چگونه سیگار را ترک کنیم

یکی از شایع‌ترین مواردی که افراد سیگاری را ترغیب به سیگارکشیدن می‌کند، خستگی و احساس خستگی است که می‌توان بر آن غلبه کرد.

احساس خستگی به معنی خسته ‌شدن از یکنواختی، کسالت و تکرار است. تکرار و یکنواختی از عادت‌های قدیم شما شکل می‌پذیرد. به عنوان مثال، شما ممکن است بعد از اتمام کار روزانه و بازگشت به منزل از برنامه هر روزه و تکراری خود پیروی کنید یعنی اول غذایی بخورید، بعد مدتی تلویزیون تماشا کنید و دست آخر به رختخواب بروید. این یکنواختی نه تنها برای شما ملال‌انگیز است بلکه به نحوی از شما دعوت می‌کند که سیگار را در بخشی از این برنامه قرار دهید.

اگر در برنامه روزانه خود سیگار را برای غلبه بر خستگی‌ها گنجانده‌اید و احساس انزوا و تنهایی می‌کنید، وقت آن رسیده است که تغییراتی در برنامه زندگی خود بدهید.

تغییر در برنامه‌های یکنواخت زندگی به شما کمک می‌کند که احساس بهتری در مورد خودتان داشته باشید و برای پرکردن اوقات فراغت از خطر افتادن به دام سیگار در امان باشید.

۱- از خطر افتادن به دام سیگار زمانی که دستان شما به کاری مشغول نیستند، بر حذر باشید

آگاه بودن از این عامل خطر، شما را از روشن‌ کردن خود به خودی سیگار زمانی که دچار احساسات منفی هستید، نجات می‌دهد.

۲- برنامه روزانه خود را تغییر دهید

برای حذف سیگار در برنامه روزمره، به ایجاد تغییراتی در خود برنامه نیاز است. به عنوان مثال، اگر هر روز صبح بعد از برخاستن از رختخواب مسواک می‌زنید و سپس سیگار خود را روشن می‌کنید و یک فنجان چای میل می‌کنید، این برنامه را تغییر دهید. می‌توانید بعد از برخاستن و مسواک‌ زدن، یک لیوان آب میوه میل کنید. مقداری پیاده‌روی کنید و سپس چای خود را بنوشید.

۳- خود را مشغول سازید

خود را با کارهایی که امکان سیگار کشیدن را مشکل می‌سازد، مشغول کنید. این فعالیت‌ها شامل شستن ظروف، حل کردن جدول یا نوشتن یک نامه است.

۴- ورزش کنید

این به معنی یک بار برنامه ورزشی رسمی نیست. به طور مثال، می‌توانید به جای استفاده از آسانسور از پلکان استفاده کنید یا در حالی که نشسته‌اید بدن خود را در وضعیت انبساط و کشیدگی قرار دهید.

۵- از وضعیت‌های ناراحت‌ کننده دور شوید

اگر احساس انزوا و تنهایی می‌کنید احتمالا برای رسیدن به آرامش به دنبال سیگار خواهید رفت. برخیزید و از آن محل دور شوید، به کسی تلفن بزنید، به پیاده‌روی بروید، آشپزی کنید یا با فعالیت دیگری خود را مشغول سازید.

۶- دلایل ترک سیگار را برای خود بازگو کنید

بسیاری از سیگاری‌ها به صورت ناخودآگاه سیگار می‌کشند و اگر بتوانند علل استعمال دخانیات را برای خودشان فهرست کنند، راحت‌تر می‌توانند جلوی وسوسه سیگار کشیدن را بگیرند.

۷- از حمایت‌های اجتماعی بهره‌مند شوید

زمانی که احساس تنهایی و ملامت می‌کنید، نزد دوست یا اعضای خانواده بروید. به جای اینکه از سیگار به عنوان «یک دوست تسلی‌بخش» کمک بگیرید، از حمایت آنها بهره‌مند شوید.

سیگار خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد

سیگار به طور کلی ۵۰ نوع بیماری می‌تواند ایجاد کند که در میان این بیماری‌ها ۲۵ نوع سرطان وجود دارد. بیماری‌هایی مثل عروق کرونر، گرفتاری‌های پانکراس، معده و مری از سیگار ناشی می‌شوند. ولی عمده‌ترین مشکل مربوط به بیماری‌های انسدادی ریه و در نهایت بروز سرطان ریه است.

سرطان ریه کشنده‌ترین سرطان در دنیاست و ارتباط نزدیکی با میزان مصرف سیگار دارد. هرچه میزان و زمان مصرف سیگار بیشتر باشد، خطر ابتلا به سرطان بیشتر می شود.
عزم راسخ داشته باشید
اگر جزو آن دسته افرادی هستید که قصد دارید سیگار را ترک کنید، بدانید که مهمترین عامل برای ترک سیگار اراده شخص است. همه بیماران وقتی متوجه می‌شوند به سرطان ریه مبتلا شده‌اند، سیگار را به راحتی کنار می‌گذارند، اما دیگر فایده‌ای ندارد و این کار نوشداروی بعد از مرگ سهراب است.

عده‌ای تصور می‌کنند، قرص‌ها، داروها و چسب‌های ترک سیگار می‌تواند باعث ترک سیگار شود، اما این‌طور نیست و این داروها فقط مکمل هستند و می‌تواند باعث درمان عوارض جزیی ناشی از ترک سیگار شوند. تغییر محیط زندگی و کار نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

معلولیت برای همیشه باقی می‌ماند
همانطور که گفته شد، مصرف سیگار عوارضی روی بدن برجای می‌گذارد. در مواردی خاص مثل انسداد ریه، پس از ترک سیگار بهبودی نسبی ایجاد می‌شود، اما هیچ‌وقت بهبودی مطلق حاصل نمی‌شود. بنابراین معلولیت برای همیشه باقی می‌ماند. به طور کلی مصرف سیگار حدود ۲۰ سال از عمر فرد را کم می‌کند.

در مورد ابتلا به سرطان‌ها تا ۱۰ سال پس از ترک سیگار نیز هنوز خطر ابتلا به سرطان بالاست و بعد از گذشت ۱۰ سال این ریسک و خطر کمی کاهش پیدا می‌کند.

بی‌ریخت می‌شوید
سیگار روی انگشتان، پوست، مو و صورت عوارض ایجاد می‌کند. در خانم‌ها باعث زرد شدن پوست صورت و ناخن ها و نازک شدن موها می‌شود. علاوه بر این باعث افزایش چین و چروک پوست صورت، تغییر رنگ لب‌ها و لثه‌ها  و پوسیدگی دندان‌ها می‌شود.

این که چرا خانم‌ها، به خصوص دختران جوان به سیگار گرایش پیدا کرده‌اند به روانشناسان بر می‌گردد، اما وظیفه ما هشدار بابت مشکلات ناشی از استفاده این اختراع خطرناک بشر است.
دکتر حسن الله صادقی که در زمینه فوق تخصص بیماری‌های ریوی تحصیل کرده، در این زمینه پاسخگوی سئوالات ما شد. با او گفت‌وگویی درباره سیگار و مضرات واقعی آن انجام داده‌ایم.
اگر جزو آن دسته افرادی هستید که به سلامتی خود اهمیت می‌دهید، با ما همراه باشید.
گول سیگارهای لایت را نخورید
بررسی‌ها و مطالعات نشان داده که نه‌تنها عوارض سیگارهای لایت کمتر نیست، بلکه اثر آنها بیشتر هم هست، چون نیکوتین سیگارهای لایت کمتر است، شخص بیشتر سیگار می‌کشد و در نتیجه عارضه آن بیشتر خواهد بود. اثر سوء قلیان و پیپ نیز بیشتر از سیگار است و غیر از عوارض گفته‌شده، خطر ابتلا به سرطان زبان و دهان را نیز افزایش می‌دهد. طعم سیگار نیز باعث افزایش و یا کاهش عارضه نمی‌شود. طعم صرفا برای مطلوبیت بخشیدن به سیگار است. لازم به ذکر است که نوع سیگار در خانم‌ها و آقایان تفاوتی خاص ایجاد نمی‌کند.

مواد تشکیل‌دهنده سیگار
سیگار از یک ماده اصلی به نام تنباکو و چیزهای جانبی مثل فیلتر و یک کاغذ تشکیل شده است. فیلتر سیگار سعی می کند جلوی برخی مواد آزاد شده را که ممکن است مضر باشد بگیرد. اصل ماده‌ای که باعث وابستگی شخص به سیگار می‌شود، نیکوتین آن است.

وقتی سیگاری آتش زده می‌شود و به همراه کاغذی که رویش پیچیده شده است می‌سوزد، حدود ۴۰۰۰ نوع ماده آزاد می‌کند که هر کدام از این مواد بالقوه می‌تواند برای سلامت بدن مشکل ایجاد کند و خطرآفرین باشد.
فیلتر سر سیگار، قسمتی به نام تار یا قیر را کمی به خود جذب می کند، نقش عمده تار یا قیر ایجاد سرطان‌های زبان و دندان است و فیلتر باعث می‌شود تا خطر ایجاد این سرطان‌ها کاهش پیدا کند. ولی بقیه مواد مضر سیگار مستقیما وارد ریه شده  و اثرات سوء به جای می‌گذارد.

سیگار همان‌طور که گفته شد مجموعه‌ای از مواد شیمیایی مختلف است که باعث ایجاد آسیب‌های مختلفی در بدن می‌شود، ولی به‌طور حاد ریه را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

راهکاری برای مقابله با محافل منقلی!

با نگاهی هرچند گذرا به حال و روز این روزها و حتی روزهای گذشته و دور جوامع مختلف متوجه می شویم که الحق و الانصاف اعتیاد نه تنها در شعار بلکه در واقعیت بلای خانمان سوزی است که به جان خانواده ها و جوامع افتاده است. بلایی که اگر چه درباره آن از وقتی که این بلا ظاهر شد بحث ها و سخن و نوشته زیادی درباره عبور از آن و یا عدم ورود جوانان به آن مطرح شده است، اما عملاً با به روز شدن و تولید شدن مواد مخدرهای جدید و رنگارنگ بحث ها و پیشگیری های جدیدی هم مطرح می شود و عملا مبارزه با این بلای خانمان سوز هم به روز می شود.

شکی نیست که یکی از دغدغه های اصلی و اساسی نظام جمهوری اسلامی ایران از آغاز پیروزی انقلاب تا کنون بحث مبارزه با مواد مخدر و عملا تقویت ستاد کمیته کاهش تقاضا بوده است. اگر چه در برهه هایی با تغییر شعارها و رؤسای جمهور در دولت های مختلف رنگ و لعاب این مبارزه و دغدغه، تغییراتی داشته است اما اصل این موضوع و راهکارهای مقابله با آن به عنوان یک خط و مشی بدون تغییر در برنامه های نظام وجود داشته است.برنامه ای که به جرات می توان گفت تا قبل از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی نه تنها برنامه ای برای مبارزه با آن وجود نداشت بلکه سران رژیم پهلوی از چهره های درجه یک مافیای بین المللی مواد مخدر در جهان شناخته می شدند و این در حالی بود که هر از چندگاهی دستگاه های تبلیغاتی رژیم شاه با تبلیغات گسترده و کنفرانس های فراوان علیه قاچاق مواد مخدر و دستگیری عده ای قاچاقچی خرده پا، ژست مبارزه با مواد مخدر را به خود می گرفتند اما در عمل خود از بزرگان قاچاق مواد مخدر بودند.

اعتیاد مسئولین عالی رتبه رژیم شاهنشاهی و همچنین مهمتر از آن ایفای نقش ساقی مواد مخدر دربار، از جمله مهمترین اسناد اظهر من الشمس این ادعاست که می توان به آن اشاره کرد. اکنون اگر چه با پیشرفت و تولیدات و ورود بی رویه مواد مخدر به کشور نسبت به قبل از انقلاب معادلات استفاده و مبارزه با مواد مخدر تغییر کرده است ولی هرگز نمی توان از عزم جدی نظام در راه مبارزه با این بلای خانمان سوز و حتی بستن راه های ورودی مواد به کشور و البته تقویت کمیته کاهش تقاضای مواد مخدر گذشت. این ادعا حتی از زبان رئیس جمهور افغانستان که چند روز پیش به تهران سفر کرده بود مطرح می شود. آنجا که وی مدعی می شود: هیچ‌ یک از همسایگان به اندازه ایران خطر مواد مخدر را جدی نگرفته و هیچ کشوری نیز مانند ایران با آن مبارزه نکرده است و ما آماده ایم در این زمینه با کمک ایران به مبارزه مشترک با این بلای خانمان‌سوز بپردازیم.

با نگاهی به آمار و ارقام اعتیاد و مصرف مواد مخدر در کشور که به نوعی تمامی گروه های سنی جامعه را درگیر خود کرده است حقایق دردناکی شفاف تر از گذشته نمایان می شود و عملا می توان به این نتیجه رسید که مبارزه با اعتیاد و مواد مخدر در کشور اگر چه بسیار زیاد و با برنامه های کوتاه و بلند مدت صورت گرفته اما کافی نبوده است. با نگاهی به آمارهای موجود در کشور ابن ادعا به اثبات می رسد.در حال حاضر طی آخرین آمارها از ستاد کل مبارزه با مواد مخدر سالانه ۵۰۰ تن انواع مخدرهای سنتی و صنعتی در کشور مصرف می شود که متاسفانه ۸۵ درصد از تریاک و ۳۵ درصد هرویین جهان در ایران کشف می شود.

بر اساس تحقیقات صورت گرفته خسارت ناشی از تولید و مصرف مواد مخدر در ایران به صد هزار میلیارد ریال می رسد و با کاهش چشمگیر، سن مصرف مواد مخدر به ۱۵ سال رسیده است و متاسفانه یک درصد دانش آموزان یا معتاد هستند یا موادمخدر را تجربه کرده اند.در میان دانشجویان کشور هم ۱.۶ درصد دانشجویان دانشگاههای وزارت بهداشت و ۲.۶ دانشجویان دانشگاههای وزارت علوم درگیر اعتیاد هستند.در ایران تریاک و مشتقات آن اولین مواد مخدرِ پرمصرف محسوب می‌شوند و شیشه، کراک، هروئین و حشیش در مراتب بعدی قرار دارند و براساس گزارش‌ها شیشه دومین ماده‌ی مخدر صنعتی است که در کشور مصرف می‌شود و متأسفانه مصرف آن طی چند سال گذشته افزایش پیدا کرده است.

همانطور که می دانیم ایران در همسایگی افغانستان و پاکستان، دو کشور تولیدکننده‌ی عمده‌ی مواد مخدر جهان واقع شده است. این موضوع، مشکلات زیادی را برای ایران به وجود آورده است که از آن جمله می‌توان به هجوم قاچاقچیان مواد مخدر در قالب باندهای بین‌المللی به ایران، تلاش آنان برای ترانزیت مواد از خاک ایران به اروپا و افزایش آمار اعتیاد در ایران اشاره کرد. به همین دلیل، برنامه‌ریزی جدی مسئولان و مردم برای پیش‌گیری از اعتیاد و جلوگیری از ورود مواد مخدر به کشور لازم و ضروری است و تا حد زیادی هم این برنامه ریزی صورت گرفته است. اما قطعا کافی نبوده است این آمارها نشان می دهد که تنها عزم جدی و برنامه ریزی برای ریشه کن کردن اعتیاد در جامعه کافی نیست.از طرفی دیگر وقتی شرایط اعتیاد در ایران بحرانی تر می شود که آمارها حکایت از آن دارد که خانواده ها و مخصوصا زنان جامعه گرفتار اعتیاد شده اند.متاسفانه در ایران ۹ درصد از جمعیت افراد معتاد را زنان تشکیل می‌دهند و آمار اعتیاد زنان طی ده سال یعنی از سال ۸۳ تا سال گذشته، چهار برابر شده است.

با همه این اوصاف نباید نسبت به مبارزه با اعتیاد ناامید بود چرا که مطمئنا مسئولان مربوطه و خانواده ها با همکاری و همدلی با هم تا حدود زیادی می توانند این بلا را با تلاش برای کاهش تقاضا از جامعه دور کنند.تجربه تاریخی نشان داده که برای حل هر مشکل و معضل اجتماعی که مردم و مسئولین یکدل و یک صدا شدند آن مشکل تا حدود زیادی رفع شده است.اگر چه همانطور که در ابتدای این مطلب مطرح شد در این راستا و به منظور حل این مشکل اقدامات زیادی صورت گرفت.

اما به نظر می رسد در کنار این اقدامات زیاد بیشترین اقدامی که تاثیرگذار بود بحث تقویت ستاد کاهش تقاضا بوده است و بعد از آن هم ایجاد کمپ های امید به زندگی که جلساتی با حضور معتادین سابق برگزار می شود.در کنار این مسئله از نقش اصلی و اساسی خانواده هم نباید گذشت خانواده و والدین و مخصوصا مادران یک خانواده می توانند، نقش بسیار مهمی به منظور کاهش تقاضا و عدم روی آوری اعضا خانواده نسبت به اعتیاد و مواد مخدر داشته باشند. افراد در مسیر زندگی برای تشکیل یک خانواده‌ی سالم و داشتن تعاملی درست با فرزندان خود به دانش، مهارت و اخلاقی برای خوب زیستن احتیاج دارند که این احتیاج می تواند از طریق رسانه ها و تمهیدات مسئولین مربوطه برطرف گردد.اگرچه به منظور کاهش تقاضا رسانه های مختلف و در صدر آن رسانه ملی تولیدات زیادی داشته است و اکنون هم در همین راستا با تولید برنامه های مستند که مستقیما به آسیب شناسی اعتیاد می پردازد؛ ثابت قدم مانده است اما به نظر می رسد این پروسه نیاز به تکرار دارد و تکرار و تکرار تا خانواده ها بدون استفاده مواد مخدر مضرات اعتیاد را کاملا لمس کنند.

در کنار نقش رسانه ها و مسئولین مربوطه، نقش خانواده ها به منظور روشنگری درباب آسیب های اعتیاد پررنگ تر به نظر می رسد.اکر والدین در خانواده بری از هرگونه اعتیاد به سیگار و یا مواد مخدر باشند، گام اول عدم ورود فرزندان به بحث اعتیاد ممکن شده است چرا که خانواده هایی که حتی یکی از والدین اعتیاد دارند عملاً فرزندان آنها بیشتر در خطر قرارگرفتن در دام اعتیاد هستند.از این رو انتظار می رود خانواده ها در مرحله اول قبل از اینکه انتظاری از نهادی داشته باشند نقش خود را دست کم نگیرند چرا که با توجه به شرایط فعلی در مرزها با وجود همه سختگیری ها و مراقبت مرزبانان از مرزها اما با این وجود عملا قاچاقچیان از طرق مختلف حتی از طریق دریاها به کشور برای پهن کردن بساط کاسبی خرده فروشان مواد وارد می کنند.شکی نیست که در این بین نقش زنان و مادران جامعه بسیار پررنگ تر است چرا که تربیت اصلی فرزندان در یک خانواده به عهده مادر خانواده است و قطعا در این زمینه نقش مادر از پدر مهم تر است علاوه بر این به دلیل باروری زنان و روحیه خاص آنها باید بیشتر مراقب خودشان باشند چرا که کوچکترین لغزش آنها در این مسیر می تواند یک خانواده را در خطر بدترین حوادث روحی و عاطفی قرار دهد.از طرفی آمار اعتیاد زنان در کشور از مرز فاجعه عبور کرده است و اگر سیگار را هم به اعتیاد آنها اضافه کنیم شرایط بحرانی تر هم می شود.

از این رو قطعا با توجه به تجارب گذشته باید ستادهای کاهش تقاضا را قدرتمند تر کرد و به آنها بال و پر داد تا در کنار همکاری خانواده ها این بلا سایه سنگینش بر کشور کمتر و کمتر شود.مطمئنا پیشگیری و کاهش تقاضا بهتر از درمان و برخورد و زور است چرا که تجربه ثابت کرده است که معتادان بارها با زور و زندانی در ظاهر ترک کردند اما در ذهنشان این اتفاق رخ مداده است. در پایان یادآوری آخرین آماری که از تعداد معتادین کشور ارائه شده است می تواند افکار عمومی را بیش از گذشته نسبت به اینکه باید به سمت جامعه ای حرکت کنیم که بر فرض محال اگر مواد مخدر در آن به راحتی یافت شد باید شخصی از آن استقبال نکند کاری که ستاد کاهش تقاضا انجام می دهد.