا لاغری شود.
منابع:
1. ماهنامه آموزشی / پژوهشی / خبری باغبانی، سال ششم ، خرداد و تیر 1391

روز جهانی تالاسمی؛از پیشگیری آسان تا درمان مشکل

تالاسمی، یک بیماری و هزار درد

زمانی در کتاب‌های پزشکی عنوان می‌شد؛ تالاسمی بیماری دو دهه اول عمر است و این بیماران تا دهه دوم بیشتر زنده نمی‌مانند، اما اکنون به مدد رشد دانش پزشکی، افزایش کیفیت درمان‌ها، ارتقای آگاهی بیماران و خانواده‌هایشان، افزایش کیفیت تزریق خون، درمان‌های آهن زدایی و ... طول عمر این بیماران افزایش یافته، به سن ازدواج رسیده و حتی بچه‌دار هم شده‌اند. در مجموع در شرایطی که امروز دورنمای بیماری تالاسمی بسیار خوب است و انتظار عمر طولانی از آنها می‌رود، می‌توان بهبود کیفیت زندگی و امکان استفاده از این افراد همچون سایر افراد جامعه در امور اجتماعی و اشتغال کشور را به عنوان عمده خواسته این بیماران از مسئولان کشور مطرح کرد. سازمان جهانی بهداشت (WHO)به منظور فراهم آوردن فرصت برای بیماران تالاسمی برای یک زندگی عادی کنار افراد سالم، هشتم ماه مه (هجدهم اردیبهشت ماه) را روز جهانی تالاسمی نامیده است.شعار امسال سازمان جهانی 'افزایش مشارکت به سوی سیستم های بهداشتی بیمار محور‎ : سلامتی خوب طول عمر را افزایش می دهد' درنظر گرفته شده است.

تالاسمی یک واژه یونانی است که از دو کلمه تالاسا Thalassa به معنی دریا و امی Emia به معنی خون گرفته شده است و به آن آنمی مدیترانه‌ای یا آنمی کولی و در فارسی کم خونی می‌گویند.تالاسمی واژه ای است که برای نخستین بار در سال ۱۹۲۵ میلا دی یک پزشک متخصص کودکان روی بیماران مبتلا به کم خونی شدید با علا ئم بزرگی طحال و تغییر شکل استخوان صورت و جمجمه گذاشت تالاسمی یک اختلال خونی ژنتیکی است که سبب شکل گیری غیر طبیعی هموگلوبین و کم خونی می شود. این اختلال باعث تخریب و تضعیف سلول های قرمز خون می شود.اختلال ژنتیکی تالاسمی از طریق ژن ها از والدین به کودک به ارث می رسد. زمانی که یکی از والدین یا هر دوی آنان حامل این ژن باشند، احتمال ابتلای کودک نیز وجود دارد. در صورت ابتلای پدر و مادر به این بیماری، احتمال ابتلای فرزند بسیار بالاست.

تالاسمی یک بیماری ارثی است که بدلیل نقص در ساخت زنجیره هموگلوبین حادث می شود و هموگلوبین معیوب قادربه اکسیزن رسانی مطلوب به اعضای بدن نیست . این بیماری به صورت شدید (ماژور) و خفیف (مینور) ظاهر می‌شود.اگر والدین هر دو دارای ژن معیوب باشند بیماری به صورت شدید یعنی ماژور (Major) و اگر یکی از والدین فقط ژن معیوب داشته باشد به صورت خفیف یعنی مینور (Minor) ظاهر می‌شود.تالاسمی برای کسانی که نوع (مینور) را داشته باشند، مشکل ایجاد نمی‌کند و آنها هم مثل افراد سالم می‌توانند زندگی کنند و فقط در موقع ازدواج باید خیلی مراقب باشند و نبایدبا یک فرد تالاسمی مینور ازدواج کنند .

* انواع تالاسمی

چهار نوعی اصلی تالاسمی وجود دارد که عبارتند از :

تالاسمی آلفا

تالاسمی بتا

تالاسمی دلتا

هموگلوبینوپاتی ترکیبی

از این میان، انواع آلفا و بتا شایع تر هستند.

* علل ابتلا به تالاسمی

هنوز دلیل قطعی جهش ژنتیکی مرتبط با تالاسمی مشخص نیست.

* شایع ترین علایم تالاسمی کدامند

ضعف، خستگی، کندی رشد، تورم غیر طبیعی، صورت رنگ پریده، ساختار غیر طبیعی استخوان؛ به ویژه در ناحیه صورت و جمجمه، مشکلات قلبی و تجمع آهن در خون، مهمترین علایم این بیماری محسوب می شوند. علایم تالاسمی در برخی نوزادان کاملا مشهود است؛ در حالی که در برخی دیگر این علایم به مرور زمان در دوسال اول زندگی دیده می شود.

* درمان

بیماران مبتلا به تالاسمی شدید (ماژور)، نیازمند درمان هایی مانند پیوند مغز استخوان و دریافت خون هستند؛ در حالی که در بیماران مبتلا به تالاسمی خفیف (مینور)، ممکن است به درمان خاصی نیاز نباشد.

1-انتقال خون: شایعترین درمان برای تمامی‌اشکال تالاسمی تزریق خون است که هر ۲۵روز بر حسب هموگلوبین بیمار انجام می شود و باید هموگلوبین در حدود ۱۱ نگاه داشته شود. این تزریق خون برای فراهم آوردن مقادیری ازسلول‌های قرمز خونی سالم و هموگلوبین طبیعی که قادر به انتقال اکسیژن باشد، ضروری است.

2- پیوند مغز استخوان : بهترین دهنده در ابتدا خواهر و برادر و بعد پدر و مادرو در نهایت افراد دیگر می باشدکه معمولا موفقیت آمیز نیست 3-ژن درمانی(که درحالحاضر انجام نمی گردد)

* آیا تزریق خون مکرر به کودک می تواند عوارضی هم داشته باشد ؟
با تزریق هر کیسه خون ( ۲۵۰ سی سی ) تقریباً ۲۰۰میلی گرم آهن وارد بدن می شود در حالی که دفع روزانه آهن خیلی کم است و این افزایش میزان آهن خون ، به تدریج باعث رسوب در اعضای مختلف بخصوص قلب و کبد  می شود که منجر به مرگ زودرس و یا نارسایی ارگان‌ها در فرد بیمار می‌شود.اضافه بار آهن به ویژه در قلب، مهم‌ترین علت مرگ ومیر بیماران تالاسمی ماژور می‌باشد. بیماری تالاسمی از اولین رده های پیشتاز بیماری های ارثی در کشور ماست که باید کنترل شود .
اگر چه بهترین روش پیشگیری ، براندازی و کنترل تالاسمی از راه اکولوژیک شناخته شده ولی به طور کلی چند روش پیشنهاد می شود :

روش اول : خروج و دفع جنین مبتلا به تالاسمی از شکم مادر قبل از پیدا کردن موجودیت انسانی است . با مشاوره ژنتیک درازدواج های دو شخص مینور با هم و نمونه برداری از جفت ( هفته ۱۲-۱۰ حاملگی ) وبررسی DNA در صورتی که تشخیص داده شود که جنین مبتلا به تالاسمی ماژور میباشد سقط صورت خواهد گرفت که اجازه شرعی آن نیز گرفته شده است .

روش دوم : شناسایی ناقلین و ازدواج یک فرد سالم با ناقل که این روش باعث افزایش ناقلین در سطح جامعه در آینده می شود .

روش سوم : کاهش موالید از طریق تنظیم خانواده که قادر به ریشه کنی واقعی نیست ولی از درجه ابتلا در جامعه می کاهد .

بیماران تالاسمی به دلیل دریافت خون مداوم، بار آهن در بدن‌شان زیاد می‌شود و رسوب آهن در دستگاه‌های متفاوت، اختلالات گوارشی، کبد، قلب و غدد را به دنبال داشته و حتی بر متابولیسم استخوان‌ها اثر می‌گذارد.و اما اگر از محدودیت فضای درمانی بیماران تالاسمی و مشکلات اجتماعی و اشتغال و ... این بیماران بگذریم نوبت به داروهای این بیماران می‌رسد چراکه دسترسی بیماران تالاسمی به داروهای خارجی به دلیل برخی مشکلات و محدودیت‌ها سخت شده و لازم است که بیماران راحت‌تر دسترسی به دارو داشته باشند. انتظار از جامعه آن است که از بیماری تالاسمی نترسند؛ این بیماری تنها یک بیماری کم خونی است و بیماران هیچ مشکل دیگری ندارند و می‌توانند مانند افراد عادی در جامعه کار کنند، ازدواج کنند و بچه‌دار شوند جامعه باید پذیرای این بیماران باشد. این بیماران علاوه بر موضوع اشتغال و تحصیل و ازدواج در اخذ گواهینامه رانندگی خیلی مشکل دارند و همواره عنوان می‌شود که برای دریافت گواهینامه رانندگی باید هموگلوبین بالای 12 داشته باشند؛ این درحالیست که تالاسمی در مسایل شغلی و همچنین رانندگی محدودیتی ندارد. در ازدواج‌ها هم خیلی سخت‌گیری‌ها می‌شود؛ در این زمینه نیز باید تاکید کرد که با درمان منظم مشکلی برای این بیماران پیش نمی‌آید. 

کلام آخر:

همه می دانیم که تالاسمی یک نوع بیماری و مسئله ای می باشد که در سراسر جهان وجود دارد و نسبت برداشتها و تصورات در هر نقطه ای از جهان متفاوت است واین متفاوت بودن باعث نگرشها و دیدگاههای گوناگونی نسبت به تالاسمی می گردد و البته شناخت تالاسمی می تواند عاملی بر موقعیت علمی یک جامعه مربوط باشد چرا که اگر جامعه ای به لحاظ علمی پیشرفته تر از دیگری باشد طبعاَ تالاسمی می تواند قابل فهمتر و شناخته شده تر گردد ودر جامعه ای که به دلایلی از لحاظ علمی – آموزشی در سطح پائینی قرار دارد نمی تواند در شناساندن و در نهایت پیشگیری از تالاسمی مثمر ثمر تر باشد.برای شفاف سازی و تجزیه و تحلیل تالاسمی, باید ذهن فرد تالاسمی و جامعه را در نظر بگیریم ودر نهایت در شناساندن تالاسمی به مردم و دور ساختن آنها از تصورات غلط و نادرست به ۲ روش ممکن می گردد.

اول اینکه :
در جامعه ای که ارگانهای مربوط اهدای سلامت سازمانهای بهداشتی و…) می خواهند راه مقابله با تالاسمی را به صورت صحیح و واقعی به مردم بشناسانند بیشترین نقش در این مسئله ایفا می کنند .چرا که گاهی مواقع ارگانهای مربوط برای اینکه بخواهند آمار تالاسمی را کاهش دهند و یا ثابت نکه دارند تعاریف های نادرست و غلطی را اختیار مردم قرار می دهند که خود تصور می کنند بهترین اطلاعات را درباره ی تالاسمی و پیشگیری از آن را ارائه می دهند.( به عنوان مثال وقتی که یک مسئول پیشگیری از تالاسمی کتابچه یا جزوه ای را در اختیار مردم می گذارد و تالاسمی را با تعاریفی چون تالاسمی ها بیشتر از ۳۰ سال عمر نمی کنند و …. و صدها تعاریف نادرست باعث واکنش منفی از سوی فرد نا آگاهی می شود ) که این روش خود باعث به وحشت انداختن افراد جامعه از تالاسمی می شود و در نهایت مردم با دید منفی به تالاسمی ها می نگرند.

ارگانهای مربوط می توانند با آموزشهای همگانی حداقل از طریق رسانه های جمعی در جهت تحقق اهداف اطلاع رسانی و گسترش آگاهی و پیشگیری از تالاسمی , سهیم باشند و با تعاریف مناسب مردم را با تالاسمی آشنا سازند چرا که تعاریف نادرست در کنار برداشتهای مردم باعث نا امیدی و دلسردی تالاسمی از زندگی و ادامه ی درمان می گردد. آموزش مردم در ارتباط با مسئله ی تالاسمی باید فرهنگ سازی شود و با راه های منطقی وصحیح تالاسمی را به گوش مردم برسانند و با روشها و تعاریف غیر منطقی جهت کاهش تالاسمی آینده ی او را تاریک نکنیم که چنین تعاریفی باعث و به مشت اندازی مردم و در نهایت بیگانگی تالاسمی از جامعه آشنای خود می گردد و نیز باعث سکوت بیشتر تالاسمی .بهتر است جهت تحقق اهداف پیشگیری در کنار تعاریف علمی آموزشی مردم را از توانایی ها , استعداد ها , پیشرفتهای آنها آگاه سازیم و در کنار گسترش آگاهی در میان مردم تالاسمی را به آینده امیدوار کنیم .

دوم :
گاهی وقتها این خود تالاسمی است که باعث تعاریفی نادرست از تالاسمی می باشند. قبلا گفته ایم که تالاسمی بدون میل خود قدم در دنیای درد و رنج نهاده است . ولی با میل خود می تواند زندگی کند .با میل خود می تواند تالاسمی را باور کند. زمانی که تالاسمی خودش را باور کند همگان باورش خواهند کرد . وقتی که کسی می خواهد از تالاسمی اطلاعی بدست آورد با غرور و سربلندی تالاسمی را تعریف نماید. تالاسمی را در کنار تواناییها و استعدادها و استقامتش و … به مردم بشناساند. با تعاریف نادرست از خودش باعث به وحشت انداختن مردم نگردد که البته این تصور نادرست تالاسمی خود منشا تعاریف و نگرشهای ارگانهای سلامت می باشد . درست است که گاهی تعاریف نادرست ارگانها باعث ناراحتی و نا امیدی تالاسمی می باشد ولی می تواند با غرور و سر بلندی خودش و تالاسمی را به گوش افلاکیان برساند که من تالاسمی هستم و میتوانم با تعاریف منطقی خود و تالاسمی , استقامت را به همگان یاد دهد و به همگان ثابت کند که تالاسمی تواناست و خواهد بود , تالاسمی در کنار درد و رنجها هیچوقت خودش را گم نمی کند و همیشه ثابت قدم بوده و درد و رنجها را در میان استقامت و صبوری خود گم می کند .و نباید تالاسمی خودش را تافته جدا بافته احساس کند و همیشه در مقابل مشکلات و مسائل همچون کوه استوار و سر افراز باشد.در نتیجه ارگانهای دولتی و غیر دولتی درعرصه ی اطلاع رسانی و پیشگیری از تالاسمی با روشهای منطقی و درست می توانند هم در کاهش بیماران تالاسمی سهیم باشند و هم امید را در تالاسمی بیشتر نمایند تا انها در دیار آشنای خود احساس بیگانگی ننمایند.

مهمترین روش برای جلوگیری از تولد نوزاد مبتلا به تالاسمی، آزمایش خون و آزمون های ژنتیکی قبل از ازدواج است که با دقت بالایی احتمال تولد نوزاد مبتلا را پیش بینی می کند.هشتم ماه مه (هجدهم اردیبهشت ماه) روز جهانی تالاسمی نام دارد. هدف از برگزاری این روز، افزایش آگاهی عمومی و اقدامات لازم جهت پیشگیری است.هدف از نامگذاری این روز به نام این بیماری ، توجه بیشتر مسئولین و مردم به مسئله تالاسمی است. فراهم آمدن امکانات درمانی مطابق با استاندارد های جهانی و دستیابی به خون سالم و کافی برای همه بیماران تالاسمی و عدم تولد بیمار تالاسمی درکشوراهداف عمده ای است که همه افراد و سازمان های درگیر در این بیماری به آنها می اندیشند و برای دستیابی به آن تلاش می کنند.باید به مسوولان یادآور شد که تالاسمی یک بیماری ناتوان کننده نیست، تالاسمی معلولیت نیست، تالاسمی تنها نوعی کم خونی است و کم خونی نیز منافاتی با توانمندی‌های فرد در اشتغال و تحصیل و ... غیره ندارد. باشد که با افزایش آگاهی جامعه بیماران تالاسمی کشور به حقوق حقه خود برسند.

تمرینات مناسب برای مبتلایان به ایدز

ایدز یا سندرم نقص ایمنی اکتسابی، بیماری است که در دستگاه ایمنی و توسط ویروس نقص ایمنی بدن HIV بروز می کند. این بیماری در سه مرحله مختلف بروز می کند که مرحله اول آن شبیه به آنفولانزا بوده و به دوران نهفتگی مشهور است. اما هر چقدر بیماری پیشرفت می کند و در مراحل بعدی تداخل بیشتری با دستگاه ایمنی شخص پیدا کرده و عفونت های بیشتری را در بدن به دنبال خواهد شد تا دستگاه ایمنی بدن را تحت تاثیر قرار داده و با کوچکترین عامل ویروسی، عملکرد سیستم ایمنی بدن بیمار مختل شود. ایدز از طرق مختلفی از جمله ارتباطات جنسی، انتقال خون آلوده، مادر به فرزند، شیردهی و ... منتقل می شود.

در واقع افراد آلوده به HIV نسبت به انواع عفونت های فرصت طلب واختلالات خود ایمنی مستعد هستند . در حال حاضر عفونت HIV حالت مزمنی است که ممکن است تا مدتها نیز غیر قابل تشخیص بوده و پس از 10-15 سال عفونت بدون علامت به صورت سندرم نقص ایمنی اکتسابی یا ایدز ظاهر می شود.به رغم اینکه سندروم ایدز خطرات زیادی برای سلامتی میلیونها نفردر پی داشته است. اما متاسفانه با وجود تحقیقات علمی زیادی که در دهه های گذشته انجام شده هنوز هیچ درمان و واکسن خاصی برای پیشگیری از آن کشف نشده و منجر به مرگ و میر انسانهای زیادی گردیده است.

نقش ورزش در کنترل بیماری ایدز

ایدر یا عفونت ویروس نقص ایمنی انسان (HIV) عفونت مزمنی است که باعث اختلالات متعدد ایمونولوژیکی از جمله افت تدریجی تعداد وعملکرد سلولهای T CD4(گروهی از سلولهای دستگاه ایمنی ) شده و در نتیجه به بروز نقص در عملکرد ایمنی و نارسایی آن منتهی می شود .ویروس HIV از طریق گیرنده های سطحی4 CD به داخل سلولهای T دسترسی پیدا کرده و پس از وارد کردن DNAویروسی باعث مرگ سلول می شود . چون سلولهای T CD4 (گروهی از سلولهای دستگاه ایمنی ) مهمترین جمعیت سلولی تنظیم کننده در انواع پاسخ های ایمنی سلولی واکتسابی هستند، تخلیه این سلول ها عواقب حادی در عملکرد ایمنی بر جای می گذارد .

فعالیت بدنی منظم تاثیرات سودمند بسیاری بر سلامت جسمانی و روانی انسانها اعمال می کند. اگرچه تمرینات بدنی منظم تغییرات مفیدی در بیماران مبتلا به ایدز ایجاد کرده ولی نحوه عمل آن مشخص نیست؛ چون تاثیرات فعالیت بدنی منظم و علائم بیماری ایدز با یکدیگر ترکیب می شوند. ارتباط بین فعالیت بدنی و عوامل بیماری زا نشان می دهد که با افزایش آمادگی جسمانی، منجر به کاهش عوامل بیماری زا می شود.در واقع برای نقش ورزش در کنترل این بیماری باید گفت که برنامه تمرینی منظم علاوه بر تغییرات سودمنددر تعداد سلولهای T CD4 (گروهی از سلولهای دستگاه ایمنی ) و ظرفیت های عملکردی، تاثیرات مرگ و میر و بیماری زا را در افراد مبتلا به ایدز به تاخیر می اندازد.

تمرینات مناسب برای مبتلایان به ایدز

تمرین های ورزشی (هوازی-قدرتی)برای افراد مبتلا به HIV یا ایدز که از نظر پزشکی stable (شرایط ثابتی ) هستند، بی خطر است.

-تمرینات هوازی

متاسفانه ظرفیت هوازی افراد مبتلا به بیماری ایدز به دلایل، اختلال در عملکرد ریه ها، کم خونی، ضعف آمادگی جسمانی، اختلال در عملکرد قلب و عروق و محدودیت در تحویل اکسیژن به عضلات محیطی کاهش می یابد.اما خوشبختانه تمرینات هوازی با شدت های کم تا متوسط میزان عفونت اضافی و بار ویروسی را افزایش نمی دهد. علاوه بر این اثرات جانبی نامطلوبی در مورد تمرینات با شدت بالا هم گزارش نشده است. تقریبا بدون هیچ استثنایی مطالعات اثرمفید تمرینات هوازی را در تقویت ظرفیت عملکردی، استقامت قلبی –عروقی وعضلانی نشان می دهند.در نهایت برنامه های تمرینی هوازی باید با حجم های کم شروع شده و سرعت پیشرفت نیز نسبت به افراد سالم کمتر باشد.

-تمرینات قدرتی

اگرچه شواهد اندکی در حمایت از تاثیر تمرینات قدرتی برای افراد مبتلا به HIV وجود دارد. اما ازآنجاییکه به کرات کاهش وزن بخصوص در عضلات نگهدارنده ناشی از تحلیل عضلانی دیده می شود. تصور می شود حفظ عضلات نگهدارنده مثل انجام تمرینات مقاومتی (با وزنه ) ممکن است در محدود کردن برخی از عواقب ناتوان کننده ناشی از بیماری موثر بوده و به طور حتم پیشرفت بیماری را کند می کند.همچنین برنامه های قدرتی توده بافت لاغرشده را افزایش داده و قدرت عضله را بدون تحلیل عضلانی افزایش می دهد. پس طراحی یک برنامه قدرتی، علاوه بر در نظر گرفتن محدودیت های بیماری و دارویی باید بر اساس اصول تست و تجویز ACSM باشد.

صرفنظراز سطح پیشرفت بیماری، همه افراد مبتلا بهHIVقبل از شرکت در برنامه ورزشی باید مجوز پزشکی داشته باشند. آنها باید از نظر عملکرد فیزیکی استاندارد شامل ظرفیت هوازی عملکردی، قدرت عضلانی، ترکیب بدنی و انعطاف پذیری ارزیابی شوند. همچنین عملکرد نوروماسکولار آنان نیز باید ارزیابی شود چرا که نوروپاتی اعصاب محیطی یکی از عوارض شایع ابتلا به HIV است و می تواند اشکال خاصی از تمرین را اعمال کند.

همچنین باید سطح آمادگی بیمار قبل از تجویز برنامه تمرینی ارزیابی شود و توجه به این مقوله بسیار مهم است. در حالیکه این موضوع مشخص شده که ظرفیت عملکردی اکثر این افراد نسبت به افراد سالم کمتر است ،اکثر تست های آمادگی جسمانی استاندارد برای این افراد قابل اجراست. بنابراین فرایند تست ورزشی این افراد خیلی با افراد سالم متفاوت نیست. تست آمادگی قلبی تنفسی وتست آمادگی عضلانی از این قبیل تست هاست که قبل از آغاز ورزش باید انجام شود.

کنترل مداوم سلامت عمومی فرد شرکت کننده در برنامه ورزشی ضروری است. این موضوع بویژه برای افراد مبتدی ضروریست. افراد غیر ورزشکار معمولا در معرض افزایش خطر عفونت های فرصت طلب هستند مخصوصا اگر در سطحی بالاتر از سطح تواناییشان تمرین کنند. درمانگر باید بر اهمیت گزارش افزایش حس خستگی ، تغییرات در عملکرد گوارشی، کوتاهی نفس یا حس اافزایش تلاش جهت انجام کارهای روزانه تاکید کند.

کاهش پرفشاری خون باکنترل وزن

امروزه در دنیا توجه زیادی به تناسب اندام و وزن مناسب می شود زیرا وزن بدن به عنوان یک معیار سلامت در طول زندگی شناخته شده است . کاهش یا افزایش وزن نشانه ای از بر هم خوردن تعادل یا سلامت بدن است و هر گونه انحراف از وزن مطلوب زنگ خطری برای ابتلا به بیماری ها از جمله بیماریهای قلب و عروق ، پرفشاری خون ، دیابت ، استئوپروز ، سرطان و سوء تغذیه می باشد .کنترل وزن از جمله روش های است که سلامت بدن هر فرد را در طول دوره زندگی تضمین می کند و خود نشانه ای از سلامت تلقی می شود .

عادات بد و شیوه ناسالم زندگی مثل کشیدن سیگار ، رژیم های نامناسب غذایی و عدم تحرک و ورزش علت حدود 60 درصد مرگ و میرهای بیماری های مزمن را به خود اختصاص می دهد . امروزه در اغب شهرهای بزرگ بیشتر زنان و مردان در تلاش برای کنترل وزن می باشند . کنترل وزن از جمله روش های است که سلامت بدن هر فرد را در طول دوره زندگی تضمین می کند و خود نشانه ای از سلامت تلقی می شود . امروزه روشهای متفاوتی در کاهش یا افزایش وزن وجود دارد که حتی به عنوان یک صنعت چند میلیون دلاری تلقی شده و فواید بسیاری برای افراد و بسیاری از حرفه ها ایجاد کرده است . مراکز کاهش وزن ، تندرستی و آمادگی جسمانی افراد را تشویق می کنند و به آنان  قول می دهند که در مدت زمان کوتاهی آنها را به تناسب دلخواه  و وزن مطلوب خواهند رساند . بی تردید روشهای بسیاری وجود دارد که برخی مفید و برخی مضر هستند.

سرخرگ‌ها خون را از قلب به دیگر نقاط بدن می‌رسانند و برای اینکه خون بتواند در عروق به جریان درآید نیازمند فشار مطلوبی است که به آن فشار خون می‌گوییم، فشار خونی که سیستول آن کمتر از ۱۲۰ و دیاستول آن کمتر از ۸۰ باشد فشار خون طبیعی و مطلوبی است.باید از اندازه و میزان فشار خون آگاه باشیم و لازم است که میزان فشار خون را مرتب اندازه گیری کنیم،در صورتی که از میزان فشار خون غافل شویم با عوارضی مانند بیماری‌های قلبی و عروقی، نارسایی کلیه، سکته مغزی و مشکلات بینایی روبرو می‌شویم.

خون ریزی مغزی و تنگ شدن رگ‌های قلب از دیگر عوارض افزایش فشارخون کنترل نشده است، حیات دیگر اعضای بدن با کاهش یا افزایش فشارخون دچار نوسان می‌شوند.رژیم‌های نادرست غذایی، مصرف غذاهای چرب و پرنمک و بی تحرکی از دلایل مستعد کننده ابتلا به بیماری فشار خون است، داشتن برنامه غذایی مناسب، کاهش مصرف نمک و انجام ورزش و فعالیت بدنی از راه های کنترل فشار خون بالا است.

باید ورزش‌هایی را انتخاب کنیم که بر روی عملکرد مغز تاثیرگذار باشند و موجب کاهش وزن شوند، پیاده روی و شنا بهترین ورزش‌هایی هستند که بیمار با انجام آن‌ها قادر است تمام اعضای بدن خود را به حرکت در می‌آورد.سن، وراثت، چاقی و اضافه وزن و دخانیات از دیگر عوامل خطر در ایجاد فشار خون بالا است، فعالیت بدنی بر کنترل فشار خون و کاهش وزن تاثیرات مثبتی دارد زیرا انجام فعالیت بدنی برخی سموم بدن و قند خون را کنترل و دفع می‌کند که در کاهش فشارخون موثر است.

افراد سالم باید هرساله فشار خون خود را اندازه بگیرند و از افزایش و یا کاهش فشار خون مطلع باشند، بیماران مبتلا به فشار خون هر دو هفته یک بار با توجه به نوع دارویی که مصرف می‌کنند باید فشار خون خود را اندازه‌گیری کنند.باید سبک زندگی خود را تغییر داده و از زندگی ماشینی دوری کنیم، چاقی موجب افزایش قند خون در بیمار شده در نتیجه افزایش قند خون رفتن فشار خون نیز افزایش می‌یابد بنابراین کنترل وزن نقش مهمی در کاهش فشار خون بالا دارد.

درباره‌ ی ورزش و اهمیت آن در سلامتی انسان، بسیار سخن گفته شده است. از این رو منظور این مقاله بررسی عمیق ‌تر اثرات فیزیولوژیک و بیوشیمیایی ورزش و بررسی علمی پدید‌‌ه‌های مثبت ناشی از آن است. به ‌طور قطع با بیشتر شدن اطلاعات عمومی در این زمینه، اهمیت ورزش و فعالیت جسمانی بیش از پیش روشن خواهد شد.

افزایش توده‌ی عضلانی بدن و افزایش مصرف انرژی پایه

تمرینات مرتب و منظم ورزشی در زندگی افراد باعث کاهش بافت چربی و افزایش توده‌ی عضلانی بدن می ‌شود که این امر به نوبه‌ ی خود باعث افزایش مصرف انرژی پایه ‌ی بدن می ‌شود. در حدود 75- 60 درصد انرژی کل مصرفی روزانه مربوط به انرژی مصرفی در حال استراحت است، یعنی حالتی که شخص هیچگونه فعالیت جسمی نداشته و به ‌طور کامل در حال استراحت یا درازکش است.

از این مقدار انرژی مصرفی، 18 درصد آن مربوط به مصرف انرژی در عضلات در حال استراحت است. بنابراین می ‌توان به سادگی دریافت که حتی اگر شخص به علت خاصی در طول روز هیچگونه فعالیتی نداشته باشد و در حال استراحت مطلق باشد، در صورت ورزشکار بودن و داشتن توده ‌ی عضلانی بیشتر، مصرف انرژی پایه ‌ی وی بیشتر از یک شخص غیر ورزشکار با توده‌ ی عضلانی کمتر در همان شرایط خواهد بود و بدیهی است که با احتمال کمتری دچار چاقی در آینده خواهد شد.

افزایش کل انرژی مصرفی روزانه

علاوه بر نقش ورزش در افزایش مصرف انرژی در حال استراحت (از طریق افزایش بافت عضلانی و کاهش بافت چربی غیرفعال)، کل انرژی مصرفی روزانه نیز با ورزش از طریق افزایش انرژی مصرف شده در فعالیت جسمانی نیز افزایش می ‌یابد. انرژی مصرف شده در فعالیت جسمانی می ‌تواند بسیار متغیر باشد و مشخص شده است که از 100کیلو کالری در روز، در یک شخص با فعالیت نشسته، تا بیش از 3000 کیلو کالری در روز، در یک دونده ‌ی ماراتون  می ‌تواند نوسان داشته باشد که این امر خود به افزایش سوخت بافت چربی و کاهش وزن کمک می‌ کند (میزان متوسط دریافت انرژی از طریق غذا در یک رژیم معمولی 2500 تا 3000 کیلو کالری در روز است).

ورزش از اساسی ‌ترین عوامل در درمان چاقی و پیشگیری از برگشت آن

ورزش از چند طریق، از جمله افزایش انرژی مصرفی در حال استراحت به دلیل افزایش توده ‌ی عضلانی بدن، همچنین افزایش مستقیم انرژی مصرفی در حال فعالیت جسمانی، باعث افزایش کل انرژی مصرفی روزانه می شود. در نتیجه در صورت داشتن رژیم غذایی صحیح، از بافت چربی برای تأمین انرژی استفاده کرده و باعث آب شدن چربی و کاهش وزن می‌ گردد.

همچنین حتی بعد از رسیدن به وزن مطلوب با ورزش کردن، شاهد برگشت کمتر اضافه وزن خواهیم بود. چون علاوه بر کاهش توده ‌ی چربی و کاهش وزن بدن، توده‌ ی عضلانی بدن نیز افزایش یافته است که این توده ی عضلانی فعال در مقایسه با بافت چربی قدیمی غیر فعال، انرژی بیشتری را حتی در حال استراحت مطلق مصرف می ‌کند و باعث جلوگیری از تجمع مازاد انرژی مصرفی به ‌صورت چربی می‌ شود.

حفظ تناسب اندام و زیبایی جثه ‌ی افراد

میزان مصرف انرژی با ورزش افزایش می‌ یابد که این امر منجر به سوخت بافت‌های چربی بد فرم بدن و افزایش توده ‌ی عضلانی بدن می ‌گردد.بدین ترتیب چربی ‌های بد شکل بدن حذف شده و هیکل متناسب و زیبایی را به شخص ورزشکار هدیه می ‌کند. مسلماً این موضوع در تمام شرایط زندگی وی، مثلاً در استخدام و ازدواج تأثیر مثبت خواهد داشت.

تکنیک های ساده کنترل وزن

۱ـ آب بیشتری بنوشید: این کار به کنترل اشتها کمک زیادی می‌کند و همه می‌دانیم که آب کافی در بدن دارای فواید زیادی است از جمله دفع مواد سمی و افزایش تعریق. نوشیدن حداقل ۵ لیوان آب روزانه ضروری است.

۲ـ وقتی گرسنه هستید، شاید تشنه باشید؟! ما اغلب اوقات تشنگی را با گرسنگی اشتباه می‌گیریم بنابراین می‌توان در مواقع گرسنگی ابتدا یک لیوان آب بنوشید چنان چه پس نوشـیدن آب احساس گرسنگی داشتید غذا بخورید.

۳ـ شکر اضافی را حذف کنید: مقادیری قند و شکر در مصرف روزانه می‌تواند چربی‌ساز باشد.

۴ـترکیب پروتئین باکربوهیدارت بخورید:

پروتئین(گوشت سفید،گوشت قرمز،تخم‌مرغ وحبوبات)کربوهیـدارت (سیب‌زمینی، ماکارونی، نان، برنج). با ترکـیب پروتوئین و کـربوهـیدرات سرعت هضم و جـذب غـذا را آرام می‌کـنید و بدین ترتیب به سطح قند خون خود ثبات می‌دهید و این برای کنترل وزن مناسب است.

۵ـ مصرف ماهی را افـزایـش دهید. یکی از مـنابع عـالی پـروتئینی، ماهی است که حاوی مـقـادیرزیادی ویتامین E و امگا 3 می‌باشد.

۶ـ لبنیات بخورید: لبنیات علاوه بر تأمین سلامت بدن به کاهش اشتها نیز کمک می‌کند.

۷ـ صبحانه بخورید: درتمام دنیا افرادی که صبحانه می‌خورند روی وزن خود کنترل بهتری دارند.

۸ـ وعده‌های غذایی را از دست ندهید: از دست دادن وعده‌های غذایی کمک به کاهش وزن نمی‌کندفقط سرعت سوخت و ساز را کاهش می‌دهد.

۹ـ کـالـری کـافی مصرف کنید: رژیم‌های بسیار کم کالـری درابـتدا به خـوبی عمل می کـنند اما به سرعت سوخت و ساز بدن را کاهش می‌دهد وبه نقطه‌ای می‌رسانند که دیگرکاهش وزن عملی نیست

۱۰ـ ورزش کنید: عضله یک دستگاه کالری‌سوز در بدن است و هر چه میزان عضله در بدن بیشترباشد و هر چه از آن بیشتر کار بکشید کالری بیشتری می‌سوزاند.

۱۱ـ سبزی و میوه بخورید: فیبر‌ها و مواد مغذی باعث سلامت بدن و افزایش طول عمر می‌شوند.

۱۲ـ استراحت کافی: شب ها ۶ الی۷ ساعت خواب کامل داشته باشید تا ریکاوری واستراحت بدن کامل شود و ظاهری سالـم نیز بـه دست آورید. استـراحت کم باعـث افـزایش سطح هـورمون‌های استرس شده و همراه بیماری‌های مختلف است.

۱۳ـ مـولتی ویتامین مصرف کنید: زمانی که رژیم کاهـش وزن داریـد یا ورزش روزانـه خود راپیگیری می‌کنید با مصرف یک عدد مولتی ویتامین از دریافت ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری اطمینان حاصل می‌کنید.

۱۴ـ ۱۰۰ کالری در روز یعنی ۵ کیلو وزن یک در سال! می توانید این مقدار را کم یا اضافه کنید (می‌دانید که برای کاهش افزایش ۱ کیلو وزن باید ۷۰۰۰ کالری سوزانده یا ذخیره شود)

۱۵ـ به برنامه خود متعهد باشید: کاهش یا افزایش وزن شبه نیامده که یک شبه از بین برود. بنابراین ممکن است برای رسیدن به شرایط ایده‌آل ماه‌ها یا سال ها تلاش کنید اگر اعتماد به نفس داشته باشید همیشه پیروزی

راهکارهای پیشگیری از ابتلا به سرطان

درآمدی بر زندگی فست فودی

در دنیای کار و ماشینی امروز، همه رسم و رسوم‌های قدیمی به ورطه فراموشی سپرده شده و سبک زندگی کاملاً تغییر کرده است و متأسفانه شیوه طبخ و خوردن انواع غذاها بسیار متفاوت‌تر از گذشته می‌باشد. همین طور نوع تفریحات امروزی با گذشته قابل مقایسه نیست.تفریح اغلب مردم در یک روز یا شب تعطیل، رفتن به رستوران‌ها و بخصوص فست‌فودها و در کنار آن کشیدن سیگار و... شده است، ورزش کردن و پیک‌نیک رفتن به یک تفریح شیک و لوکس تبدیل شده که مخصوص قشر خاصی از جامعه می‌باشد، حال بماند که در این بین برخی از روی تنبلی ورزش نمی‌کنند ولی اغلب فرصت زیادی برای این تفریح سالم و شاد ندارند و ترجیح می‌دهند به جای دو سه ساعت کوهپیمایی، یک ساعت در رستوانی بنشینند و غذایی میل کنند و سر بچه و اهل و عیال بدین ترتیب گرم شود و تا آخر هفته به اصطلاح کمی شارژ روحی شوند.

سالم‌ زیستن، تغییر سبک زندگی، تغذیه مناسب، و ورزش کردن فاکتورهایی است که سلامتی افراد را در برابر انواع و اقسام بیماری‌ها، بخصوص بیماری دنیای مدرن و ماشینی یعنی سرطان تضمین می‌کند.در دنیایی که هر روز با منبع اطلاعاتی بسیاری در خصوص انواع و اقسام خوردنی‌ها نوشیدنی‌ها و فواید و مضرات آنها بیشتر آشنا می‌شویم، قطعا اطلاعات ضد و نقیضی هم رد و بدل می‌شود که همواره ما را با چه بخوریم، و چه نخوریم؟ مواجه می‌کند. در این بین داشتن یک زندگی سالم با تغذیه‌ای مناسب و حتی‌الامکان به دور از هر نوع مواد افزودنی و ترکیبات شیمیایی با چاشنی آرامش و به اضافه کمی ابتکار و خلاقیت در ساختن محیطی شاد و آرام برای یک زندگی ایمن، خود مراقبتی‌هایی است که همه افراد یک خانواده را در برابر انواع و اقسام بیماریها بخصوص سرطان واکسینه می‌کند.اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که ذائقه‌تان خیلی با غذاهای خانگی میانه خوبی ندارد و به هزار یک دلیل واهی از جمله نداشتن وقت آشپزی ترجیح می‌دهید هفته‌ای دو، سه وعده غذای بیرون (فست‌فود و غذای رستورانی) میل کنید، یقین بدانید خطر ابتلا به بیماری خاموش سرطان در انتظار شماست. پس برای پیشگیری از هر نوع ابتلا به بیماری از جمله قندخون و چربی خون و سکته و سرطان از همین امروز عادات غذایی خود  را تغییر دهید و مهم‌تر از همه سبک زندگی‌تان را اصلاح کنید، چون سالم زیستن صرفا در خوردن نیست، بلکه هر نوع رفتار و کردار غلط آدمی، باعث بروز بیماری خاصی در بدن می‌شود.

اما غافل از اینکه همین تنبلی‌ها و فرار از ورزش یا دوری کردن از تفریحات سالم قدیمی مثل پیاده‌روی، دید و بازدیدهای فامیلی در آخر هفته و به جا آوردن صله ارحام چقدر در پیشگیری از بیماری‌های روحی و روانی و فشارهای عصبی و بیماری‌های خاص مؤثر است. امروزه نه‌تنها زندگی‌ها ماشینی شده که عادات و رفتار ما آدم‌ها هم ماشینی شده، تفریح و سرگرمی‌ها هم ماشینی شده و خلاصه در دهکده‌ای از تکنولوژی اسیر شدیم که با دست خودمان عمرهایمان را کوتاه و کوتاه‌تر می‌کنیم.سرطان بیماری است که شنیدن نام آن لرزه بر اندام هر شنونده‌ای می‌اندازد. سرطان بیماری نام‌آشنای زندگی ماشینی و مدرن امروزی است که به علت رشد بیش از حد سلول به وجود می‌آید.این بیماری منفرد نیست و شامل بسیاری از بیماری‌ها می‌شود به‌طوری که بیش از 100 نوع متفاوت دارد. بیماری که عواملی مانند کم‌تحرکی، تغذیه نامناسب و عوامل محیطی در ابتلا به آن نقش مؤثری دارد.

باورهای غلط درمورد سرطان
بی‌تردید باورهای غلطی درمورد سرطان، علل و عوامل آن و راه‌های پیشگیری از این بیماری خطرناک وجود دارد که پاسخ به این شبهات خیلی از نگرانی‌های بی‌مورد این بیماری را از بین می‌برد.بیماری سرطان لزوماً به معنی مرگ نیست. ترس یک واکنش طبیعی است، اما با درمان مناسب بیشتر مردم از سرطان نجات می‌یابند و باعث خوشحالی است که بعد از درمان سرطان زندگی بیماران به صورت عادی برمی‌گردد.سرطان شرارت بعضی از سلول‌های دستگاه‌های بدن است. به عبارت دیگر هرگاه سلول‌های هر یک از اعضاء بدن بدون توجه به نیاز آن عضو شروع به تکثیر بیش از اندازه نماید سرطان حاصل می‌شود.سلول‌های سرطانی گاه از طریق جریان خون به سایر اعضا بدن سرایت کرده و در محل جدید همچنان به تکثیر و رشد خود ادامه می‌دهند و بدین ترتیب برای سلول‌های مفید و حیاتی تولید مشکل و دردسر می‌نمایند.گرچه هنوز عامل اصلی بروز سرطان معلوم نیست، لیکن امروزه ما بسیاری از مواردی که سبب تسریع بروز این عارضه می‌شوند را می‌شناسیم. دود سیگار، تماس با مواد شیمیایی سرطان‌زا، قرار داشتن در پرتو اشعه‌های سرطان‌زا، همچون اشعه خورشید نیز سهم مهمی در بروز این بیماری دارند. همچنین بعضی از ویروس‌ها عامل بروز سرطان هستند و تحقیقات اخیر هم نشان داده‌اند که ژنتیک نیز در بعضی از انواع سرطان چندان بی‌تأثیر نیست.

عوامل دخیل در بروز سرطان بسیار متنوع است.جنسیت، سن، نژاد، موقعیت جغرافیایی و... همه و همه در بروز سرطان، نوع سرطان خوش‌خیم یا بدخیم بودن آن مؤثرند. به عنوان مثال هنگ‌کنگی‌ها 10 برابر دانمارکی‌ها در اثر ابتلا به سرطان حنجره می‌میرند یا آنکه سوئدی‌ها 10 بار بیش از ژاپنی‌ها به سرطان پروستات مبتلا می‌شود. و این درحالی است که نسبت ابتلا به سرطان خون (لوسمی) در تمام دنیا برابر است.ابتلا به سرطان به راستی یک بدشانسی است، اما بیمار نیز خود چندان بی‌تقصیر نیست. اکثر غریب به اتفاق سرطان‌ها اگر در همان مراحل اولیه بروزشان شناخته شوند قابل درمان می‌باشند. هر عارضه‌ای علائمی دارد و هرچه این علایم سریعتر ظاهر شوند، سریعتر می‌توان درصدد درمان آن عارضه برآمد. علائم بعضی از بیماری‌ها را باید شناخت و در جست‌وجوی آنها برآمد. سرطان از جمله این بیماری‌هاست. هر فردی که به سلامتی خود علاقه‌مند است باید به خوبی علائم انواع سرطان‌ها را بداند. تشخیص به موقع سرطان یعنی آگاه شدن از ابتلا به این عارضه، پیش از آنکه سلول‌های سرطانی خود را به سایر قسمت‌های بدن برسانند.

عوامل محیطی، ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد

با توجه به آنکه یکی دیگر از عوامل ابتلا به سرطان عوامل محیطی و در واقع سبک زندگی است،مصرف غذا و مایعات خیلی داغ، چاقی، مصرف بیش از حد گوشت قرمز و فرآورده‌های آن، مواد نگهدارنده موجود در برخی از غذاها، مصرف دخانیات و الکل، مصرف بی‌رویه غذاهای کبابی و دودی شده، بی‌خوابی‌های مفرط و غذاهای پرچرب از عواملی می‌باشند که در بروز ابتلا به سرطان نقش دارند.کم مصرف کردن سبزی و میوه در جامعه به دلیل تغییر سبک زندگی باعث ابتلا به سرطان می‌شود، افزودنی‌ها به مواد غذایی‌ در دراز مدت ایجاد سرطان می‌کند. مواد افزودنی به سوسیس و کالباس، مواد سرخ‌کردنی و استفاده از غذاها و ته دیگ سوخته که ترکیبات حلقوی دارند سرطان‌زا می‌باشند30 تا 40 درصد سرطان‌ها ریشه در عوامل تغذیه‌ای دارند که اگر یک رژیم متعادل غذایی داشته باشیم و نصف بشقاب غذای ما سبزی و میوه و یک چهارم آن غلات کامل و سبوس‌دار باشد قطعاً افراد را در برابر بیماری سرطان مصون نگه می‌دارد.متأسفانه در کشوری هستیم که از افزودنی‌ها در مواد غذایی بی‌رویه استفاده می‌شود و کنترلی بر آنها نیست و فرایند مواد غذایی کنترل نمی‌شود و چون تولیدات به شکل انبوه است، سلامتی و تغذیه مورد غفلت قرار می‌گیرد.اگر در این میان بتوانیم از غذاهای فرآوری شده کمتر استفاده کنیم، بهتر است توصیه ما این است که غذاهای کم چرب و کم نمک بیشتر استفاده شود و میوه و غلات و حبوبات و سبزی‌ها بیشتر در برنامه‌های غذایی خانواده گنجانده شود.

شاخص میزان بروز سرطان در کشور پایین‌تر از متوسط جهانی است و باید با واژه‌های پزشکی در این مورد صحبت کنیم.موضوعی که وجود دارد این است که ما بر اساس شاخصی به نام «بروز استاندارد شده سنی» میزان بروز سرطان را عنوان می‌کنیم، یعنی بروز سرطان در هر 100 هزار نفر بر اساس هرم جمعیتی استاندارد است. در این شاخص میزان بروز سرطان در هر صد هزار نفر را تعیین و میزان بروز آن را ذکر می‌کنند. بر اساس این شاخص میزان بروز سرطان در ایران میان مردان 134 نفر و در زنان 128 نفر در هر یکصد هزار نفر است متوسط جهانی ابتلا به این بیماری 205 نفر در مردان و 165 نفر در زنان را نشان می‌دهد.طبق آمارهای جهانی در سال 2000 حدود 10 میلیون نفر مبتلا به سرطان وجود داشت و تعداد مبتلایان در سال 2012 به 14 میلیون نفر رسیده است و پیش‌بینی می‌شود که این تعداد در سال 2020 به 20 میلیون و در سال 2030 به 27 میلیون نفر برسد، به این معنی که میزان بروز سرطان در فاصله بین سالهای 2012 تا 2030 یعنی در 18 سال تقریبا دو برابر خواهد شد.از این میزان 70 درصد این افزایش‌ها مربوط به کشورهای در حال توسعه است و ایران نیز جزو این کشورهاست.

سالم زیستن، راهکاری قوی در برابر ابتلا به سرطان
سرطان یک بیماری نیست، بلکه نوعی از بیماری است، بیش از 200 نوع متفاوت از بیماری سرطان وجود دارد که هر کدام به شیوه‌های خاص ایجاد می‌شوند.چیزی که در همه آنها مشترک است این است که همه آنها به روش مشابه شروع می‌شوند، با تغییر در ساختار طبیعی یک سلول. سالم زیستن می‌تواند نیمی از موارد ابتلا به سرطان را پیشگیری کند. با شیوه سالم‌تر زندگی، امکان پیشگیری از تقریبا 600 هزار ابتلا به سرطان که در کشورهای توسعه یافته رایج شده، وجود دارد. بیش از 200 نوع سرطان وجود دارد که مجموعه پیچیده‌ای از عوامل خطرزا شامل ژنها و شیوه‌ زندگی‌مان در بروز آن موثر است. ارقام تازه منتشر شده مرکز تحقیقات سرطان در انگلیس هم حاکی از آن است که چهار مورد از هر 10 مورد ابتلا به سرطان در این کشور با تغییر شیوه زندگی مردم قابل پیشگیری بود.ترک سیگار بزرگ‌ترین تاثیر را بر کاهش سرطان دارد و می‌توانست از بیش از 314 هزار مورد سرطان از سال 2009 پیشگیری کند، اما رعایت یک ژیم غذایی متعادل با مصرف پایین گوشت‌های قرمز و فرآوری شده و نمک و مصرف مقدار زیاد سبزی‌ها هم می‌توانست از 145 هزار مورد دیگر از موارد ابتلا به سرطان بکاهد.

راهکارهایی جهت پیشگیری

سه دلیل عمده برای افزایش بروز سرطان در ایران وجود دارد، یکی از این علل، افزایش سن جمعیت است.سن جمعیت ایران حدود 35 سال گذشته تقریبا 58 سال بوده در حالی‌که در حال حاضر به حدود 74 سال رسیده است، یعنی تقریبا در یک بازه زمانی 35 ساله، امید به زندگی در ایران بین 15 تا 16 سال افزایش یافته است. بنابراین هر چه سن افزایش یابد احتمال ابتلا به سرطان نیز افزایش می‌یابد. بر این اساس اولین و مهم‌ترین دلیل افزایش سرطان در کشور، بالا رفتن امید به زندگی و سن جمعیت است.

یک باور غلط بین اغلب مردم وجود دارد که گمان می‌رود، فردی که مبتلا به سرطان شد، دیگر امیدی به زنده بودنش نیست و این خود بزرگ‌ترین و اولین ضربه کاری است که به اصطلاح سرطان به فرد بیمار وارد می‌کند. این باورهای غلط به تشدید بیماری دامن می‌زنند. یقیناً دانستن اطلاعات دقیق و شنیدن آن از زبان متخصصان در پیشگیری از بیماری‌های خاص مؤثر و مفید فایده است. به‌ طور کلی 50 درصد موارد سرطان‌ها با اقدامات پزشکی قابل درمان است. همچنین سرطان‌های کودکان نیز در 85 درصد موارد درمان‌پذیرند، بنابراین هرچند که سرطان بیماری خطرناکی است و در برخی موارد میزان بقای عمر را کوتاه می‌کند، اما مهم‌ترین کاری که می‌توان در این حوزه انجام داد پیشگیری است، همه باید برای پیشگیری دست به دست هم دهیم .

شاخص‌های محیطی
دومین دلیل افزایش بروز سرطان شاخص‌های‌ محیطی است که شامل آلودگی هوا، آب و آلودگی‌های محیطی است.مصرف انرژی در ایران در سال به ازای هر یک نفر 2800 کیلوگرم بود که در متوسط جهانی این میزان حدود 1700 کیلوگرم اعلام شده است، بنابراین هر چه مصرف انرژی در جهان و در یک کشور زیادتر باشد آلودگی نیز افزایش می‌یابد.

شیوه‌های زندگی ناسالم

در ایران حدود 10 تا 11 درصد مردم سیگار می‌کشند که مصرف آن در مردان بیشتر از زنان است. شیوه‌های زندگی ناسالم و افزایش وزن سومین و یکی دیگر از علل اصلی ابتلا به سرطان در کشور شناخته شده است.در ایران زنان بیش از 50 درصد و مردان کمتر از 50 درصد دچار افزایش وزن هستند. همچنین مصرف ناکافی میوه و سبزیجات از دیگر عوامل این موضوع است به طوری‌که تقریبا نزدیک به 90 درصد جمعیت ایران کمتر از 5 وعده از میوه و سبزی استفاده می‌کنند و فعالیت بدنی ناکافی هم از علل زمینه‌ساز بیماری‌هاست به طوریکه حداقل 35 تا 40 درصد جمعیت ایران فعالیت بدنی منظمی ندارند.اگر بخواهیم در مورد نقش یا وزن این شاخص‌ها در بروز سرطان صحبت کنیم باید آمار کلی‌تری داشته باشیم.اول اینکه 40 درصد سرطان‌ها قابل پیشگیری هستند و البته منظور آن است که بخشی از این قابلیت پیشگیری در اختیار سیاستگذار سلامت و دولت است و بخشی از آن هم مرتبط با بحث‌های خود مراقبتی و در اختیار مردم است.

پیشگیری از سرطان با خود مراقبتی
40 درصد سرطان‌ها قابل پیشگیری هستند و می‌توان با خود مراقبتی، تغییر سبک زندگی و ترویج عادات صحیح غذایی، طول عمر مردم را تا 10سال افزایش داد،  افراد می‌توانند 86 سال عمر کنند و با افزایش آگاهی و ارتقای فرهنگ سلامت می‌توان کاری کرد سکته‌های مغزی و قلبی کاهش یابد. اگر بتوانیم فرهنگ خود مراقبتی را در کشور نهادینه کنیم، در کاهش میزان بیماری‌ها و نیز هزینه‌های درمانی موفق خواهیم بود. ید به‌گونه‌ای فرهنگ‌سازی کنیم که عادات نادرست غذایی در مصرف نمک تغییر کند چراکه مصرف زیاد نمک و روغن در ابتلا به بسیاری از بیماری‌های غیرواگیر تأثیر اساسی دارد.

جمع بندی:
 در حال حاضر در کشور ما، سرطان دومین علت مرگ و میر است، و پس از بیماری‌های قلبی و عروقی نزدیک به 11 درصد از علت مرگ​ها، را به خودش اختصاص داده است در میان عوامل سرطان​زا، غیر از عوامل ارثی که در بروز بسیاری از سرطان​ها نقش دارند، مساله تماس با عوامل سرطان​زا مهمترین فاکتور در بروز این بیماری است. حتی اگر فردی زمینه ژنتیکی ابتلا به سرطان را داشته باشد، ولی مواجهه خود را با عوامل سرطان​زا کم کند، شانس بروز سرطان در وی به نحو قابل توجهی کاهش می​یابد. عوامل محیطی در بروز سرطان بسیار تاثیرگذار هستند. زمینه​های ژنتیکی، استعداد فرد را در ابتلا به بیماری مشخص می‌کند، ولی تماس با عوامل محیطی عاملی است که بروز آن را افزایش می​دهد. این عوامل محیطی، موارد متعددی هستند، از جمله اشعه​ها مانند مواد رادیواکتیو که در خلال جنگ دوم جهانی دوم در شهرهای ژاپن استفاده شد یا فاجعه چرنوبیل. همچنین در مشاغلی که افراد با مواد رادیواکتیو تماس دارند، شانس بروز سرطان افزایش می​یابد.

محققان و پزشکان معتقدند انگور قرمز بخورید چون این میوه سرشار از آنتی‌اکسیدان‌هایی است که می‌تواند خطر ابتلا به سرطان را پایین آورد. به اعتقاد آنها مصرف سیر و پیاز را به خاطر بوی بد آنها از دست ندهید؛ این محققان همچنین توصیه می‌کنند از گوشت قرمز فاصله بگیرید، کمتر کباب بخورید، چیپس و پنیر ممنوع، و هر روز آبمیوه نخورید، بلکه میوه طبیعی میل کنید.خوردن آسپرین، قدم زدن 30 دقیقه در روز، نوشیدن شیر، ایستادن بیشتر از نشستن، آب‌پز کردن گوشت، خوردن کلم بروکلی آب‌پز، نوشیدن چای سبز و استفاده از کرم‌های ضد آفتاب هم از جمله مواردی است که پزشکان به همه افراد توصیه می‌کنند تا بدین ترتیب هرکس با خود مراقبتی بتواند سپری محکم در برابر حملات سلول‌های سرطانی ایجاد کند.