چشمه چپقلی؛ داروخانه طبیعی ایران

 28کیلومتر مانده به جنوب غربی شهر اراک، درست در بالادست روستای «رباط میل»، گردشگاه «چپقلی » بر سینه با صلابت رشته کوه «سفیدخانی » قرار گرفته است. تفرجگاهی که چشمه معروف آن، دوای هزار و یک درد است و هر سال گردشگران زیادی برای نوشیدن از این چشمه معدنی راهی اراک می شوند.

تفرجگاه سرسبز چپقلی بیش از 35هکتار محوطه جنگلی دارد و البته هوایی دلپذیر، که خوراک این روزهای داغ تابستانی است.

پارک جنگلی چپقلی اراک از شرق به رشته کوههای «میران» و «سفیدپی» از غرب به کوههای «کلاغ نشان» و «قدمگاه»، از شمال به دشت شازند و خطوط لوله نفت و از جنوب به کوه های «تخت بزرگ» و «قالیخانی » منتهی می شود. منطقه ای که با وجود زمستان های سرد، بهار و پاییز معتدل و تابستانهای خنکی دارد و گزینه خوبی برای سفرهای تابستانی به شمار می رود.

عرصه 500 هکتاری کوه سفیدخانی اراک کلکسیون ارزشمندی از 50گونه گیاهی مرتعی است که در آن می توانید  «آویشن»، «درمنه»، «استپا»، «گون»، «قدومه»، «گل آروانه»، «جو وحشی »، «یونجه»، «مرزنجوش» و «شیرسگ» را ببینید. درست در جایی که تاج سرخ رنگ لاله های واژگون در فصل بهار و نگین سبز مجموعه چپقلی بر تارک آن یکی از زیباترین تابلوهای طبیعت را مقابل چشمانتان قرار می دهد.

 آب چشمه چپقلی درمعالجه بیماریهای اسپاسم مجاری صفراوی،

برخی بیماری های پوستی نقرس و دیابتهای حاصل از آن، امراض کلیوی،

 سوءهاضمه و ورمهای کبدی مؤثر است

ساکنان محلی روستاهای این منطقه می گویند: شفابخشی آب چشمه چپقلی از سالیان دور برای مردم استان، کوهنوردان و گردشگران کشور مطرح بوده وسایه سار خنک بیدهای قدیمی آن همواره تیماربخش رهگذران و نوازشگر بیماران رنجور بوده است.

در فضای سبز اطراف این چشمه گونه های گیاهی «بادام»، «اقاقیا»، «زبان گنجشک»، «سنجد»، «بید»، «افرا»، «گردو»، و «سرو خمره ای» به چشم می خوردند بنابراین اگر دستی در گیاه شناسی دارید، این منطقه فرصت خوبی برای جمع آوری گیاهان دارویی به شما خواهد داد.

آب شفا بخش

آب معدنی چپقلی از ردیف آبهای بی کربناته کلسیک و منیزین آهن دار، فاقد آلودگی میکروبی واز نوع آبهای سردو سبک است که آشامیدن آن اثرات درمانی زیادی  دارد. شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید که آب این چشمه مدر بوده، ریگ ها وشن های مجاری ادراری را در خود حل می کند و از تشکیل مجدد آنها جلوگیری می کند. به این ترتیب بر اثر آشامیدن این آب، خون میزان قابل توجهی از اسیداوریک خود را از دست می دهد و در نتیجه تغذیه در شرایط بهتر انجام می شود. ضمن آنکه نوشیدن این آب اسیدیته ادرار را به حالت طبیعی رسانده سبب ازدیاد دفع ادرار و مواد زاید کلیه ها می شود.

خوردن این آب حرکات دودی روده را کاهش داده ودر طول دوره درمانی با آن، املاح صفراوی به میزان زیادی درخون کاهش می یابد. جذب سریع این آب در معده، دستگاه گوارشی، کبدو لوزالمعده روی متابولیسم گلوسیدها، پروتیدها، کلسترول واسیداوریک مؤثر است و به علت افزایش دفعات مواد زاید بدن، حجم قابل ملاحظه ای از مواد سمی به شکل طبیعی از بین می رود.

این آب معدنی سطح مجاری هاضمه را تمیز می کند و  نوشیدن آن علاوه بر ملین بودن و تقویت انقباضات روده ای، شیره  گوارشی را افزایش داده و اشتها را زیادتر می کند. بنابراین اگر تابع رژیم های سفت و سخت غذایی هستید، بهتر است با دقت بیشتری از این آب بنوشید!

با تمام این ها، آشامیدن این آب معدنی از غلظت صفرا کم می کند، سنگ های صفراوی را از مجاری آن به سوی روده هدایت می کند و حالات احتقان کبدی را از بین می برد. علاوه بر این، آب معدنی چپقلی، حاوی میزان فراوانی «آمین» است که تأثیر بسزایی در تولید گلبول قرمز ودرمان انواع کم خونیها دارد.

سرشار بودن آب چپقلی از «کلسیم» و «فلوئور» موجب استحکام استخوان بندی در کودکان وجلوگیری از پوسیدگی زودرس دندانهاست و پزشکان معتقدند استفاده مستمر این آب برای افرادی که به علت زندگی در ارتفاعات تعداد گلبولهای قرمز خونشان تقلیل یافته بسیار مفید است.

البته یادتان باشد نوشیدن آب چپقلی که به «سنگ شکن طبیعی کلیه» شهرت دارد، برای بیماران مبتلا به سنگ کلیه در ابتدا از زهر هم بدتر است! چرا که با نوشیدن این آب دردهای شدید کلیوی به سراغشان خواهد آمد که همین خبر از اثربخشی آب و خرد شدن سنگ ها می دهد! اما این آب شفابخش، برای یک گروه از افراد ممنوع است! کسانی که بیماری پروستات دارند و  مصرف آن ممکن است باعث دردهای شدید و اختلال در سیستم دفع ادرار آنها شود.

غاردرمانی به سبک انسان های اولیه

در زبان یونانی اسپیلیلیو یعنی غار و برخی واژه اسپلیلیوتراپی را به معنی غاردرمانی می دانند. انسان ها از دوران باستان از آثار غارها بر سلامتی خود آگاه بوده و در زمان جنگها برای در امان ماندن از گزند دشمنان در غارها و معادن نمک برای هفته ها پنهان می شدند.

آنها پس از اینکه مجبور بودند مدتها در غارها زندگی کنند، فهمیدند که علایم برخی از سرفه ها، گرفتگی بینی و سایر بیماری های تنفسی در فضای غارها بهبودی پیدا می کند. کنجکاوی درباره این تاثیر شگفت انگیز باعث شکل گیری اسپلیلیوتراپی شد. علمی که سال ها در مشرق زمین و اروپای مرکزی مورد استفاده قرار گرفت.

با افزایش آلودگی هوا و آب در قرن اخیر، بیماریهای پوستی، راشهای پوستی و تنفسی مانند آلرژی، آسم، مشکلات تنفسی نیز افزایش یافت. علم پزشکی با داروها با این بیماریها مبارزه می کند اما برخی اوقات فقط علایم بیماری به ظاهر فروکش می کند و عوارض داروهای استفاده شده، بیشتر از اثربخشی آنها است.

اسپلیلیوتراپی، راه درمانی طبیعی برای برخی از بیماریها است و شامل گذراندن وقت در زمانهای کنترل شده در درون غارهای نمک و استفاده از یونهای منفی منتشر شده از نمک ها می شود. ذرات بسیار ریز نمک به فضای آلوئولها (کیسه های هوایی)، برونش ها (راه های هوایی ) و برونشیول ها دست پیدا می کنند و مسیر راه های هوایی فوقانی و تحتانی را تمیز می کنند.

نمکهای استنشاق شده در غارها، مخاط مجاری تنفسی را فعال می کند،

باکتری ها را می کشد و باعث کاهش التهاب ها می شود، این کارها

در مجموع باعث باز شدن راههای هوایی می شود

درمان در روش اسپلیلیوتراپی شامل قرار گرفتن در معرض هوای غارهای نمک برای یک ساعت در روز و در طول یک ماه است. البته نیازی نیست برای این کار به هیمالیا سفر کنید! اخیرا دستگاه هایی ساخته شده اند که توانایی تولید یونهای منفی را در فضای منزل یا اتاق شما دارند.

نمکهای استنشاق شده در غارها، مخاط مجاری تنفسی را فعال می کند، باکتری ها را می کشد و باعث کاهش التهاب ها می شود، این کارها در مجموع باعث باز شدن راههای هوایی می شود. (برخی از بیماریهای تنفسی مانند آسم ؛ باعث ایجاد تنگی یا گرفتگی در راههای هوایی می شود و با باز شدن این راهها، علائم این بیماریها بهبود می یابند). البته منظور از نمک، نمک طعام نیست بلکه سایر نمکهای معدنی است.

زمانی که طوفان می شود و باران و رعد و برق ایجاد می شود، هواپر از اکسیژن

 و یونهای منفی می شود و در اصل این یونهای منفی هستند که

هنگامی که پس از یک طوفان از منزل بیرون می رویم، احساس آرامش را

در ما ایجاد می کنند. هوای موجود در برخی از غارها نیز درست

همان خواص هوای پس از طوفان را دارد

 

مرکز اسپلیلیوتراپی در کوههای هیمالیا از 250 میلیون سال پیش ساخته شده است، غارهایی دارای مفیدترین انواع نمکها برای انسان که ازخشک شدن اقیانوسهای اولیه، شکل گرفته است. اسپلیلیوتراپی به تنهایی یا همراه با سایر درمانها می تواند برای بهبود یا کاهش علایم آسم و یا کاهش نیاز این بیماران به داروهای بتا آگونیست بکار رود. تحقیقات نشان داده است که این روش در درمان یا بهبود علایم بسیاری از بیماران موثر بوده است.

زمانی که طوفان می شود و باران و رعد و برق ایجاد می شود، هوا، پر از اکسیژن و یونهای منفی می شود و در اصل این یونهای منفی هستند که هنگامی که پس از یک طوفان از منزل بیرون می رویم، احساس آرامش را در ما ایجاد می کنند. هوای موجود در برخی از غارها نیز درست همان خواص هوای پس از طوفان را دارد.

از آسم تا میگرن

اسپلیلیوتراپی در درمان آسم، آلرژی ها، برونشیت مزمن، سرفه، سرماخوردگی و آنفولانزا، سینوزیت، فارنژیت، عفونت های تنفسی، پسوریازیس، اختلالات هوشیاری، میگرن، افسردگی و اضطراب به کار می رود. البته در این روش از تمام انواع غارها استفاده نمی شود بلکه از غارهایی استفاده می شود که در آنها برخی از ترکیبات معدنی خاص وجود دارد.

لجن درمانی در دریای ارومیه

یک ساعت غلت زدن در گل و لای و لجن!... به نظر شما این می تواند تفریح خوبی برای پر کردن اوقات سفر باشد؟

چه دوست داشته باشید و چه نه، گل بازی این روزها یکی از محبوب ترین اشکال گردشگری در دنیا محسوب می شود که فال و تماشا را یک جا به گردشگران درمانی هدیه می دهد! لجن درمانی با قدمت چند هزار ساله اش در طب، در گردشگری عمری به کوتاهی نیم قرن دارد. سنی که وقتی به تاریخ گردشگری ایران می رسیم، به کمتر از پنج سال کاهش پیدا می کند. آن هم در شرایطی که ایران دومین دریای شفابخش دنیا را دارد. دریای ارومیه با لجن های منحصر به فردش تنها یک پله پایین تر از بحرالمیت فلسطین قرار گرفته است اما هنوز به اندازه این دریا شناخته شده نیست.

در سال های اخیر کم آبی و عقب نشینی وسیع دریاچه ارومیه باعث شده

 تا مسئولان گردشگری منطقه از این وضعیت بهره برده و لجن درمانی را در فعالیت های توریستی کشور جای دهند

ارومیه شفابخش

آب ارومیه با ترکیب خاصی که دارد گل و لای کف دریا را برای درمان انواع بیماری های رماتیسمی، پوستی، اختلال سوخت و ساز بدن، بیماری های زنان و... مناسب کرده است. دریاچه ارومیه که به دلیل حجم فوق العاده بالای نمک و مواد معدنی اش دومین دریای شور دنیا به حساب می آید، با غلظت بالای نمکش این امکان را به شناگران می دهد تا نه تنها از شفابخشی آب آن بهره مند شوند، بلکه با شناور ماندن روی آب تمدد اعصاب را هم تمرین کنند! این در حالی است که گفته می شود اغلب بیماری های کلاژن پوستی و مفصلی که منشاء سایکوسوماتیک (روحی - جسمی) دارند با لجن و نمک دریاچه هایی شبیه دریاچه ارومیه قابل درمان هستند. همچنین می توان از خواص درمانی نمک دریاچه ارومیه در درمان بیماری های تنفسی مثل آسم و برونشیت و انواع سینوزیت ها نیز بهره برد.

آب دریاچه ارومیه از دسته آبهای کلروره سدیک است. نوشیدن این گونه آب ها غلظت صفرا را پایین می آورد و در نتیجه ترشح صفرا بهتر جریان پیدا می کند. علاوه بر این، گل و لای این دریاچه هم که شکل خمیری سیاه رنگ را دارد، در درمان بیماری ها مورد استفاده قرار می گیرد. این گل جزء گل های کلروره است و گل های کلروره خاصیت تقویت کننده دارند.

علاوه بر این، انواع باکتریها، مژه دار ها، جلبلکها و از همه مهمتر سخت پوستان کوچک و بسیار ظریفی به نام " آرتمیا اورمیانا " در ارومیه زندگی می کنند که خواص درمانی این آب را بیشتر می کنند.

لجن های جواهرنشان!

دکتر فریبا بشیری، عضو هیأت مدیره انجمن بیوتکنولوژی ایران می گوید: «از سال‌های دور استفاده از لجن و نمک مورد توجه پزشکان سنتی قرار گرفته است. در طب سنتی و تاریخی ما هم از این خاصیت درمانی لجن و نمک در بهبود و درمان بیماریهای مردم بسیار یاد شده است که البته به صورت تجربی محقق شده است. اما در سال‌های اخیر این تکنیک های درمانی بصورت علمی مورد بحث و بررسی و تحقیق کارشناسان و محققان قرار گرفته و پروتکل های درمانی مدرن تدوین گردیده است.»

دکتر بشیری به خبرنگار تابناک می گوید: «من از دو سال و نیم پیش، تحقیق جامعی را درباره لجن‌شناسی و لجن‌های طبی آغاز کرده ام و از 220 کلینیک و مرکز تحقیقاتی خارج از کشور هم بازدید داشته‌ام. در این مراکز دیدم که از خاصیت طبی لجن در درمان بیماری‌های پوستی استفاده می‌کنند. تا حدی که اکثر شرکت‌های بیمه هم این درمان را پذیرفته و هزینه‌های درمانی را می‌پردازند. این نشان می دهد که مردم دنیا، ترجیح می‌دهند از طب و درمان گیاهی بجای استفاده از داروهای شیمیایی استفاده کنند تا عوارض کمتری متحمل شوند و به نظر می رسد ما هم باید به این سمت حرکت کنیم و درمان های سنتی را جایگزین درمان های شیمیایی قرار دهیم.»

در سال های اخیر کم آبی و عقب نشینی وسیع دریاچه ارومیه باعث شده تا مسئولان گردشگری منطقه از این وضعیت بهره برده و لجن درمانی را در فعالیت های توریستی کشور جای دهند. علاوه بر این با توجه به این که کلینیک‌ها و مراکز درمانی سایر کشورها لجن و نمک را از کشور اردن با قیمت‌های خیلی گزاف تهیه می‌کنند، مسئولان ما هم کم کم به فکر افتاده اند تا  از این فرصت استثنایی برای توسعه صادرات و ارز آوری بهره ببرند.

راه و رسم آب درمانی

اگر تا به حال به چشمه های آب معدنی کشور سری زده باشید، حتما دیده اید که جماعتی در حال تن شویی و حمام گرفتن در حوض یا زیر دوش هستند و به سختی حاضرند از آب دل بکنند. در حقیقت درست ترین روش برای آب درمانی همین تماس همه جانبه به آب است که به شکل غوطه خوردن در استخر یا دوش گرفتن رواج پیدا کرده است. اما مدت زمان تماس با این آب ها، بر اساس نوع آب و درجه حرارت محیط برای افراد متفاوت است. گاهی حتی این زمان بر اساس توصیه پزشک از چند دقیقه تا چند ساعت تغییر می کند.

استفاده از آب سرد ممکن است به ایجاد شوک منجر شود، بنابراین نباید در مورد کودکان این روش را به کار برد. در مورد بزرگسالان هم شست و شو باید به تدریج صورت گیرد و ابتدا از آب سرد و سپس از آب گرم استفاده شود. استفاده از آب گرم هم درست مثل آب سرد، باید به آرامی و به تدریج انجام شود. آب گرم باعث بازشدن عروق می شود و همچنین محرک، اشتها آور و خواب آور است.

برای درمان بیماری های فلج و راشیتیسم کودکان می توان از

آبهای معدنی سرد استفاده کرد. در این صورت پزشک باید نظارت مستقیم

داشته باشد. درمان این بیماری ها به صورت غوطه خوردن در استخر است

زیر دوش سلامتی!

آب درمانی به صورت دوشی انواع مختلف پرفشار، کم فشار، بارانی، رشته ای و تیغه ای دارد. هر چند که ممکن است شما در کمتر چشمه ایرانی این انواع مختلف را ببینید. به طور کلی درجه حرارت این نوع از آبها بین 26 تا 35 درجه ی سانتیگراد است و شما به مدت 2 تا 10 دقیقه می توانید زیر فشار کم این آب ها بمانید. این نوع استحمام علاوه بر تمام مزایای آب درمانی، آرام بخش و تسکین دهنده است. اگر قرار است با آب سرد یا گرم پرفشار آب درمانی کنید، این زمان باید به حداقل برسد تا آسیب های ثانویه برایتان در بر نداشته باشد.

آب درمانی موضعی

اگر اهل حمام گرفتن در آب های گرم نیستید، می توانید از آنها به شکل موضعی بهره ببرید. البته این روش بیشتر در مورد دهان، حلق، بینی و مجرای واژینال به کار می رود. نوع بخور هم بیشتر با آب گرمی که حرارتی معادل 42 تا 45 درجه سانتیگراد داشته باشد انجام می شود و به صورت حمام بخار و در مدت زمان معین انجام می شود. آن هم زیر نظر پزشکی که در درمان بیماری های تنفسی تبحر داشته باشد.

آب های سرد

برای درمان بیماری های فلج و راشیتیسم کودکان می توان از آبهای معدنی سرد استفاده کرد. در این صورت هم پزشک باید نظارت مستقیم داشته باشد. درمان این بیماری ها به صورت غوطه خوردن در استخر است اما با نوشیدن این آب های سرد در بطری های مخصوص می توان از ترکیبات آنها به شکل درونی بهره برد.

یادتان باشد این آب باید به همان صورتی که از مظهر چشمه خارج می شود تهیه و مصرف شود تا کیفیت آن از بین نرود. البته گاهی لازم است اقداماتی مثل حذف ترکیبات آهن و گازها یا افزایش مواد ثانویه به آب صورت گیرد که این اقدامات در کارخانجات شیشه پرکنی انجام می شود.

کدام آب، کدام خواص؟

آب درمانی شاید در نگاه اول آب تنی کردن در چشمه های معدنی به نظر برسد. اما تنوع و تفاوت چشمه های معدنی آنقدر زیاد است که می توان گفت هر کدام از این چشمه ها به شیوه های خاصی برای بهره بردن از تمام مزایایشان نیاز دارند.

به طور کلی آبهای معدنی بر حسب ترکیبات شیمیایی موجود در آنها به چند دسته بندی می شوند:

 

1- آبهای گوگردی: این آبها را می توان از طریق تنفسی، به صورت بخور و نوشیدن به کار برد و اکثرا در مورد بیماری های تنفسی، جلدی و رماتیسمی به کار می روند. نمونه این آب ها،چشمه سادات محله در سخته سر تنکابن است که برای استفاده از آب آن باید به شرق رامسر و شهر سادات محله سفر کنید.

2- آبهای سولفاته: آبهای سولفاته، کاتیونهای سدیم و منیزیم دارند، ملین و صفرا آورند و برای دفع مواد زائد بدن مانند اوره کاربرد دارند. این آبها در صورتی که همراه با آبهای کلریددار باشند خاصیت تسکین دهندگی، ضد خارش و ملین پیدا می کنند. نمونه این آب های سولفاته را می توانید در چشمه آب گرم سراب ببینید که در جنوب غربی شهر سراب قرار دارد.

3- آبهای بیکربناته:

آب های بیکربناته هم در صورت نوشیدن و هم در صورت آب تنی و شستن تن و بدن می توانند مفید باشند. این آبها گازدار هستند و آب تنی در آنها باعث ازدیاد ادرار، کند شدن نبض و باز شدن عروق می شود. نوشیدن آنها هم سبب ازدیاد ترشحات معدی، ازدیاد صفرا، بهبود فعالیت کلیه، دفع اسیداوریک و بهبود متابولیسم پروتئیدها، گلوسیدها و کلسترول خواهد شد. نمونه این چشمه ها را می توانید در قزوین (چشمه های کربناته خرقان) و چشمه بیکربناته سرعین اردبیل  ببینید.

4- آبهای کلروره: این آبها به خوراکی یا تماسی برای درمان بیماری های رماتیسم، راشیتیسم و یا تورم موضعی به کار می روند. استحمام با آبهای کلروره باز شدن عروق محیطی را در پی دارد و در صورت غرغره و شست و شوی بینی می تواند در درمان بیماری های دستگاه تنفسی موثر باشد. این آبها همچنین محرک، مدر و تسکین دهنده اند و سبب تحریک دستگاه گوارش می شوند. برای استفاده از این چشمه ها می توانید سری به کرمان بزنید و در بخش لاله‌زار شهرستان بردسیر، سراغ چشمه قلعه عسکر را بگیرید.

5- آبهای آهن دار:

این آبها ترکیبات مختلف آهن دارند و سبب ازدیاد گلبول های قرمز و هموگلوبین می شوند و به این ترتیب می توانند در درمان کم خونی، بهبود گوارش و رشد بدن موثر باشند. چشمه های آهن آبعلی و آب گرم لاریجان از چشمه های معروف این دسته هستند.

6- آبهای پرتوزا: این آبها گازهای رادیواکتیو به ویژه گاز رادون دارند و آب تنی در آنها فعالیت بافت ها را افزایش می دهد. این چشمه ها در درمان دردهای رماتیسمی، مفصلی و عصبی موثرند و در مورد بیماری های جلدی مانند اگزمای پرخارش و بیماری های زنانگی می توانند مورد استفاده قرار گیرند. نوشیدن از آب این چشمه ها دفع اسیداوریک موجود در ادرار و در نتیجه تسکین دردهای مفصلی را در پی دارد. نمونه این چشمه ها را می توانید در رامسر (چشمه آب سیاه) و البته بیشتر آب گرم  های اردبیل ببینید.

ایران، دومین مقصد گردشگری سلامت

گردشگری سلامت تاریخچه بسیار کوتاهی در ایران دارد. در حقیقت اولین بار در سال 82 توریسم درمانی از سوی وزارت بهداشت مورد توجه قرار گرفت که البته بیشتر رنگ و بوی اشتغالزایی برای دانش‌آموختگان پزشکی داشت. اما کم کم از سال 83 و درست بعد از ادغام سازمان میراث فرهنگی و سازمان‌ ایرانگردی و جهانگردی، توریسم درمانی هم به صورت مستقل در ایران مطرح شد و مورد توجه بیشتری قرار گرفت.

ارزانی خدمات بهداشت و درمان، اصلی ترین دلیل سفر گردشگران خارجی به ایران است که در کنار پیشرفت های علمی پزشکان ایرانی، جایگاه توریسم درمانی ایران را در منطقه ارتقا می دهد.

این در حالی است که بیشتر گردشگران سلامتی که برای بهره مندی از امکانات درمانی به ایران سفر می کنند، مسافران کشورهای عراق، سوریه، لبنان، بحرین، عربستان، ترکیه، تاجیکستان، هند و پاکستان هستند و بیشتر رشته های درمانی که مورد توجه آنها قرار می گیرد، دندانپزشکی، ناباروری، جراحی پلاستیک، جراحی قلب و سرطان هاست.

پیشرفت های ایران در درمان فوق تخصصی ناباروری، اهدای تخمک، اهدای جنین و فریز و نگهداری جنین هم یکی دیگر از دلایل رشد توریسم درمانی کشور

در سال های اخیر است که گردشگران زیادی را به ایران می کشاند

در سال های اخیر، ارزان بودن عمل جراحی زیبایی در ایران آنقدر سفر توریست های سلامت را به کشور رونق داده که عده ای از مسئولان به فکر راه اندازی تورهای درمانی در این حوزه افتاده اند. به طوری که این تورها علاوه بر تسهیل خدمات درمانی گردشگران، برای آنها هتل رزرو می کنند و تورهایی دو یا سه روزه ای را برای خانواده آنها تدارک می بینند تا با اماکن سیاحتی ایران آشنا شوند. پیشرفت های ایران در درمان فوق تخصصی ناباروری، اهدای تخمک، اهدای جنین و فریز و نگهداری جنین هم یکی دیگر از دلایل رشد توریسم درمانی کشور در سال های اخیر است که گردشگران زیادی را به ایران می کشاند.

بیشتر گردشگران سلامتی که برای بهره مندی از امکانات درمانی به ایران

سفر می کنند، مسافران کشورهای عراق، سوریه، لبنان، بحرین، عربستان، ترکیه، تاجیکستان، هند و پاکستان هستند و بیشتر رشته های درمانی

که مورد توجه آنها قرار می گیرد، دندانپزشکی، ناباروری،

جراحی پلاستیک، جراحی قلب و سرطان هاست

البته این استقبال توریست های منطقه دلایل دیگری مثل نزدیکی کشورها و شباهت های فرهنگی و مذهبی هم دارد که باعث می شود ایران پس از اردن در رده دوم مقاصد توریسم سلامت در میان کشورهای مسلمان قرار گیرد.

بررسی‌ها نشان می دهد که هر توریسم سلامت در ایران 3 برابر توریسم‌های عادی ارزآوری دارد. به طور دقیق تر، هزینه‌ای که بیماران خارجی در ایران می‌کنند، تنها 30 درصد در بخش درمان است و مابقی صرف اقامت و گردشگری می‌شود.

گردشگری در آب های شفابخش

طبیعت متنوع ایران هم فرصت خوبی است تا گردشگران خارجی از امکانات آب درمانی، لجن درمانی و گیاه درمانی در ایران استفاده کنند. در حال حاضر بیش از 200 چشمه آب معدنی در کشور شناخته شده که خواص‌ درمانی‌ آنها به تایید ستاد توریسم‌ درمانی‌ سازمان‌ میراث‌ فرهنگی‌ و گردشگری‌ رسیده است و این سازمان از چندی پیش اقدام به معرفی‌ این‌ چشمه‌ها از طریق موسسات‌ تحقیقات‌ بین‌المللی‌ کرده و مطالعه روی خواص درمانی این چشمه ها را به تیم های مطالعاتی خارجی سپرده است.

یک تیر و چندنشان

توریسم پزشکی شاید یکی از قدیمی ترین شاخه های گردشگری دنیا باشد که ردپای آن را باید در تاریخ تمدن های باستانی و باورهای مذهبی مردم دنبال کنید. عقایدی که آنها را به جستجوی شفا در معابد مقدس دوردست یا چشمه های آب معدنی آن سوی کوه ها وا می داشت. در آن زمان با توجه به نبود امکانات حمل و نقل سریع، عجیب نبود اگر این شیوه از گردشگری رواج چندانی نداشته باشد. با این حال در سال های اخیر، همپای رشد صنعت حمل و نقل و توریسم، گردشگری درمانی هم افزایش چشمگیری پیدا کرده است.

سازمان جهانی جهانگردی تعریف مشخصی از گردشگری سلامت دارد. این سازمان معتقد است یکی از اهدافی که می تواند گردشگر را تشویق به سفر کند، مسافرت برای کسب سلامتی است. در حقیقت گردشگر با سفری که به قصد درمان انجام می دهد، می تواند همزمان از امکانات درمانی و گردشگری یک منطقه استفاده کند.

اولین و مهمترین دلیلی که باعث می شود توریست های پزشکی به کشوری دیگر سفر کنند بحث هزینه های درمانی است. به خصوص اگر مجموع هزینه های درمان و گشت و گذار در کشور مقصد کمتر از هزینه های درمان در محل زندگی توریست باشد جذابیت این سفر دو چندان می شود.

مثلا یک بیمار آمریکایی اگر برای جراحی قلب به هند یا تایلند سفر کند فقط 20 درصد مبلغی را خواهد پرداخت که در آمریکا باید بپردازد. البته دلایل دیگری هم می تواند یک توریست را تحریک کند تا سفری درمانی داشته باشد. مواردی مثل سرعت رسیدگی به درمان و خلاصی از نوبت های طولانی انتظار عمل جراحی.

اولین و مهمترین دلیلی که باعث می شود توریست های پزشکی به کشوری دیگر سفر کنند بحث هزینه های درمانی است. به خصوص اگر مجموع هزینه های درمان و گشت و گذار در کشور مقصد کمتر از هزینه های درمان در محل زندگی توریست باشد جذابیت این سفر دو چندان می شود

در مقابل تمام این خدمات، کشور میزبان هم علاوه بر کسب درآمد گردشگری، می تواند درآمد بخش بهداشت و درمان خود را هم افزایش دهد.

بعضی از کشورها برای تضمین این درآمدها، مراکز درمانی خود را در نزدیکی مراکز توریستی بنا کرده اند تا به این بهانه احتمال مراجعه گردشگران سلامت به مراکز گردشگری افزایش پیدا کند. به این ترتیب توریست ها نه تنها به سیستم های درمانی یک کشور رونق می دهند، بلکه در بازدید از مراکز دیدنی کشور مقصد هزینه هایی را می پردازند.

انواع گردشگری سلامت

در میان تعریف های سازمان جهانی گردشگری، اصطلاحات دیگری هم وجود دارند که دامنه گردشگری سلامت را گسترده تر می کنند.

گردشگری تندرستی (Wellness Tourism)

یکی از همین عبارت هاست که به مسافرت توریست به دهکده های سلامت و مناطق دارای چشمه های آب معدنی و آب گرم (اسپاها) اشاره می کند. در این نوع سفر توریست برای رهایی از تنش های زندگی روزمره و تجدید قوا بدون مداخله و نظارت پزشکی راهی سفر می شود. معمولا این توریست ها بیماری جسمی مشخصی ندارند و بیشتر در پی بهره مندی از طبیعت شفابخش مناطق دیگر هستند.

گردشگری درمانی (Curative Tourism) هم به معنای مسافرت توریست به منظور استفاده از منابع درمانی طبیعی(آبهای معدنی، نمک، لجن و غیره) است که معمولا برای درمان برخی بیماری ها یا گذران دوران نقاهت تحت نظارت و مداخله پزشکی صورت می گیرد. این نوع از گردشگری هم این روزها مورد توجه مسئولان گردشگری کشور قرار گرفته است. به خصوص لجن درمانی که طبیعت ایران را در میان کشورهای همسایه به شدت محبوب کرده است.

گردشگری پزشکی (Medical Tourism) هم نوع دیگری از گردشگری سلامت است که در آن مسافرت به منظور درمان بیماری های جسمی یا انجام نوعی از عمل های جراحی تحت نظارت پزشکان در بیمارستان ها و مراکز درمانی را گردشگری پزشکی گویند. در این نوع از گردشگری سلامت، بیمار ممکن است پس از درمان و معالجه نیازمند استفاده از فضاها و خدمات گردشگری درمانی(مانند آبگرم ها) باشد که در این صورت ممکن است گردشگری او با سفر به نقاطی که این امکانات را دارند تکمیل شود.

سندرم ژیلبرت چیست؟

سندرم ژیلبرت اختلالی شایع بوده که حدود ۷٪ جمعیت را مبتلا می سازد و عبارت است از افزایش غلظت بیلی روبین خون (یک ماده زاید حاصل از تجزیه گلبولهای قرمز خون) که به صورت زردی (بویژه در چشم ها )خود را نشان می دهد. این بیماری در هر دو جنس و در تمام سنین دیده می شود اما تمایل چشمگیری به جنس مذکر دارد این نشانگان از تولد با فرد همراه است اما علایم آن ممکن است تا 40-20 سالگی آشکار نشوند.  

بیماری "ژیلبرت"  بصورت اتوزوم غالب منتقل می شود. یعنی اگر یکی از والدین دارای این بیماری باشد احتمال انتقال ژن منفرد آن به هر کدام از فرزندان و بروز اثرات آن50% است. این بیماری در واقع یک سندرم کاملا خوش خیم است و آنزیمهای کبدی طبیعی هستند و در اکثر مواقع به طور اتفاقی در آزمایشات معمول پیدا می شود .

 زردی رنگ چشمها که در بیماران بروز می کند گاهی کم و گاهی زیاد است ولی این بیماران هیچ علامتی مبنی بر

 بیماری کبدی مانند تهوع، استفراغ، بی اشتهایی و یا درد در قسمت بالایی شکم و ... ندارد. در آزمایشهایی که پزشک برای بیمار درخواست می کند، تنها نکته مثبت بالا بودن «بیلی روبین» غیرمستقیم است، در حالی که آنزیمهای کبدی زیاد هستند و همچنین آثاری از تخریب گلبولهای قرمز وجود ندارد.

علت زردی در بیماران سندرم ژیلبرت

کبد در دفع بیلی روبین در صفرا خوب عمل نمی کند، که این باعث می شود سطح بیلی روبین خون از حالت طبیعی بالاتر باشد. اگر سطح بیلی روبین خون از یک حد معینی فراتر رود، زردی ممکن است ظاهر شود البته این نشانگان عواقب و عوارض خاص و خطرناکی برای فرد در برندارد.اگر در ارتباط با این بیماری مشکلی در کبد وجود داشته باشد معمولاً خفیف است. 

راه های تشخیص بیماری

این بیماری با معاینه کبد، طحال و انجام برخی آزمایش‌های خونی قابل تشخیص است، البته سونوگرافی کبد و طحال در این بیماران طبیعی است.

درمان بیماری

بیماری ژیلبرت، بیماری جدی نیست و درمان آن، با شناسایی علت بروز بیماری در فرد و رفع آن، امکان‌پذیر است. بر این اساس در صورتی که علت بروز بیماری، فعالیت شدید فیزیکی باشد کاهش میزان فعالیت فیزیکی برای درمان بیماری و بهبود فرد ضروری است. مصرف "اسید فولیک" نیز در درمان بیماری ژیلبرت نقش موثری دارد. پرهیز از گرسنگی، مصرف مایعات و مواد قندی بیشتر و کاهش فشارهای عصبی، در پیشگیری از ابتلا به این بیماری موثر است.سرماخوردگی نیز در برخی از این افراد سبب بالا رفتن "بیلی‌روبین" خون، زرد شدن سفیدی چشم و بروز بیماری ژیلبرت می شود.

عللی که باعث مشکل دار کردن بیمار می شود شامل : کم آبی بدن ، گرسنگی ، بیمار شدن مکرر مثلا سرماخوردگی های پی در پی ، دوره های قاعد گی خانمها فشار به بدن مثلا یک حادثه و یا فعالیت زیاد و بطور کلی استرس .